Hoge Raad, 26-09-2014, ECLI:NL:HR:2014:2806, 13/06008

(ii) In de “gedragscode voor medewerkers van het Meridiaan College” uit 2001 is opgenomen dat onder meer “iemand aanraken als hij of zij dit niet wil” en “op een bepaalde manier kijken: iemand uitkleden met de ogen” wordt aangemerkt als ongewenst gedrag.

(iii) Naar aanleiding van een klacht van een leerlinge over ongewenst fysiek contact van [eiser] heeft het Meridiaan College hem op 29 mei 2006 een brief gestuurd, waarin is vermeld dat een aantekening is gemaakt in zijn persoonsdossier. De brief houdt voorts in dat herhaling van het ongewenste gedrag van [eiser] niet meer mag voorkomen en dat hem begeleiding/coaching wordt aangeboden.

(iv) In de periode 2006/2007 heeft [eiser] begeleiding gekregen van [betrokkene 1] in de omgang met leerlingen en het voorkomen van ongewenst fysiek contact.

(vi) Bij brief van 9 oktober 2009 heeft [eiser] de aangekondigde berisping gekregen. De brief houdt voorts in dat hij bij herhaling van het ongewenste gedrag rekening moet houden met ernstiger maatregelen waarbij het beëindigen van het dienstverband nadrukkelijk aan de orde zal zijn. Na deze brief is de begeleiding door [betrokkene 1] hervat.

(vii) Op 21 januari 2010 is [eiser] mondeling en schriftelijk op staande voet ontslagen. De ontslagbrief houdt onder meer het volgende in:

“Vandaag zijn wij opnieuw geconfronteerd met klachten van leerlingen. Op 20 januari jl. voerde de leerlingbegeleider gesprekken met zogenaamde instroomleerlingen in klas 3 HVT. In die gesprekken kwamen klachten van hen over jouw gedrag naar voren. Op verzoek van de leerlingbegeleider hebben de leerlingen die op schrift gesteld. Deze verklaringen hebben we op vandaag, 21 januari 2010, ontvangen.

De leerlingen (allen meisjes) schrijven o.a.:

- Het begon steeds met omhelzen enzo en toen dacht ik van dat hij het niet zo bedoelde maar toen begon hij steeds naar me te kijken en aan me te zitten en toen vond ik hem best wel eng en elke keer omhelzen tot hij een keer aan m’n borst zat en ik dacht, ja hier klopt iets niet. Het aanraken kwam na het kamp en na een tijdje ook de arm om me heen en het aanraken van m’n borst. Dat was in “de office” in de periode dat het winkeltje werd gebouwd. (…)

- Ik zat op de stoel en toen tilde [eiser] me op vlak bij m’n kont; hij is ook altijd zo aanrakerig, dat hij je heel vaak aanraakt. En hij kijkt op zo’n vieze manier. Ook een keer in de les toen ging hij me alleen maar helpen, ik kan helemaal niets zelf doen en hij ging me allemaal complimentjes geven en hij raakte me ook weer heel vaak aan en toen had hij een lepel met eten en wou hij me te eten geven; maar toen zei ik zo van nee want dat vond ik raar. Toen begon ik hem echt eng te vinden.

- Als ik met hem praat en ik zit bijvoorbeeld naast hem dan legt hij een hand op m’n been. Als ik tegenover hem zit dan houdt hij m’n hand vast (is maar één keer gebeurd). En als ik gewoon sta, slaat hij vaak een arm om me heen. Eerst wilde hij me iets naar achter duwen en kwam hij tegen m’n borst aan. Gister nog toen ik zijn kantoor uitliep ging hij met z’n vinger in m’n buik prikken.

- We hadden les in de keuken en ik liep een keer achteruit en toen stond [eiser] achter me en toen hield hij m’n kont vast, met één hand. Toen ik hem aankeek, liet hij zijn hand los.

We constateren dat ondanks herhaalde waarschuwingen en een formele berisping van onze kant het ontoelaatbare gedrag van jou, als leraar, jegens je leerlingen zich blijft voordoen. We constateren dat de begeleiding niet tot het gewenste resultaat heeft geleid. Het vertrouwen bij het schoolbestuur en de schoolleiding is volledig verdwenen. Door jouw aanwezigheid kunnen we onze leerlingen niet de veilige leer- en leefomgeving die wij nastreven bieden. Daarom zijn we tot de conclusie gekomen dat we je, met onmiddellijke ingang, niet kunnen handhaven.

