Rechtbank Den Haag, 25-09-2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:10773, AWB - 18 _ 7281
Rechtbank Den Haag, 25-09-2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:10773, AWB - 18 _ 7281
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Den Haag
- Datum uitspraak
- 25 september 2019
- Datum publicatie
- 18 oktober 2019
- ECLI
- ECLI:NL:RBDHA:2019:10773
- Formele relaties
- Hoger beroep: ECLI:NL:RVS:2021:114, Bekrachtiging/bevestiging
- Zaaknummer
- AWB - 18 _ 7281
Inhoudsindicatie
Op 28 november 2017 heeft de IND het Nederlanderschap van eiseres ingetrokken omdat er ernstige vermoedens bestaan dat eiseres betrokken is geweest bij de genocide in 1994 in Rwanda en zij dit bij verlening van het Nederlanderschap heeft verzwegen. De rechtbank heeft het beroep van eiseres ongegrond verklaard. Dit betekent dat het besluit om het Nederlanderschap in te trekken in stand blijft.
De rechtbank is van oordeel dat verweerder het besluit heeft kunnen baseren op het individueel ambtsbericht van de minister van Buitenlandse Zaken. Uit dit ambtsbericht blijkt dat eiseres bijeenkomsten organiseerde waar de genocide werd voorbereid. De rechtbank is van oordeel dat het ambtsbericht zorgvuldig tot stand is gekomen en de inhoud de conclusie rechtvaardigt dat er ernstige vermoedens bestaan dat eiseres zich schuldig heeft gemaakt aan 1(F)-misdrijven. Het rapport van Buro KleurKlacht en de getuigenverklaring(en) die door eiseres zijn ingebracht, bevatten geen concrete aanknopingspunten om aan de totstandkoming en inhoud van het ambtsbericht te twijfelen.
Verder is de rechtbank van oordeel dat de verdedigingsmogelijkheden van eiseres niet onredelijk zijn beperkt. De door eiseres ingediende stukken zijn in beginsel geschikt om twijfel te zaaien over de inhoud van het ambtsbericht. Dat de identiteit van de bronnen in het ambtsbericht geheim zijn gehouden voor eiseres is een gerechtvaardigde beperking en afdoende gecompenseerd doordat de rechtbank kennis heeft genomen van deze informatie.
Uitspraak
Bestuursrecht
zaaknummer: SGR 18/7281
(gemachtigde: mr. M.F. Wijngaarden),
en
(gemachtigde: mr. M.M. van Asperen).
Procesverloop
Bij besluit van 28 september 2017 (het primaire besluit) heeft verweerder het Nederlanderschap van eiseres ingetrokken.
Bij besluit van 11 oktober 2018 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard.
Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.
De rechtbank heeft bij de minister van Buitenlandse Zaken de stukken opgevraagd die ten grondslag liggen aan het bij de besluitvorming betrokken individueel ambtsbericht van 3 november 2014.
De minister van Buitenlandse Zaken heeft bij brief van 26 april 2019 de stukken die ten grondslag liggen aan het individueel ambtsbericht opgestuurd en de rechtbank met een beroep op artikel 8:29 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) meegedeeld dat de kennisneming van bepaalde gedeelten van de overgelegde documenten tot de rechtbank beperkt dient te blijven.
Bij beslissing van 13 mei 2019 heeft de geheimhoudingskamer van de rechtbank geoordeeld dat de beperking van de kennisneming gerechtvaardigd is.
Partijen hebben ingestemd met het verzoek van de rechtbank om mede op grondslag van de vertrouwelijke gedeelten van de overgelegde documenten uitspraak te doen.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 19 juni 2019. Eiseres is verschenen, bijgestaan door haar gemachtigde en mr. J-A. Nijland. Als tolk was F.S. Bernstein aanwezig. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde en mr. M.M. Favier.
Overwegingen
1. Eiseres is op [geboortedatum] 1944 geboren in [geboorteplaats] , Rwanda. Op 20 maart 1998 is zij Nederland ingereisd en op 3 april 1998 heeft zij een asielaanvraag ingediend. Bij besluit van 26 oktober 1999 is deze aanvraag afgewezen. Eiseres is met dit besluit wel in het bezit gesteld van een voorwaardelijke verblijfsvergunning. Bij besluit van 5 november 2003 is eiseres in het bezit gesteld van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd onder de beperking ‘verblijf op grond van de eenmalige regeling volgend uit het Hoofdlijnenakkoord’. De geldigheidsduur van deze verblijfsvergunning is laatstelijk verlengd tot 5 oktober 2013. Bij Koninklijk Besluit van 24 april 2009 is aan eiseres het Nederlanderschap verleend.
