Aflevering 2

Eén miljoen zzp’ers genieten de fiscale faciliteiten voor ondernemers. Moeten die voordeelregelingen niet worden beperkt om de vlucht uit de dienstbetrekking in te dammen? Of is er meer aan de hand dan alleen een fiscaal probleem?

Indien de omvang van de wettelijke (beperkte) gemeenschap van goederen ontoereikend is om een vergoedingsrecht (reprise) volledig te voldoen, vloeit noch uit de wet noch uit jurisprudentie van de Hoge Raad een directe aansprakelijkheid voor de helft van het tekort voor de andere echtgenoot voort. Beide echtgenoten zijn wel draagplichtig voor het tekort. Om het risico te vermijden dat de andere echtgenoot in de toekomst weigerachtig zal blijken vrijwillig zijn deel bij te dragen in het tekort, is het raadzaam om schriftelijk de aansprakelijkheid van de andere echtgenoot vast te leggen. Deze vastlegging hoeft niet in de dwingende vorm van huwelijksvoorwaarden.

Voor veel mensen die met elkaar samenwonen is het huwelijk niet meer de basis waarop zij met elkaar samen wonen. Mensen wonen samen met of zonder samenlevingsovereenkomst. De rechtspraktijk wijst uit dat samenwonenden onvoldoende stil staan bij de mogelijke vermogensrechtelijke gevolgen van hun samenleving. Tussen samenwonenden ontstaat niet van rechtswege een gemeenschap. Zij kunnen wel een goed in mede-eigendom verwerven en dan is er geen sprake van een gebonden gemeenschap – zoals de huwelijksgemeenschap – maar van een eenvoudige of vrije gemeenschap als geregeld in titel 3.7 afdeling 1 BW. Samenwoners kunnen in een samenlevingsovereenkomst het een en ander regelen, maar daarbij kan nog steeds geen gebonden gemeenschap zoals de huwelijksgemeenschap worden overeengekomen. Dat laat onverlet dat tussen samenwonenden anderszins rechten en verplichtingen kunnen ontstaan, terwijl ter zake een overeenkomst ontbreekt. De Hoge Raad heeft in 2012 overwogen dat uit het gedrag van partijen stilzwijgend een overeenkomst kan worden afgeleid HR 8 juni 2012 ECLI:NL:HR:2012:BV9539..

Veruit de meeste werknemers in Nederland nemen deel aan een pensioenregeling. Een goede zaak. Een pensioen vertegenwoordigt al snel een aanzienlijk vermogen. Bij een echtscheiding is het dan ook vaak (naast de eigen woning) het grootste vermogensbestanddeel dat de echtgenoten te verdelen hebben. Sinds 1995 regelt de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wet vps) bij de meeste echtscheidingen de gevolgen voor het pensioen. Onlangs is een conceptwetsvoorstel Wet pensioenverdeling bij scheiding 2021 gepubliceerd. Het is de bedoeling dat dit zal worden omgezet in wet en daarmee de Wet vps zal vervangen per 2021. Het conceptwetsvoorstel Wet pensioenverdeling bij echtscheiding staat centraal in deze bijdrage.