De markt voor mkb-financieringen is in ontwikkeling. Menno Snel is door de overheid aangesteld als gezant mkb-financiering. Met zijn aanstelling is beoogd verbeteringen in gang te zetten die de beschikbaarheid van financieringen voor mkb-ondernemingen met een financieringsbehoefte van minder dan € 1 miljoen ten goede komen. Ook werkt Snel aan het toegankelijker maken van informatie over financieringen voor met name kleine bedrijven. Een belangrijke stap in dit verband is de lancering bij de FinancieringsGids. De auteurs interviewden Snel en blikten met hem terug op wat er onder zijn gezantschap is bereikt en bespraken met Snel wat er moet gebeuren om in Nederland het beste mkb-financieringsklimaat van Europa tot stand te brengen.
FIP 2025/91 - Interview met gezant mkb-financiering Menno Snel
Krijgt Nederland het beste mkb-financieringsklimaat van Europa?
FIP 2025/91 - Interview met gezant mkb-financiering Menno Snel
dRE
drs. R. Ekhartprogrammadirecteur zakelijk krediet bij ING.
mKM
mr. K.A. MesselinkBedrijfsjurist bij ING.
Bijgewerkt tot 7 april 2025
Inleiding
Zoals toegelicht in de bijdrage van Messelink aan dit themanummer heeft het onderwerp mkb-financiering een prominente plek op de politieke agenda. In september 2023 stuurde de toenmalige Minister van Economische Zaken en Klimaat Adriaansens een eerste halfjaarlijkse voortgangsbrief over mkb-financiering aan de Tweede Kamer.1 Deze brief bevatte een uiteenzetting over de ontwikkelingen op de mkb-financieringsmarkt en een toelichting op de strategie van de Minister om het functioneren van die markt te verbeteren. In de brief deed de Minister ook een oproep. Zij spoorde partijen in het Nederlandse ‘financieringsecosysteem’ aan in gesprek te gaan over de ambitie om in Nederland het beste mkb-financieringsklimaat van Europa te realiseren.
Minister Adriaansens stelde Snel aan als gezant mkb-financiering om de samenwerking tussen de convenantspartijen aan te jagen en te bestendigen
Die oproep was niet aan dovemansoren gericht. Een aantal voor het financieringsecosysteem belangrijke partijen ging met elkaar in gesprek. Zij presenteerden in november 2023 het Nationaal Convenant MKB-Financiering (het ‘Convenant’) aan de minister.2 De convenantspartijen – de Stichting MKB Financiering, MKB-Nederland, de Nederlandse Vereniging van Banken, Qredits, Invest-NL en Invest International – formuleerden meerdere doelstellingen, waaronder:
het verbeteren van de financieringsmogelijkheden voor ondernemingen met een financieringsbehoefte van maximaal € 1 miljoen (en dan met name financieringen tot € 250.000);
het verbeteren van de vindbaarheid van en transparantie over financieringen voor mkb-ondernemingen door het inrichten van een financieringshub;
het verbeteren van de kwaliteit van financieringsadvies dat aan mkb-ondernemingen wordt verstrekt; en
het verkrijgen van meer data over de financieringsmarkt voor mkb-ondernemingen.
De convenantspartijen verzochten de Minister een speciale gezant mkb-financiering aan te stellen, welk verzoek werd ingewilligd. De Minister stelde Menno Snel eind 2023 aan als gezant mkb-financiering ‘om samenwerking tussen de convenantspartijen aan te jagen en te bestendigen’.3
Hij verwacht vóór de zomer van 2025 zijn werkzaamheden af te ronden. In dit interview blikken we met Snel terug op wat er onder zijn gezantschap is bereikt en bespreken we wat er nog moet gebeuren om in Nederland het beste mkb-financieringsklimaat van Europa tot stand te brengen.
Wat waren voor u de randvoorwaarden om het gezantschap mkb-financiering te laten slagen en welke aanpak heeft u gehanteerd?
