Aflevering 1

Hoewel er minder vluchtelingen over het centrale deel van de Middellandse Zee naar Italië komen, zijn de omstandigheden in dat land voor asielzoekers in de laatste maanden enorm verslechterd. De redenen hiervoor zijn massale financiële bezuinigingen en strengere wetten. In zijn laatste verslag over de opvangvoorzieningen in Italië levert OSAR gedetailleerd bewijs van de drastische gevolgen voor asielzoekers van de wijzigingen in de wet die de voormalige minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Salvini, in oktober 2018 ten uitvoer heeft gelegd.

Met het kabinet is de ACVZ van mening dat irreguliere secundaire migratie van asielzoekers moet worden tegengegaan. Het zet immers niet alleen de opvang- en asielstelsels van lidstaten onder druk, het tast ook de solidariteit tussen lidstaten (verder) aan, ondermijnt het maatschappelijk draagvlak voor migratie, houdt mensensmokkelnetwerken in stand en kan tot langdurige verblijfsonzekerheid voor asielmigranten leiden. Er is geen simpele oplossing en secundaire asielmigratie zal nooit helemaal voorkomen kunnen worden. Het is wel duidelijk dat de huidige aanpak, die eenzijdig is gericht op afschrikking en sanctionering, beperkt effect heeft.

Feiten kunnen in het asielrecht haast nimmer met veel zekerheid worden vastgesteld. Toch moet iedere asielprocedure eindigen met een besluit. In zijn promotieondezroek ging Ralph Severijns na hoe individuele IND-medewerkers in de asielprocedure met verschillende vormen van onzekerheid omgaan. Niet alles wat deze medewerkers doen is eenduidig voorgeschreven in wet- en regelgeving of werkinstructies. Hoor- en beslismedewerkers van de IND beschikken over ruimte om de algemene regels in de praktijk toe te passen. Veel van de handelingen die IND-medewerkers verrichten en de keuzes die zij maken komen niet terecht in de uiteindelijke motivering van het besluit en blijven hierdoor verscholen en buiten bereik van rechterlijke toetsing. Dit artikel gaat over de ruimte die IND-medewerkers ervaren om met de regels over het omgaan met onzekerheid om te gaan en geeft inzicht in de niet-juridische factoren die daarop van invloed zijn.

De prijsuitreiking werd dit keer georganiseerd door Rechtenfaculteit van de Radboud Universiteit Nijmegen, in samenwerking met de Stichting Hanneke Steenbergen Scriptieprijs. Tineke Strik gaf voorafgaand aan de prijsuitreiking een lezing over haar eerste zes maanden als lid van het Europees Parlement. Aldo Kuijer reikte namens de jury de prijs uit. Hij merkte op dat de meeste genomineerde scripties internationale en rechtsvergelijkende componenten hadden en dat in meerdere scripties veel aandacht was voor het broodnodige feitenonderzoek. De jury was unaniem in het aanwijzen van Maarten Kos als winnaar, vanwege zijn indrukwekkende en rijke onderzoek naar een urgent probleem: de samenwerking met derde landen die erom bekend staan dat zij de mensenrechten niet respecteren, met als doel de asielinstroom te verminderen. De jury oordeelde dat de scriptie bijdraagt aan onze juridische inzichten in de vraag in hoeverre staten hiervoor onder internationaal recht verantwoordelijk kunnen worden gehouden.

In de rubriek ‘Potentieel Prejudicieel’ formuleren deskundigen in het Europees migratierecht prejudiciële vragen die aan het Hof van Justitie van de Europese Unie zouden kunnen of moeten worden gesteld. In deze aflevering bespreekt Frans Willem Verbaas de toepassing van artikel 15c van de Kwalificatierichtlijn in het licht van het arrest Elgafaji.

Het boek is een dikkerdje (556 pagina’s) en daar hou ik van. Op p. 529 geeft de auteur aan: ‘Dit is, deels, een historische verhandeling. Maar zonder het geduldige, integere en vastberaden werk van honderden journalisten en anderen had dit boek nooit geschreven kunnen worden.’ Het boek is aldus een mengeling van stijlen, historisch werk en journalistiek werk. Nee, het boek is geen roman; het presenteert: waarheid. En ja, het gaat over geschiedenis, maar is toch vooral journalistiek, veel journalistiek. Gaat het over nieuwe oplossingen, dan moet de auteur de handen omhoog steken. Zo lijkt het erop dat de Grote Verwachtingen zijn omgebogen in grote omtrekkende bewegingen. Die zijn erudiet, maar toch ook vooral omtrekkend.