Hoge Raad, 01-10-2010, BN5662, 09/04152

1 oktober 2010

Eerste Kamer

09/04152

DV/IS

[Eiser],

wonende te [woonplaats],

EISER tot cassatie,

advocaat: mr. P. Garretsen,

1. [Verweerder 1],

wonende te [woonplaats],

VERWEERDER in cassatie,

advocaat: mr. M.J. van Basten Batenburg,

2. [Verweerster 2],

wonende te [woonplaats],

VERWEERSTER in cassatie,

niet verschenen.

Voor het verloop van het geding in feitelijke instanties verwijst de Hoge Raad naar de navolgende stukken:

a. het vonnis in de zaak 351989/HA ZA 06-3132 (AV) van de rechtbank Amsterdam van 25 april 2007;

b. het arrest in de zaak 106.006.936/01 van het gerechtshof te Amsterdam van 7 april 2009.

Het arrest van het hof is aan dit arrest gehecht.

Tegen het arrest van het hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

[Verweerder 1] heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep. Tegen [verweerster 2] is verstek verleend.

De zaak is voor [verweerder 1] toegelicht door zijn advocaat.

De conclusie van de Advocaat-Generaal J. Spier strekt tot verwerping van het cassatieberoep.

3.1 Het gaat in deze zaak, waarin in cassatie kan worden uitgegaan van hetgeen het hof in rov. 2.2 tot en met 2.12 heeft vastgesteld, om het volgende.

[Eiser] heeft, in de overtuiging dat in de zogenoemde Deventer moordzaak een onschuldige door de strafrechter is veroordeeld, in verschillende media en bij herhaling gezegd dat de moord is gepleegd door de in diverse publicaties als "klusjesman" aangeduide verweerder in cassatie, [verweerder 1]. Diens partner werd door hem onder meer ervan beschuldigd dat zij hem een vals alibi heeft verschaft.

De rechtbank en het hof hebben de uitlatingen van [eiser], zoals nader in het vonnis en het arrest aangeduid, onrechtmatig geacht. Aan [eiser] is op straffe van een dwangsom verboden [verweerder 1] en diens partner in het openbaar in verband te brengen met de moord, en [eiser] is veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding.

3.2 Het hof heeft (in rov. 3.5) de maatstaf vermeld aan de hand waarvan de rechtmatigheid moet worden beoordeeld van publieke uitlatingen waarmee wordt beoogd een vermoede misstand in de samenleving aan de kaak te stellen, maar die voor derden schadelijk zijn. In dit geval gaat het volgens [eiser] om de misstand dat een onschuldige is veroordeeld voor een moord die door een ander is gepleegd.

De door het hof aan vaste rechtspraak ontleende maatstaf wordt in cassatie terecht niet bestreden.

De toepassing (in rov. 3.6) van de in aanmerking te nemen factoren op de door [eiser] geuite beschuldigingen geeft geen blijk van miskenning van die maatstaf. De wijze waarop het hof daarbij onder meer aandacht heeft besteed aan de aard en de ernst van geuite verdachtmakingen, de gevolgen daarvan voor de beschuldigden, de publieke bekendheid van [eiser], de wijze waarop de beschuldigingen zijn ingekleed, en de - ook ten dele door [eiser] benutte - mogelijkheden om de verdenkingen en daarmee de vermeende misstand op andere wijze (bij de bevoegde autoriteiten) aan de orde te stellen zonder daarbij in de publiciteit te hoeven treden en voorzienbare schade toe te brengen, is niet onbegrijpelijk. Het oordeel van het hof daarover is zo zeer met waarderingen van feitelijke aard verweven dat het in cassatie verder niet op juistheid kan worden onderzocht. Dat geldt evenzeer voor de conclusie die het hof in rov. 3.7 en 3.9 heeft getrokken, te weten dat bij afweging van de belangen doorslaggevend is het belang van [verweerder] c.s. dat zij niet door (openbare of openbaar gemaakte) uitlatingen via onder meer de pers en internet worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen, en dat de uitlatingen van [eiser] over de betrokkenheid van [verweerder] c.s. bij de Deventer moordzaak jegens hen onrechtmatig zijn en niet door de vrijheid van meningsuiting worden gerechtvaardigd.

De Hoge Raad:

verwerpt het beroep;

veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van [verweerder 1] begroot op € 5.535,34 in totaal, waarvan € 5.416,34 op de voet van art. 243 Rv. te betalen aan de Griffier, en € 119,00 aan [verweerder 1], en aan de zijde van [verweerster 2] op nihil.