Aflevering 7

Hoe kunnen rechters in een te beslissen casus op de hoogte raken van een norm of regel waarvan het bestaan niet gekend of zelfs maar vermoed kán worden? De vraag stellen is haar beantwoorden: dat kan niet. Toch gaat het in de dagelijkse praktijk van het privaatrecht om hoger geldend recht wanneer de norm of regel een Europese origine heeft. De rechtspraktijk kijkt daarom aan tegen een probleem van formidabele omvang: hoe het geldende recht te kennen? Hoe, om te beginnen, te weten dát het er is?

Vorig jaar oktober is de afdeling Familie en Jeugd (F en J) van de rechtbank Gelderland verhuisd naar een nieuwe werkomgeving in het Paleis van Justitie te Arnhem. Daartoe is een vleugel verbouwd tot een werkomgeving met flexplekken, bestemd voor 65 medewerkers. Het gaat daarbij om rechters, secretarissen en griffiemedewerkers. Als adviseur was ik enige tijd betrokken bij de voorbereidingen op deze verandering. Dat maakt me nieuwsgierig naar de huidige stand van zaken: hoe vergaat het de afdeling nu in hun nieuwe werkomgeving en hoe hebben de medewerkers de overgang naar het flexwerken ervaren?

De Rechtspraak staat – wat de interne organisatie betreft – bol van regels, die deels in de wet of lagere regelgeving zijn verankerd, met als sprekend voorbeeld het bekende ‘geheim van de raadkamer’. Daarnaast kent de Rechtspraak nog tal van gebruiken. Waar een doorsnee justitiabele (en ook de tv-kijker) nog het idee heeft dat elk lid van de meervoudige kamer ‘zomaar’ op elke stoel achter de tafel plaats mag nemen, weten wij als ingewijden beter. Menig rechter kent ook het lot dat hem beschoren is, dan wel ooit was, om als JL (zo staat het jongste lid soms aangeduid in het PV) als eerste zijn of haar mening te geven in de raadkamer. En natuurlijk ook bij het beoordelen van de conceptuitspraak (en ooh wee als je bij deze taak verzaakt!). En waar dit laatste decennialang schriftelijk is geschied, is ook de wat ‘oudere garde’ al steeds meer bekend geraakt met de computer en dus ook met ‘wijzigingen bijhouden’.

personalia

In de rechtspraak worden grote en kleine zaken berecht, die vaak nauw verbonden zijn met de plaats van handeling. In de rubriek ‘De Vindplaats’ keren leden van onze redactie of gastschrijvers terug naar de plaats van handeling in een soms meer, soms minder geruchtmakende zaak. Foto’s tonen de vindplaats en een toelichting memoreert de uitspraak.

Een procespartij een schriftelijke getuigenverklaring inwinnen en in het geding brengen. In deze bijdrage wordt bezien op welke wijze schriftelijke getuigenverklaringen de procedure ten goede kunnen komen. Deze voordelen kunnen beter worden benut. De rechter zou daarin een actieve rol moeten spelen. De KEI-wetgeving biedt hiervoor aanknopingspunten. Een expliciete regeling in de wet verdient echter aanbeveling. Daarvoor zal ik een voorstel doen, die bedoeld is als bijdrage aan het debat over modernisering van het bewijsrecht.

In deze rubriek krijgt de auteur van een proefschrift de gelegenheid om uiteen te zetten welk belang het proefschrift heeft voor de Rechtspraak (en waarom rechters het proefschrift moeten lezen!). Dit keer is dat mr. dr. M.P. Beijer die op 1 februari 2017 promoveerde op het proefschrift The limits of fundamental rights protection by the EU.

In deze bijdrage wordt een kort overzicht gegeven van een aantal maatregelen die het OM vanaf 2014 heeft genomen om te komen tot een daadwerkelijke kwaliteitsverbetering gericht op het strafdossier, de logistieke gang van het dossier van opsporing naar berechting alsmede op verkorting van de doorlooptijden van de behandeling van strafzaken.