Aflevering 1

De openingsbijdrage van 2018 is het mooie interview met de voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, Adriana van Dooijeweert. Opvallend, zo geeft zij aan: “is iets wat je in heel Europa ziet gebeuren: het zogenoemde ‘cherry picking’. Hoewel dit specifiek speelt bij gezinshereniging, denk ik dat het ook in het algemeen voor het vreemdelingen- en migratiebeleid geldt. Op het moment dat het ene land de minimumleeftijd voor een huwelijkspartner verhoogt, dan volgen bijna automatisch de andere landen. Op het moment dat land A zegt dat in gezinsherenigingszaken het bestuursorgaan niet binnen zes maar negen maanden moet beslissen, dan maken de omliggende landen daar ook negen maanden van. Het omgekeerde zie je niet gebeuren, terwijl je vanuit de Gezinsherenigingsrichtlijn altijd meer mag doen dan wat de richtlijn voorstelt.”

Twee jaar is Adriana van Dooijeweert nu voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens (CRM). In dit interview wordt teruggekeken op die periode en wordt vooral ook over de toekomstverwachtingen gesproken. Wat moeten we als samenleving doen om ervoor te zorgen dat de mensenrechten de aandacht behouden die ze verdienen? Naast haar fulltime voorzitterschap is Van Dooijeweert ook plaatsvervangend rechter bij de rechtbanken van Den Haag en Middelburg. De JNVR-redactieleden Petra van Dorst en Wolf Mannens hebben Adriana van Dooijeweert in oktober 2017 geïnterviewd.

This article deals with the Dutch Immigration Liaison Officers, who are posted to airports in third states in order to assist airlines in preventing the embarkation of inadequately documented persons, and answers the question to what extent the Dutch state is bound by the non-refoulement obligation under Article 3 ECHR in the implementation of these extraterritorial immigration controls.

In dit artikel gaat de auteur in op de Europese rechtspraak over de vrijheid van dienstverrichting en de ontwikkelingen op dit gebied en probeert hij een voorschot te geven op de nog bestaande ‘open eindjes’ over dit onderwerp.

Hoe passen de EU-lidstaten de mogelijkheid van het stellen van ‘integratievoorwaarden’ (art. 7 lid 2 van de EU-Gezinsherenigingsrichtlijn) toe bij gezinshereniging voor de komst van het gezinslid naar de EU? Een recente EMN-studie geeft inzicht in het beleid en de praktijk in andere EU-lidstaten. De studie laat zien dat er grote verschillen zijn tussen EU-lidstaten in het toepassen van ‘integratievoorwaarden’ bij gezinshereniging voor de komst van het gezinslid naar de EU. In dit artikel analyseren de auteurs hoe de verschillende lidstaten gebruik maken van de mogelijkheid om integratievoorwaarden voor de toelating toe te passen. Een bijzondere focus ligt hierbij op het beleid in Oostenrijk en Duitsland omdat hun systeem op het Nederlandse lijkt. De vergelijking richt zich op een aantal aspecten in het beleid, met name voor wie de inburgeringstoets in het buitenland geldt, welke uitzonderingen mogelijk zijn, wat de eis inhoudt en welke ondersteuning door de lidstaten wordt aangeboden ter voorbereiding.

Advies van de AVCZ over het Nederlandse openbare-ordebeleid. In het advies wordt kritiek vanuit het Europese recht op het Nederlandse openbare-ordebeleid besproken. Het Unierechtelijke criterium van de ‘actuele bedreiging’ staat centraal in dit advies.

Mirjam den Besten (VU) heeft dit jaar de prijs voor de beste Nederlandse masterscriptie op het gebied van het migratierecht gewonnen met de scriptie Extraterritorial Immigration Control and Access to Asylum. The Dutch Immigration Liaison Officers and the Non-Refoulement Obligations of the Netherlands under International Refugee and Human Rights Law. Er waren dit jaar maar liefst elf scripties genomineerd. De uitreiking vond op 16 november 2017 plaats. Voorafgaand aan de uitreiking organiseerde de Rechtenfaculteit van de UVA een seminar met als thema ‘asiel en integratie’, dat werd voorgezeten door Maarten den Heijer. Sonja Avontuur (ACVZ) presenteerde hier de voornaamste bevindingen van het ACVZ-advies Pieken en Dalen. Vervolgens belichtte Betty de Hart (UVA) de resultaten van een onderzoek van Elles Besselsen en haarzelf naar de verblijfsrechtelijke consequenties van de Wet inburgering. Beide presentatoren gingen in op de vraag in hoeverre het regeerakkoord van het kabinet Rutte III aansluit op de aanbevelingen van de ACVZ, respectievelijk op de bevindingen van het onderzoek van Betty de Hart en Elles Besselsen. Jasper Kuipers (Vluchtelingenwerk Nederland) reageerde.

In de rubriek ‘Potentieel Prejudicieel’ formuleren deskundigen in het Europees migratierecht prejudiciële vragen die aan het Hof van Justitie van de Europese Unie zouden kunnen of moeten worden gesteld. In deze aflevering formuleert mr. dr. Marcelle Reneman vragen met betrekking tot de Europese verplichting tot het laten doen van forensisch medisch onderzoek in asielzaken. Sinds juli 2015 is Nederland gebonden aan de Procedurerichtlijn (Richtlijn 2013/32/EU). Artikel 18 van deze richtlijn bepaalt dat de lidstaten een medisch onderzoek moeten laten uitvoeren van de asielzoeker ‘betreffende aanwijzingen van vroegere vervolging of ernstige schade’ wanneer de beslissingsautoriteit (in het geval van Nederland: de IND) dit voor de beoordeling van een asielverzoek ‘relevant acht’. Interpreteert de IND artikel 18 PRi te restrictief en wordt de drempel voor het laten verrichten van forensisch medisch onderzoek te hoog gelegd? De Afdeling heeft zich nog niet uitgesproken over de betekenis van artikel 18 PRi. Wel oordeelde zij over de omstandigheden waarin de IND al dan niet verplicht is nader forensisch medisch onderzoek te laten verrichten.

Een absolute aanrader. De auteurs zijn voornemens een nieuwe druk te laten verschijnen en nodigen lezers uit hun commentaar, correcties of aanvullingen door te geven.

Femke Halsema werd gevraagd door Nieuw Licht om een pamflet te schrijven. Nieuw Licht is een reeks filosofische pamfletten waarin de eeuwenoude denktraditie wordt gecombineerd met het nieuwe denken van deze tijd. Uitgangspunt van ieder pamflet is dat aan een hedendaagse denker een vraag wordt voorgelegd die in een klassiek geworden tekst al eerder werd gesteld. De vraag die aan Femke Halsema werd gesteld luidt als volgt: “Onze vraag aan u is nu: hoe zouden naties de leefwereld moeten inrichten zodat er geen burgers het slachtoffer worden van een globaliserende wereld? En hoe kunnen westerse democratieën in deze ontwikkeling open samenlevingen blijven zoals de Oostenrijks-Joodse filosoof Karl Popper zich voorstelde in zijn beroemd geworden boek Open Society and Its Enemies?” Het beantwoorden van deze vraag behelst het essay.