Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 22-09-2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:3679, HD 200.159.499_01

Het hof is vooraleerst van oordeel dat het spoedeisend belang aan de zijde van [geïntimeerde] bij een beslissing in het executiegeschil nog altijd bestaat. Bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, is de huurovereenkomst met betrekking tot de door [geïntimeerde] van Woonbedrijf gehuurde woning ontbonden. Uit de omstandigheid dat Woonbedrijf de ontruiming heeft aangezegd volgt dat er sprake is van een situatie waarin de verhuurder op het punt staat de huurder het woongenot te ontzeggen. Dat levert een voldoende spoedeisend belang op bij de gevorderde voorziening.

[geïntimeerde] heeft bij memorie van antwoord betoogd dat de huurovereenkomst nog steeds bestaat, omdat door het aantekenen van verzet de bodemprocedure is heropend en voortgezet. Dit verweer faalt. In het verstekvonnis is de huurovereenkomst ontbonden en de ontruiming gelast. Dit vonnis heeft rechtskracht totdat het in de verzetprocedure is vernietigd (zo dat gaat gebeuren) en zolang moet ervan worden uitgegaan dat [geïntimeerde] zonder recht of titel in de woning verblijft. Dat verstekvonnis, dat wil zeggen de ontruiming, kan worden geëxecuteerd. Als het verstekvonnis van 2 oktober 2014 niet uitvoerbaar zou zijn verklaard bij voorraad had het instellen van het rechtsmiddel van verzet de mogelijkheid van tenuitvoerlegging geschorst. Nu het verstekvonnis wel uitvoerbaar bij voorraad is verklaard wordt de tenuitvoerlegging niet geschorst. In dat geval schorst het verzet de tenuitvoerlegging van het vonnis niet (artikel 145 Rv.). Dat betekent dat Woonbedrijf tot ontruiming over kan gaan, omdat door de beslissing van de kantonrechter de huurovereenkomst is ontbonden.

Uit het arrest van de Hoge Raad van 22 april 1983 (ECLI:NL:HR:1983:AG4575, Ritzen/Hoekstra) volgt dat in een executiegeschil zoals het onderhavige de voorzieningenrechter de tenuitvoerlegging van een vonnis slechts kan schorsen, indien hij van oordeel is dat de executant, mede gelet op de belangen aan de zijde van de geëxecuteerde die door de executie zullen worden geschaad, geen in redelijkheid te respecteren belang heeft bij gebruikmaking van zijn bevoegdheid tot tenuitvoerlegging over te gaan. Dat zal het geval kunnen zijn, indien het te executeren vonnis klaarblijkelijk op een juridische of feitelijke misslag berust of indien de tenuitvoerlegging op grond van na dit vonnis voorgevallen of aan het licht gekomen feiten klaarblijkelijk aan de zijde van de geëxecuteerde een noodtoestand zal doen ontstaan, waardoor een onverwijlde tenuitvoerlegging niet kan worden aanvaard.

Voormelde regel geldt ook voor een verstekvonnis. Het enkele feit dat dit vonnis is gewezen zonder dat inhoudelijk verweer naar voren is gebracht, betekent nog niet dat in een executiegeschil (alsnog) een inhoudelijke toets dient plaats te vinden. Bij een verstekvonnis kan echter wel eerder dan bij een op tegenspraak gewezen vonnis de conclusie worden getrokken dat naderhand is gebleken van feiten, die - waren zij eerder bekend geweest - naar verwachting tot een andere uitspraak zouden hebben geleid, omdat immers in verstekzaken in beginsel de vordering en hetgeen daaraan ten grondslag is gelegd slechts summierlijk wordt getoetst, doorgaans op eenzijdig door de eiser aangevoerde gronden en zonder dat een partijdebat heeft plaatsgevonden.

Anders dan in het arrest van het hof van 9 december 2014 is het bestaan van de serieuze mogelijkheid dat de kantonrechter de veroordeling tot ontruiming van de woning niet zou hebben uitgesproken indien hij van het verweer van [geïntimeerde] op de hoogte zou zijn geweest, niet gebleken of voldoende aannemelijk geworden. Hoewel de hoogte van de huurachterstand door [geïntimeerde] ter discussie is gesteld, is het feit dat er ten tijde van de dagvaarding in de verstekzaak een huurachterstand bestond niet weersproken. Voorts volgt uit het door [geïntimeerde] zelf bij memorie van antwoord gegeven betalingsoverzicht dat van de opgesomde veertien betalingen acht betalingen niet tijdig, bij vooruitbetaling vóór de eerste van de maand (artikel 4.4 huurovereenkomst), zijn voldaan. Evenzeer staat vast dat sprake was van een herhaalde huurachterstand en van eerdere veroordelingen dienaangaande van 7 juli 2011 en 2 mei 2013. In een dergelijk geval kan voorshands niet worden uitgesloten dat de kantonrechter ondanks het verweer van [geïntimeerde] toch tot ontbinding van de huurovereen-komst en ontruiming van het gehuurde zou hebben besloten.

De omstandigheid dat [geïntimeerde] de huurachterstand en kosten inmiddels heeft voldaan doet aan het voorgaande niet af, omdat daarmee het tekortschieten – dat bestaat uit het niet tijdig betalen van de huurpenningen - niet ongedaan is gemaakt. In de herhaling van dat tekortschieten kan bovendien een grond zijn gelegen om ook bij een geringe huurachterstand de huurovereenkomst te ontbinden en de ontruiming van het gehuurde te gelasten. Eén en ander staat ter beoordeling van de bodemrechter in de verzetzaak. Hetgeen [geïntimeerde] aan feiten en omstandigheden heeft aangevoerd levert onvoldoende grond op voor het oordeel dat er serieus rekening mee moet worden gehouden dat het verstekvonnis in de verzetzaak niet in stand zal blijven. Ook de omstandigheid dat de mogelijkheid van het bieden van een terme de grâce niet kan worden uitgesloten – welk standpunt zich overigens moeilijk laat rijmen met het eveneens ingenomen standpunt dat geen achterstand meer bestaat - is daartoe niet voldoende, omdat de rechter niet verplicht is om op het verzoek tot het gunnen van een zodanige termijn in te gaan en in de herhaling van het tekortschieten ook een grond kan worden gevonden om van het aanbieden daarvan af te zien.