Hoge Raad, 17-05-2013, CA0356, 10/04818

Hoge Raad der Nederlanden

Beschikking

in de zaak van:

t e g e n

Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als de vrouw en de man.

1. Het geding in feitelijke instanties

2. Het geding in cassatie

3. Uitgangspunten in cassatie

Het gaat in deze echtscheidingszaak in het principale beroep om de afwikkeling van een verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden van partijen, om de kinderalimentatie en om de terugbetaling van teveel ontvangen partneralimentatie. In het incidentele beroep gaat het om de vraag of het gedrag van de vrouw, wegens - volgens de man - de grievende aard daarvan, aan toekenning van partneralimentatie in de weg staat, en om de voorvraag of de man belang heeft bij zijn beroep.

4. Beoordeling van het middel in het principale beroep

4.1 Onderdeel 5 van het middel is gericht tegen het oordeel van het hof dat het niet redelijk is dat de vrouw zich op het standpunt stelt dat de kinderen van partijen naar de International School moeten gaan. Daarom heeft het hof bij de berekening van de behoefte aan kinderalimentatie geen rekening gehouden met de kosten van de International School, die € 32.191,--, per jaar per kind bedragen, te vermeerderen met een groot aantal andere kosten. Het hof overwoog daartoe dat niet langer sprake is van een expatsituatie, dat de kosten van de International School door ING werden betaald toen de man nog voor dat bedrijf werkzaam was, en dat de kinderen vanaf juli 2010 naar een lokale school gaan waarvan de kosten aanzienlijk lager zijn (eindbeschikking rov. 29-30).

4.2 Het onderdeel voert aan dat dit oordeel onvoldoende is gemotiveerd en verwijst daartoe naar de omstandigheden dat de kinderen een Amerikaanse moeder en Amerikaanse familie hebben, reeds op de International School zaten, de Luxemburgse taal niet machtig zijn en "nog tal van andere omstandigheden".

4.3 Mede gelet op de omstandigheid dat het onderdeel niet de feitelijke vaststellingen van het hof bestrijdt dat de kinderen inmiddels vanaf juli 2010 naar een lokale school gaan, dat niet langer sprake is van een expatsituatie, en dat de zeer aanzienlijke kosten van de International School door ING werden betaald toen de man - die, zoals tussen partijen vaststaat, inmiddels is gepensioneerd - nog voor dat bedrijf werkzaam was, is het in hoge mate met de feiten verweven oordeel van het hof geenszins onbegrijpelijk gemotiveerd. Voor verdere toetsing van dat oordeel is in cassatie geen plaats. Het onderdeel faalt.

4.4 Ook de overige door het middel aangevoerde klachten kunnen niet tot cassatie leiden. Dit behoeft, gezien art. 81 lid 1 RO, geen nadere motivering nu de klachten niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

5. Beoordeling van het middel in het incidentele beroep

5.2 De man bestrijdt in cassatie de verwerping van zijn verweer met rechts- en motiveringsklachten. Hij heeft voorts aangevoerd dat hij belang heeft bij zijn beroep om te voorkomen dat het bestreden oordeel van het hof gezag van gewijsde krijgt. Zou de vrouw na verloop van tijd op de voet van art. 1:401 BW wijziging van het oordeel van het hof over de partneralimentatie verlangen, dan wenst hij daartegen opnieuw het onderhavige verweer te kunnen aanvoeren zonder dat hem het gezag van gewijsde van het oordeel van het hof in de tussenbeschikking kan worden tegengeworpen.

5.4 Ten overvloede wordt als volgt overwogen. Zoals de Hoge Raad heeft geoordeeld in zijn beschikking van 25 mei 2007, LJN BA0902, NJ 2007/518, komt in beginsel ook gezag van gewijsde toe aan beslissingen met betrekking tot geschilpunten ter zake van aanspraken op levensonderhoud, vervat in een tussen dezelfde partijen gegeven, in kracht van gewijsde gegane beschikking. Dit gezag van gewijsde wordt evenwel in zoverre beperkt dat ingevolge art. 1:401 BW een rechterlijke uitspraak betreffende levensonderhoud bij een latere uitspraak kan worden gewijzigd of ingetrokken, wanneer zij nadien door wijziging van omstandigheden ophoudt aan de wettelijke maatstaven te voldoen (lid 1) of indien zij van de aanvang af niet aan de wettelijke maatstaven heeft beantwoord doordat bij die uitspraak van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan (lid 4). Wordt op de voet van art. 1:401 wijziging van een rechterlijke uitspraak betreffende levensonderhoud verzocht, dan is de rechter niet gebonden aan geschilbeslissingen in de uitspraak waarvan wijziging wordt verzocht, indien blijkt dat een of meer van de in die bepalingen genoemde gronden zich voordoen.

5.5 Het onderhavige verweer van de man is gebaseerd op gedragingen van de vrouw tijdens de verbreking van de relatie van partijen. Het oordeel van de rechter omtrent de vraag of dergelijke gedragingen zodanig grievend zijn dat daardoor geen aanspraak meer bestaat op partneralimentatie, is een beslissing die niet vatbaar is voor wijziging op de voet van art. 1:401 BW. Het gaat immers om een beslissing die voorafgaat aan - en gebaseerd is op andersoortige omstandigheden dan - de in art. 1:401 BW bedoelde, en op de wettelijke maatstaven van behoefte en draagkracht gebaseerde, beslissing over de vraag of en tot welk bedrag alimentatie verschuldigd is. In het onderhavige geval zou daarom aan het oordeel van het hof, als het zijn beslissing wél zou dragen, in beginsel gezag van gewijsde toekomen.

6. Beslissing

Deze beschikking is gegeven door de vice-president F.B. Bakels als voorzitter en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, C.A Streefkerk, C.E. Drion en M.V. Polak, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer M.A. Loth op 17 mei 2013.