Rechtbank Den Haag, 23-03-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:2537, C/09/602836 / HA ZA 20-1114

[eiser] was tot medio 2019 werkzaam als juridisch beleidsmedewerker handhaving binnen het team Vergunningen, Beleid en Advies (hierna: team VBA) bij de gemeente Purmerend (hierna: de gemeente).

VNG is een koepelorganisatie van alle gemeenten in Nederland. De Landelijke Klachtencommissie Ongewenst Gedrag voor de Decentrale Overheid (hierna: de LKOG) is een door het College van Arbeidszaken van VNG ingesteld onafhankelijk adviesorgaan voor decentrale overheden. De LKOG is een commissie in de zin van artikel 9:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en adviseert de bij haar aangesloten decentrale overheden over de wijze van afhandeling van klachten over ongewenst gedrag. De LKOG behandelt klachten in overeenstemming met een door het College van Arbeidszaken vastgestelde ‘Klachtenregeling Ongewenst Gedrag voor de Decentrale Overheid’ (hierna ook afgekort aangeduid als: de Klachtenregeling). De Klachtenregeling is in de loop van de tijd gewijzigd en geactualiseerd.

De gemeente heeft zich met een aansluitovereenkomst met ingang van 1 januari 2010 aangesloten bij de LKOG (deze aansluitovereenkomst tussen de gemeente en de LKOG hierna ook te noemen: ‘de aansluitovereenkomst’). In de aansluitovereenkomst staat onder meer:

-

De gemeente machtigt de commissie om klachten te ontvangen waarop de Regeling klachtencommissie van toepassing is.

-

De gemeente is verantwoordelijk voor het lokaal van toepassing verklaren van de Regeling

klachtencommissie.

- De gemeente is verantwoordelijk voor de voorlichting van het personeel over de Regeling

In de loop van 2018 is tussen [eiser] en zijn teammanager (hierna: de teammanager) een meningsverschil ontstaan over een de door [eiser] gewenste herinpassing van diens functie. [eiser] drong in dat verband aan (kort samengevat) op plaatsing in een functie met een hogere inschaling, terwijl de teammanager een eventuele herinpassing eerst teambreed in plaats van per individu wilde bekijken. Over deze kwestie heeft [eiser] diverse e-mails aan zijn teammanager verstuurd, deels met daarin termijnstellingen en aankondigingen van mogelijke juridische stappen. [eiser] heeft in zijn e-mails en gesprekken de teammanager voorts beschuldigd van (onder meer) het niet adequaat optreden tegen het lekken van informatie en het schenden van geheimhoudingsverplichtingen terzake van zijn verzoek tot herinpassing. Ook heeft [eiser] de ondernemingsraad van de gemeente benaderd. Naar aanleiding van (de toonzetting van) die e-mailwisseling en het meningsverschil over de herinpassing hebben meerdere gesprekken tussen [eiser] en de teammanager plaatsgevonden in het bijzijn van een medewerker van de afdeling personeelszaken van de gemeente. Van deze gesprekken hebben voornoemde medewerker en [eiser], elk voor zich, verslagen opgemaakt.

Bij brief van 27 juni 2019 heeft [eiser] een klacht ingediend bij de LKOG. Deze klacht was gericht tegen de teammanager en had betrekking op een sociaal onveilige werkomgeving, integriteitsschendingen en ongewenst gedrag. [eiser] heeft de LKOG verzocht om zijn klacht in behandeling te nemen en zijn klacht ontvankelijk en gegrond te verklaren.

Ten tijde van het indienen van de klacht paste de LKOG voor de behandeling van klachten de met ingang van 15 augustus 2017 in werking getreden versie van de Klachtenregeling toe (hierna: ‘de Klachtenregeling 2017’). De Klachtenregeling 2017 houdt onder meer het volgende in:

e. ongewenst gedrag: gedrag dat valt binnen de begrippen discriminatie, (seksuele) intimidatie zoals verwoord in artikel 1, 1 a en 2 van de Algemene wet gelijke behandeling en agressie geweld en pesten zoals bedoeld in de Arbowet artikel 3 lid 2 jo. artikel 1 lid 3 sub e en f;