We hebben je gevraagd naar je zienswijze. Je hebt verklaard: “Ik herken dit niet. Al helemaal niet dat ik aan borsten zit. Ik raak wel aan. De begeleiding met [betrokkene 1] loopt nog. Ik moet een meter afstand houden. Iedere dag realiseer ik me dat ik afstand moet houden. Ik heb geen intentie leerlingen in een onveilige positie te brengen. Ik geloof in een veilige school”

(...)”

(viii)Bij brief van zijn gemachtigde van 29 januari 2010 heeft [eiser] de vernietigbaarheid van het ontslag op staande voet ingeroepen, zich beschikbaar gesteld voor de arbeid en doorbetaling van loon gevorderd.

[eiser] vordert in dit geding onder meer een verklaring voor recht dat het ontslag als kennelijk onredelijk moet worden aangemerkt. De kantonrechter heeft na getuigenverhoor, waarbij onder meer twee van de vier in de brief van 21 januari 2010 bedoelde leerlingen zijn gehoord, de vorderingen afgewezen. Het hof heeft de vonnissen van de kantonrechter bekrachtigd. Het heeft daartoe, samengevat, onder meer het volgende overwogen.

Tussen partijen staat vast dat de verklaringen van de leerlingen op 21 januari 2010 aan [eiser] zijn voorgelezen en dat de (hiervoor in 3.1 onder (vii) genoemde) brief van 21 januari 2010 aan hem is overhandigd. In die brief wordt geciteerd uit de verklaringen van de leerlingen en wordt voorts verwezen naar de (hiervoor in 3.1 onder (iii) genoemde) brief van 29 mei 2006, naar de berisping bij de (hiervoor in 3.1 onder (vi) genoemde) brief van 9 oktober 2009 en naar het begeleidingstraject dat [eiser] in 2006/2007 heeft doorlopen en dat hem in oktober 2009 opnieuw is aangeboden. Daarmee was voor [eiser] voldoende duidelijk dat aan het ontslag op staande voet het in de brief van 21 januari 2010 opgenomen feitencomplex ten grondslag lag. Het Meridiaan College heeft daarmee voldaan aan zijn mededelingsplicht. De bezwaren van [eiser] tegen de door het Meridiaan College gevolgde procedure kunnen op zichzelf niet leiden tot ongeldigheid van het ontslag op staande voet. (rov. 5.6)

De vaststaande feiten – de inhoud van de brief van 29 mei 2006, de berisping van oktober 2009, de begeleiding door [betrokkene 1] en de ten overstaan van de kantonrechter afgelegde getuigenverklaringen van twee leerlingen – leveren in de gegeven omstandigheden een dringende reden op in de zin van art. 7:677 lid 1 BW. Het Meridiaan College heeft gesteld en ook aannemelijk is dat de dringende reden werd gevormd door klachten van leerlingen in samenhang met de brief van 29 mei 2006, de berisping van oktober 2009 en het begeleidingstraject. Dit moet [eiser] duidelijk zijn geweest in het licht van de gehele inhoud van de aanzegging en de overige omstandigheden van het geval. Afweging van de (lange) duur van de dienstbetrekking en de persoonlijke omstandigheden van [eiser] tegen de aard en ernst van het aan het ontslag ten grondslag gelegde feitencomplex leiden tot de slotsom dat een onmiddellijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst gerechtvaardigd is. (rov. 5.11)

De overige in het middel aangevoerde klachten kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81 lid 1 RO, geen nadere motivering nu de klachten niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt het arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 13 augustus 2013;

verwijst de zaak naar het gerechtshof ’s-Hertogenbosch ter verdere behandeling en beslissing;

veroordeelt het Meridiaan College in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van [eiser] begroot op € 483,-- aan verschotten en € 2.600,-- voor salaris.

Dit arrest is gewezen door de vice-president F.B. Bakels als voorzitter en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, C.A. Streefkerk, G. de Groot en T.H. Tanja-van den Broek, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer G. de Groot op 26 september 2014.