2. Verweerder heeft met het primaire besluit het Nederlanderschap van eiseres ingetrokken omdat zij tijdens haar toelatingsprocedure en de latere naturalisatieprocedure gezwegen zou hebben over haar rol in de genocide in Rwanda in 1994, terwijl zij wist of redelijkerwijs had moeten weten dat deze informatie relevant was voor het verlenen van de verblijfsvergunningen en het Nederlanderschap. Verweerder stelt op basis van het individueel ambtsbericht van 3 november 2014 dat er ernstige redenen zijn om te vermoeden dat eiseres zich schuldig heeft gemaakt aan handelingen en/of misdrijven als bedoeld in artikel 1(F) van het Verdrag van Genève van 1951 (Trb. 1954, 88) betreffende de status van vluchtelingen, zoals gewijzigd bij Protocol van New York van 1967 (Trb. 1967, 76; het Vluchtelingenverdrag). Uit het ambtsbericht blijkt dat eiseres in verband gebracht kan worden met de organisatie van bijeenkomsten ter voorbereiding van de genocide, lidmaatschap van de Interahamwe, het bieden van hulp en bescherming aan Tutsi’s om ze vervolgens te verraden aan de Interahamwe zodat ze werden vermoord; en het martelen en doden van Tutsi’s. Ten aanzien van dit laatste wordt eiseres concreet in verband gebracht met het forceren van een miskraam bij een zwangere vrouw (die daarbij overleed), het doodgooien van de foetus tegen een muur en het martelen en vermoorden van [D] . Deze handelingen zijn volgens verweerder misdrijven die aan te merken zijn als genocide, nu deze hebben plaatsgevonden in de aanloop naar en tijdens de genocide in Rwanda. Nu eiseres deze relevante feiten heeft verzwegen, dient volgens verweerder haar Nederlanderschap te worden ingetrokken op grond van artikel 14, eerste lid, van de Rijkswet op het Nederlanderschap (de Rijkswet). Met deze gedragingen zijn er volgens verweerder bedenkingen tegen het verblijf van eiseres ontstaan dan wel bestaan er ernstige vermoedens dat zij een gevaar oplevert voor de openbare orde, de goede zeden of de veiligheid van het Koninkrijk als bedoeld in artikel 8, eerste lid, aanhef en onder b, en artikel 9, eerste lid, aanhef en onder a, van de Rijkswet. Verweerder ziet in het kader van de belangenafweging geen aanleiding om een zwaarder gewicht toe te kennen aan het belang van eiseres bij het behoud van haar Nederlanderschap dan aan het algemeen belang om frauduleus handelen te corrigeren. Tot slot bestaat volgens verweerder geen aanleiding om aan artikel 8 van het Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (het EVRM) te toetsen, omdat dit artikel niet ziet op geschillen over de nationaliteit.
3. Met het bestreden besluit heeft verweerder het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard en de intrekking van het Nederlanderschap gehandhaafd.
4. De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of verweerder op basis van het individueel ambtsbericht van 3 november 2014 van de minister van Buitenlandse Zaken tot de conclusie heeft kunnen komen dat er een redelijk vermoeden bestaat dat eiseres zich schuldig heeft gemaakt aan 1F-misdrijven en zij dit voor verweerder heeft verzwegen. Bij de beantwoording van deze vraag zal de rechtbank allereerst ingaan op de vraag of het individueel ambtsbericht op zorgvuldige wijze tot stand is gekomen, om vervolgens na te gaan of de inhoud van het individueel ambtsbericht verweerders conclusie rechtvaardigt dat er ernstige vermoedens bestaan dat eiseres zich schuldig heeft gemaakt aan 1F-misdrijven. Vervolgens zal de rechtbank ingaan op de verdedigingsmogelijkheden van eiseres (equality of arms) en de belangenafweging die verweerder heeft gemaakt.
De totstandkoming van het individueel ambtsbericht
5. Eiseres betoogt – kort samengevat – dat gelet op de totstandkoming van het individueel ambtsbericht niet uitgegaan kan worden van de inhoud. Zij stelt dat naar alle waarschijnlijkheid politieke invloed is uitgeoefend op de vertrouwenspersoon en de gebruikte bronnen, omdat zij de moeder is van een belangrijke oppositieleider van het huidige regime. Dit maakt dat er reden is om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de vertrouwenspersoon en de verklaringen van de bronnen. Verder stelt eiseres dat niet duidelijk is, wat de verhouding is tussen de bronnen en vertrouwenspersoon, hoe bronnen aan hun informatie zijn gekomen, het niet duidelijk is of de vertrouwenspersoon voor zichzelf spreekt of namens de betreffende bron of bronnen. Tot slot is onvoldoende rekening gehouden met de culturele context die specifiek is voor Rwanda. Ter onderbouwing van haar betoog heeft zij een rapport van Buro KleurKracht van 21 februari 2018 overgelegd.
