Rechtbank Den Haag, 08-06-2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:8053, 8445331 RP VERZ 20-50225
Rechtbank Den Haag, 08-06-2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:8053, 8445331 RP VERZ 20-50225
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Den Haag
- Datum uitspraak
- 8 juni 2020
- Datum publicatie
- 9 september 2020
- ECLI
- ECLI:NL:RBDHA:2020:8053
- Formele relaties
- Hoger beroep: ECLI:NL:GHDHA:2021:561, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan
- Zaaknummer
- 8445331 RP VERZ 20-50225
Inhoudsindicatie
In deze zaak is het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst toegewezen. Dat is gebeurd onder toekenning van een billijke vergoeding (ter hoogte van € 300.445,50,- bruto) omdat de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld.
Uitspraak
Zittingsplaats ’s-Gravenhage
RvV/CD
Zaak-/rolnummer: 8445331 RP VERZ 20-50225
Uitspraakdatum: 8 juni 2020
Beschikking van de kantonrechter in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Mecanoo Architecten B.V.,
gevestigd te Delft,
verzoekende partij,
verder te noemen: Mecanoo,
gemachtigde: mr. I.H. Castenmiller-van Hoorn,
tegen
[verweerster] ,
wonende te [woonplaats] ,
verwerende partij,
verder te noemen: [verweerster] ,
gemachtigde: mr. M. Warmenhoven.
1 Het procesverloop
Mecanoo heeft de kantonrechter in een verzoekschrift, dat bij de griffie op 9 april 2020 is ingekomen, verzocht de tussen Mecanoo en [verweerster] bestaande arbeidsovereenkomst te ontbinden. [verweerster] heeft daarna een verweerschrift ingediend.
Op 11 mei 2020 heeft de mondelinge behandeling van het verzoek plaatsgevonden. Deze mondelinge behandeling heeft digitaal plaatsgevonden via Skype vanwege de afgekondigde maatregelen door de overheid als gevolg van de uitbraak van het nieuwe coronavirus. Namens Mecanoo zijn [betrokkene 1] , [betrokkene 2] en [betrokkene 3] verschenen, bijgestaan door mr. I.H. Castenmiller-van Hoorn. Verder zijn [verweerster] en haar gemachtigde verschenen. Door Mecanoo is tijdens de digitale zitting een pleitnotitie naar de griffier gemaild. Van al het overige dat partijen tijdens de digitale zitting ter toelichting van hun standpunten naar voren hebben gebracht, heeft de griffier aantekeningen gemaakt. Deze aantekeningen bevinden zich in het procesdossier. Voorafgaande aan de mondelinge behandeling heeft Mecanoo nog een aanvullende productie ingebracht.
De uitspraak is vervolgens bepaald op heden.
2 De feiten
Mecanoo is een architectenbureau dat in 1984 is opgericht. Zij werkt aan zowel nationale als internationale projecten.
[verweerster] is geboren op [geboortedag] 1961. Zij is op 14 augustus 1995 in dienst getreden bij Mecanoo. Op dit moment is zij 32 uur per week werkzaam in de functie van Senior Architect. Op de tussen partijen bestaande arbeidsovereenkomst is de collectieve arbeidsovereenkomst voor Architectenbureaus (hierna: de cao) van toepassing.
Artikel 21 van de cao bepaalt aan de hand van salaristabellen welk loon de werknemer minimaal dient te ontvangen bij een 40-urige werkweek. In de salaristabellen zijn twaalf functieniveaus opgenomen (van B tot N; waarbij N het hoogste functieniveau is) en negen salarisschalen (van 1 tot 9; waarbij 9 de hoogste schaal is). Het loon dat [verweerster] ontvangt, bedraagt € 5.160,- bruto per maand (inclusief 8% vakantietoeslag). Het salaris van [verweerster] valt daarmee sinds 2011 in het hoogste functieniveau (N) van de cao.
