Rechtbank Oost-Brabant, 25-07-2016, ECLI:NL:RBOBR:2016:3975, 16_1198

1. De rechtbank gaat uit van de volgende feiten.

Eiseres was huurder en bewoner van de woning. De eigenaar, Woningbelang, heeft naar aanleiding van het primaire besluit de huurovereenkomst opgezegd. Daarover loopt op dit moment nog een procedure bij de civiele rechter.

2. Bij het bestreden besluit heeft verweerder onder verwijzing naar het advies van de Adviescommissie voor de bezwaarschriften het primaire besluit gehandhaafd en het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard. Verweerder heeft zich – kort weergegeven – op het volgende standpunt gesteld. Nu in de woning een hoeveelheid harddrugs en softdrugs is aangetroffen die de voor eigen gebruik toegestane hoeveelheid overschrijdt, was verweerder op grond van artikel 13b van de Opiumwet bevoegd om de woning te sluiten. Dat eiseres niets wist van de aanwezigheid van de drugs doet niet af aan die bevoegdheid. Verder is voor de bevoegdheid niet noodzakelijk dat verweerder aannemelijk maakt dat de aanwezigheid van de drugs overlast heeft veroorzaakt.

Verweerder is zich ervan bewust dat de sluiting een grote impact heeft op eiseres, maar het belang van bestrijding van drugshandel en het belang van de handhaving van de openbare orde, de rechtsorde en het woon- en leefklimaat, wegen zwaarder dan het belang van eiseres. Gelet op de hoeveelheid verdovende middelen die is aangetroffen in de woning is er naar het oordeel van verweerder sprake van gevaarzetting en van een rechtstreekse bedreiging van de veiligheid van de buurtbewoners. Verweerder acht de sluiting van de woning noodzakelijk ter voorkoming van strafbare feiten en ter bescherming van de rechten van anderen. Gelet op de geringe (overschrijding van de handels)hoeveelheid harddrugs heeft verweerder de sluitingstermijn van vier maanden teruggebracht naar drie maanden. De (persoonlijke) omstandigheden van eiseres vormen voor verweerder geen aanleiding om van de last onder bestuursdwang af te zien. Verweerder merkt daarbij op dat met de persoonlijke omstandigheden van eiseres, waaronder het feit dat ook de minderjarige zoon van eiseres in de woning woont, rekening is gehouden door haar een ruime(re) begunstigingstermijn te gunnen tot de sluiting daadwerkelijke werd geeffectueerd, om haar ruim(er) de tijd te geven zaken te regelen en een ander onderkomen te vinden.

3. Eiseres heeft in beroep gesteld dat verweerder in redelijkheid niet tot het bestreden besluit had kunnen komen. Eiseres wist niet dat haar ex-partner de drugs in de woning had verstopt; dit kan haar niet worden verweten. Volgens eiseres had verweerder kunnen volstaan met een waarschuwing. Zij wijst daarbij op het door andere gemeenten gevoerde beleid, waarin bij een eerste overtreding wel wordt volstaan met een waarschuwing. Het besluit is bovendien niet proportioneel. Volgens eiseres is verweerder ermee bekend dat sluiting van de woning op basis van het beleid van verweerder gevolgen heeft voor de voortzetting van de huurovereenkomst. Eiseres is geconfronteerd met de opzegging van de huurovereenkomst. Ook is de goede reputatie van eiseres, die nooit met justitie in aanraking is geweest, door het besluit aangetast.

4. De rechtbank overweegt allereerst ambtshalve het volgende. Hoewel de sluitingsperiode al voorbij is, heeft eiseres nog procesbelang bij de beoordeling van hun beroep, nu zij ter zitting heeft medegedeeld dat zij bij een voor haar positieve uitkomst van de procedure voornemens is de schade op verweerder te verhalen.

5. De rechtbank overweegt voorts het volgende.

6. Op grond van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet, is de burgemeester bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.

7. De rechtbank stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat de in de woning aangetroffen hoeveelheid hard- en softdrugs de maximale hoeveelheid voor eigen gebruik overschrijdt en verweerder daarom op grond van artikel 13b van de Opiumwet in beginsel bevoegd was om de woning te sluiten. De stelling van eiseres dat zij niet wist dat de harddrugs in de woning aanwezig waren, maakt niet dat verweerder daardoor niet meer bevoegd zou zijn tot sluiting van de woning over te gaan (zie onder meer de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 6 augustus 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2616).

8. Gelet op de tekst van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet, beschikt de burgemeester bij de uitoefening van de daarin neergelegde bevoegdheid over beleidsvrijheid. Daaruit vloeit voort dat de rechter de invulling van die bevoegdheid door de burgemeester, terughoudend moet toetsen.

9. Verweerder heeft aan zijn beleidsvrijheid invulling gegeven met de ‘Beleidsregel bestuurlijke handhaving van artikel 13b Opiumwet (Damoclesbeleid)’ (de beleidsregel).

Daarin is uiteengezet hoe hij met zijn bevoegdheid tot sluiting omgaat. In paragraaf 2 van de beleidsregel ("woningen en daarbij behorende erven") is bepaald dat indien in woningen en/of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst I (harddrugs) met een handelshoeveelheid van meer dan 0,5 gram, de woning (en de bijbehorende erven) bij een eerste constatering voor vier maanden wordt gesloten. Indien in woningen en/of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst II (softdrugs) met een handelshoeveelheid van meer dan 30 gram wordt de woning bij een eerste constatering voor drie maanden gesloten.

10. In de wetgeschiedenis van artikel 13b van de Opiumwet (Kamerstukken II 2005/06, 30 515, nr. 3, blz. 8 en Kamerstukken II 2006/07, 30 515, nr. 6, blz. 1 en 2) is in algemene zin vermeld dat bij een eerste overtreding nog niet tot sluiting van de woning dient te worden overgegaan, maar moet worden volstaan met een waarschuwing of soortgelijke maatregel. Van dit uitgangspunt mag echter in ernstige gevallen worden afgeweken. Uit rechtspraak van de Afdeling volgt dat de aanwezigheid van een handelshoeveelheid harddrugs in een woning in ieder geval als een ernstig geval in deze zin kan worden aangemerkt en dat ook bij een eerste constatering hiervan aan artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet een bevoegdheid tot sluiting van een woning kan worden ontleend. Een beleid dat hiertoe de mogelijkheid biedt, is dus niet in strijd met de geschiedenis van de totstandkoming van artikel 13b van de Opiumwet (zie onder meer de uitspraak van de Afdeling van 29 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2388).

11. Uit de beleidsregel volgt dat verweerder zijn bevoegdheid tot sluiting direct gebruikt bij een eerste constatering van zowel een handelshoeveelheid hard- als softdrugs in een woning. Met inachtneming van de hiervoor gegeven rechtspraak van de Afdeling oordeelt de rechtbank dat dergelijk beleid in het algemeen niet onredelijk kan worden geacht. Daarnaast neemt de rechtbank in aanmerking dat verweerder weliswaar expliciet niet op grond van zijn beleidsregel maar wel op grond van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht de bevoegdheid heeft om gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval in afwijking van het beleid een minder zwaar middel in te zetten.

12. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder zich in het hier aan de orde zijnde geval op het standpunt kunnen stellen dat de door eiseres aangevoerde omstandigheden niet kunnen worden aangemerkt als bijzondere omstandigheden die rechtvaardigen dat verweerder in afwijking van het beleid afziet van de sluiting en volstaat met het geven van een waarschuwing. Verweerder heeft bovendien aanleiding heeft gezien om, in afwijking van het beleid, de sluitingsperiode van vier maanden terug te brengen tot drie maanden. Dat het besluit financieel nadelig is voor eiseres, is inherent aan een dergelijk besluit, is verdisconteerd in de beleidsregel en kan daarom niet als een bijzondere omstandigheid worden aangemerkt. Dat eigenaar Woningbelang de huurovereenkomst met eiseres heeft ontbonden is evenmin een bijzondere omstandigheid. De ontbinding van de huurovereenkomst is een privaatrechtelijke rechtshandeling die niet rechtstreeks voortvloeit uit het bestreden besluit en verder betreft dit een omstandigheid die is meegewogen bij het opstellen van het Damoclesbeleid (zie bijvoorbeeld de uitspraak van de Afdeling van 28 januari 2016, ECLI:NL:RVS:2016:268).

13. Gelet op het voorgaande is het beroep ongegrond. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.