Aflevering 1

Het begrip executiewaarde wordt aan de hand van het model taxatierapport financiering woonruimte vanaf 1 januari 2013 niet langer getaxeerd.1 De getaxeerde executiewaarde wordt bij een procedure tot gedwongen onderhandse verkoop of bij een procedure tot onderhandse executoriale verkoop als uitgangspunt genomen bij de beoordeling van het bod. Indien de executiewaarde niet langer getaxeerd wordt, zal het bod aan de hand van een andere waarde moeten worden beoordeeld. Als mogelijke oplossing wordt aangedragen om een overzicht te maken van de op een openbare veiling gerealiseerde opbrengst van de geëxecuteerde objecten, afgezet tegen de marktwaarde van het desbetreffende geëxecuteerde object.

Op 23 november presenteerde de KBvG het preadvies over de herziening van het beslagverbod roerende zaken. In dit advies worden alle aspecten van het beslagverbod besproken zoals dat sinds 1838 in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is geregeld. Hieronder volgt een bespreking van het preadvies op hoofdlijnen, waarbij enkele interessante deelaspecten worden uitgelicht.

Op 1 juli 2012 is in werking getreden de wet die het – met onmiddellijke ingang – mogelijk maakt om in civiele zaken prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad. Deze nieuwe regeling is – mede naar aanleiding van het rapport van de Commissie-Hammerstein (2008) – als titel 10A in Boek 1 Rv opgenomen en behelst de art. 392-394.

Op 3 augustus van dit jaar heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Utrecht de eerste prejudiciële vraag aan de Hoge Raad gesteld (zie Nieuwsbrief BER 33 en LJN BX3391). In deze kwestie had de Rabobank op grond van een in 2007 verleden hypotheekakte een woning executoriaal verkocht. Omdat de executieopbrengst onvoldoende was om de vordering van de Rabobank geheel te voldoen, heeft de Rabobank een deurwaarder opdracht gegeven om op basis van de hypotheekakte over te gaan tot executie van de overige goederen van de schuldenaar. De deurwaarder heeft echter zijn ministerie geweigerd omdat de lening in een onderhandse akte is opgenomen en geen onderdeel is van de hypotheekakte.

De Royal Bank of Scotland verzoekt verlof voor de onderhandse verkoop van een verpand pakket aandelen. RBS stelt onder meer dat een executie door middel van een veiling vanwege de complexe structuur van de financiering en de uitgebreide contractuele regelingen niet reëel is, en niet zal niet leiden tot een hogere opbrengst dan een onderhandse verkoop aan de beoogde kopers.

Mensen die willens en wetens onjuiste informatie geven over hun woonadres en mensen die gelegenheid geven tot het plegen van adresfraude kunnen na invoering van de nieuwe wet BRP een bestuurlijke boete krijgen.

De Kazachstanse vennootschap Z heeft gevorderd om de Nederlandse vennootschap G te veroordelen tot vergoeding van schade, op te maken bij staat. G heeft in dit incident gevorderd dat Z wordt veroordeeld zekerheid te stellen voor de proceskosten en voor de vergoeding van schade. G heeft daartoe gesteld dat Z is gevestigd in Kazachstan en geen bekende vestigingsplaats in Nederland heeft.

X was directeur/grootaandeelhouder van Multi Hypotheken. Samen met Y is hij eigenaar van een woonhuis. X en Y hebben een schuld van € 1.270.184,87 aan ING. Tot zekerheid hebben zij aan ING hypotheek verleend op het woonhuis. X en Y hebben op 5 juli 2010 een onherroepelijke volmacht verleend aan ING om het woonhuis onderhands te verkopen voor ten minste € 600.000,-.

In januari 2012 kopte het Algemeen Dagblad op de voorpagina dat de gerechtsdeurwaarder cliënten financieel uit zou kleden door rente onjuist te berekenen. De onafhankelijke toezichthouder BFT deed onderzoek naar deze bewering en concludeert in haar onlangs verschenen rapport dat daar geen sprake van is.

Eiseres heeft aan haar zoon en diens echtgenote (gedaagden) een woning verkocht. Omdat de oude woning van gedaagden nog niet was verkocht heeft eiseres aan gedaagden een hypothecaire lening verstrekt. Eiseres spreekt gedaagden op enig moment aan tot betaling. Daarop reageren gedaagden met de stelling dat zij eiseres aansprakelijk stellen in verband met de vondst van asbest rond de nieuwe woning. Eiseres zegt de executie aan. De eerste hypotheekhouder (ABN Amro) heeft vervolgens meegedeeld de executoriale verkoop over te zullen nemen. Uiteindelijk is de oude woning onderhands verkocht aan een derde, waarmee eiseres, als tweede hypotheekhouder en executoriaal beslaglegger, schriftelijk heeft ingestemd. Zij heeft een royementsvolmacht verleend onder de voorwaarde dat het resterende deel van de koopsom ad € 195.915,91 door de notaris zou worden voldaan op de rekening van deurwaarder B, hetgeen is geschied.

Door loodgieterswerkzaamheden was brand ontstaan in een pand waar goederen waren opgeslagen. Dertien Duitse verzekeraars houden de loodgieter aansprakelijk voor de schade van € 1,1 miljoen, en zij hebben conservatoir derdenbeslag gelegd onder de AVB-verzekeraar van de loodgieter, welk beslag doel heeft getroffen tot maximaal het verzekerde bedrag van € 500.000,-Daarnaast hebben de verzekeraars conservatoir derdenbeslag gelegd onder de Rabobank. Dit beslag heeft doel getroffen tot € 66.359,97. De loodgieter (geïntimeerde) had opheffing van het beslag onder de bank gevorderd op grond van artikel 705 Rv. De voorzieningenrechter heeft die vordering toegewezen, op de grond dat het belang van verzekeraars bij handhaving van het beslag niet opweegt tegen het belang van geïntimeerde bij opheffing ervan.

Uit het huwelijk tussen man B en vrouw N zijn twee dochters geboren. B en N zijn gescheiden. Vervolgens is N om het leven gekomen bij en vliegramp. De dochters zijn haar erfgenamen. B heeft namens zijn dochters een schikking getroffen met een betrokken luchtvaartmaatschappij, voor een bedrag van ruim $ 200.000,-. In 2011 is B veroordeeld om aan zijn dochters te betalen de waarde van de nalatenschap van N, alsmede de vergoeding van de luchtvaartmaatschappij in verband met het overlijden van N. Uit hoofde van dit vonnis hebben de dochters executoriaal beslag gelegd op de woning en het vakantiehuis van hun vader. De dochters hebben opdracht gegeven deze onroerende zaken te veilen. B heeft hoger beroep ingesteld; deze procedure loopt nog. Zijn incidentele verzoek tot schorsing is inmiddels afgewezen.

Gerechtsdeurwaarder Damen uit Hoofddorp kreeg een vonnis met een opvallend dictum: (..) Voor zover machtiging tot gedwongen ontruiming wordt gevorderd, is die vordering niet toewijsbaar. Indien noodzakelijk voor de tenuitvoerlegging van dit vonnis, kan de deurwaarder met inachtneming van het bepaalde in de artikelen 555 e.v. Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering zonder toestemming van de bewoner het betreffende pand betreden en ontruimen.

Een minderjarige, vertegenwoordigd door haar bijzondere curator, vordert de schorsing van de executieveiling van het huis waarin zij woont . Zij voert onder meer aan dat zij in een noodtoestand zal geraken indien de ontruiming wordt doorgezet en dat zij niet de dupe mag worden van het gedrag van haar moeder, die de verplichtingen jegens de bank niet nakomt. De vordering is gegrond op de artikelen 3, eerste lid, en 27 van het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). De voorzieningenrechter is van oordeel dat de moeder (gevoegde partij in deze procedure) haar kind als schild inzet in haar strijd met de bank en wijst de vordering zeer beslist af.

Y stelt dat X ten onrechte meende een vordering uit hoofde van de geldlening te hebben op hem. Het gevolg is dat X met de beslaglegging op privérekeningen van Y onrechtmatig heeft gehandeld en aansprakelijk is voor de schade die Y daardoor heeft geleden. De schade bestaat daaruit dat Y's effectenportefeuille in waarde is gedaald. Hij heeft op 14 februari 2007 aan de Rabobank opdracht tot verkoop van een aantal effecten gegeven. Op dat moment wist hij niet dat er beslag lag onder die bank. Dat werd hem pas duidelijk toen de bank hem dat op 19 februari 2007 meedeelde. Op 24 december 2007 heeft Y nogmaals opdracht gegeven tot verkoop van een tweetal andere effecten, die hij na de beslaglegging aan zijn portefeuille had toegevoegd. De bank heeft om dezelfde reden hier geen gevolg aan gegeven.

E&M Systems BV is in september 2004 failliet verklaard. De curator heeft een vordering tegen X ingesteld. Deze is afgewezen, waarbij de curator is veroordeeld om een bedrag van € 6.348,- aan proceskosten aan X te voldoen. X heeft ter uitvoering van het vonnis executoriaal beslag laten leggen op de boedelrekening. De curator vorderde opheffing van het beslag. Hij stelde daartoe dat het boedelactief nodig is voor de voldoening van andere vorderingen dan die van X en dat deze andere vorderingen preferent zijn ten opzichte van de vordering van X. De voorzieningenrechter wees de vordering tot opheffing van het beslag toe. X gaat in beroep. Het hof onderzoekt nu of de vordering van de curator tot opheffing van het beslag terecht is toegewezen. Daarbij stelt het hof allereerst vast dat de vorderingen op de boedel groter zijn dan het beschikbare actief. Het boedelactief moet daarom worden aangewend op een manier die recht doet aan de aanspraken - waaronder eventuele preferentie daarvan - van elk van de boedelcrediteuren. Als de door X verlangde executie doorgaat, dan zal dit tot gevolg hebben dat de vordering van X op de boedel (geheel) wordt voldaan. Dat is volgens het hof alleen gerechtvaardigd als bij een juiste aanwending van het boedelactief - een aanwending die recht doet aan de aanspraken van elk van de boedelcrediteuren - de vordering van X ook moet worden voldaan.

De kantonrechter heeft de huurovereenkomst tussen partijen ontbonden in verband met een huurachterstand, verboden onderhuur en het veroorzaken van woonoverlast. De mede gevorderde machtiging op eiseres om de ontruiming zo nodig zelf, met inroepen van de sterke arm, uit te doen voeren, wordt afgewezen. Daarbij overweegt de kantonrechter het volgende. Uit artikel 556 lid 1 Rv volgt dat eiseres de ontruiming niet zelf ter hand mag nemen en dat gedwongen ontruiming het exclusieve terrein is van de deurwaarder. Op grond van de parlementaire geschiedenis van artikel 3:297 BW heeft eiseres voldoende aan een ontruimingsvonnis om de deurwaarder te mogen inschakelen indien gedaagde sub 1 niet vrijwillig tot ontruiming overgaat. Eiseres heeft dus geen rechterlijke machtiging nodig om de hulp van deurwaarder in te schakelen. Voorwaarde is dat het ontruimingsvonnis door de deurwaarder aan gedaagde wordt betekend en dat aan de gedaagde overeenkomstig het bepaalde in artikel 555 Rv bevel wordt gedaan om binnen veertien dagen te ontruimen. De deurwaarder zelf behoeft geen rechterlijke machtiging om bevoegd te zijn de hulp van de sterke arm van politie en justitie in te roepen indien de deuren gesloten zijn, of de opening geweigerd wordt. Die bevoegdheid ontleent hij immers rechtstreeks aan artikel 557 Rv, waarin artikel 444 Rv van overeenkomstige toepassing wordt verklaard. Voorziet de deurwaarder problemen bij de ontruiming, dan kan hij op grond van artikel 2 Politiewet - zonder dat daartoe een machtiging van de rechter nodig is - bijstand van de politie inroepen.

De man heeft verzocht maritaal beslag te mogen leggen op de voormalige echtelijke woning. Hij legt aan zijn verzoek ten grondslag dat de vrouw deze woning zonder zijn toestemming heeft verkocht voor een verkoopprijs die aanzienlijk onder de werkelijke waarde van de woning ligt, als gevolg waarvan er een restschuld zal overblijven van € 100.000,- waarvoor nog geen oplossing is gevonden. De man voert ook aan dat hij de vernietiging dan wel de nietigheid van de koopovereenkomst heeft ingeroepen, maar dat de vrouw vervangende toestemming heeft gevraagd van de voorzieningenrechter om de verkoop desondanks te laten doorgaan. De man stelt nu te vrezen dat de vrouw vermogensbestanddelen aan zijn verhaal zal onttrekken.

Ondernemingen en consumenten zullen grensoverschrijdende juridische geschillen eenvoudiger kunnen oplossen dankzij een hervormingsvoorstel dat de Europese ministers van Justitie op 6 december 2012 hebben goedgekeurd. Vicevoorzitter van de Europese Commissie en EU-commissaris voor Justitie Viviane Reding is verheugd dat de Raad zijn goedkeuring heeft gehecht aan de hervormde regels om te bepalen welke nationale rechterlijke instantie bevoegd is in grensoverschrijdende rechtszaken en hoe uitspraken in een ander EU-land worden erkend en ten uitvoer gelegd. De hervorming werd in 2010 door de Europese Commissie voorgesteld (zie IP/10/1705 en MEMO/10/677). Met de regels die de Commissie in december 2010 heeft voorgesteld, wil zij de interne markt versterken en de administratieve rompslomp verminderen. In het voorstel wordt de dure 'exequaturprocedure' afgeschaft, een tijdrovende en dure gerechtelijke procedure die ondernemingen moeten doorlopen om een rechterlijke beslissing in burgerlijke en handelszaken in een ander EU-land te laten erkennen. De afschaffing van deze administratieve procedure zou de ondernemingen en consumenten naar verwachting een jaarlijkse besparing van 48 miljoen EUR opleveren.

Eiseres is onder huwelijkse voorwaarden gehuwd met X. De gemeente heeft ter zake een fraudeschuld van X executoriaal beslag doen leggen op inboedelgoederen van eiseres en/of X en op een auto. De datum van de executoriale verkoop is bepaald op 5 december 2012. Eiseres vordert opheffing van het beslag en verbod van de executieverkoop. Volgens eiseres heeft de gemeente onaangekondigd beslag gelegd. Bovendien heeft de gemeente X daarna nog respijt verleend ten aanzien van de aflossing van de schuld. Er is nooit een bevel tot betaling gedaan en er is nooit een beslagexploot ontvangen. Ook stelt eiseres eigenaar te zijn van alle beslagen goederen, ook van de auto, ook al staat deze op naam van X.

De Hoge Raad heeft bij arrest van 8 juli 2011 (BQ5076) geoordeeld dat de dwangsom per tijdseenheid pas verbeurt na het verstrijken van die tijdseenheid. Het ging in die zaak om de vraag of, in geval van een per maand bepaalde dwangsom, de verjaringstermijn voor de invordering van de eerste van de verbeurde dwangsommen reeds begint te lopen als, bij ommekomst van de begunstigingstermijn, de illegale situatie nog niet ongedaan is gemaakt, dan wel pas nadat de illegale situatie na ommekomst van de begunstigingstermijn een volle maand heeft voortgeduurd.

De voorzieningenrechter dient te beoordelen of gedaagden 1 en 2 gehouden zijn de door Rochdale gemaakte buitengerechtelijke kosten te voldoen. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de werkzaamheden die door medewerkers van Rochdale worden verricht om onrechtmatige bewoning op te sporen en te bestrijden in beginsel vallen onder de omschrijving van 'kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid' als bedoeld in artikel 6:96 lid 2 onder b BW. Dat wil zeggen dat deze kosten, indien een procedure in rechte volgt, krachtens het bepaalde in artikel 6:96 lid 3 BW 'van kleur verschieten' indien en voor zover zij kunnen worden aangemerkt als verrichtingen ten behoeve van het geding. De in artikel 6:96 lid 4 BW bedoelde algemene maatregel van bestuur (het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten) heeft hierop geen betrekking, aangezien dit besluit alleen geldt voor kosten als bedoeld in artikel 6:96 lid 2 onder c BW.

Klaagster is verdachte in een witwas-zaak. Onder klaagster is strafvorderlijk beslag ex artikel 94 Sv en 94 a Sv gelegd op verschillende panden. Zij heeft een klaagschrift ingediend, strekkende tot opheffing van de beslagen. Namens klaagster is (onder meer) aangevoerd dat de huuropbrengsten niet als wederrechtelijk verkregen voordeel kunnen worden aangemerkt omdat deze voortvloeien uit een door de (gemeentelijke) autoriteiten vergunde verhuurverhouding met de exploitant.

De rechtsvoorganger van eiser heeft in 2004 onder Rabobank conservatoir derdenbeslag doen leggen ter verzekering van een vordering van eiser op Breetech BV. De bank heeft daarop medegedeeld dat het derdenbeslag geen doel had getroffen. In de verklaring derdenbeslag is vermeld dat de bank op de beslagdatum per saldo een vordering heeft op de schuldenaar. Bij vonnis van 24 september 2010 is de vordering van eiser tot een bedrag van € 356.289,40 toegewezen. Het conservatoir derdenbeslag is vervolgens overgegaan in een executoriaal derdenbeslag. De bank heeft vervolgens aan de deurwaarder bevestigd dat het derdenbeslag in 2004 geen doel had getroffen.

Op 15 augustus 2012 heeft de rechtbank Almelo E (naast X) veroordeeld tot betaling aan G van 14 huurtermijnen van € 4.000,- met rente en boetes. Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad verklaard. X is tijdens de procedure gefailleerd. De rechtbank heeft bij vonnis van 29 augustus 2012 het verzoek van E om herstel van het vonnis op de voet van artikel 31 en/of 32 Rv. afgewezen, nu de gevraagde verbeteringen een ingrijpender wijziging vergen van het dictum dan verenigbaar is met de beperkte strekking van de artikelen 31 en/of 32 Rv. E heeft hoger beroep ingesteld tegen het vonnis bij het gerechtshof te Arnhem. Het hof heeft nog geen (eind)arrest gewezen. Het vonnis is op 30 november 2012 aan E betekend, met bevel tot betaling van € 113.269,57 en aanzegging van tenuitvoerlegging als E daarmee in gebreke blijft. Vervolgens is op verzoek van G ten laste van E executoriaal beslag gelegd.

Verzoeker ontvangt een arbeidsongeschiktheidsuitkering van € 1.284,- per maand. De gemeente heeft op dit inkomen beslag gelegd. Voor verzoeker resteert een bedrag van € 710,-. Verweerder heeft derdenbeslag doen leggen op de aan Verzoeker toekomende huurtoeslag van € 236,- per maand. Nadien is door de zorgverzekeraar beslag gelegd op de zorgtoeslag van € 70,- per maand. Verzoeker heeft verzocht ingevolge artikel 475f Rv met betrekking tot de beslaglegging op haar huurtoeslag de beslagvrije voet van toepassing te verklaren. Eenzelfde verzoek heeft zij gedaan met betrekking tot de zorgtoeslag.

Gedaagde heeft conservatoir derdenbeslag doen leggen ten laste van eiseres. Gedaagde had in het verzoekschrift dat aan de verlofbeschikking ten grondslag ligt aangevoerd dat tussen gedaagde en eiseres een aannemingsovereenkomst bestaat. Naast de contractuele zijn er (ook meer-) werkzaamheden op zogenoemde regiebasis verricht, die gedaagde aan eiseres heeft gefactureerd. Gedaagde heeft deze werkzaamheden/manuren nog niet betaald gekregen, omdat eiseres weigert zogenoemde leveringsbonnen te verstrekken.

Olimar BV had aandelen gekocht van X en Y. Daarbij was sprake van een onrechtmatige daad aan de kant van X en Y, bestaande uit bedrog en verzwijging. Olimar is gefailleerd en de curator heeft het vorderingsrecht van Olimar op X en Y overgedragen aan MBS. MBS heeft vervolgens verlof gekregen om conservatoir verhaalsbeslag te leggen ten laste van X en Y. X en Y betwisten dat de vordering gecedeerd is. Daarnaast beroepen zij zich op verjaring van het vorderingsrecht.

Na een echtscheiding is een omgangsregeling vastgesteld. Er is daarbij een dwangsom vastgesteld. De vrouw komt de omgangsregeling niet na en de man laat beslag leggen op haar salaris. Volgens de vrouw maakt de man misbruik van zijn recht om de dwangsommen te executeren. Zij vordert (onder meer) dat de man bij zal dragen in de kosten van het (door de dwangsom duurdere) levensonderhoud van haar en het kind, een staking van de executie van de dwangsom en opheffing van het loonbeslag.

Een Slowaakse man procedeert tegen de Staat in verband met de gang van zaken rond zijn verblijfsvergunning. De rechtbank Haarlem had bij uitspraak van 21 juni 2005 de minister opgedragen een nieuw besluit op het bezwaarschrift van eiser te nemen. Vervolgens heeft de rechtbank de minister bij uitspraak van 2 november 2005 opgedragen binnen vier weken na verzending van die uitspraak (4 november 2005) alsnog te beslissen, op straffe van een dwangsom van € 250,- voor elke dag dat deze termijn wordt overschreden. Op 23 januari 2006 heeft eiser de uitspraak van 2 november 2005 aan de minister doen betekenen en aanspraak gemaakt op de verbeurde dwangsommen. De Staat heeft zich later op het standpunt gesteld dat een deel van de dwangsommen onverschuldigd is betaald, omdat de dwangsommen pas vanaf vier weken na betekening van de uitspraak van 2 november 2005 verschuldigd waren.

De Eerste Kamer heeft de behandeling afgerond van het voorstel tot Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en enkele andere wetten in verband met de implementatie van Richtlijn 2011/7/EU van het Europees Parlement en de Raad van 23 februari 2011 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties. Op 11 december 2012 is het voorstel als hamerstuk afgedaan.