Op of omstreeks 28 juni 2017 heeft er tussen partijen een ‘Result & Development-gesprek’ – lees: functioneringsgesprek – plaatsgevonden. Dat is ook gebeurd op of omstreeks 9 april 2018. In de verslagen van beide gesprekken is te lezen dat [verweerster] volgens Mecanoo voldoet aan “het verwachte niveau” (niveau 3 van de 4). In het verslag dat is gemaakt van het gesprek dat op 28 juni 2017 heeft plaatsgevonden, is verder te lezen dat Mecanoo “blij” is met [verweerster] , maar dat Mecanoo wel verwacht dat [verweerster] meedoet in de “change van het bureau”. Ook is daarin opgenomen dat Mecanoo als tip aan [verweerster] meegeeft om zich op een meer proactieve manier in te zetten voor “BD” (de afdeling binnen Mecanoo die zich bezighoudt met de acquisitie van projecten). In het verslag van 9 april 2018 is daarnaast te lezen dat Mecanoo als verbeterpunt aan [verweerster] meegeeft: “meer tijd voor netwerken (…) plus Business Development”.
Op 3 april 2019 heeft er (wederom) een gesprek plaatsgevonden. In het verslag van dat gesprek is het volgende, voor zover relevant, te lezen:
“(…)
Rijks: draaien we echt verlies, omdat het budget te laag is. Samenwerking niet goed met manager en installatie adviseur functioneert niet.
(…)
[verweerster] zit in een isolement in het bureau, veel collega’s willen niet met [verweerster] werken. Te duur en werkwijze die niet bevalt. [verweerster] moet zelf zorgen voor acquisitie, is hoogste prioriteit voor haar bureau.
(…)”
Partijen hebben tijdens dit gesprek ook afgesproken om op korte termijn een vervolggesprek te voeren. Dit vervolggesprek heeft op 23 april 2019 plaatsgevonden. In het verslag van dat gesprek staat, voor zover relevant, het volgende:
“(…)
BD veel concreter krijgen, veel gestructureerder.
(…) Er moet meer standaardisatie in de indieningen komen. En er komt weinig uit, beter actief in de markt zijn.
(…)”
Op 1 juli 2019 heeft er tussen partijen opnieuw een gesprek plaatsgevonden. Van dat gesprek heeft Mecanoo ook een verslag gemaakt. Daarin is het volgende, voor zover relevant, opgenomen:
“(…)
Vandaag is er een nieuw gesprek gepland omdat er weinig verbetering zichtbaar is tov vorige maanden. [verweerster] is nog steeds onzichtbaar binnen het kantoor, associate partners willen niet met haar samenwerken, (te duur, te weinig toegevoegde waarde). Ontwerpkwaliteiten ontbreken en projecten lopen vaak chaotisch en vaak verliesgevend. Deze eigenschappen passen niet bij de verantwoordelijkheden van iemand met een N9 positie, een van de hoogste posities binnen Mecanoo.
(…)
Samenwerking binnen Mecanoo
- -
-
[betrokkene 5] stelt dat associate partners [betrokkene 6] en [betrokkene 7] sowieso niet met [verweerster] willen samenwerken. [verweerster] heeft zelf al enkele jaren geleden aangegeven niet met partner [betrokkene 8] te willen werken.
- -
-
[verweerster] stelt dat [betrokkene 9] , [betrokkene 10] en [betrokkene 11] mogelijk wel graag met haar samenwerken. (…) Dit moet worden aangetoond. (…)
- -
-
Over het algemeen, stelt [betrokkene 12] , vormt [verweerster] een eiland en is ze geen zichtbare trekker binnen Mecanoo. Er zijn geen rechtstreekse acquisities via het netwerk van [verweerster] , en persoonlijke relaties die Mecanoo verder kunnen helpen.
N9 en kwaliteiten [verweerster]
Als N9 medewerker is het de bedoeling dat je effectief leiding kan geven aan verschillende projectteams en/of samen acquisities tot een goed einde kan brengen. Beide kwaliteiten komen bij [verweerster] nu niet tot uitdrukking.
(…)
Conclusie
- -
-
[betrokkene 5] ziet op dit moment dat [verweerster] haar N9 positie niet waar maakt binnen Mecanoo. Zowel op interne samenwerking als op productiviteit zijn er grote gebreken.
- -
-
[verweerster] denkt daar anders over, ziet wel een rol voor haar weggelegd binnen Mecanoo.
(…)”
Op 13 juli 2019 heeft [verweerster] een schriftelijke reactie verzonden aan Mecanoo. In haar reactie heeft [verweerster] – kort gezegd – bestreden dat zij ondermaats functioneert. Daarnaast heeft [verweerster] in die reactie aan Mecanoo te kennen gegeven dat een verbetertraject niet aan de orde is, zolang Mecanoo niet met concrete voorbeelden aan kan geven op welke punten zij niet voldoet aan de gestelde functie-eisen.
Op 5 augustus 2019 heeft Mecanoo een brief verzonden aan [verweerster] . In die brief staat, voor zover relevant, het volgende:
“(…)
We hebben met je besproken dat jouw functieniveau bij Mecanoo N9 is. Aan dit functieniveau zijn diverse competenties en andere functie-eisen verbonden. Ik verwijs je naar bijgaande functie-omschrijving waarin een en ander concreet is opgenomen. (…)
Het is duidelijk, zoals wij op 1 juli 2019 met jou bespraken, dat je niet voldoet aan de functie eisen van het niveau N9 bij Mecanoo. N9 is partner- en directie niveau. Daarvoor moet je onder andere effectief leidinggeven aan verschillende projectteams en samen met collega’s in het bureau acquisities tot een goed einde brengen. (…) Verschillende projecten waaraan je werkte zijn gestopt (o.a. Ede-Wageningen en Rijndam), de school in Appingedam heb je verloren en de school in Nijmegen (een verliesgevend project voor Mecanoo) is thans in de uitvoerende fase.
We hebben gezamenlijk afgesproken – omdat je nauwelijks declarabel werk meer had – je je voor wat je bijdrage aan de bureautaken op Business Development zou focussen. Het acquisitie project in Heiloo bijvoorbeeld (…) Dit project is (…) gewonnen, dit is een mooi resultaat. Echter, (…), is de acquisitie als proces chaotisch en dramatisch verlopen. (…) Naar nu blijkt achteraf uit de terugkoppeling van het gesprek met [betrokkene 10] dat hij ernstige kritiek heeft op de wijze waarop jij, onnodig complex en met te weinig eigen productieve toegevoegde waarde en met veel te veel uren, aan deze acquisitie hebt bijgedragen. Daardoor is er ten aanzien van het geplande acquisitiebudget onnodig al 24.632 euro door jou en Ryan (…) besteed. Het gevolg van de opgedane ervaringen met jou is dat [betrokkene 10] niet meer met jou wil samenwerken in dit project Heiloo. (…)
Jij geeft in jouw brief van 13/7/2019 aan dat door mij niet zou worden onderbouwd waarom jij niet goed functioneert. Welnu, hier wordt direct duidelijk waar je tekortschiet en bij jezelf niet wilt onderkennen: jij produceert niet zelf als architect, bent zelf niet creatief in de bijdrage aan het project (de acquisitie in dit geval) en je besteedt veel te veel tijd. En je maakt de aanpak van acquisities en projecten onnodig complex. Met andere woorden je levert binnen Mecanoo zelf geen directe bijdrage op N9 niveau.
(…)
In jouw brief van 13/7 geef je (…) aan dat je in je langdurige dienstverband bij Mecanoo succesvol winstgevende projecten voor Mecanoo als projectleider hebt weten te realiseren. (…) Ik wijs er op dat vele van jouw projecten in het verleden onder de verantwoordelijkheid vielen van de partners [betrokkene 13] , [betrokkene 14] en [betrokkene 15] . Deze drie partners zijn twee jaar geleden vertrokken bij Mecanoo. Sinds die tijd komt tot uitdrukking dat jij zelfstandig het N9 niveau van het leiden van diverse teams en het winnen van acquisities in het bureau niet weet waar te maken, terwijl dit wel de voornaamste onderdelen zijn van je functie.
(…)
Jij zegt ook dat je al jarenlang – naar jouw eigen mening – gewaardeerd wordt bij Mecanoo en op senior niveau functioneert. Daar kan ik me niet in vinden: N9 niveau = directie- en partnerniveau bij Mecanoo. De belangrijkste functie-eisen zijn het leiden van verschillende projectteam en acquisities succesvol beëindigen. (…)
Op dit moment voldoe je hier niet aan. Daarom spraken we over het disfunctioneren, en over het feit dat je onvoldoende werk hebt en binnenhaalt. (…)”
Op 7 augustus 2019 hebben partijen wederom met elkaar gesproken over het functioneren van [verweerster] . In het gespreksverslag is – kort gezegd – te lezen dat Mecanoo zich op het standpunt stelt dat [verweerster] niet goed functioneert en dat [verweerster] betwist dat zij disfunctioneert. Tijdens dit gesprek is aan [verweerster] een concept overhandigd van een verbeterplan. In dat concept is het volgende, voor zover relevant, te lezen:
“(…)
Aanleiding
Tijdens het R&D gesprek op 3 april 2019 is aangegeven dat [verweerster] niet op het niveau presteert zoals van haar mag worden verwacht (N9). Zowel in de externe markt, als in de interne markt (binnen Mecanoo) functioneert zij niet naar behoren. In haar projecten produceert zij niet zelf, heeft ze (te) zware medewerkers nodig, waardoor projecten duur worden, soms chaotisch verlopen en vaker verliesgevend zijn, daarbij komt dat in de projecten haar ontwerpkwaliteiten ontbreken (= produceert niet zelf). Daarbij is [verweerster] een steeds kleiner wordend eiland in het bureau. Zij heeft onvoldoende contacten met de overige Mecanoo’s in (associate)partner rollen. Hiermee voldoet ze niet aan de verantwoordelijkheden van iemand met een N9 positie bij Mecanoo.
