Aflevering 4

De Nederlandse praktijk omtrent opvolgende asielaanvragen behoeft – naar aanleiding van de arresten LH en XY – aanpassing. Welke (procedurele) gevolgen hebben deze richtinggevende arresten voor de nationale rechtspraktijk, en op welke wijze worden zij door de staatssecretaris en door nationale rechters geïnterpreteerd en toegepast?

Dat het Rijksbeleid ten aanzien van ongedocumenteerden niet sluitend is, is een open deur. Sinds de Koppelingswet in 1998 is ingevoerd zijn mensen die geen recht hebben om in Nederland te verblijven uitgesloten van opvang en sociale voorzieningen. Hierdoor komen mensen op straat te staan. Mensen op straat zorgen voor problemen op het gebied van onder andere de openbare orde en veiligheid, naast natuurlijk het feit dat we als samenleving ervoor zouden moeten zorgen dat er niemand op straat terechtkomt. Veel gemeenten zijn daarom begonnen met het aanbieden van een bed-bad-brood begeleiding. Ideaal was deze situatie natuurlijk niet. Daarom is er in het regeerakkoord van kabinet Rutte III in 2017 al een voorstel gedaan voor een pilot waarin wordt gezocht naar een bestendige oplossing voor ongedocumenteerden: De Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV). In dit artikel ga ik in op de achtergrond en de voorbereiding van de LVV, de opzet en werking en de resultaten.

Sinds 2016 geldt er een nieuw opvangmodel voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s). Jongeren van wie de asielaanvraag is afgewezen worden apart opgevangen van jongeren met een verblijfsvergunning om hen te begeleiden naar een toekomst buiten Nederland. Maar hoe toekomstgericht is deze begeleiding? Wat zijn de ervaringen van jongeren zelf, hun begeleiders en opvangouders? Wat zijn de verblijfsintenties van jongeren met een afgewezen asielaanvraag? In deze bijdrage gaan we in op deze vragen.

Op 28 oktober 2021 is de Wet van 29 september 2021 tot wijziging van de Wet arbeid vreemdelingen in verband met het toekomstbestendig maken van de wetgeving op het terrein van arbeidsmigratie gepubliceerd in het Staatsblad. Verwachting is dat de wijzigingen op 1 januari 2022 in werking zullen treden.

In april van dit jaar publiceerde de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) de resultaten van haar onderzoek naar zorgvuldigheid en effectiviteit van vreemdelingenbewaring. Het advies leidde tot opwinding in de pers, waar de indruk werd gewekt dat het Nederlandse terugkeerbeleid rampzalig functioneert. Er werden Kamervragen over gesteld aan staatssecretaris Broekers-Knol. Volgens haar valt het allemaal wel mee. In dit artikel reflecteren de auteurs van het advies op deze reacties.

Filosoof en schrijver Ger Groot gaat in op een kaleidoscopisch boek van de Spaanse romancier Antonio Muñoz Molina: ‘Ieder verhaal is een enkel verhaal, ieder van hen had een eigen leven dat in niets leek op dat van een ander,’ zegt Muñoz Molina – en daarin heeft hij bijna gelijk. Bijna – maar niet helemaal. Want ook verhalen kunnen onthutsend gelijkluidend zijn. We kunnen ze zelfs in genres indelen en ik maak mij sterk dat ambtenaren van immigratiediensten en advocaten gespecialiseerd in asielzaken er voor zichzelf, misschien heimelijk, een soort catalogus op na houden. Binnen die typen levens- en vluchtverhalen varieert elke vluchteling weer opnieuw, naar waarheid of in fictie, om binnen het ‘standaard’-verhaal voor zichzelf een eigen ruimte te reserveren, hoe schamel ook – maar wel binnen het verhaal dat de wet erkent.

Al 43 jaar is journaliste Naeeda Aurangzeb Nederlander en net zo lang, al 43 jaar, hoort zij dagelijks opmerkingen over haar culturele achtergrond. Nu heeft zij een jaar lang, elke dag, 365 dagen achter elkaar zo’n fragment opgeschreven. Zo worden de vooroordelen zichtbaar. Elke dag een korte dialoog over afkomst en kleur. Soms hilarisch, maar wel steeds met een scherpe rand, soms onwetend, soms ronduit racistisch.