Aflevering 9

Op 1 januari 2012 treedt de Wet aanpassing van de wettelijke gemeenschap van goederen in werking. De wetgever heeft onvoldoende nagedacht over het beleggingstijdstip met betrekking tot vergoedingsrechten. Op welk tijdstip heeft de ene echtgenoot belegd in het vermogen van de andere echtgenoot? Dit is een groot manco in de wetgeving en zal een bron zijn voor het voeren van procedures. Bij wetgeving met een economische component moet de wetgever eveneens economen inschakelen.

Welke kernwaarden beheersen het rechterlijke functioneren anno 2011? Kunnen rechters in Nederland lering trekken uit gedragscodes die elders zijn opgesteld? Dit artikel brengt de kernwaarden in kaart die momenteel in westerse landen als leidend worden beschouwd voor het functioneren van de zittende magistratuur. In een vergelijking met de rechterscode van de NVvR die op 26 september jl. is vastgesteld door haar Ledenraad wordt bezien hoe deze waarden een concreet houvast kunnen bieden aan de rechterlijke macht in Nederland.

Het bestuursprocesrecht moet gericht zijn op een goede geschilbeslechting. Dat betekent: na afloop van de procedure moet het geschil zijn beëindigd. Dan moet dus vaststaan of de belanghebbende zijn vergunning of zijn uitkering krijgt, en moet duidelijk zijn of en in welke vorm het werk tot stand mag komen waartegen omwonenden zijn opgekomen. Wetgeving en jurisprudentie ontwikkelen zich in die richting, maar verdere stappen zijn nodig. Belangrijke vragen zijn daarbij: hoe kan finale geschilbeslechting rekening houden met de vrijheid van bestuur? En: moet het besluit de enige toegang tot de bestuursrechter blijven? Daarnaast is rechtsvorming een belangrijke taak van de rechter. Die verdient meer aandacht dan zij tot nu toe heeft gekregen.

Op donderdag 29 september 2011 hield de Raad van State een symposium onder de titel ‘Doel en functie van de bestuursrechtspraak: een blik op de toekomst’. Dit symposium vond plaats ter gelegenheid van de presentatie van een onderzoek dat is uitgevoerd door J.C.A. de Poorter, raadadviseur bij de Raad van State, en K.J. de Graaf, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deel nemers aan het symposium waren naast de leden en medewerkers van de Raad van State onder anderen vertegenwoordigers van de hoogste rechterlijke colleges en andere vertegenwoordigers van de rechterlijke macht, de advocatuur en de wetenschap. De resultaten van het onderzoek zijn neergelegd in boekvorm dat als derde deel in de reeks ‘Studies en rapporten’ van de Raad van State is verschenen. Belangstellenden kunnen van het boek een digitale versie downloaden of een gedrukte versie bestellen (www.raadvanstate.nl/nieuws). Op het symposium spraken prof. mr. dr. M. Scheltema en prof. mr. R.J.N. Schlössels. Hun inleidingen over het thema van het symposium zijn hierna opgenomen.; In het bestuursproces voltrekken zich de laatste jaren belangrijke veranderingen. Er is een omslag gemaakt van toetsing naar finale geschilbeslechting. Het bestuursproces wordt steeds vaker gezien als een partijenproces. In deze bijdrage worden enkele ontwikkelingen belicht en gewaardeerd. Tevens wordt een toekomstbeeld geschetst. Hierbij gaat ook aandacht uit naar de rechtsmacht van de bestuursrechter.

Het idee van de rechterlijke macht in een ivoren toren is allang passé. De rechterlijke macht legt enerzijds de buitenwereld uit wat er gebeurt en geeft zich anderzijds rekenschap van wat er in de buitenwereld leeft. In deze terugkerende rubriek wordt inzicht gegeven in het werk van ketenpartners en worden hun ervaringen met de rechtspraak belicht door een dag mee te lopen. In deze eerste aflevering staat de deurwaarder centraal. De deurwaarder vertelt over buitengerechtelijke incassokosten, de gevolgen van verhoogde griffierechten, onleesbare dagvaardingen, het gebrek aan uniformiteit onder rechters, de geringe naleving van schikkingen en de dwangschikking.

In de rubriek ‘Personalia’ worden de Koninklijke Besluiten van de benoemingen en ontslagen van de leden van de zittende en staande magistratuur gepubliceerd. De redactie heeft ervoor gekozen de KB’s van de plaatsvervangers en gerechtsauditeurs niet in deze rubriek op te nemen.

Najaarsvergadering Nederlandse Vereniging voor Procesrecht (NVvP)01-11-2011

In de rubriek ‘Rechtspositie in rechte’ worden geselecteerde rechterlijke uitspraken gepubliceerd, waarin rechtspositionele vraagstukken inzake de diverse categorieën rechterlijke ambtenaren en gerechtsambtenaren aan bod komen.

“Het bestuursprocesrecht dient ... een adequaat kader te bieden voor het bindend beslechten van een rechtsgeschil in de verhouding tussen burger en bestuursorgaan.”

In deze rubriek krijgt de auteur van een proefschrift de gelegenheid om uiteen te zetten welk belang het proefschrift heeft voor de rechtspraak (en waarom rechters het proefschrift moeten lezen!). Dit keer is dat R.H. de Bock, die op 31 mei 2011 cum laude promoveerde op het proefschrift Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure.