Aflevering 9

Het jeugdzorgstelsel wordt gewijzigd: vanaf 1 januari 2015 zullen gemeenten verantwoordelijk zijn voor alle jeugdzorgtaken. De wijziging zet in op preventie, vroege interventie, zorg en jeugdhulp zo licht mogelijk en het versterken van de sociale netwerken van kind en gezin. Het adagium is: één gezin, één plan, één regisseur. De nieuwe Jeugdwet biedt hiervoor het belangrijkste wettelijke kader en tevens is sprake van – kort gezegd – een herziening van de maatregelen voor kinderbescherming. In het eerste deel van deze bijdrage zal worden geschetst of op hoofdlijnen sprake is van samenhang tussen genoemde wetten. In het tweede onderdeel zal de praktische uitvoering van de (gedwongen) jeugdhulp worden belicht en zal duidelijk worden gemaakt dat de stelselwijziging ook ongewenste neveneffecten kan opleveren.

NVvR

In dit artikel verkent de auteur het verschijnsel misbruik van recht. Het Hof van Justitie onderkent het verbod van misbruik van recht als een algemeen beginsel van Unierecht. In Nederland bestaat het door de Hoge Raad in het belastingrecht ontwikkelde leerstuk van fraus legis. Een samenloop van beide beginselen kan aan de orde komen op rechtsgebieden waar EU-richtlijnen zijn omgezet in nationale regelgeving. Dit speelt bijvoorbeeld bij de heffing van de omzetbelasting, een belasting die op de (Europese) btw-richtlijn is gebaseerd.

Personalia

Aankondiging

De titel van deze bundel roept vragen op. ‘Recht en media’ is een zo breed onderwerp, dat de lezer zich afvraagt hoe breed de materie van dit, betrekkelijk dunne, boek is en als die al aan de titel voldoet, in hoeverre onderwerpen dan kunnen worden uitgediept. Voor mij is de ondertitel bovendien vervreemdend: ‘Zijn de media een gevaar of een zegen voor het recht?’ Wat moeten we daarmee? Wat wordt bedoeld met ‘een zegen voor het recht’ en wat is ‘een gevaar voor het recht’? Als het recht geroepen kan worden op alle maatschappelijke ontwikkelingen te reageren, is, kun je zeggen, elk maatschappelijk of cultureel gegeven – dus ook de rol van de media – een voedingsbron, dus een zegen voor het recht. Elke verandering daarin – een gewijzigde opvatting over de rol van de media of een hardere opstelling van de media – is dan evenzeer een zegen. Count your blessings, recht! Ik zou niet kunnen bedenken wat een gevaar voor ‘het recht’ vormt. Wel voor de rechtspraak of de rechtsstaat.

Na negentien jaren, waarvan de laatste zes als president, heeft Geert Corstens op 1 november jl. afscheid genomen van de Hoge Raad. Als president heeft hij onder meer onderzoek laten doen naar de Hoge Raad in de Tweede Wereldoorlog, maakte hij zich hard voor een verlaging van de werkdruk van rechters en nam hij stevig stelling na een uitspraak van een politicus. De Trema-redactie vroeg aan Corstens om terug te kijken op zijn loopbaan en een advies te geven aan de lezers van dit tijdschrift.

Dat rechters ook in de ogen van de wetgever niet altijd onfeilbaar zijn, blijkt uit bepalingen als art. 364 Sr (omkoping rechter), art. 13a e.v. RO (klacht over onbehoorlijke gedraging rechter) en art. 46b e.v. Wrra (tuchtrecht rechter). Daarnaast kunnen rechters zich natuurlijk schuldig maken aan alle mogelijke commune delicten, waarbij al dan niet een verband kan bestaan met hun beroepsuitoefening (vgl. art. 44 Sr, strafverzwarende schending ambtsplicht). In al deze gevallen – die zich gelukkig in de praktijk zelden voordoen – wordt een bepaalde gedraging van de rechter ter toetsing voorgelegd aan een andere (rechtsprekende) instantie. De specifieke inhoud van een bepaalde uitspraak van de rechter zal in zo’n geval doorgaans geen of slechts een zijdelingse rol spelen. Die inhoudelijke beoordeling van de deugdelijkheid van de uitspraak vindt met name plaats binnen het (gesloten) stelsel van rechtsmiddelen; de persoon van de rechter staat daar dan buiten.