Aflevering 12

Op 11 september 2013Brief Staatssecretaris van Financiën van 11 september 2013, kenmerk DGB/2013/2752. kondigde de Staatssecretaris van Financiën aan dat de evaluatie omtrent het nieuwe wettelijke systeem voor Afgezonderde Particuliere Vermogens (hierna: APV), dat per 1 januari 2010 in werking is getreden, is afgerond. Na ruim drie jaar ervaring met deze wetgeving is het voor de staatssecretaris mogelijk om te evalueren hoe deze in de praktijk heeft uitgepakt. Uit deze evaluatie is naar voren gekomen dat er toch nieuwe constructies zijn ontstaan die inspelen op de nieuwe wetgeving. De staatssecretaris acht dit ongewenst en heeft in het Belastingplan 2014 een wetsvoorstel gedaan om deze constructies met APV’s aan te pakken. Kamerstukken II 2013-2014, 33 753, nr. 2 en 3 (Overige fiscale maatregelen 2014), onderdeel 2.2. Dit is opvallend snel, aangezien de staatssecretaris bij invoering van het APV-regime nog sprak over de invoering van een sluitend systeem om zwevende vermogens in de heffing te betrekken.

De waarde van de eigen woningen in Nederland (circa € 1100 miljard) is hoger dan de hypotheekschuld (circa € 650 miljard). De hypotheekschuld ten opzichte van de waarde van de woningen is door de dalende huizenprijzen in de afgelopen vijf jaar echter wel met circa 6,5% gestegen. Naast de hypotheekschuld is er nog voor bijna € 300 miljard gestald in kapitaalverzekeringen. Betalingsproblemen en gedwongen verkopen lopen - vanaf een laag niveau - echter wel op. In de eerste drie kwartalen van 2013 moesten 3427 mensen hun huis noodgedwongen in de verkoop gooien, in de eerste drie kwartalen van 2012 waren dat er ‘maar’ 2560. Dat is een stijging van 34%.

De afgelopen weken heeft een aantal belangrijke fiscale ontwikkelingen plaatsgevonden rondom de btw en overdrachtsbelastingheffing ten aanzien van vastgoedtransacties. Zo heeft de Staatssecretaris van Financiën eind september een nieuw verzamelbesluit afgekondigd over de levering en verhuur van onroerende zaken. Op Prinsjesdag werd aangekondigd dat de btw-integratieheffing - die we al sinds 1954 kennen - per 1 januari 2014 verdwijnt. Daarnaast kan de fiscus sinds kort niet meer naheffen bij de koper die ten onrechte heeft geopteerd voor een btw-belaste levering. In deze bijdrage ga ik nader in op deze en andere recente wijzigingen, goedkeuringen en overgangsregelingen. Daarbij besteed ik in het bijzonder aandacht aan de gevolgen en (on)mogelijkheden voor de betrokken partijen.

Scheiden doet (fiscaal) lijden, zullen twee belastingplichtigen op 15 maart 2013 hebben gedacht. De Hoge Raad heeft op die datum namelijk twee spraakmakende arresten gewezen over ‘flitspartnerschap’ en overdrachtsbelasting, welke zeer vervelende gevolgen hadden voor hen. De uitkomst heeft in de praktijk tot enige commotie geleid. In het navolgende wordt eerst ingegaan op het feitencomplex en het rechtsgeding. Daarna worden enkele reacties vanuit de praktijk op het arrest beschreven. Ten slotte worden enkele vraagpunten bij de overwegingen van de Hoge Raad en de uitkomst van de procedure geplaatst, waarna wordt afgesloten met een conclusie.

Op 1 januari 2012 is de derde tranche van de modernisering van ons huwelijksvermogensrecht in werking getreden. Na de vreemde wending die het desbetreffende wetsvoorstel (28 867) had genomen door aanname van het amendement-Anker, haalde echter de kern van de modernisering de eindstreep niet. Daar lijkt alsnog verandering in te komen.