Hoge Raad, 16-11-2004, AR2443, 00895/04

16 november 2004

Strafkamer

nr. 00895/04

PB/SM

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van 29 januari 2004, nummer 23/001809-03, in de strafzaak tegen:

[verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1959, ten tijde van de betekening van de aanzegging gedetineerd in de Penitentiaire Inrichting "Almere-Binnen" te Almere.

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Wortel heeft geconcludeerd tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot verwijzing van de zaak naar een aangrenzend Hof teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

3.2. Het Hof heeft het in het middel bedoelde verweer als volgt samengevat en verworpen:

"De raadsman heeft ter terechtzitting in hoger beroep betoogd dat verdachte heeft gehandeld uit noodweer. Hij heeft daartoe het volgende aangevoerd.

Verdachte heeft in de bewuste nacht SMS-berichten ontvangen, die afkomstig waren van het mobiel telefoontoestel van [betrokkene 1], waaruit verdachte opmaakte dat de inmiddels 3 jaren geleden verbroken relatie met haar weer goed zou komen. Toen verdachte vervolgens belde naar haar telefoontoestel kreeg hij tot zijn verrassing [het slachtoffer] aan de lijn, de nieuwe vriend van [betrokkene 1], die hem mededeelde dat hij die SMS-berichten had verstuurd en dat verdachte maar naar hem toe moest komen. Verdachte is toen "over de rooie" gegaan, heeft een mes uit de keukenla gepakt en heeft zich naar het huis van [betrokkene 1] begeven. Bij het huis aangekomen heeft verdachte zijn meegebrachte mes op de brievenbussen gelegd en vervolgens aangebeld, maar voordat hij via de intercom iets kon zeggen stond iemand achter hem die zei: "Ben jij nou [verdachte], ik ben [het slachtoffer] die bijgochum." Verdachte heeft zich omgedraaid en zag toen dat [het slachtoffer] op hem af kwam lopen en dat hij een pistool op het hoofd van verdachte richtte. Verdachte heeft een harde klik gehoord, zich vervolgens omgedraaid om het mes van de brievenbussen af te pakken en heeft [het slachtoffer] direct met het mes gestoken. Verdachte en [het slachtoffer] zijn in gevecht geraakt, waarbij verdachte is blijven steken. Hij heeft hem tijdens het gevecht niet meer losgelaten met de gedachte dat [het slachtoffer] niet moest kunnen schieten. Als verdachte niet handelend had opgetreden had hij zelf het loodje gelegd. De noodweersituatie is ontstaan op het moment dat [het slachtoffer] een pistool op verdachte richtte en met dat pistool 'klikte'.

Verdachte kan niet "culpa in causa" worden tegengeworpen. Verwezen wordt naar het arrest van de Hoge Raad van 13 juni 1989, NJ 1990,48. Verdachte wilde weten, gelet op de tekst van de SMS-berichten, wie de waarheid sprak en uitvinden of de relatie met [betrokkene 1] weer hersteld zou kunnen worden. Verdachte heeft het mes met een ander doel meegenomen dan waarvoor hij het uiteindelijk heeft gebruikt. Hij weet niet meer precies de reden voor het meenemen van het mes, maar vlak na het gebeurde verklaarde hij tegen zijn dochter dat hij het mes meenam 'omdat hij het niet vertrouwde'. Er bestaat een te indirect verband tussen de anterieure verwijtbaarheid en het strafbare feit.

De conclusie luidt dat verdachte dient te worden ontslagen van rechtsvervolging.

Het hof verwerpt dit verweer en overweegt daartoe het volgende.

Uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting in hoger beroep, waaronder hetgeen door de verdachte is verklaard, is het volgende -zakelijk weergegeven- voldoende komen vast te staan.