Verbeterpunten
Samenwerking associate partners/senior architects verbeteren
Associate partner [betrokkene 6] wil niet met [verweerster] samenwerken. [verweerster] heeft zelf al enkele jaren geleden aangegeven niet met partner [betrokkene 8] te willen werken.
Voor de bedrijfsvoering binnen een bureau als Mecanoo is het van belang dat [verweerster] de samenwerking met in ieder geval Rick, [betrokkene 10] , [betrokkene 7] en [betrokkene 11] oppakt en verbetert zodat [verweerster] niet langer als eiland opereert.
Ontwerpkwaliteiten
Weinig creativiteit en vernieuwing. [verweerster] kan zelf geen productie draaien, kan niet worden ingezet als ontwerper bij projecten.
Acquisities
Geen projecten binnengehaald. [verweerster] heeft o.a. gewerkt aan station Ede-Wageningen (gestopt), Rijndam (gestopt) en Appingedam (verloren), school Nijmegen ( [betrokkene 16] doet de uitvoering) en heeft interesse in een sector – scholen & zorg – waar Mecanoo beperkt actief is, omdat het een zeer competitieve martk is. Er zijn geen rechtstreekse acquisities via het netwerk van [verweerster] , en persoonlijke relaties die Mecanoo verder kunnen helpen. Het is belangrijk dat [verweerster] zich actief inzet om tenders te winnen.
Projectorganisatie
Op dit moment lukt het [verweerster] niet (…) zelfstandig en efficiënt een project te draaien (zorgproject Heiloo: (…) veel onnodig werk is verricht. Budget van €9000 is ruim overschreden, teller staat nu op €24.632) Geen effectief leiderschap laten zien. Daarnaast belandt [verweerster] af en toe in strijd met opdrachtgevers/projectmanagers, zoals bijvoorbeeld bij het Rijks.
Zichtbaarheid kantoor
[verweerster] is in het bureau geïsoleerd geraakt, functioneert op een eiland en is ze geen zichtbare trekker binnen Mecanoo.
Afspraken
[verweerster] maakt uiterlijk op 1 september a.s. een Plan van Aanpak aan de hand van de verbeterpunten:
1) samenwerking associate partners verbeteren
2) ontwerpkwaliteiten tot uitdrukking laten komen in eigen producties
3) acquisities tot een succes brengen
4) projectorganisatie eenvoudig en passend bij het project inrichten en
5) zichtbaarheid kantoor vergroten, en stelt daarbij in overleg met Mecanoo 5 concrete doelen. [verweerster] en [betrokkene 5] / [betrokkene 12] maken afspraken hoe deze doelen te behalen.
Suggesties hiervoor:
- -
-
Associate partners sluiten vanaf 1 september 2019 aan bij evaluatiemomenten
- -
-
[verweerster] gaat enkele tenders leiden met inzet op winst
- -
-
[verweerster] gaat een cursus gericht op samenwerking met collega’s doen
- -
-
[verweerster] zorgt ervoor dat ze binnen kantoor zichtbaarder wordt, met associate partners overlegt/samenwerkt.
(…)”
[verweerster] heeft zich op of omstreeks 16 augustus 2019 ziek gemeld. [verweerster] heeft daarna het spreekuur van de bedrijfsarts bezocht. De bedrijfsarts heeft toen vastgesteld dat [verweerster] volledig arbeidsgeschikt is voor haar eigen werk. Verder adviseert de bedrijfsarts in zijn schriftelijke terugkoppeling aan partijen om met behulp van een onafhankelijke derde partij een gesprek te laten plaatsvinden om de arbeidsgerelateerde factoren te bespreken.
