Gerechtshof Amsterdam, 24-12-2013, ECLI:NL:GHAMS:2013:4781, 200.117.961-01

Op 16 december 1999 heeft [appellant] een overeenkomst tot effectenlease (hierna: de leaseovereenkomst) gesloten met Bank Labouchere N.V., een rechtsvoorgangster van [geïntimeerde] (verder eveneens aan te duiden als [geïntimeerde] ).

De leaseovereenkomst is aangegaan voor een periode van 120 maanden. [appellant] heeft op grond van deze overeenkomst € 19.472,55 aan maandtermijnen voldaan en € 3.622,46 aan dividenden en andere voordelen ontvangen.

Nadat [appellant] was opgehouden de maandelijks verschuldigde betalingen te verrichten heeft [geïntimeerde] de aandelen verkocht en per 16 mei 2005 een eindafrekening opgesteld. Het saldo van de eindafrekening beliep € 22.568,07 negatief, waarvan € 2.308,74 aan achterstallige termijnen.

[appellant] was ten tijde van het sluiten van de leaseovereenkomst gehuwd met [S.] (hierna: [S.] ). Deze laatste heeft voor het aangaan van de leaseovereenkomst geen (schriftelijke) toestemming verleend.

Bij brief van 18 november 2004 (hierna: de vernietigingsbrief) heeft [S.] met een beroep op artikel 1:88 lid 1 sub d jo 1:89 BW de nietigheid van de leaseovereenkomst ingeroepen.

[appellant] vordert in dit geding, naar de kern samengevat en voor zover in hoger beroep van belang, primair terugbetaling van al hetgeen door hem aan [geïntimeerde] uit hoofde van de leaseovereenkomst is betaald en (voor het eerst in hoger beroep) subsidiair schadevergoeding. Hij legt aan zijn primaire vordering ten grondslag dat de leaseovereenkomst rechtsgeldig door [S.] is vernietigd en aan zijn subsidiaire vordering onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] door schending van op haar rustende zorgplichten waaronder de waarschuwings- en informatieplicht.

Daarnaast vordert [appellant] (eveneens voor het eerst in hoger beroep) een verklaring voor recht dat [geïntimeerde] geen aanspraak heeft op de in de eindafrekening opgenomen termijnen.

[geïntimeerde] vordert de veroordeling van [appellant] tot betaling van uit hoofde van de leaseovereenkomst nog verschuldigde bedragen (restschuld en achterstallige termijnen).

De kantonrechter heeft de (primaire) vordering van [appellant] afgewezen en de vordering van [geïntimeerde] gedeeltelijk toegewezen. Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt [appellant] met vijf grieven op.

[geïntimeerde] heeft zich in het kader van haar verweer tegen de primaire vordering van [appellant] erop beroepen dat de vernietigingsbevoegdheid ex artikel 1:89 BW ten tijde van het verzenden van de vernietigingsbrief door [S.] was verjaard en heeft er in dat verband onder meer op gewezen dat de betalingen aan [geïntimeerde] van meet af aan plaatsvonden vanaf een mede op naam van [S.] staande zogenoemde en/of rekening.

De kantonrechter heeft aan dit laatste het bewijsvermoeden ontleend dat [S.] eerder dan drie jaar voor de datum van de vernietigingsbrief wetenschap heeft gehad van de leaseovereenkomst.

Ook de tweede grief van [appellant] , waarin hij betoogt dat de rechtbank

ten onrechte een bewijsvermoeden heeft ontleend aan het feit dat werd betaald vanaf een en/of rekening, faalt.

Vast staat dat de betalingen vanaf het tijdstip van sluiten van de leaseovereenkomst steeds vanaf deze rekening zijn verricht en ook de dividenduitkeringen daarop werden bijgeboekt. Afschriften van die rekening waren mede aan [S.] gericht en het bestaan van de overeenkomst was voor haar kenbaar uit de bankafschriften van de betrokken rekening. De kantonrechter heeft terecht hieraan een bewijsvermoeden ontleend met betrekking tot de verjaring van de vernietigingsbevoegdheid.

De grieven 3 en 4 hebben betrekking, kort gezegd, op de wijze waarop de kantonrechter het door [appellant] bijgebrachte tegenbewijs heeft gewaardeerd.

Het standpunt van [appellant] dat de kantonrechter de bewijsverdeling, het daarmee gepaard gaande bewijsrisico en de aan het leveren van tegenbewijs te stellen eisen heeft miskend, moet worden verworpen. Zoals overwogen heeft de kantonrechter naar oordeel van het hof terecht aan de betaling vanaf de en/of rekening een bewijsvermoeden ontleend met betrekking tot de bekendheid van [S.] met de leaseovereenkomst en [appellant] in de gelegenheid gesteld om dit bewijsvermoeden te ontzenuwen.

Ook het hof komt tot de slotsom dat [appellant] daarin niet is geslaagd. Daarbij komt met name betekenis toe aan het feit dat, blijkens de verklaringen van zowel [appellant] en [S.] , [S.] thuis was toen [appellant] in 1999 een financieel adviseur ontving. [S.] heeft naar aanleiding daarvan en van hetgeen [appellant] haar blijkens zijn verklaring daarover gezegd heeft, moeten begrijpen dat [appellant] een relatief complex financieel product heeft aangeschaft dat (te zijner tijd) tot maandelijkse betalingen aanleiding zou geven. Het hof wijst in dit verband met name op de passage uit de door [appellant] als getuige afgelegde verklaring: “In hele grote lijnen heb ik haar verteld dat er iets was om mee van start te gaan, om kapitaal op te bouwen, om een bestemming te geven aan het geld wat er over was per maand.”

De vijfde grief van [appellant] strekt ten betoge dat de eindafrekening van € 16.713,27 moet worden verminderd omdat het bedrag aan resterende termijnen niet ten laste van [appellant] kan worden gebracht en de restschuld in het licht daarvan moet worden gesteld op € 5.854,80.

Dit betoog kan niet als juist worden aanvaard.

De door [appellant] gesloten leaseovereenkomst is als zodanig rechtsgeldig. [geïntimeerde] kan daarom in beginsel van [appellant] nakoming verlangen van zijn contractuele verplichtingen. Daaronder valt ook de bij een tussentijdse beëindiging van de leaseovereenkomst contractueel verschuldigde vergoeding van de nog resterende leasesom. .Anders dan [appellant] betoogt, bestaat in dit geval geen grond hem bij een tussentijdse beëindiging (feitelijk) te bevrijden van wat hij contractueel aan [geïntimeerde] is verschuldigd. [appellant] kan uitsluitend binnen de grenzen van de vaste jurisprudentie schadevergoeding van [geïntimeerde] vorderen, zoals reeds door de kantonrechter is vastgesteld. Een en ander brengt mee dat er geen reden is om de resterende termijnbedragen bij de eindafrekening buiten beschouwing te laten, zoals door [appellant] wordt bepleit. Het hof heeft zich bij het voorgaande rekenschap gegeven van zijn andersluidende beslissing bij arrest van 12 april 2011 (LJN BQ1143).

Dit brengt mee dat de grieven van [appellant] falen en het door hem in hoger beroep meer of anders dan in eerste aanleg gevorderde zal worden afgewezen.

Het vonnis van de kantonrechter zal worden bekrachtigd. [appellant] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het geding in hoger beroep.