Nadat verdachte ter ore was gekomen dat zijn voormalige vriendin [betrokkene 1] [...] een nieuwe vriend had, heeft verdachte tijdens de week voor het bewezengeachte [betrokkene 1] veelvuldig gebeld. In, althans één van, de gevoerde gesprekken heeft verdachte [betrokkene 1] gezegd dat hij het niet ermee eens was dat zij samen met die nieuwe vriend in haar woning zou slapen, als verdachtes (en [betrokkene 1]'s) dochter - die nog bij [betrokkene 1] woonde - thuis was. In de nacht van het gebeurde zijn vanaf het telefoontoestel van [betrokkene 1] SMS-berichten naar verdachte verstuurd, waarop verdachte SMS-berichten naar haar toestel heeft teruggestuurd. De hem toegestuurde SMS-berichten hebben bij verdachte verwarring doen ontstaan over de kans dat de afgebroken relatie met [betrokkene 1] zou kunnen worden hersteld. Verdachte heeft na enkele berichten naar het mobiele toestel van [betrokkene 1] gebeld en -tot zijn verrassing- [het slachtoffer] aan de telefoon gekregen. In het gesprek dat toen is ontstaan is verdachte gebleken dat [het slachtoffer] en niet [betrokkene 1] de SMS-berichten had verstuurd, hetgeen grote woede bij verdachte heeft veroorzaakt. In dat gesprek is ruzie ontstaan tussen [het slachtoffer] en verdachte en heeft verdachte tegen [het slachtoffer] gezegd, na al-dan-niet door [het slachtoffer] daartoe te zijn 'uitgenodigd' - dat hij onmiddellijk naar de woning van [betrokkene 1] zou komen. De SMS berichten in combinatie met de inhoud van het telefoongesprek met [het slachtoffer] hebben verdachte "over de rooie" doen gaan en zijn voor verdachte aanleiding geweest om een groot vleesmes bij zich te steken en een goede vriend, taxichauffeur [betrokkene 2], te bellen met het dringende verzoek hem naar [betrokkene 1]'s woning te brengen. Tijdens de taxirit was verdachte kwaad en heeft hij meermalen gezegd dat hij 'hem af zou maken', daarbij met 'hem' [het slachtoffer] aanduidend. Ondanks verwoede pogingen van [betrokkene 2] om hem te kalmeren en hem van zijn voornemen naar [betrokkene 1]'s woning te gaan af te brengen, stond verdachte erop dat [betrokkene 2] hem bij [betrokkene 1] zou afzetten. Nadat [betrokkene 2] verdachte had afgezet vlak bij de woning van [betrokkene 1], is verdachte met het mes naar het portiek van de woning van [betrokkene 1] gelopen en heeft hij via de intercom bij [betrokkene 1] aangebeld.

[Het slachtoffer] had intussen - na het met verdachte gevoerde telefoongesprek - de woning van [betrokkene 1] verlaten en - naar het hof aannemelijk acht - een vuurwapen opgehaald om zich kennelijk op het in het telefoongesprek aangekondigde treffen met verdachte voor te bereiden. Op het moment dat verdachte aanbelde werd verdachte achter hem verrast door [het slachtoffer] die het meegebrachte vuurwapen in ieder geval aan verdachte heeft getoond. Verdachte heeft toen zijn mes gepakt en [het slachtoffer] gestoken. Deze messteek en het gevecht dat daarna is ontstaan heeft uiteindelijk tot gevolg gehad dat [het slachtoffer] na een groot aantal tijdens dat gevecht - door verdachte toegebrachte - messteken is overleden.

Uit deze feiten en omstandigheden leidt het hof het volgende af.

Het hof acht, anders dan door de verdachte en diens raadsman betoogd, aannemelijk geworden dat verdachtes intentie was gericht op het aangaan van een confrontatie met [het slachtoffer], waarbij het gebruik van een steekwapen niet zou worden geschuwd. Dit leidt het hof onder meer af uit de kwaadheid van verdachte na het met [het slachtoffer] gevoerde telefoongesprek, het door verdachte aankondigen van zijn (onmiddellijke) komst, het bij zich steken van een groot mes en de tijdens de taxirit op weg naar [betrokkene 1]'s woning meermalen door verdachte herhaalde woorden 'ik maak hem af'.

Verdachte heeft zich door [betrokkene 2] niet van zijn voornemen [het slachtoffer] te treffen af laten brengen. Hij heeft zichzelf aldus willens en wetens in een situatie gebracht waarin de dreigende reactie van de zijde van [het slachtoffer] te verwachten was. Het feit dat [het slachtoffer] zich inmiddels van een vuurwapen had voorzien is een omstandigheid, die gelet op het hierboven overwogene voor risico van verdachte dient te komen.

Het gegeven dat de (wederrechtelijke) aanranding door [het slachtoffer] jegens verdachte voor laatstgenoemde op een onverwacht moment kwam doet aan het vorenstaande niet af.

Bij die stand van zaken strekte de bewezengeachte gedraging van de verdachte niet ter noodzakelijke verdediging in die zin dat hij in noodweer handelde.

Er is ook overigens geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezengeachte uitsluit, zodat dit strafbaar is."