Aflevering 9

Op 25 juni 2011 zond staatssecretaris Teeven een brief naar de Tweede Kamer waarin het voornemen werd aangekondigd om adolescentenstrafrecht in te voeren.1 Adolescentenstrafrecht is eigenlijk een uitbreiding van het bereik van het jeugdstrafrecht tot verdachten van 23 jaar oud door flexibilisering van de regels. Het systeem van het adolescentenstrafrecht houdt in dat bij verdachten in de leeftijd van 16 tot 23 jaar kan worden gekozen uit het volledige sanctiepakket van het jeugdstrafrecht of het pakket van het commune strafrecht. Bartels heeft een tweeluik geschreven over het adolescentenstrafrecht. Aandacht voor de strafrechttheoretische fundering van het adolescentenstrafrecht was tot nu toe vrijwel afwezig. Daarom worden in dit deel onderwerpen besproken die in de parlementaire behandeling weinig aandacht hebben gekregen. In de volgende bijdrage, te verschijnen in Trema nr. 10, aandacht voor de kwestie van de maximumduur van de jeugddetentiestraf.

In deze rubriek krijgt de auteur van een proefschrift de gelegenheid om uiteen te zetten welk belang het proefschrift heeft voor de rechtspraak (en waarom rechters het proefschrift moeten lezen!). Dit keer is dat mr. P.T.J. Wolters, die op 18 juni 2013 promoveerde op het proefschrift Alle omstandigheden van het geval. Een onderzoek naar de omstandigheden die de werking van de redelijkheid en billijkheid beïnvloeden.

De mens is ambivalent. Zelf mag hij kritiek hebben op de woonplaats waarin hij zijn leven lang al bivakkeert, maar hij kan dat moeilijker accepteren van voormalig ingezetenen die jaren geleden zijn vertrokken en nooit meer zijn teruggekeerd of van lieden van wie hij het sterke vermoeden heeft dat ze zijn stekje nimmer hebben aangedaan. Hetzelfde tweeslachtige gevoel overkomt me als door buitenstaanders wordt gesuggereerd dat de wereld van asiel een rechter juridisch weinig te bieden heeft.

De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (nVvR) is de onafhankelijke vakbond en beroepsvereniging van magistraten (rechters en officieren van justitie) in Nederland. Circa 75% van alle magistraten is lid. Op www.nvvr.org vindt u meer informatie over onze vereniging, onze adviezen en standpunten.

Binnen de bestuursrechtspraak is het de afgelopen jaren de bedoeling om geschillen zo veel mogelijk defnitief te beslechten. Bij geconstateerde gebreken in de besluitvorming is het, in tegenstelling tot het begintijdperk van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), geen vanzelfsprekendheid meer dat de bestuursrechter de zaak ‘teruglegt’ bij het bestuur, maar moet hij telkenmale proberen de zaak zelf af te doen. In de jurisprudentie van de hoogste bestuursrechters is deze praktijk inmiddels vele malen bevestigd. Ook in de literatuur zijn aardig wat artikelen verschenen die –de wens tot– finale geschillenbeslechting beschrijven en propageren. Nu we inmiddels enige jaren ervaring hebben opgedaan met een actievere bestuursrechter die tracht geschillen definitief te beslechten, is het tijd om datgene wat de finaliteit heeft gebracht en veroorzaakt eens kort nader te beschouwen.

Afgelopen jaar vonden twee experimenten plaats op initiatief van de rechtbanken naar aanleiding van eerdere leermomenten op het gebied van conflictdiagnostiek ter zitting. Het eerste experiment vond plaats in de rechtbank Noord-Nederland en het hof Arnhem-Leeuwarden in de periode maart–mei 2013 en het tweede in de rechtbank Zeeland-West-Brabant op 27 augustus van dit jaar. Onderstaand artikel beoogt een bredere bekendheid te geven aan de mogelijkheid partijen op zitting te laten ervaren wat het betekent op te houden met vechten.

Binnen de rechtspraak woedt sinds jaar en dag een discussie omtrent het spanningsveld tussen de kwaliteit van de rechtspraak enerzijds en productienormen anderzijds. Ook recent is deze discussie weer volop in het nieuws gekomen. In het Leeuwarder manifest, dat inmiddels door ongeveer zevenhonderd Nederlandse rechters en raadsheren is ondertekend, werd de zorg geuit dat de rechtspraak de afgelopen jaren steeds meer is gaan lijken op een groot bedrijf waarin productiecijfers leidend zijn, waardoor de kwaliteit van de rechtspraak onder druk is komen te staan. In de bijeenkomsten die naar aanleiding van het manifest hebben plaatsgevonden tussen leden van de Raad voor de rechtspraak en bezorgde rechters kwam naar voren dat het op productie gebaseerde bekostigingssysteem vaak als een van de belangrijkste oorzaken werd genoemd voor de door de rechter ervaren productiedruk en dat hierdoor soms de kwaliteit van de rechtspraak in het geding dreigt te komen.

Herfst01-11-2013

In de rubriek ‘Personalia’ worden de Koninklijke Besluiten van de benoemingen en ontslagen van de leden van de zittende en staande magistratuur gepubliceerd. De redactie heeft ervoor gekozen de KB’s van de plaatsvervangers en gerechtsauditeurs niet in deze rubriek op te nemen.

Op 13 december 2013 (vanaf 13.30 uur) vindt de Najaarsvergadering plaats van de Nederlandse Vereniging voor Procesrecht (NVvP). Het onderwerp zal zijn ‘Procesinnovatie: KEIgoede ideeën?’.

Margreet Ahsmann, in 2012 benoemd tot bijzonder hoogleraar Rechtspleging in Leiden, en daarnaast rechter in Den Haag, wijdt haar inaugurele rede van 26 augustus 2011 begrijpelijkerwijs aan thema’s rond opleiding van vakjuristen en selectie en training van rechterlijke ambtenaren –dat is een zeer belangrijk onderdeel van het gegeven waar haar leerstoel op is gericht.

In de rubriek ’Rechtspositie in rechte’ worden geselecteerde rechterlijke uitspraken gepubliceerd, waarin rechtspositionele vraagstukken inzake de diverse categorieën rechterlijke ambtenaren en gerechtsambtenaren aan bod komen.