Aflevering 4

Deze keer in de Lezersvraag: een gedeeltelijke afwijzing van een verzoekschrift. De aanvrager wil onder andere beslag laten leggen op de bankrekening van gerekwestreerde, maar de voorzieningenrechter wijst dit zeer onverwacht af en licht de afwijzing toe met een nota bene.

De directe aanleiding voor dit opstel waren HR 2007, NJ 2007, 76 (Ontvanger/Veiling) en HR 2012, NJ 2012, 458 (Ontvanger/Veiling); twee arresten van de Hoge Raad die in dezelfde zaak zijn gewezen. Op de tamelijk ingewikkelde casus, die aan deze fiscale invorderingszaak ten grondslag ligt, zal onder 2 meer ‘en detail’ worden ingegaan. Dit stuk is eerder gepubliceerd in «JBPR» 2 van 2013, maar is voor BER iets aangepast.

Gezien de rechtsgrond die doorgaans ten grondslag wordt gelegd aan bewijsbeslagen in niet-IE zaken (de combinatie van art. 730 en 843a Rv) is het bewijsbeslag een hybride rechtsfiguur. Formeel heeft het bewijsbeslag in de eerste plaats het karakter van beslag op roerende zaken, materieel is het een beslag op gegevens. Zo kan in beslag worden genomen: een computer (roerende zaak) maar het gaat bij het bewijsbeslag om de op de harde schijf opgeslagen gegevens. Het duidelijkst is het als we het hebben over gegevens die weliswaar ‘via’ de aanwezige computer toegankelijk zijn, maar niet ‘op’ die computer staan. Denk bijvoorbeeld aan een dropbox-account. Die kan aan een bepaalde PC gekoppeld zijn, maar kan met de juiste combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord ook vanaf iedere andere computer met internettoegang benaderd worden. Datzelfde kan gelden voor bijvoorbeeld een web-mail-account. Hoe ver gaat een beslagverlof?

X is door de kantonrechter veroordeeld om ruim € 1.400 aan achterstallige servicekosten aan de VvE te betalen. X voldoet niet aan dit vonnis. Vervolgens heeft de VvE executoriaal beslag gelegd op het appartement van X. De hypotheekbank heeft aangegeven de executie niet over te nemen. Daarna is de VvE voorbereidingen voor de veiling gestart. De bank heeft toen de staking van de executie gevorderd. Dit is toegewezen. Volgens de voorzieningenrechter woog het belang van de bank om de veiling te vermijden zwaarder dan het belang van de VvE om de veiling doorgang te laten vinden. Het hof vernietigt nu het vonnis van de voorzieningenrechter. Het hof overweegt onder meer dat er in beginsel alleen grond is voor een bevel tot staking van een executie van een vonnis indien de executie vexatoir is of de executant misbruik maakt van zijn recht tot executie. Dat de executie vexatoir zou zijn, is niet gebleken. De bank heeft aangevoerd dat de executie niet zou leiden tot verhaal door de VvE. Volgens het hof heeft de bank gelijk voor wat betreft de executie van het vonnis van de kantonrechter gelet op het tijdsverloop. Immers, bij een (eventuele) rangregeling na executie zal de vordering van de VvE uit 2011 na die van de bank worden geplaatst en aannemelijk is dat de executieopbrengst niet toereikend zal zijn om de vordering van de bank geheel te voldoen zodat de VvE niets zal ontvangen. Desondanks kan niet worden gezegd dat de VvE geen enkel belang heeft bij executie omdat de veilingkoper op grond van artikel 5:122 lid 3 BW de bijdragen aan de VvE verschuldigd wordt over het lopende en voorafgaande boekjaar. Of de veilingkoper wellicht de volledige onbetaald gebleven bijdrage aan de VvE moet voldoen zoals is opgenomen in de veilingvoorwaarden, laat het hof in het midden omdat deze vraag op de wijze als bedoeld in de artikelen 518 en 538 Rv aan de orde moet komen en het hof geen aanleiding ziet daarop vooruit te lopen. Naast de voldoening van de bijdrage ex artikel 5:122 BW heeft de VvE ook belang bij de executie omdat zij daardoor wordt bevrijd van een lid dat hardnekkig weigert zijn bijdragen te voldoen. Wat betreft het betoog van de bank dat door executie door de VvE de wettelijke rangorde van schuldeisers wordt doorbroken, merkt het hof op dat de bank executie op haar voorwaarden kon bereiken door de executie over te nemen. Verder is van belang dat een hypotheekrecht weliswaar een voorrang geeft maar dat dit onverlet laat dat in sommige gevallen, zoals in casu door artikel 5:122 BW, anderen toch beschikken over een recht dat in zijn praktische uitwerking leidt tot een beter recht dan dat van de hypotheekhouder. Tot slot oordeelt het hof dat het weliswaar aannemelijk is dat bij executie door de VvE de schade voor de bank groter is dan het voordeel voor de VvE maar dat dit nog niet betekent dat er sprake is van misbruik. De vordering van de bank tot staking van de executie wordt afgewezen.