Een convenant op zich is niet per se een succesvol instrument. Convenantspartijen verbinden zich namelijk vaak slechts voor een bepaalde tijd en het is mede daarom soms lastig goede intenties omgezet te krijgen in concrete acties of maatregelen. Een aanjager kan weliswaar sturing geven aan het proces om van intenties te komen tot acties en/of maatregelen, maar hij kan alleen succesvol zijn als de betrokken actoren zich volledig committeren. Voordat ik de aanstelling als gezant aanvaardde, heb ik me daarom vergewist van het commitment van de belangrijkste publieke en private actoren die deel uitmaken van het financieringsecosysteem, waaronder de Ministeries van Economische Zaken respectievelijk Financiën, MKB-Nederland, de banken (via de NVB) en de niet-bancaire financiers met inbegrip van Invest-NL en Invest International. Dat commitment houdt niet alleen in dat de actoren met elkaar in gesprek gaan of blijven, maar ook dat zij bereid moeten zijn af en toe een klein deel van hun eigen belang in te leveren om het algemeen belang – in dit geval: een goed mkb-financieringsklimaat – te dienen. Dat commitment was en is er en daarom heb ik de aanstelling als gezant mkb-financiering aanvaard.
Wat betreft de werkwijze geldt dat we de inhoud van het Convenant hebben gebruikt als leidraad, als ‘stip op de horizon’. Met ‘we’ doel ik op mijzelf, mijn projectsecretarissen en vertegenwoordigers van de betrokken actoren. Bij onze werkzaamheden zijn we uitgegaan van bestaande structuren, instanties en informatie. We hebben daarom geen nieuwe instellingen in het leven geroepen, geen nieuwe onderzoeken gedaan en geen nieuwe analyses geproduceerd. Wél hebben we informatie die al beschikbaar was gebruikt om in werkgroepen tot aanbevelingen te komen. Die aanbevelingen heb ik in september 2024 aangeboden aan de Minister van Economische Zaken.4 Kort gezegd hielden de aanbevelingen in:
verbeter het bestaande ecosysteem voor bedrijfsfinancieringen maar bouw geen nieuw systeem en richt geen nieuwe instantie op zoals een MKB-bank;
verbeter de toegang tot funding voor non-bancaire financiers opdat deze kunnen groeien;
maak de MKB-financieringsmarkt inzichtelijker met de financieringshub; en
verbeter de toegang tot en de uniformiteit van ondernemingsdata ten behoeve van financiering.
Een aantal van die aanbevelingen is inmiddels gerealiseerd en voor veel aanbevelingen die nog moeten worden omgezet in acties en maatregelen staan de seinen op groen.
Bent u tevreden over de tot nu toe bereikte resultaten?
Ja. De aanbevelingen zijn nagenoeg volledig overgenomen door het kabinet. Het kabinet heeft mij gevraagd een aantal zaken nader uit te werken.5 Daarvoor gebruik ik nog de tijd tot aan de zomer van dit jaar, wat betekent dat ik de volgende stappen van de verdere reis naar het beste mkb-financieringsklimaat van Europa meemaak. Maar die reis stopt niet bij mijn vertrek. Ik heb er alle vertrouwen in dat de betrokken partijen ook zonder mijn begeleiding stappen gaan zetten om het financieringsecosysteem van Nederland te verbeteren.
Wat is het meest tastbare succes dat onder uw gezantschap is behaald?
Zonder twijfel: de introductie van de FinancieringsGids die is ondergebracht bij de Kamer van Koophandel. In de Tweede Kamer is meermaals gesproken over de oprichting van een ‘financieringshub’.6 Men had daarmee een platform voor ogen dat mkb-ondernemingen met een financieringsbehoefte wegwijs maakt in financieringsland en aanbod van en vraag naar mkb-financieringen bij elkaar brengt.
Het meest tastbare succes tot nu toe is de lancering van de FinancieringsGids in november 2024
Met de oprichting van zo’n platform zijn we aan de slag gegaan. Zoals gezegd was ons uitgangspunt om zo veel mogelijk gebruik te maken van bestaande instellingen en structuren. We hebben daarom voorgesteld aan de Minister om de financieringshub onder te brengen bij de instelling die sinds jaar en dag ondernemend Nederland ondersteunt en die ondernemers al goed weten te vinden, de Kamer van Koophandel. De financieringshub is uiteindelijk omgedoopt tot de FinancieringsGids en deze is in november 2024 gelanceerd.7