Aflevering 2

Het ministerie van Financiën heeft op 5 februari 2024 een rapport gepubliceerd met de titel Vroegsignalering. Dit gaat over de vraag of en hoe de Belastingdienst problemen van burgers met belastingen vroegtijdig kan signaleren en daarbij steun verlenen. In het raam van dit onderzoek is veel aandacht uitgegaan naar de praktijk bij het opleggen van ambtshalve aanslagen.

Met het op 16 februari 2024 gepubliceerde arrest van de Hoge Raad over de breukdelengemeenschap is de trilogie van het fiscaal huwelijksvermogensrecht gevormd, met als eerdere delen het opheffen van de huwelijksvoorwaarde en het aangaan van de algemene gemeenschap van goederen in 1959 respectievelijk 1971, dat vervolgd werd met het aangaan van de beperkte gemeenschap van goederen in 2021.2 Ook in het onderhavige arrest vormt de fictief erfrechtelijke verkrijging van art. 12 SW of het leerstuk van fraus legis geen beletsel voor het kort voor overlijden opmaken van de huwelijkse voorwaarden. Ten slotte kwam in het onderhavige arrest aan de orde dat geen sprake is van een fictieve erfrechtelijke verkrijging op grond van art. 11 lid 4 SW voor het deel waarvoor de langstlevende al gerechtigd was voor het overlijden van de erflater.

In deze bijdrage gaat de auteur in op een aantal praktische uitdagingen die ontstaan door wijzigingen in de bedrijfsopvolgingsregeling (hierna: BOR) in de successiewet en de doorschuifregelingen (hierna: DSR) in de inkomstenbelasting die door het kabinet in de Voorjaarsnota 2023 en het vervolgonderzoek inzake de bedrijfsopvolgingsregelingen zijn aangekondigd en tot nu toe onderbelicht zijn gebleven. Een deel van deze aangekondigde wijzigingen is omgezet in wetgeving in de vorm van de Wet Aanpassing Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024. Allereerst zullen de aangekondigde en in sommige gevallen reeds in wetgeving omgezette wijzigingen worden besproken. Vervolgens zal nader in worden gegaan op een viertal praktische uitdagingen voor de praktijk en de wetgever die voortvloeien uit de in de Voorjaarsnota 2023 en Wet Aanpassing Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 genoemde plannen.

In dit artikel wordt het vonnis van Rb. Den Haag 30 augustus 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:13021 besproken en ga ik tevens in op de rol van de redelijkheid en billijkheid in het erfrecht. Ook besteed ik aandacht aan de positie van de notaris.