De voorzieningenrechter heeft in een kort geding tussen appellant en Z aan appellant een aantal verboden opgelegd, waaraan dwangsommen zijn verbonden. Van dit vonnis is door de deurwaarder aan appellant een bevel (en later een herhaald bevel) tot betaling gedaan. Vervolgens is executoriaal derdenbeslag gelegd ten laste van appellant onder het ABP. Appellant stelt dat bij de betekening van het vonnis niet is voldaan aan de vereisten. Volgens hem is het betekende vonnis niet ondertekend door de rechter en ontbreekt de vermelding “in naam der Koningin”. Appellant heeft ook een klacht ingediend tegen de deurwaarder. Hij vordert nu de opheffing van het beslag. Die vordering wordt afgewezen. Vast staat dat Z niet in dit kort geding is betrokken. De gevraagde voorziening, te weten opheffing van het ten verzoeke van Z gelegde beslag, kan niet buiten de beslagleggers om toegewezen worden. Indien dat wel het geval zou zijn, zou niet worden voldaan aan het beginsel van hoor en wederhoor. Dit geldt ongeacht wat er zij van de door appellant gestelde gebreken aan de betekening en de beslaglegging. Voorts staat vast dat ABP, als derdebeslagene, heeft voldaan aan haar wettelijke verplichtingen. Van een nadere zorgplicht van ABP – in die zin dat zij de rechtsgeldigheid van de aan de beslaglegging voorafgaande betekening beoordeelt - is in dit verband naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake. Verhouding met tuchtrecht Anders dan appellant kennelijk meent, is het hof niet gebonden aan hetgeen de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders heeft overwogen en beslist. Het hof wijst op HR 10 januari 2003, (LJN AF0690). Een tuchtrechtelijke procedure kan niet kan worden aangemerkt als een redelijke maatregel ter vaststelling van aansprakelijkheid. Het hof dient derhalve een eigen onderzoek te doen naar de vraag of de vorderingen van appellant civielrechtelijk toewijsbaar zijn. De handtekening van de rechter Appellant verwijst naar artikel 230 lid 3 Rv waarin staat dat een vonnis wordt ondertekend door de rechter. Met vonnis wordt bedoeld de minuut van het vonnis. Er bestaat maar één origineel van een vonnis en die wordt minuut genoemd. Deze wordt bewaard in de archieven van een gerecht en wordt niet aan partijen verstrekt. Een grosse is niet een origineel, maar een afschrift van de minuut dat gereed is gemaakt om als executoriale titel te dienen door het plaatsen aan het hoofd van het vonnis van de woorden ‘In naam der Koningin’: artikel 430 lid 2 Rv en artikel 231 Rv. Er wordt in beginsel maar één grosse afgegeven, namelijk aan de partij die is aangewezen het betreffende vonnis ten uitvoer te leggen (Z). De wederpartij ( appellant) krijgt een afschrift, een kopie van het vonnis dat niet de woorden ‘In naam der Koningin’ in het hoofd draagt. De grosse wordt niet door de rechter ondertekend, het is immers niet een origineel (minuut), maar een afschrift. De rechter tekent maar één keer. Vermeld wordt dat het origineel door de rechter is ondertekend met de afkorting w.g., zoals ook hier is gebeurd. Afschriften van vonnis, niet zijnde een grosse, worden uiteraard ook niet door de rechter ondertekend. Een en ander neemt niet weg dat het gebeurt, zoals kennelijk ook hier, dat (de administratie van) de rechtbank een kopie van de minuut maakt dat als afschrift (en soms ook wel als grosse) wordt afgegeven. Op die kopie is dan (een kopie van) de handtekening van de rechter te lezen. Dit is evenwel niet aan te merken als een door de rechter ondertekend stuk. Het draagt immers geen originele handtekening. De klacht van appellant dat hem een ongetekend vonnis is betekend faalt omdat de wet een dergelijke ondertekening van een grosse door de rechter niet voorschrijft. Is de grosse betekend? Appellant grondt zijn vordering onder meer op de stelling dat hem geen grosse is betekend. Hij beroept zich daarbij op genoemde uitspraak van de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders. Het hof acht de constatering van de Kamer dat er zich bij stukken meerdere versies van het vonnis bevinden juist. Dat zijn de niet-ondertekende grosse met in het hoofd de woorden ‘In naam der Koningin’ die kennelijk aan (de advocaat van) Z is afgegeven, een ongetekend afschrift met in het hoofd het woord ‘afschrift’, dat kennelijk aan appellant is afgegeven, en een kopie zonder enige vermelding in het hoofd. Alleen op de kopie staat (een kopie van) de handtekening van de rechter. Kennelijk gaat het hier om een op enig tijdstip gemaakte kopie van de minuut. Uit deze constatering valt evenwel niet af te leiden dat de grosse niet is betekend. De Kamer voor gerechtsdeurwaarders overweegt dat de deurwaarder niet heeft weersproken dat hij een niet-ondertekend stuk waarin de woorden ‘In naam der Koningin’ ontbreken, heeft betekend. Dat heeft de deurwaarder in deze procedure uitdrukkelijk wel gedaan. Het hof gaat voorbij aan de overweging van de Kamer als zou niet gerelateerd zijn dat betekening van de grosse heeft plaatsgevonden. In het exploot van 3 februari 2012 is immers wel degelijk gemeld dat betekening van de grosse heeft plaatsgevonden en in het herhaalde betalingsbevel is expliciet naar de grosse verwezen. Bewijslevering Nu de stelling van appellant als zou hem geen grosse zijn betekend gemotiveerd is betwist en uit de stukken niet aanstonds van zijn gelijk blijkt, komt het in het onderhavige civiele geding aan op bewijslevering. Daarvoor is geen plaats in dit kort geding. Maar zelfs als zou appellant in dat bewijs slagen dan nog is geen plaats voor toewijzing van zijn vordering. Zelfs als de deurwaarder abusievelijk een afschrift voor grosse heeft betekend dan kan deze fout eenvoudig worden hersteld (artikel 66 lid 2 Rv) door de grosse alsnog te betekenen en zo een eventuele nietigheid te dekken. Het hof wijst erop dat betekening van de grosse (en niet van het afschrift) slechts de betekenis heeft dat de deurwaarder door zijn opdrachtgever Z is gemachtigd, artikel 434 Rv. Dat een zodanige machtiging ontbreekt blijkt niet en is ook niet aannemelijk. De stelling van appellant dat er geen betekening heeft plaatsgevonden, althans een non-existente betekening is gedaan, moet voorshands onjuist worden geacht. Een door een bevoegde deurwaarder uitgebracht exploot is rechtsgeldig totdat de nietigheid is vastgesteld. Bovendien is niet gesteld of gebleken dat appellant onredelijk is benadeeld door een eventueel formeel gebrek in de betekening. Overeenkomstig het bepaalde in door de rechter ambtshalve toe te passen artikel 66 lid 1 Rv voert dit tot de conclusie dat er voorshands geen aanknopingspunt is om het exploot nietig te achten. De conclusie is dat het vonnis op rechtsgeldige wijze is betekend.

A stelde dat G een concurrentiebeding heeft overtreden, en legde conservatoir beslag op de woning van G, alsmede derdenbeslag onder twee banken ten laste van G. De kantonrechter heeft G veroordeeld tot betaling. Om executie van de woning te voorkomen heeft G een bankgarantie afgegeven waarvoor zij een tweede hypotheek heeft moeten vestigen. Daarna heeft het hof de vordering van A alsnog afgewezen. A heeft hiertegen geen rechtsmiddel ingesteld. G heeft in deze procedure schadevergoeding gevorderd van A. Deze vordering is toegewezen. Naar het oordeel van de kantonrechter kwamen alle kosten van G voor vergoeding in aanmerking, nu deze direct voortvloeiden uit het besluit van A om tot executie over te gaan. A gaat thans in hoger beroep. Maatstaf: risicoaansprakelijkheid beslaglegger Het hof stelt voorop dat degene die beslag legt handelt op eigen risico en, bijzondere omstandigheden daargelaten, de door het beslag geleden schade dient te vergoeden indien het beslag ten onrechte blijkt te zijn gelegd. Dat geldt ook in geval de betrokkene, op verdedigbare gronden van het bestaan van zijn vorderingsrecht overtuigd, bij het leggen van het beslag niet lichtvaardig heeft gehandeld (LJN AC4076 en LJN ZC0512). Bijzondere omstandigheden daargelaten, is de beslaglegger wiens beslag ten onrechte blijkt te zijn gelegd, aansprakelijk uit onrechtmatige daad jegens degene op wiens recht het beslag inbreuk heeft gemaakt. Dat geldt zowel voor conservatoir beslag op grond van een niet aan de beslaglegger toekomende vordering, als voor executoriaal beslag op grond van een executoriale titel die na de beslaglegging wordt vernietigd (LJN ZC1608). Op de beslaglegger rust daarbij een risicoaansprakelijkheid voor de gevolgen van het door hem gelegde beslag indien de vordering waarvoor beslag is gelegd geheel ongegrond is (LJN AF2841). Vordering is ongegrond bevonden. A heeft conservatoire beslagen gelegd ter verzekering van een vordering die uiteindelijk door het hof geheel ongegrond is bevonden. Dit betekent dat A aansprakelijk is voor de schade die G als gevolg van deze beslagen lijdt. Of er ten tijde van de toenmalige procedure bij de kantonrechter voldoende aanwijzingen waren om te veronderstellen dat het conservatoire beslag op goede gronden was gelegd, zoals A stelt, doet daarbij niet ter zake, nu het hier in feite om een risicoaansprakelijkheid gaat. Het betoog van A dat de vraag of het leggen van beslag onrechtmatig is moet worden beantwoord aan de hand van de concrete omstandigheden van het geval, gaat in dit geval dus ook niet op. Executoriale titel A heeft het vonnis van de kantonrechter houdende de veroordeling van G tot betaling aan G betekend. Nu het vonnis uitvoerbaar bij voorraad was verklaard, was er sprake van een voor tenuitvoerlegging vatbare executoriale titel. Ingevolge artikel 704 Rv is het conservatoir beslag hiermee dus in een executoriaal beslag overgegaan, zoals het betekeningsexploot overigens ook uitdrukkelijk vermeldt. Aan dit effect ziet A voorbij met haar betoog dat zij weliswaar beslag heeft gelegd, maar niet tot executiemaatregelen is overgegaan. Nu sprake is van een executoriaal beslag op grond van een executoriale titel die naderhand is vernietigd, is A voor de gevolgen daarvan eveneens aansprakelijk. Daarnaast heeft overigens nog te gelden dat, waar A door te dreigen met een executie van het onroerend goed G heeft gedwongen om maatregelen te treffen om dit af te wenden, zij in beginsel onrechtmatig heeft gehandeld nu zij, naar achteraf in hoger beroep is gebleken, geen voldoening aan de veroordeling kon verlangen. Ook in dat opzicht moet A aansprakelijk worden geacht voor de schade die G als gevolg van dit onrechtmatig handelen heeft geleden. Het hof beoordeelt vervolgens het door A betwiste causale verband tussen de beslaglegging en de schade, en komt net als de kantonrechter, tot het oordeel dat alle door G genoemde kosten voor vergoeding in aanmerking komen. Het hof bekrachtigt het vonnis van de kantonrechter.

Stichting Ymere had een woning verhuurd aan X. X was de enige bewoner. Na haar overlijden wenste Ymere tot ontruiming over te gaan. Ymere heeft de tot ontruiming strekkende dagvaarding uitgebracht op de voet van artikel 54 lid 2 Rv, nu de gedaagde erfgenamen geen bekende woon- of verblijfplaats hebben. Tevens heeft Ymere een afschrift van de dagvaarding doen betekenen aan het adres van het gehuurde. De kantonrechter heeft de dagvaarding nietig verklaard. Het hof had de vordering van Ymere wel toegewezen. De P-G heeft een vordering tot cassatie in belang der wet ingesteld. Hoewel er nog verzet openstaat, gaat de Hoge Raad in op de wijze van betekening aan onbekende erfgenamen. Het middel stelt primair de vraag aan de orde of betekening van een exploot aan de gezamenlijke erfgenamen van een overledene zonder vermelding van de namen en woonplaatsen van deze erfgenamen, rechtsgeldig kan geschieden aan de laatste woonplaats van de overledene, wanneer aldaar niet (ten minste) een van de in artikel 53, aanhef en onder a Rv genoemde personen woont. Het antwoord op die vraag luidt ontkennend. In afwijking van de hoofdregel van artikel 45 lid 3, aanhef en onder d Rv bepaalt artikel 53 Rv dat bij betekening van een exploot ten aanzien van de gezamenlijke erfgenamen van een overledene, de vermelding van hun namen en woonplaatsen in het exploot achterwege kan blijven, indien deze betekening geschiedt op een van de onder a-c van die bepaling omschreven wijzen. Gelet op zijn totstandkomingsgeschiedenis, zoals weergegeven in de vordering van de Procureur-Generaal onder 13, moet artikel 53 Rv aldus worden verstaan dat dit voorschrift slechts kan worden toegepast in de onder a, b, en c vermelde gevallen. Daaruit volgt dat in een geval als het onderhavige, waarin niet is voldaan aan de eis van artikel 53, aanhef en onder a, Rv dat een van de daar genoemde personen nog op de laatste woonplaats van de overledene woont, betekening van het exploot aan die woonplaats van de overledene niet mogelijk is. Het middel stelt subsidiair de vraag aan de orde of in het onderhavige geval het exploot rechtsgeldig is betekend op de voet van artikel 54 lid 2 Rv. Ook deze vraag moet ontkennend worden beantwoord. Anders dan bij betekening op de voet van artikel 53 Rv dient bij betekening op de voet van art 54 lid 2 Rv het vereiste van artikel 45 lid 3, aanhef en onder d, Rv in acht te worden genomen, in dier voege dat het exploot de naam vermeldt van degene voor wie het is bestemd. In het onderhavige geval stond laatstgenoemde wijze van betekening derhalve slechts open, indien de namen van de gezamenlijke erfgenamen in het exploot waren vermeld, hetgeen niet is gebeurd. Opmerking verdient dat artikel 54 lid 2 Rv niet ertoe kan leiden dat het exploot wordt betekend aan de laatste woonplaats van de overledene. Overigens verzet dat voorschrift zich niet ertegen dat tevens een afschrift van het exploot wordt toegezonden aan de laatste woonplaats van de overledene, zoals hier is geschied. In gevallen als het onderhavige waarin derhalve noch artikel 53 noch artikel 54 lid 2 Rv voor toepassing in aanmerking komt, biedt artikel 4:204 BW de mogelijkheid de benoeming van een vereffenaar over de opengevallen nalatenschap te verzoeken, waarna, op de voet van artikel 53, aanhef en onder b Rv, betekening van een exploot aan de gezamenlijke erfgenamen, zonder vermelding van hun namen en woonplaatsen, kan geschieden door betekening aan de persoon of de woonplaats van de vereffenaar.

Stichting Metaalunie Rechtsbijstand heeft een conflict met deurwaarderskantoor Flanderijn en Boers over incassoprovisie die in rekening is gebracht. Volgens Metaalunie heeft zij aan Flanderijn, in haar hoedanigheid van gerechtsdeurwaarder en niet van incassobureau, opdracht gegeven een vonnis te betekenen en vervolgens om tot executie over te gaan. Dat zijn ambtshandelingen waarvoor door de wetgever vastgestelde tarieven (die zijn vastgelegd in het Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders) gelden. Voor andere werkzaamheden heeft Metaalunie nimmer opdracht gegeven en Flanderijn heeft niet te kennen gegeven dat zij aanvullende kosten in rekening zou brengen. Flanderijn heeft gesteld dat zij in opdracht en voor rekening van Metaalunie “minnelijke executiewerkzaamheden” heeft verricht, en dat zij op grond van het bepaalde in artikel 3.2.6. van haar algemene voorwaarden voor deze werkzaamheden een tarief hanteert van 10% van het geïncasseerde bedrag. De kantonrechter stelt voorop dat het niet zo kan zijn dat een gerechtsdeurwaarder, die opdracht krijgt een in het Btag genoemde ambtshandeling te verrichten, de in dit besluit vastgestelde tarieven kan omzeilen door in zijn algemene voorwaarden een aanvullende vergoeding te bedingen, zonder hier bij het aangaan van de overeenkomst uitdrukkelijk op te wijzen en duidelijk te maken welke (niet onder de ambtshandeling vallende) extra werkzaamheden hij voor deze aanvullende vergoeding zal verrichten. Metaalunie heeft in eerste instantie expliciet opdracht gegeven om een vonnis te betekenen. Nergens blijkt uit dat de opdracht meer heeft omvat dan dat. Uit de houding van Metaalunie en de door haar gebezigde bewoordingen bij en na het tot stand komen van de overeenkomst heeft Flanderijn naar het oordeel van de kantonrechter op geen enkele wijze kunnen afleiden dat de opdracht meer inhield dan het verrichten van enkele ambtshandelingen, waarvoor de in het Btag vastgestelde tarieven gelden. Er bestond derhalve geen overeenkomst op grond waarvan Flanderijn voor Metaalunie “minnelijke executiewerkzaamheden” zou verrichten. Flanderijn dient derhalve de ingehouden provisie aan Metaalunie uit te betalen.

NHL was jegens Findus veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding in verband met het door NHL handelen in strijd met het concurrentiebeding uit de samenwerkingsovereenkomst tussen partijen. Findus heeft executoriaal beslag doen leggen op de bankrekeningen van NHL. NHL is in beroep gegaan tegen het veroordelend vonnis. Thans vordert NHL staking van de executie hangende het hoger beroep, en opheffing van de beslagen. NHL stelt onder meer dat zij geen deel uitmaakte van het samenwerkingsverband, zodat er sprake is van een feitelijke misslag in het vonnis. Ook is er volgens NHL sprake van een restitutierisico en maakt Findus misbruik van recht door meer dan tien jaar na de inleidende dagvaarding, thans niet het hoger beroep af te wachten alvorens tot executie over te gaan. Tot slot stelt NHL dat de executie mede geschiedt door Fintan, aan wie geen vordering is toegewezen. Fintan heeft dan ook geen titel om tot executie over te gaan en handelt daarmee in ieder geval onrechtmatig, aldus NHL. De voorzieningenrechter stelt voorop dat door Findus c.s. is erkend dat het vonnis ten onrechte ook namens Fintan is betekend aan NHL. De vorderingen tot schorsing en staking van de executie van het vonnis zullen derhalve worden toegewezen. Misslag De voorzieningenrechter is echter van oordeel dat niet is komen vast te staan noch aannemelijk is geworden dat het vonnis een kennelijke (feitelijke) misslag bevat. NHL heeft namelijk ter onderbouwing van haar stelling aangevoerd dat de rechtbank een verrassingsbeslissing heeft genomen doordat zij haar veroordeling – zonder dat bewijs door Findus is geleverd en zonder dat NHL in de gelegenheid is geweest tegen een voorshands vermoeden tegenbewijs te leveren – heeft gesteund op de aanname dat NHL deelneemt dan wel heeft deelgenomen aan het samenwerkingsverband ICT Noord. Dit standpunt is echter een inhoudelijk bezwaar tegen het bodemvonnis dat in verband met het gesloten stelsel van rechtsmiddelen in dit kort geding niet ter discussie kan staan. Dit is nu juist een aspect van het geschil tussen partijen waarover NHL een andere opvatting heeft dan de rechtbank en die NHL alleen door middel van het aanwenden van hoger beroep kan en moet bestrijden. Van een klaarblijkelijke juridische of feitelijke misslag is dan ook geen sprake. De door NHL gedane verwijzing naar een vonnis van de rechtbank Maastricht (13 januari 2012, LJN BV1134) treft geen doel. In het onderhavige geval gaat het niet om een verstekvonnis, maar om een vonnis op tegenspraak.

