Aflevering 4

De sinds 2002 in de Successiewet opgenomen bedrijfsopvolgingsregeling is in 2010 grond herzien. Naast een aanpassing in 2017 voor een indirect belang van minder dan 5% is de regeling als gevolg van de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 recent gewijzigd en zijn enkele wijziging aangekondigd die worden opgenomen in de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2025. De regeling kent de nodige knelpunten. Daarnaast is kritiek op de hoogte van de voorwaardelijke vrijstelling, waarvan het budgettaire beslag vooral terecht komt bij enkele verkrijgers die een omvangrijk ondernemingsvermogen verkrijgen. Dat geldt eveneens voor het in de literatuur geformuleerde alternatief van een belastinguitstelregeling. Wellicht is het tijd voor het overwegen van een alternatief waarbij recht wordt gedaan aan de belastingheffing over verkrijgingen krachtens schenking of erfrecht en tevens de continuïteit van de onderneming mogelijk maakt en dat aansluit bij het concept van een conserverende aanslag.

Op 24 november 20231 wees de Hoge Raad een arrest over de vraag of de uitkering uit een levensverzekering van invloed is op de omvang van de nalatenschap van erflater. De tweede echtgenote van erflater en zijn kinderen uit zijn eerste huwelijk twistten hierover in het kader van een wettelijke verdeling. De Hoge Raad oordeelt van niet wanneer het een kruislings gesloten polis betreft die van de huwelijksgemeenschap is uitgesloten. Dit is in lijn met de leer van het voor zichzelf bedongen recht. De vraag die in dit artikel centraal staat, is of deze uitwerking ook conform de wensen van erflater is.

De Wet excessief lenen bij eigen vennootschap (hierna: de Wet) kent inmiddels zijn eerste ‘slachtoffers’, namelijk de aanmerkelijkbelanghouders die op 31 december 2023 te veel rood stonden (meer dan € 700.0001) bij de eigen vennootschap(pen). De fiscale wetgever staat bij nieuwe wetgeving regelmatig te weinig stil bij de effecten in het familierecht. Zo ook hier. In deze bijdrage zal aan de hand van een drietal praktijkcasus een aantal grensoverschrijdende effecten (onder andere dubbele heffing) van deze Wet binnen het familierecht worden getoond. Dit behoeft aandacht van de fiscale wetgever en wel op korte termijn.

De redactie van ftV heet mr. drs. J.M.H.L. (Jessica) Cantineau van harte welkom in de redactie. Zij is werkzaam als directeur productontwikkeling van Estate Planning Expert B.V. te Oosterbeek. Zij vormt een waardevolle aanvulling op de redactie. In dit nummer geeft zij gelijk haar visitekaartje af door haar artikel ‘Levensverzekering, gemengde polis en samengesteld gezin: de Hoge Raad snapt het. De estateplanner ook?!’