De rechtbank stelt voorop dat het vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) is dat een (individueel) ambtsbericht een deskundigenadvies is en dat in beginsel van de juistheid van de inhoud van het ambtsbericht mag worden uitgegaan. Vereist is wel dat het ambtsbericht op een onpartijdige, objectieve en inzichtelijke wijze informatie verschaft, onder aanduiding – voor zover mogelijk en verantwoord – van de bronnen, aan welke die informatie is ontleend. Indien is voldaan aan deze eisen mag verweerder bij de besluitvorming van de juistheid van die informatie uitgaan, tenzij concrete aanknopingspunten bestaan voor twijfel aan de juistheid of volledigheid ervan. Het is aan eiseres om concrete aanknopingspunten aan te dragen die maken dat getwijfeld moet worden aan de juistheid of volledigheid van het individueel ambtsbericht. De rechtbank verwijst hierbij naar de uitspraken van de Afdeling van 23 juni 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:2382) en 29 juli 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:2171).
Uit deze rechtspraak van de Afdeling volgt ook dat de minister van Buitenlandse Zaken voor individuele ambtsberichten gebruik maakt van vertrouwenspersonen die zorgvuldig zijn geselecteerd. Deze vertrouwenspersonen moeten worden geacht onpartijdig en objectief te zijn. De minister van Buitenlandse Zaken hoeft niet te bewijzen dat de ingeschakelde informanten objectief en onpartijdig zijn. Dit uitgangspunt geldt ook voor de door de vertrouwenspersoon ingeschakelde bronnen.
In wat eiseres heeft aangevoerd ziet de rechtbank geen aanleiding om tot de conclusie te komen dat het ambtsbericht op onzorgvuldige wijze tot stand is gekomen. De enkele stelling dat de vertrouwenspersoon en bronnen onbetrouwbaar zijn en leugenachtige verklaringen hebben afgelegd, is onvoldoende voor de conclusie dat verweerder in dit geval er niet van mocht uitgaan dat de minister van Buitenlandse Zaken gebruik heeft gemaakt van een zorgvuldig geselecteerde vertrouwenspersoon en door hem geselecteerde bronnen. Er bestond daarom geen aanleiding voor verweerder om nadere informatie over deze personen op te vragen. Dat eiseres de moeder is van een prominente oppositieleider en de vertrouwenspersoon dan wel de geraadpleegde bronnen er volgens haar baat bij zouden hebben gehad om zich negatief over eiseres uit te laten, brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel. Eiseres heeft de door haar gestelde mogelijke invloed op geen enkele wijze geconcretiseerd. Daarnaast weegt de rechtbank mee dat verweerder bij brief van 8 januari 2014 de minister van Buitenlandse Zaken heeft geïnformeerd over het feit dat eiseres de moeder is van een voormalige presidentskandidate. Naar het oordeel van de rechtbank mocht verweerder, gelet op de deskundigheid van het ministerie van Buitenlandse Zaken en het feit dat bij het selectieproces van de vertrouwenspersoon gekeken wordt naar de achtergrond, neutraliteit en betrouwbaarheid van deze persoon, ervan uitgaan dat bij de totstandkoming van het ambtsbericht met deze omstandigheid rekening is gehouden.
Het rapport van Buro KleurKracht brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel. In tegenstelling tot het betoog van eiseres is dit rapport niet aan te merken als een deskundigenrapport, nu het rapport geen verslag bevat van een onderzoek naar een eventuele rol van eiseres in de genocide. Het rapport beperkt zich tot een beoordeling van het individueel ambtsbericht en het onderliggende research report. Eiseres wordt niet gevolgd in haar standpunt dat met het rapport concrete aanknopingspunten zijn aangedragen die maken dat aan de inhoud van het individueel ambtsbericht getwijfeld moet worden.
6. Nu uit het bovenstaande volgt dat het individueel ambtsbericht op een zorgvuldige wijze tot stand is gekomen, komt de rechtbank toe aan de vraag of de inhoud van het individueel ambtsbericht verweerders conclusie rechtvaardigt dat er ernstige vermoedens bestaan dat eiseres zich schuldig heeft gemaakt aan 1(F)-misdrijven op grond waarvan hij het Nederlanderschap van eiseres heeft kunnen intrekken.