G exploiteert een wokrestaurant in een pand dat hij huurt van A. De kantonrechter heeft G, op vordering van A, veroordeeld tot het betalen van achterstallige huur. Vervolgens heeft A ten laste van G executoriaal beslag doen leggen onder enkele banken en op de inventaris van G. Tevens is de verkoop van de inventaris aangezegd. De verkoop heeft nog niet plaatsgevonden. Het geschil betreft de vraag of A c.s. gehouden zijn om de tenuitvoerlegging van het vonnis van de kantonrechter te staken. Het geschil wordt in volle omvang aan het hof voorgelegd. G heeft aangevoerd dat het vonnis op een misslag berust, nu de kantonrechter ten onrechte van een betalingsachterstand is uitgegaan. Aldus heeft de kantonrechter een fout in de bewijswaardering gemaakt die een redelijk handelend rechter niet had kunnen maken. Dit levert echter volgens het hof hoe dan ook geen feitelijke of juridische misslag op. Het punt waar G hier haar pijlen op richt betreft geen misslag, maar een door de kantonrechter in de bodemprocedure gegeven en afgewogen oordeel. De juistheid van dat oordeel is in het hoger beroep tegen die beslissing aan de orde en kan niet in een executiegeschil als het onderhavige (nogmaals) worden aangevochten. Van nieuwe feiten die een noodtoestand veroorzaken in bovenvermelde zin is naar het oordeel van het hof evenmin sprake. G beroept zich verder op verrekening met vorderingen aan haar zijde die naar het oordeel van het hof niet eenvoudig kunnen worden vastgesteld. Deze zijn echter te ingewikkeld om in kort geding te beoordelen. Reeds daarom kan thans niet van de gestelde verrekening worden uitgegaan. Een situatie als in Hoge Raad 22 december 2006, LJN AY9224 doet zich hier dus niet voor. G heeft nog aangevoerd dat A c.s. geen redelijk belang heeft bij het beslag op haar inventaris, aangezien deze verpand is aan Bavaria, zodat openbare verkoop voor A c.s. weinig of niets op zal leveren. Nu dit door A c.s. is betwist en G verzuimd heeft om te onderbouwen dat Bavaria nog altijd een vordering op haar heeft en dat te dier zake uitwinning dreigt, gaat het hof aan dit standpunt voorbij. G heeft tenslotte nog naar voren gebracht dat A c.s. geen spoedeisend belang hebben bij de tenuitvoerlegging van het vonnis, aangezien A geen schuldeisers heeft en G haar enige debiteur is. Nog daargelaten dat G hiermee een verkeerd toetsingskader aanlegt, brengt de financiële gezondheid van een executant niet mee dat het hem niet zou zijn toegestaan om zijn uit een vonnis voortvloeiende rechten uit te oefenen. Het hof komt tot de slotsom dat er geen termen aanwezig zijn om A c.s. te bevelen de executie te schorsen of op te heffen, zodat de vorderingen van G dienen te worden afgewezen.

In verband met een betalingsachterstand op een overbruggingskrediet heeft de bank aan hypotheekgever G doen aanzeggen dat tot openbare verkoop van zijn woning zal worden overgegaan. De totale vordering van de bank op G bedraagt ruim € 304.000,00. Vervolgens is tussen de bank en G een vaststellingsovereenkomst gesloten, die onder meer inhoudt dat G een notariële onherroepelijke volmacht zal verstrekken aan de bank tot (onderhandse) verkoop van de woning met als minimumprijs € 440.000,00. De woning is verkocht aan kopers voor € 500.000,00. G heeft vervolgens ten laste van de bank conservatoir verhaalsbeslag doen leggen onder de kopers van de woning. In het verzoekschrift tot het verkrijgen van verlof voor voormeld beslag heeft G zijn vordering gegrond op toerekenbaar tekortschieten door de bank in de nakoming van de notariële volmacht door de woning voor een te lage koopsom te verkopen. De bank vordert thans opheffing van het beslag. G heeft gesteld dat hij heeft gedwaald bij het verstrekken van de volmacht, omdat hij er van uitging dat de bank de woning voor een hoger bedrag zou kunnen verkopen. De verkoop voor een te lage prijs kan inderdaad betekenen dat de bank haar verplichtingen jegens G niet is nagekomen. Dit kan leiden tot schadeplichtigheid jegens G, maar het levert geen grond voor dwaling op. G heeft verder aangevoerd dat hij graag weer in de woning wil wonen en bezig is met herfinanciering. Ook dit baat hem niet. Op grond van de onherroepelijke volmacht was de bank bevoegd om de woning namens G te verkopen en er bestaat geen verplichting voor de bank om af te wachten of G een eventuele herfinanciering zal verkrijgen. In het verzoekschrift tot het leggen van het beslag en ook ter zitting heeft G gesteld dat hij de overdracht van de woning aan de kopers wil voorkomen. Het conservatoir beslag mocht echter niet voor dit doel worden gelegd. De strekking van het conservatoir beslag als gelegd door G is immers verzekering van verhaal van een gepretendeerde vordering van G op de bank. G kan niet worden gevolgd in zijn stelling dat de beslaglegging de enige mogelijkheid was om de overdracht van de woning tegen te houden; hij had daartoe immers in rechte een verbod kunnen vragen. De conclusie is dan ook dat G zijn bevoegdheid tot het leggen van conservatoir beslag heeft gebruikt voor een ander doel dan waarvoor die is gegeven. Dat sprake is van misbruik van recht is voldoende aannemelijk geworden. De beslaglegging door G wordt dan ook onrechtmatig geacht. Door twee gemeenten was eerder conservatoir beslag op de woning gelegd tot verhaal van vorderingen van die gemeenten op de eigenaar. Die beslagen zijn executoriaal geworden. De bank heeft in dit geding tevens opheffing en doorhaling van die beslagen gevorderd. De voorzieningenrechter oordeelt dat als de woning door de bank niet ondershands zou zijn verkocht de bank uit hoofde van haar hypotheekrecht zou zijn overgegaan tot executoriale verkoop van de woning en dat een dergelijke verkoop aanzienlijk minder zou opbrengen dan de onderhavige onderhandse verkoop en dat de gemeenten gelet daarop geen belang hebben bij handhaving van de gelegde beslagen. De voorzieningenrechter bepaalt vervolgens “heft op de door de gemeenten gelegde (conservatoire) beslagen op de woning” en gelast de doorhaling van die beslagen. [Noot redactie:] gelet op het feit dat de beslagen van de gemeenten inmiddels executoriaal waren geworden, de koopsom voor de woning € 500.00,00 bedroeg en de schuld van G aan de bank ruim € 304.000,00, is die opheffing van de executoriale beslagen opmerkelijk.

Verzoekers hebben verlof verzocht om conservatoir beslag te leggen ter bewaring van een recht tot levering van gronden die deel uitmaken van een bouwproject. Verzoekers hebben gesteld dat ter zake op de Gemeente Amersfoort een leveringsplicht jegens hen rust op grond van een overeenkomst met de gemeente Amersfoort dan wel op grond van zodanig vergevorderde onderhandelingen met de gemeente Amersfoort dat zij erop mocht vertrouwen dat een overeenkomst tot koop en levering van die gronden tot stand zou komen. De gemeente Amersfoort voert verweer en bestrijdt dat een overeenkomst is tot stand gekomen. De voorzieningenrechter overweegt dat de enkele stelling van verzoekers dat een mondelinge overeenkomst met wethouder A is gesloten, onvoldoende is om het bestaan van een dergelijke overeenkomst aan te nemen, nu in beginsel uitsluitend het College de gemeente aan een overeenkomst kan binden. Er is voorts geen schriftelijk besluit van het College overgelegd waarbij toestemming wordt gegeven tot het sluiten van een koopovereenkomst met verzoekers voor een prijs van € 1,4 miljoen. De stelling van verzoekers dat het College mondeling akkoord is gegaan met een dergelijke overeenkomst is uitsluitend onderbouwd met een verwijzing naar de raadsinformatiebrief van 12 januari 2010. In die brief is een dergelijke instemming echter niet te lezen en wordt slechts het voornemen van het College tot het aanbieden van het project genoemd. Dit wijst er op dat juist nog een aanbod moest worden gedaan. In die brief wordt geen melding gemaakt van overeenstemming tussen partijen. Ook verhoudt een ander raadsvoorstel zich niet goed met de stelling van verzoekers dat zij voorafgaand aan dit voorstel overeenstemming met de gemeente Amersfoort hebben bereikt over de koop en levering van de gronden. In dit voorstel vermeldt de gemeente Amersfoort immers een globale planning waarbij ervan wordt uitgegaan dat in de periode van april 2010 tot en met augustus 2010 de grond aangeboden zal worden aan een ontwikkelaar. Nu daarover geen nadere onderbouwing is verkregen is de vordering ook bij een summiere toets onvoldoende onderbouwd. De voorzieningenrechter overweegt dat evenmin summierlijk voldoende aannemelijk is gemaakt dat sprake is van zodanig vergevorderde onderhandelingen dat verzoekers er op mochten vertrouwen dat een overeenkomst tot koop en levering tot stand zou komen. Het verzoek om beslag te mogen leggen wordt derhalve afgewezen. Bij de mondelinge behandeling van het beslagrekest heeft de Gemeente Amersfoort een zelfstandig tegenverzoek gedaan inhoudende verzoekers te verbieden verlof tot het leggen van beslag terzake van dezelfde rechtsverhouding te verzoeken. Een dergelijk verzoek moet bij dagvaarding worden ingeleid en kan daarom niet bij wijze van tegenverzoek (art. 282 Rv) worden ingeleid.

