Rechtbank Den Haag, 31-03-2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:3234, 9598103 / 21-50775

NN heeft werknemers in dienst ten behoeve van de in Nederland gevestigde

dochtermaatschappijen van de naamloze vennootschap NN Group N.V. (hierna: NN Group).

Op grond van artikel 3.1 van het SKR heeft [werknemer] in verband met de boventallig-

verklaring recht op een begeleidingsperiode van (in ieder geval) zes maanden. Ter

toelichting op deze begeleidingsperiode vermeldt het SKR:

“Uitgangspunt van je begeleiding is ‘van werk naar werk’ waarbij NN de noodzakelijke instrumenten beschikbaar stelt. We verwachten van jou dat je actief mee werkt aan het verkrijgen van werk binnen of buiten NN”.

“(…) De kantonrechter komt met het voorgaande tot het oordeel dat de CAO NN niet is geïncorporeerd in de arbeidsovereenkomst tussen NN Personeel en [werknemer] . (…) De bevoegdheid van de CAO Ontslagcommissie kan door NN Personeel niet met succes op het tweede lid van artikel 7:671a BW worden gegrond, nu [werknemer] niet aan de CAO NN is gebonden waarin deze is aangewezen. (…)

bepalingen in het SP (of het SKR), of het Reglement cao-ontslagcommissie kunnen er niet voor zorgen dat een ongebonden werknemer, zoals [werknemer] , gebonden wordt aan een ontslagcommissie. Hetzelfde geldt voor de cao. Een bepaling in de CAO NN kan er evenmin voor zorgen dat een ongebonden werknemer, zoals [werknemer] , gebonden wordt aan een ontslagcommissie. (…)

Uit het voorgaande volgt dat de kantonrechter van oordeel is dat de bevoegdheid van de CAO Ontslagcommissie om toestemming te verlenen voor het opzeggen van de arbeidsovereenkomst niet kan worden ontleend aan gebondenheid van [werknemer] aan de CAO NN, hetzij door incorporatie van die cao in zijn arbeidsovereenkomst, hetzij doordat hij anderszins gebonden is aan deze cao.(…)

Op grond van artikel 14 Wet CAO is NN personeel, zoals zij stelt, verplicht de CAO NN ook waar het [werknemer] betreft te volgen. Dat houdt echter nog niet in dat [werknemer] gebonden is aan de CAO NN. Het heeft ermee te maken dat NN Personeel geen onderscheid mag maken tussen gebonden en ongebonden werknemers. Bovendien is het niet zo dat er dus voor haar een onaanvaardbare situatie ontstaat bij het vragen om toestemming om de arbeidsovereenkomst met [werknemer] te mogen opzeggen, althans dat valt niet in te zien zonder nadere onderbouwing van NN Personeel. Zij had bijvoorbeeld de door haar genoemde onaanvaardbare situatie kunnen voorkomen, door de bepalingen van de cao over het instellen van een ontslagcommissie algemeen verbindend te laten verklaren. De verwijzing naar ECLI:NL:HR:2002:AF2166 (Bollemeijer/TPG Post) kan hier niet tot een ander oordeel leiden. De in die uitspraak aan de orde zijnde casus wijkt op essentiële punten af van de voorliggende situatie. Partijen hebben nooit over de bevoegdheid van de CAO Ontslagcommissie overeenstemming bereikt. Het is daarnaast niet duidelijk waarom zou moeten worden aangenomen dat de bij de instelling van de CAO Ontslagcommissie betrokken vakbonden, rekening hebben gehouden met de belangen van ongebonden werknemers, zoals [werknemer] . (…)”

“(…) Nu in deze procedure niet ter discussie staat dat werkgever bij cao een onafhankelijke ontslagcommissie heeft ingesteld, dient werkgever niet het UWV, maar de cao-ontslagcommissie toestemming te vragen voor het ontslag van werknemer. Wij achten ons niet bevoegd en zullen daarom geen beslissing op de ontslagaanvraag nemen. (…)

Dat werknemer, zoals de kantonrechter van de rechtbank Den Haag bij uitspraak van 28 juli 2021 (…) heeft geoordeeld niet gebonden is aan (een uitspraak van) de cao-ontslagcommissie maakt dit niet anders. De regering heeft dat tijdens de parlementaire behandeling van de Wwz als volgt toegelicht: “Het feit dat de werkgever gebonden is aan de cao waarmee een sectorale commissie is ingesteld is bepalend voor de te volgen rechtsgang. Het is immers de werkgever die om toestemming moet vragen voor opzegging van de arbeidsovereenkomst wegens het vervallen van een arbeidsplaats wegens bedrijfseconomische reden. Het enkele feit dat de werknemer niet direct, door lidmaatschap of algemeen verbindendverklaring gebonden is aan de cao doet daar niet aan af” (Kamerstukken II, vergaderjaar 2013/2014, 33 818, nr. 7, pagina 131-132).

Dat dit in geval van ongebonden werknemers tot problemen kan leiden is door de regering onderkend. De regering heeft erop gewezen dat in de Wet op het algemeen verbindend en onverbindend verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten (Wet avv) de mogelijkheid is opgenomen om bepalingen van een cao over het instellen van een ontslagcommissie gedurende een termijn van vijf jaar algemeen verbindend te laten verklaren. Gedurende deze periode zijn ongebonden werkgevers en ongebonden werknemers onverkort gebonden aan de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen. Deze oplossing voorziet echter niet in de situatie waarin sprake is van een ondernemings-cao. Deze cao kan immers niet algemeen verbindend worden verklaard. De regering gaat er in dat geval van uit dat partijen zich rekenschap zullen geven van de werking van het cao-recht en dit bij hun afwegingen betrekken om al dan niet tot instelling van een cao-commissie of afwijkende ontslagvolgorde te besluiten. Onderdeel hiervan is ook de beantwoording van de vraag of binnen een onderneming al dan niet gebruik wordt gemaakt van incorporatiebedingen in arbeidsovereenkomsten (…).

Werkgever is in casu gebonden aan een ondernemings-cao en had bij de afweging tot instelling van een cao-ontslagcommissie van het voorgaande kennis kunnen nemen. Al met al betekent dit dat werkgever dus had kunnen weten dat dit ten aanzien van een ongebonden werknemer tot problemen zou kunnen leiden.

We onderkennen dat de werkgever hierdoor in een lastige positie komt nu de kantonrechter de opzegging met toestemming van de cao-ontslagcommissie heeft vernietigd en UWV zich niet bevoegd verklaart. (…)”