Nadien hebben er tussen partijen drie gesprekken plaatsgevonden onder leiding van een bedrijfsmaatschappelijk werker. Partijen hebben toen de mogelijkheid besproken om met wederzijds goedvinden uit elkaar te gaan.
Mecanoo heeft [verweerster] begin november 2019 een vaststellingsovereenkomst aangeboden om de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden te beëindigen. Op 20 november 2019 heeft de gemachtigde van [verweerster] per brief gereageerd op het voorstel van Mecanoo. In de brief is [verweerster] ook uitvoerig ingegaan op de door Mecanoo genoemde verbeterpunten.
Daarna hebben (de gemachtigden van) partijen schriftelijk met elkaar gecorrespondeerd. Ook heeft er tussen partijen een mediationtraject plaatsgevonden. Tot overeenstemming over bijvoorbeeld een beëindiging van de arbeidsovereenkomst heeft dat evenwel niet geleid.
3 Het verzoek
Mecanoo verzoekt de kantonrechter om de arbeidsovereenkomst met [verweerster] op de kortst mogelijke termijn te ontbinden op grond van artikel 7:671b lid 1, onderdeel a, van het Burgerlijk Wetboek (BW) in verbinding met artikel 7:669 lid 3, onderdeel d, g of i, BW, met de veroordeling van [verweerster] in de kosten van de procedure.
Aan dit verzoek legt Mecanoo het navolgende – samengevat – ten grondslag.
[verweerster] is werkzaam als Senior Architect / Associate en is ingeschaald in het hoogste functieniveau N. [verweerster] is in haar functie verantwoordelijk voor het acquireren, ontwerpen en aansturen van grote projecten. Dit vergt niet alleen bouwtechnische kennis, maar ook commerciële vaardigheden en managementcapaciteiten. Ook goed samenwerken is daarbij van belang. Mecanoo stelt zich op het standpunt dat [verweerster] de afgelopen jaren niet voldoet aan de gestelde functie-eisen en dat [verweerster] daarom ongeschikt is tot het verrichten van de bedongen arbeid. In dit kader heeft Mecanoo naar voren gebracht dat [verweerster] niet of nauwelijks werk acquireert en dat de projecten waarin [verweerster] werkzaam is, veelal verliesgevend zijn. Verder stelt Mecanoo dat [verweerster] op een eiland werkt en dat verschillende ‘associate partners’ van Mecanoo niet met [verweerster] willen samenwerken. Mecanoo heeft [verweerster] tijdig en meermalen in kennis gesteld van het feit dat zij niet goed functioneert. Daarnaast heeft Mecanoo [verweerster] voldoende in de gelegenheid gesteld om haar functioneren te verbeteren. Ten aanzien hiervan heeft Mecanoo aangevoerd dat zij [verweerster] vanaf april 2019 mogelijkheden heeft geboden om aan de kritiekpunten te werken. Ook heeft Mecanoo een verbeterplan opgesteld met concrete verbeterpunten en einddoelen. [verweerster] heeft geweigerd om hieraan mee te werken. Mecanoo stelt zich daarom op het standpunt dat sprake is van een voldragen ontslaggrond in de zin van artikel 7:669 lid 3, onderdeel d, BW (de ‘d-grond’). Volgens Mecanoo speelt hierbij ook een rol dat aan een werknemer op het niveau van [verweerster] hoge(re) verwachtingen mogen worden gesteld in het kader van het verbeteren van haar functioneren en weegt mee dat [verweerster] niet openstaat voor kritiek.
Ten aanzien van de subsidiaire ontslaggrond (de ‘g-grond’) heeft Mecanoo naar voren gebracht dat zij, na de ziektemelding van [verweerster] in augustus 2019, een bedrijfsmaatschappelijk werktraject heeft ingezet om [verweerster] te ondersteunen. Tot een werkbare oplossing tussen partijen heeft dat echter niet geleid. Dat is ook niet gelukt na een drie maanden durend mediationtraject. Volgens Mecanoo is er daarom op dit moment sprake van een zodanig verstoorde arbeidsverhouding dat het in redelijkheid niet van Mecanoo gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.
Wat betreft de meer subsidiaire ontslaggrond (de ‘i-grond’) heeft Mecanoo aangevoerd dat alle omstandigheden die Mecanoo heeft aangevoerd in het kader van de primaire en subsidiaire ontslaggrond tezamen voldoende zijn voor toewijzing van het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst.