Aflevering 4

Stel vader verkoopt zijn onderneming tegen een te lage koopprijs. In de loop van het jaar scheldt vader (een deel van) de resterende koopsom kwijt. Dient de BOR-vrijstelling dan alleen op de eerste schenking te worden toegepast of – op grond van art. 27 of 28 SW – op beide schenkingen?

In dit artikel wordt, in het kader van het nieuwe huwelijksvermogensrecht zoals dat per 1 januari 2018 geldt, ingegaan op het al eerder door mij gehuldigde principe ‘schuld volgt goed’en op de vraag of een goed gezamenlijk kan zijn, zonder dat sprake is van een gemeenschap als bedoel in titel 3.7 BW. Ook wordt ingegaan op wie de bewijslast rust bij de vraag of een schuld van vóór de aanvang van de gemeenschap in de gemeenschap valt. Verder worden de huwelijkse schulden in het grotere perspectief van de algemeenheid van goederen geplaatst. In dat kader wordt een (mogelijk) nieuw fenomeen behandeld: de schuld waarvoor slechts de ene aanstaande echtgenoot aansprakelijk is, maar die als privéschuld van de ander te gelden heeft.

Het doel van art. 10 SW is ‘te voorkómen dat successierecht (c.q. erfbelasting) wordt ontweken doordat een toekomstige erflater (te vererven) vermogen omzet in (niet-verervende) genotsrechten’. Kamerstukken II 2008/09, 31930, nr. 3, p. 30. Dat het omzetten van eigendom in een genotsrecht een eenvoudige manier was om erfbelasting te ontgaan werd door de wetgever al vroeg ingezien. De basis voor het huidige art. 10 SW is terug te vinden in 1897 toen in de Successiewet 1859 twee regelingen werden opgenomen die zagen op de situatie dat eigendom werd omgezet in een genotsrecht. I.J.F.A. van Vijfeijken, Fictieve verkrijgingen in de Successiewet 1959, Kluwer 2013, p. 84. Door de ene adviseur wordt art. 10 SW omarmd en door de andere adviseur wordt deze bepaling gevreesd. In dit artikel komt een aantal gedachten en praktijkervaringen met art. 10 SW aan bod dat voor ieder type adviseur relevant is.

Naar aanleiding van een onderzoek is begin dit jaar discussie in de media en in de Tweede Kamer ontstaan over het functioneren van het bestaande toezicht op ANBI’s. In dit artikel worden verschillende alternatieven besproken die kunnen leiden tot een verbetering van het toezicht en een doelmatige besteding van het (voormalige) ANBI-vermogen. De auteur pleit voor de invoering van een onbeperkte vennootschapsbelastingplicht voor stichtingen en verenigingen en een ‘strafheffing’ voor ANBI’s die hun status verliezen en die te kwader trouw zijn.