(…)

c. De commissie verklaart de klacht niet ontvankelijk indien deze niet valt binnen de begripsbepalingen van artikel 1 onder (..) e (..) van deze regeling,

(…)

De toelichting bij de Klachtenregeling 2017 vermeldt, voor zover hier van belang:

De Klachtenregeling 2017 is een gedeeltelijke wijziging geweest van een eerdere versie van de Klachtenregeling uit 2011 (hierna: ‘de Klachtenregeling 2011’). Op het punt van het begrip ‘ongewenst gedrag’ zijn geen inhoudelijke wijzigingen doorgevoerd. Ook de toelichting op dit begrip (zie 2.7) is ongewijzigd gebleven. In artikel 11 van de Klachtenregeling 2011 was de volgende bepaling opgenomen:

1. Ingeval een klager of het bevoegd gezag een klacht heeft over enig handelen of nalaten van de commissie betreffende de uitvoering van haar taak, wordt deze klacht behandeld door tenminste twee leden uit de commissie die niet aan het betreffende onderzoek hebben deelgenomen.

2. Voornoemde leden doen binnen vier weken na ontvangst van de klacht, bedoeld in lid 1 uitspraak over de (on)gegrondheid daarvan.”

Ten tijde van het indienen van de klacht door [eiser] had de gemeente voor de verwijzing en afhandeling van klachten over ongewenst gedrag een interne klachtenregeling gepubliceerd (de ‘Regeling klachten Ongewenst Gedrag Purmerend 2015’, hierna ook te noemen: ‘de Interne Regeling’). In de Interne Regeling stond onder meer:

1. De gemeente Purmerend heeft zich aangesloten bij de Klachtencommissie ongewenst gedrag zoals ingesteld bij de Klachtenregeling ongewenst gedrag voor de decentrale overheid 2011.

2. Voor de samenstelling en werkwijze van de klachtencommissie is de regeling “De Klachtenregeling Ongewenst Gedrag voor de Decentrale Overheid 2011” van 12 oktober 2012 van toepassing. Deze klachtenregeling maakt integraal deel uit van deze regeling en is als bijlage (bijlage 1) opgenomen.

(…)”

Bij brief van 25 juli 2019 heeft de LKOG aan [eiser] bericht dat de LKOG zijn klacht niet-ontvankelijk verklaart. De LKOG heeft dit in de brief als volgt gemotiveerd:

[eiser] heeft bij brief van 27 juli 2019 bezwaar gemaakt bij de LKOG tegen deze niet-ontvankelijkverklaring, kort samengevat omdat het ongewenst gedrag volgens hem losstaat van het arbeidsconflict.

Op 30 juli 2019 heeft [eiser] met een beroep op artikel 11 van de Klachtenregeling 2011 een klacht bij de LKOG ingediend over het handelen en/of nalaten van de LKOG met betrekking tot de uitvoering van haar taak. Volgens [eiser] had de LKOG zijn klacht ontvankelijk en gegrond moeten verklaren. Hij voerde daartoe aan, kort gezegd, dat de LKOG ten onrechte geen onderscheid heeft gemaakt tussen de rechtspositionele aangelegenheid en het ongewenst gedrag van de teammanager. Daarmee heeft de LKOG volgens [eiser] een onjuiste uitvoering aan haar taak gegeven en de geldende wet- en regelgeving onjuist toegepast.

In reactie op het bezwaar van [eiser] heeft de LKOG bij brief van 31 juli 2019 bericht dat zij het bezwaar niet in behandeling kan nemen, omdat de LKOG geen bestuursorgaan is in de zin van de Awb. De LKOG heeft [eiser] er verder op gewezen dat hij zo nodig een beroep kan doen op de Nationale Ombudsman.

In de daaropvolgende periode hebben partijen verder gecorrespondeerd. Bij brief van 1 september 2019 heeft [eiser] aan de LKOG bericht dat hij vindt dat zijn klacht over de LKOG op grond van artikel 11 Klachtenregeling 2011 in behandeling had moeten worden genomen en dat zijn klacht over de teammanager ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard. Vervolgens is [eiser] een procedure bij de kantonrechter begonnen die, na verwijzing, heeft geleid tot dit vonnis.