Appellant heeft geïntimeerde gedagvaard om te verschijnen voor de zitting van het hof van 26 maart 2013. Geïntimeerde is niet verschenen. Volgens het hof is de dagvaarding zodanig gebrekkig dat er sprake is van een obscuur libel. Het hof is van oordeel dat het appelexploot nietig moet worden verklaard. Er zal dan ook geen verstek worden verleend aan geïntimeerde. Nu de appeltermijnen nog niet zijn verstreken kan appellant een nieuwe appeldagvaarding doen uitbrengen, waarbij het hof appellant wijst op de mogelijkheid die artikel 63 Rv biedt. Uitbrengen dagvaarding Blijkens de vermelding op het exploot van de dagvaarding heeft toegevoegd kandidaat deurwaarder op 7 maart 2013 getracht de appeldagvaarding in persoon uit te brengen aan geïntimeerde aan [adres]. De woorden “sprekende met” in het exploot zijn doorgehaald en die doorhaling is voorzien van een paraaf, waarvan het hof aanneemt dat deze van genoemde deurwaarder afkomstig is. Vervolgens is er een strook papier op het exploot geplakt, zonder enige paraaf of ander teken van wie die strook afkomstig is. De opgeplakte tekst luidt als volgt: “Deze terstond per post verzonden in een gesloten envelop met daarop de vermeldingen als wettelijke voorgeschreven, omdat ik aldaar niemand aantrof aan wie rechtsgeldig afschrift kon worden gelaten en ik tevens geen brievenbus aantrof” . Als al mag worden aangenomen dat dit plaksel door de deurwaarder is aangebracht – het exploot biedt daarover geen duidelijkheid – dan bestaat vervolgens in het geheel geen zekerheid dat de dagvaarding de beoogde wederpartij heeft bereikt. Immers als op het vermelde adres geen brievenbus aanwezig is, valt ook niet in te zien dat de postbode de appeldagvaarding wel heeft kunnen bezorgen. Het hof wijst erop dat de achterlating van het exploot ter plaatse als bedoeld in artikel 47 Rv lid 1 niet noodzakelijk in de brievenbus behoeft. De deurwaarder had ook op andere wijze (onder de deur doorschuiven, aan de voordeur bevestigen) kunnen pogen een exemplaar achter te laten van de appeldagvaarding. Nu in dit geval is gekozen voor de bezorging ter post terwijl de deurwaarder heeft vastgesteld dat een brievenbus ontbreekt, kan het hof er niet van uitgaan dat de dagvaarding geïntimeerde heeft bereikt. Inhoudelijk gebrekkig: obscuur libel Voorts is inhoudelijk de appeldagvaarding zodanig gebrekkig dat daarop de aanduiding “obscuur libel” van toepassing is. Zo bevat het appelexploot een feitelijk resumé dat is “onderverdeeld” in paragrafen die met hoofdletters zijn genummerd. De eerste hoofdletter is evenwel de “E” en de laatste de “T”. Waar de paragrafen A tot en met D zijn gebleven, is volstrekt onduidelijk. Verder bevat het exploot een aantal genummerde (1 tot en met 9) grieven waarbij soms staat aangegeven tegen welk vonnis zij gericht zijn, en soms niet. Bovendien worden deze grieven voorafgegaan door de mededeling dat zij zijn geformuleerd “onder voorbehoud van aanvulling en nadere onderbouwing”. Dit voorbehoud verdraagt zich niet met de “twee-conclusieregel” van de Hoge Raad. Ten slotte bevat het exploot, op pagina 11 een vordering die in deze appelprocedures niet kan worden ingesteld. Dagvaarding nietig Het hof verklaart de inleidende dagvaarding nietig, nu niet vaststaat dat deze op juiste wijze is uitgebracht en evenmin dat dit exploot geïntimeerde heeft bereikt (artikel 343 Rv in samenhang met artikel 121 Rv, derde lid), terwijl daarnaast de dagvaarding ten onrechte beoogt appel in te stellen van een vonnis dat niet tegen geïntimeerde is gewezen en het een duidelijke eis ontbeert (artikel 111 d Rv).

NS Vastgoed en ProRail zijn eigenaar van percelen grond in Den Haag. Op deze percelen bevinden zich volkstuincomplexen. In 2008 heeft NS Vastgoed c.s. besloten om zich primair te gaan richten op de ontwikkeling van stations en directe stationsomgevingen en om de exploitatie van niet-strategische grondposities, zoals de onderhavige volkstuincomplexen, af te stoten. NS Vastgoed is daartoe gestart met procedures tot ontruiming. Er blijken na verloop van tijd, ook na herhaalde oproepen om gegevens bekend te maken, nog steeds een aantal onbekende (anonieme) gebruikers te zijn van de grond. Tegen hen is NS Vastgoed deze procedure gestart, waarin ontruiming wordt gevorderd. Naar het oordeel van de rechtbank staat het feit dat naam en woonplaats in de dagvaarding niet zijn vermeld in onderhavige zaak niet in de weg aan de rechtmatigheid en rechtsgeldigheid van de dagvaarding. NS Vastgoed c.s. heeft, zoals hiervoor bij de feiten uiteengezet, zich inspanning getroost om de identiteit van de gebruikers van de volkstuincomplexen te achterhalen. Een aantal gebruikers houdt zich, blijkens de e-maibrief van 15 december 2011, ondanks deze maatregelen bewust schuil. NS Vastgoed c.s. heeft het anonieme exploot betekend op de in artikel 115 lid 2 en artikel 54 lid 2 Rv omschreven wijze (dat wil zeggen aan het parket, met inachtneming van een termijn van drie maanden en door publicatie in het Parool). Daarnaast heeft zij kort na het uitbrengen van de dagvaarding op een tweetal mededelingsborden op de locatie een oproep geplaatst en kopieën van de voorbladen van de dagvaarding opgehangen onder vermelding van naam en kantooradres van de deurwaarder van wie afschrift van het exploot kan worden verkregen. Duidelijk is voorts dat het exploot zich richt tot een bepaalde – concreet af te bakenen – groep, namelijk de gebruikers van het Volkstuincomplex ‘t Oor en Boekweitkamp. De rechtbank is van oordeel dat onder de gegeven omstandigheden NS Vastgoed c.s. zich voldoende heeft ingespannen om de identiteit van haar wederpartij te achterhalen en zich ook heeft ingespannen, ondanks onbekendheid met de naam en woonplaats van betrokkenen, haar wederpartij te bereiken om haar in te lichten over dag, tijd en inhoud van het geding dat zij voor de rechter wil brengen. Om die redenen en tegen de achtergrond van enerzijds het belang van de gedaagden om in rechte in hun verdediging te worden gehoord, maar anderzijds het belang van NS Vastgoed c.s. om door tussenkomst van de rechter haar aanspraken geldend te kunnen maken, acht de rechtbank het anoniem dagvaarden door NS Vastgoed c.s. aanvaardbaar. Dit leidt tot de slotsom dat aan de anonieme gedaagden verstek zal worden verleend en dat de vorderingen van NS Vastgoed c.s., voor zover gericht tegen deze niet verschenen gedaagden, toewijsbaar zijn nu zij de rechtbank niet ongegrond of onrechtmatig voorkomen. In navolging van door de kantonrechter gewezen vonnissen in twee vrijwel identieke zaken, zal de door NS Vastgoed c.s. gevorderde machtiging om de ontruiming zelf te (doen) bewerkstelligen worden afgewezen, nu de bevoegdheid tot reële executie reeds voortvloeit uit het bepaalde in de artt. 555 e.v. juncto art. 444 Rv. Ook zal – evenals in de kantonzaken – geen dwangsom worden verbonden aan de verplichting van gedaagden om dit uitvoerbare vonnis te respecteren, nu daartoe geen aanleiding bestaat. In afwijking van die vonnissen in de kantonzaken zal de termijn tot ontruiming worden gesteld op twee weken, zoals gevorderd, nu de rechtbank, mede gelet op de tijd die vanaf de datum van de comparitie tot op heden reeds verstreken is, deze termijn voldoende acht om gedaagden in de gelegenheid te stellen aan de veroordeling te voldoen.

Het geschil draait om de verkoop van het stoomschip ‘Rotterdam’, eigendom van Rederij De Rotterdam B.V. (hierna: de Rederij). Woonbron is houder van de aandelen in de Rederij. Veka Group en Westwind Holding hebben conservatoir beslag laten leggen op die aandelen. Zij menen de aandelen te hebben gekocht en willen voorkomen dat deze door Woonbron aan een ander worden geleverd, meer speciaal aan WestCord Hotels BV. Door Woonbron wordt WestCord aangemerkt als koper van de aandelen. Woonbron vorderde opheffing van het beslag. De voorzieningenrechter heeft de vordering in eerste aanleg afgewezen met als motivering dat tussen partijen inderdaad een koopovereenkomst tot stand is gekomen die door Woonbron zal moeten worden nagekomen. Woonbron is het hier niet mee eens. Naar haar mening was er nog geen sprake was van een geldige overeenkomst en stond het haar daarom vrij om voor een andere gegadigde te kiezen. Woonbron krijgt in hoger beroep gelijk. Het Haagse hof beoordeelt het onderhandelingsproces anders dan de eerste rechter. Van wezenlijk belang acht het hof dat de beoogde verkoop, die complex is en politieke gevoeligheid kent, plaatsvond via een veilingprocedure. Deze procedure, die extern begeleid werd door KPMG, kende drie fases. De regels die tijdens de procedure golden zijn vooraf duidelijk kenbaar gemaakt. Tot die regels behoorde een voorbehoud, inhoudend dat zolang er geen getekend schriftelijk contract was, Woonbron gerechtigd was de onderhandelingen af te breken. Veka Group en Westwind Holding hebben daarmee ingestemd. Zij hebben er niet gerechtvaardigd op mogen vertrouwen dat, in weerwil van het ontbreken van een schriftelijk getekend contract, een overeenkomst tot stand was gekomen. Ook niet toen tijdens een bespreking in oktober 2012 een opgewekte stemming ontstond, er gezegd is dat er witte rook was ten aanzien van een financieringsconstructie, handen zijn geschud en er al vast is vooruitgeblikt naar de perspresentatie en een champagnemoment aan dek van het schip. Die uitingen, gedragingen en mededelingen laten zich goed verklaren vanuit het gegeven dat tijdens die bespreking grote vooruitgang was geboekt. Er was echter nog steeds geen getekend contract. Ook lagen er nog veel onderhandelingspunten open. (Bron: actualiteiten rechtspraak.nl). Het hof heft het beslag alsnog op en wijst daarbij tevens toe - zij het op andere wijze dan gevorderd (vergelijk het vonnis in eerste aanleg, LJN: BY6522) - de vordering die strekt tot voorkomen van een hernieuwde beslaglegging, in die zin dat het Veka en Westwind op straffe van verbeurte van een dwangsom wordt verboden om opnieuw beslagverlof te verzoeken zonder daarbij het onderhavige arrest te overleggen.

De rechtbank is van oordeel dat de (indirect) bestuurder aansprakelijk is voor schade door een ten onrechte gelegd beslag. De kennis die deze enig bestuurder en 100% aandeelhouder van de beslagleggende vennootschap heeft van een vonnis dat tussen die bestuurder en eisers is gewezen en waarin hij is veroordeeld aan eisers een aanzienlijk geldbedrag te betalen, wordt gelijkgesteld met de kennis van de beslaglegger met dat vonnis. Nu enerzijds door de beslaglegger verlof is gevraagd om op de betaling van de bestuurder aan eisers beslag te mogen leggen en anderzijds de rechtbank zich in dat vonnis reeds heeft uitgelaten over de vordering die de beslaglegger aan het beslagrekest ten grondslag heeft gelegd, had de beslaglegger moeten beseffen dat het vonnis voor de verlofrechter van belang was. Door dat vonnis moet hij worden geacht de verlofrechter te hebben misleid, hetgeen op grond van het bepaalde in artikel 21 Rv aanleiding geeft dat beslag op te heffen. Daarnaast is de aan het beslagrekest ten grondslag gelegde vordering summierlijk ondeugdelijk, zodat het beslag ook om deze reden dient te worden opgeheven. De (indirect) bestuurder van de beslaglegger kan van het niet overleggen van het vonnis aan de verlofrechter een persoonlijk ernstig verwijt worden gemaakt, zodat zij mede aansprakelijk kan worden gehouden voor de door de beslagene geleden vermogensschade, bestaande uit de over de betaling van de bestuurder aan eiseres verschuldigde wettelijke rente. De advocaat van beslaglegger, die ook van de inhoud van het tegen de bestuurder gewezen vonnis op de hoogte was, heeft gelet op zijn grote beleidsvrijheid om de belangen van zijn cliënt te verdedigen, voorshands niet persoonlijk onrechtmatig gehandeld door het vonnis niet ter kennis van de verlofrechter te brengen. (Rechtbank Amsterdam, 12 maart 2013, LJN BZ7789)

Verweerder in cassatie huurt de flat die eigendom is van X. X heeft deze flatwoning, een lidmaatschapsrecht van de coöperatieve flatvereniging A-straat, verpand aan SNS bank. SNS heeft X de openbare verkoop aangezegd van zijn lidmaatschapsrecht op grond van de niet-nakoming van zijn betalingsverplichtingen. SNS heeft aan verweerder de openbare verkoop aangezegd en een beroep gedaan op het huurbeding. SNS heeft de voorzieningenrechter verzocht haar verlof te verlenen tot het inroepen van het huurbeding jegens verweerder. SNS heeft daarbij verzocht art. 3:264 BW overeenkomstig toe te passen. De voorzieningenrechter heeft het verzoek afgewezen. Het hof heeft de beschikking van de rechtbank bekrachtigd. In cassatie stelt SNS zich op het standpunt dat, indien het lidmaatschapsrecht in een flatcoöperatie is verpand en in de pandakte uitdrukkelijk een huurbeding is opgenomen, de regeling van art. 3:264 BW van overeenkomstige toepassing is. Er bestaat immers - naast het appartementsrecht en de financiering daarvan door middel van het hypotheekrecht - maatschappelijke behoefte aan de constructie van de flatcoöperatie en de financierbaarheid van lidmaatschapsrechten door middel van verpanding. Lidmaatschapsrechten in flatcoöperaties en appartementsrechten lijken in economisch en maatschappelijk opzicht op elkaar en worden ook op andere punten (fiscale regelingen en het bepaalde in de Huisvestingswet) door de wetgever op dezelfde wijze geregeld. Volgens SNS leent art. 3:264 BW zich voor overeenkomstige toepassing omdat het, evenals bij de verhuur van een verhypothekeerd appartementsrecht, bij verhuur door de pandgever van een lidmaatschapsrecht gaat om verhuur van de onderliggende waarde - de woning - van het zekerheidsrecht. De omstandigheid dat het huurbeding, zoals opgenomen in de pandakte, niet kenbaar is uit de openbare registers, staat, aldus SNS, niet in de weg aan de overeenkomstige toepassing van art. 3:264 BW. De Hoge Raad deelt de opvatting van SNS niet: “Art. 3:264 BW is het resultaat van een zorgvuldige afweging van de algemene en bijzondere, ten dele tegengestelde, belangen die zijn betrokken bij het maken van een huurbeding in een hypotheekakte. Op grond van deze afweging kan het huurbeding, hoewel op zichzelf verbintenisrechtelijk van aard, onder de in de wet gepreciseerde voorwaarden ook worden tegengeworpen aan derden die met de hypotheekgever een latere huur- of pachtovereenkomst hebben gesloten. De belangen van latere huurders en pachters worden in het stelsel van de wet onder meer aldus beschermd dat het huurbeding in de hypotheekakte moet zijn opgenomen (art. 3:264 lid 1 BW), waardoor, in combinatie met het voorschrift dat het hypotheekrecht wordt gevestigd door inschrijving van de akte in de openbare registers (art. 3:260 lid 1 BW), wordt gewaarborgd dat het beding voor de huurder kenbaar is. Een soortgelijke waarborg bestaat niet in het door SNS bepleite systeem, waarin de huurder voor informatie over het al of niet bestaan van een huurbeding afhankelijk is van de bereidheid van de verhuurder (of de coöperatie) om daaromtrent (juiste) informatie te verstrekken. Gelet hierop legt de door SNS gestelde behoefte aan ruimere financieringsmogelijkheden voor rechthebbenden op lidmaatschapsrechten als het onderhavige, onvoldoende gewicht in de schaal.” De Hoge Raad verwerpt het beroep van SNS.

Eiser heeft voor twee miljoen euro een aandelenpakket gekocht van gedaagde. Eiser stelt in deze procedure dat de koopsom is betaald, maar dat gedaagde niet levert. Hij maakt daarom aanspraak op terugbetaling van de koopsom. De voorzieningenrechter vertrouwt het zaakje niet. Nu de twijfels van de rechter niet worden weggenomen en het erop lijkt dat beide partijen belang hebben bij het door eiser verkrijgen van een titel tegen gedaagde, treedt de rechter buiten de rechtsstrijd tussen partijen en verklaart eiser niet-ontvankelijk. Hoewel de inhoud van de overeenkomst tussen partijen zelf kennelijk niet in geschil is en gedaagde zowel de buitengerechtelijke ontbinding als de daaruit voortvloeiende verplichting tot terugbetaling van de koopsom van € 2.000.000,- niet heeft betwist, zijn bij de voorzieningenrechter na lezing van het dossier twijfels ontstaan over de nogal merkwaardig ogende overeenkomst tussen eiser en gedaagde. Die twijfels zijn – na doorvragen op de zitting – bepaald niet weggenomen. Uit hetgeen ter zitting naar voren is gekomen, is bij de voorzieningenrechter veeleer de indruk ontstaan dat de gestelde overeenkomst een schijnovereenkomst is die is bedoeld om derden te misleiden. Ter zitting is debat gevoerd over de inhoud van het tegen gedaagde gewezen strafvonnis waaruit de advocaat van eiser heeft geciteerd (LJN BX3464). Hij heeft desgevraagd aangegeven dat eiser in het strafrechtelijke onderzoek naar gedaagde is gehoord door de recherche en de rechtbank, maar dat hij zelf niet als verdachte is vervolgd. Voorts heeft hij aangegeven dat de overeenkomst tussen eiser en gedaagde in het strafvonnis niet voorkomt, Suma Lumber Company een daadwerkelijk bestaande onderneming is met reële opbrengsten en dat justitie na onderzoek kennelijk van oordeel was dat het een ‘normale’ overeenkomst betrof. Bij kennisname van het strafvonnis is de voorzieningenrechter echter gebleken dat de overeenkomst tussen eiser en gedaagde wel degelijk in het strafvonnis wordt vermeld en dat de rechtbank in de bewijsoverweging geoordeeld heeft dat het hier ging om een volstrekt ongeloofwaarde verklaring voor de herkomst van de aangetroffen contante bedragen. Hiermee worden de bij de voorzieningenrechter reeds bestaande twijfels dat hij in deze zaak voor oneigenlijke doelen wordt ingezet bevestigd. Op grond van het strafvonnis en hetgeen in deze zaak ter zitting naar voren is gekomen komt de voorzieningenrechter tot de conclusie dat aannemelijk is dat partijen trachten door middel van het onderhavige kort geding voor een bedrag van € 2.000.000,- een vonnis te verkrijgen dat in hoger beroep in de strafzaak en/of in de ontnemingsprocedure kan worden gebruikt. De advocaat van gedaagde heeft hieromtrent ter zitting desgevraagd ook bevestigd dat gedaagde in verband met de gelegde beslagen mogelijk zelf belang zou kunnen hebben bij een veroordelend vonnis. Vastgesteld kan dus worden dat beide partijen kennelijk belang hebben bij het door eiser verkrijgen van een titel tegen gedaagde. Dat belang is naar het oordeel van de voorzieningenrechter evenwel geen rechtens te respecteren belang in de zin van artikel 3:303 BW. Het is immers niet de door de wetgever aan de rechter opgedragen taak om mee te werken aan het legitimeren van schijnovereenkomsten. De consequentie daarvan is dat de voorzieningenrechter zich vrij acht buiten de grenzen van het partijdebat te treden door eiser niet-ontvankelijk te verklaren in zijn vorderingen.

Eiser huurt een woning van gedaagde. Er is een huurachterstand ontstaan, op grond waarvan gedaagde ontruiming heeft gevorderd. Deze vordering is toegewezen en de ontruiming is aangezegd. Vervolgens is een verzoek van eiser tot een moratorium toegewezen en is gedaagde verboden om tot ontruiming over te gaan. Deze voorziening geldt voor de duur van zes maanden en slechts voor zolang eiser de huurtermijnen stipt en volledig voldoet. Omdat de huur in die periode niet tijdig werd voldaan is de ontruiming wederom aangezegd. Eiser heeft aangevoerd dat hij zich tot de Stadsbank heeft gewend, die bereid was om de vordering te voldoen. Gedaagde heeft echter het aanbod van de Stadsbank niet geaccepteerd. Op diezelfde dag heeft gedaagde beslag doen leggen op de op de bankrekening van eiser waardoor hij de huur voor de maand februari 2013 niet tijdig kon voldoen. De Sociale Dienst heeft aan gedaagde meegedeeld dat zij de maandhuur voor februari 2013 wilde voldoen op voorwaarde dat gedaagde afzag van ontruiming. Ook van dit aanbod heeft gedaagde geen gebruik gemaakt. Nu gedaagde de betalingsvoorstellen van de hand heeft gewezen, maakt hij misbruik van zijn bevoegdheid door de ontruiming door te zetten, aldus eiser Gedaagde voert als verweer aan dat hij een titel heeft gekregen die hij ten uitvoer mag leggen. Ontruiming werd korte tijd verhinderd door het moratorium van 28 januari 2013, maar een stipte en volledige betaling is niet ontvangen. Bovendien betreft het moratorium een voorziening op basis van de Faillissementswet en dat ziet niet op schorsing van de executie van de geldvordering an sich. De voorzieningenrechter constateert dat vaststaat dat de sociale dienst bereid was de maandhuur voor februari 2013 ten behoeve van eiser te voldoen, maar dat zij daarvan heeft afgezien omdat namens gedaagde aan haar is meegedeeld dat die betaling ontruiming niet kon voorkomen. Als gevolg daarvan heeft eiser niet kunnen voldoen aan de voorwaarde waaronder het moratorium is ingesteld. Daaruit volgt dat eiser de huur over de maand februari kon en wilde voldoen, maar dat gedaagde die prestatie heeft verhinderd om een beroep te kunnen doen op verval van het moratorium. Dit kwalificeert naar voorlopig oordeel als misbruik van bevoegdheid. Omdat anderzijds vast staat dat de huurtermijn over de maand februari niet is voldaan, en aannemelijk is dat datzelfde geldt voor de maand maart, krijgt eiser alsnog de gelegenheid om deze termijn(en) te (laten) voldoen en wel binnen twee weken na betekening van dit vonnis. Gedaagde mag die betaling niet wederom frustreren of belemmeren. Indien eiser de termijn(en) niet voldoet, vervalt het moratorium en kan gedaagde de ontruiming doorzetten.

Eiser huurt een woning van gedaagde. Er is een huurachterstand ontstaan, op grond waarvan gedaagde ontruiming heeft gevorderd. Deze vordering is toegewezen en de ontruiming is aangezegd. Vervolgens is een verzoek van eiser tot een moratorium toegewezen en is gedaagde verboden om tot ontruiming over te gaan. Deze voorziening geldt voor de duur van zes maanden en slechts voor zolang eiser de huurtermijnen stipt en volledig voldoet. Omdat de huur in die periode niet tijdig werd voldaan is de ontruiming wederom aangezegd. Eiser heeft aangevoerd dat hij zich tot de Stadsbank heeft gewend, die bereid was om de vordering te voldoen. Gedaagde heeft echter het aanbod van de Stadsbank niet geaccepteerd. Op diezelfde dag heeft gedaagde beslag doen leggen op de op de bankrekening van eiser waardoor hij de huur voor de maand februari 2013 niet tijdig kon voldoen. De Sociale Dienst heeft aan gedaagde meegedeeld dat zij de maandhuur voor februari 2013 wilde voldoen op voorwaarde dat gedaagde afzag van ontruiming. Ook van dit aanbod heeft gedaagde geen gebruik gemaakt. Nu gedaagde de betalingsvoorstellen van de hand heeft gewezen, maakt hij misbruik van zijn bevoegdheid door de ontruiming door te zetten, aldus eiser Gedaagde voert als verweer aan dat hij een titel heeft gekregen die hij ten uitvoer mag leggen. Ontruiming werd korte tijd verhinderd door het moratorium van 28 januari 2013, maar een stipte en volledige betaling is niet ontvangen. Bovendien betreft het moratorium een voorziening op basis van de Faillissementswet en dat ziet niet op schorsing van de executie van de geldvordering an sich. De voorzieningenrechter constateert dat vaststaat dat de sociale dienst bereid was de maandhuur voor februari 2013 ten behoeve van eiser te voldoen, maar dat zij daarvan heeft afgezien omdat namens gedaagde aan haar is meegedeeld dat die betaling ontruiming niet kon voorkomen. Als gevolg daarvan heeft eiser niet kunnen voldoen aan de voorwaarde waaronder het moratorium is ingesteld. Daaruit volgt dat eiser de huur over de maand februari kon en wilde voldoen, maar dat gedaagde die prestatie heeft verhinderd om een beroep te kunnen doen op verval van het moratorium. Dit kwalificeert naar voorlopig oordeel als misbruik van bevoegdheid. Omdat anderzijds vast staat dat de huurtermijn over de maand februari niet is voldaan, en aannemelijk is dat datzelfde geldt voor de maand maart, krijgt eiser alsnog de gelegenheid om deze termijn(en) te (laten) voldoen en wel binnen twee weken na betekening van dit vonnis. Gedaagde mag die betaling niet wederom frustreren of belemmeren. Indien eiser de termijn(en) niet voldoet, vervalt het moratorium en kan gedaagde de ontruiming doorzetten.

De gemeente heeft eiser een last onder bestuursdwang opgelegd in verband met het onjuist bewaren van olie in zijn garagebedrijf. Eiser heeft geen bezwaar aangetekend. Vervolgens heeft de gemeente maatregelen getroffen om de olie af te voeren. Aan eiser is vervolgens meegedeeld dat de kosten van de toepassing van bestuursdwang voor zijn rekening komen. Eiser heeft niet betaald. Na een aanmaning heeft de gemeente een dwangbevel aan eiser gezonden. Daarbij is eiser bevel gegeven om het bedrag van € 1.833,59, te vermeerderen met rente en kosten te voldoen. Het dwangbevel is bij exploot in persoon aan eiser betekend. Eiser heeft verzet aangetekend. Hij wil dat de rechtbank hem ontheft van het bepaalde in het dwangbevel. Op 1 juli 2009 is de Vierde tranche Awb in werking getreden. Nu in dit geval na 1 juli 2009 met bestuursdwang is opgetreden tegen een overtreding die begon vóór 1 juli 2009 en die nadien ononderbroken voortduurde, is bepalend op welk moment het bestuursorgaan het schriftelijke voornemen om handhavend op te treden heeft toegezonden (vgl. ABRvS 1 juni 2011, LJN: BQ6826). Dat was in dit geval op 3 maart 2011. Eiser is daarom niet-ontvankelijk in zijn vordering in verzet. Het onderhavige dwangbevel levert krachtens artikel 4:116 Awb een executoriale titel op. De rechtbank zal het geschil van partijen opvatten als een executiegeschil op de voet van artikel 438 Rv omdat de vordering van eiser mede is gericht tegen de tenuitvoerlegging van het dwangbevel. Voor zover eiser zich op het standpunt stelt dat het dwangbevel niet als executoriale titel kan dienen omdat de in het bevel genoemde stukken niet met het betekeningsexploot zijn “meebetekend”, wordt dit standpunt verworpen. Er bestaat immers geen wettelijke verplichting tot “meebetekening” van de door eiser bedoelde stukken. Het niet in acht nemen van de voorschriften voor de betekening kan tot nietigheid leiden van het exploot en van de daarop gebaseerde tenuitvoerlegging, maar een dergelijk geval doet zich hier niet voor. De juistheid en rechtmatigheid van de kostenbeschikking staan voorts niet meer ter discussie, zodat de rechtbank de stellingen die eiser in dit verband heeft ingenomen verder onbesproken laat. De rechtbank constateert echter wel dat in het dwangbevel een onjuiste ingangsdatum van de door eiser verschuldigde wettelijke rente is vermeld en het bevel in zoverre op een juridische misslag berust. De kostenbeschikking van 2 augustus 2011 vermeldt dat de wettelijke rente in rekening zal worden gebracht vanaf het moment dat eiser nalatig is in het voldoen aan zijn financiële verplichtingen. De betalingstermijn is, zo vermeldt de beschikking, overeenkomstig artikel 4:87 Awb bepaald op zes weken. Daarmee is eiser pas vanaf 13 september 2011 in verzuim. Het dwangbevel sorteert derhalve geen effect voor zover daarbij wettelijke rente over de hoofdsom wordt gevorderd over de periode vóór 13 september 2011. (Rechtbank ’s-Gravenhage, 8 mei 2013, LJN CA0205)

Woningstichting Servatius vordert schadevergoeding van haar voormalige bestuurder en toezichthouders. Servatius heeft conservatoir beslag gelegd op de rechten van deze bestuurder en toezichthouders uit een ten behoeve van hen gesloten bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Achmea, de verzekeraar, vraagt toestemming om te mogen tussenkomen. Zij wil zich niet bemoeien met de hoofdzaak maar wil opheffing van het beslag vorderen. In beginsel biedt art. 217 Rv hiervoor geen ruimte, de rechtbank staat het in dit geval evenwel toe. Het geding waarin Achmea wil tussenkomen betreft kort gezegd de vraag naar de aansprakelijkheid van gedaagden voor schade die is geleden door Servatius. De uitkomst van dit geding heeft mogelijk gevolgen voor Achmea (zij moet immers tot uitkering overgaan indien de rechtbank gedaagden aansprakelijk acht voor de schade van Servatius), maar dit is niet de reden dat Achmea wil tussenkomen. Achmea stelt uitdrukkelijk dat zij zich niet inhoudelijk met deze procedure wil bemoeien. Zij wil uitsluitend in deze procedure tussenkomen om een provisionele vordering in te stellen strekkend tot opheffing van het beslag dat door Servatius is gelegd op de rechten van gedaagden uit de verzekeringsovereenkomst met Achmea. Met Servatius is de rechtbank van oordeel dat art. 217 Rv hiervoor in beginsel geen ruimte biedt. Achmea kan niet tussenkomen in een geding tussen Servatius en gedaagden indien zij geen belang heeft bij de beslissingen die op de vorderingen in dat geding zullen worden genomen, maar zij uitsluitend zelf een (incidentele) vordering wil instellen als voormeld. Inmiddels echter hebben gedaagden een provisionele vordering ingesteld tot opheffing van het beslag ex art. 223 Rv, zoals aangekondigd door Achmea in haar incidentele conclusie tot tussenkomst en bij pleidooi. Met de indiening van deze provisionele vordering is opheffing van het beslag onderwerp geworden van het geding tussen Servatius en gedaagden waarin Achmea wil tussenkomen. De rechtbank volgt Achmea en gedaagden in hun stelling dat Achmea nadeel kan ondervinden van het beslag (omdat zij door het beslag de kosten van het verweer van de voormalige bestuurder en toezichthouders tegen de vordering van Servatius niet ten laste kan brengen van de verzekerde som) en er belang bij heeft een eigen vordering tot opheffing daarvan in te stellen om zodoende de aan haar eigen positie ontleende argumenten voor opheffing van het beslag naar voren te kunnen brengen. De rechtbank is van oordeel dat Achmea dan ook in zoverre thans een belang heeft bij de uitkomst van het geding als bedoeld in artikel 217 Rv. De rechtbank beslist dat aan Achmea tussenkomst zal worden toegestaan in het geding tussen Servatius en gedaagden voor zover betrekking hebbend op de opheffing van het beslag.