Aflevering 4

De Raad van State heeft in de maanden mei en juni 2018 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn in mei en juni 2018 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 3 april 2018 heeft de Minister van Financiën gereageerd op het verzoek van de Tweede Kamer om in te gaan op de voorgestelde, maar later teruggedraaide salarisverhoging voor de bestuurdersvoorzitter van ING

In 2012 is in de Europese Unie de Europese Bankenunie opgericht. De bankenunie is een set afspraken tussen Europese landen die ervoor moet zorgen dat banken financieel sterker worden.

De Minister van Financiën heeft in het wetsvoorstel Wet toezicht trustkantoren 2018 (Wtt 2018) de boetes verhoogd van 10 naar 20 procent van de omzet.

Op 22 juni 2018 heeft het Ministerie van Financiën aangekondigd dat er wetgeving in voorbereiding is die intermediairs verplicht stelt om grensoverschrijdende belastingconstructies bij de Belastingdienst te melden.

In haar jaarlijkse wetgevingsbrief pleit de AFM voor een Europese aanpak van flitskredieten en onderstreept zij het belang van een eenduidig Europees standpunt over crypto’s en ICO’s.

Crowdfundingplatformen stellen vaak niet voldoende informatie beschikbaar aan investeerders over de projecten die zij op hun website hebben staan

Uit onderzoek van de AFM blijkt dat nog niet alle hypotheekaanbieders in alle gevallen een correct bedrag voor het vervroegd aflossen van de hypotheek in rekening brengen.

De AFM informeert bestaande en nieuwe marktpartijen die als uitgezonderde beheerder van een beleggingsinstelling in crypto’s actief zijn dan wel dit van plan zijn, over de eisen die zijn verbonden aan een vergunning.

DNB onderzoekt en beoordeelt de beheersing van operationele en IT-risico’s bij een selectie van middelgrote verzekeraars als middelgrote pensioenfondsen en hun PUO’s.

Partijen die veel te maken hebben met DNB vinden haar in toenemende mate benaderbaar en transparant.

Uit vervolgonderzoek van DNB naar de beheersing van het risico op belangenverstrengeling en corruptie in de pensioensector komt naar voren dat de risicoanalyse over het algemeen op orde is, maar dat er ook verbeterpunten zijn.

Vanaf de zomer 2018 gaat DNB onderzoek doen naar de werking van de compliancefunctie bij verzekeraars.

Uit DNB-onderzoek naar integriteitsrisico’s en productontwikkeling blijkt dat banken de productgerelateerde integriteitsrisico’s onvoldoende belichten in de SIRA en het productontwikkelings- en productreview-proces.

DNB vindt het Nederlandse betalings- en effectenverkeer over het algemeen veilig, betrouwbaar en efficiënt.

De regels voor het toezicht op kleinere, minder complexe banken en instellingen zouden eenvoudiger moeten en kunnen.

Op basis van experimenteel onderzoek concludeert DNB dat blockchain-technologie vooralsnog niet geschikt is om aan de zeer hoge eisen van een financiële marktinfrastructuur te voldoen.

DNB verzoekt trustkantoren alert te zijn op de onafhankelijkheid van de partijen waarvan zij compliance- en auditdiensten afnemen.

Eind mei 2018 heeft het Financieel Stabiliteitscomité geconstateerd dat een beter passend woningaanbod de druk op de Nederlandse woningmarkt kan verminderen.

In mei en juni 2018 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

Eind maart 2018 heeft de Europese Commissie een wijziging aangekondigd van de Grensoverschrijdende betalingen-verordening (924/2009/EU) in relatie tot grensoverschrijdende betalingen in de Europese Unie en valutaconversie.

Op 24 mei 2018 heeft de Europese Commissie meerdere voorstellen gelanceerd die onderdeel uitmaken van het Europese actieplan wat betreft kapitaalmarktunie.

Op 25 mei 2018 is de Europese Commissie akkoord gegaan met het voorstel om tot een gedelegeerde verordening te komen om de CSDR-verordening aan te vullen met betrekking tot verrekeningsdiscipline.

Op 29 mei 2018 heeft de Europese Commissie een nieuwe gedelegeerde verordeningen inzake inbewaarstelling onder de UCITS-richtlijn en de AIFMD-richtlijn gepubliceerd naar aanleiding van een ESMA-opinie van juli 2017.

Op 1 juni 2018 is de Europese Commissie akkoord gegaan met het voorstel voor een gedelegeerde verordening tot het wijzigen van Solvency II wat betreft de berekening van wettelijke kapitaalvereisten voor securitisaties.

Op 14 mei 2018 is de Raad van Ministers akkoord gegaan met het wijzigingsvoorstel ten aanzien van de vierde anti-witwasrichtlijn nadat het Europees Parlement in april 2018 al akkoord was gegaan.

Op 25 mei 2018 is de Raad van Ministers van de Europese Unie akkoord gegaan met het voorstel ten aanzien van de bankenunie.

Op 1 juni 2018 heeft de Raad van Ministers overeenstemming bereikt ten aanzien van het voorstel van de Europese Commissie voor het vergemakkelijken van de grensoverschrijdende distributie van collectieve beleggingsfondsen.

Begin juni 2018 heeft EBA haar definitieve, gewijzigde ontwerprichtlijnen (ITS) gepubliceerd wat betreft openbaarmaking van toezicht

Halverwege juni 2018 heeft EBA een opinie gepubliceerd om een aantal geïdentificeerde problemen te verduidelijken wat betreft de ontwerprichtlijnen met betrekking tot de richtlijnen (RTS) inzake sterke klantauthenticatie als gemeenschappelijke en veilige communicatie (SCA en CSC).

Op 18 juni 2018 heeft EBA haar eerste bindende bemiddelingsbesluit gepubliceerd tussen twee afwikkelingsautoriteiten, te weten de Single Resolution Board (SRB) en de Nationale Bank van Roemenië (NBR).

Op 25 juni 2018 heeft EBA een opinie gepubliceerd waarin EBA financiële instellingen verzoekt de Brexit-voorbereidingen te versnellen vanwege de risico’s van een gebrek aan voorbereiding door financiële instellingen bij het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.

Begin juni 2018 heeft EIOPA een verklaring gepubliceerd waarin EIOPA aangeeft dat zij van verzekeraars verwacht acceptatie van verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten te vermijden, waarvoor ESMA een verbod of beperking heeft opgelegd.

Eind juni 2018 heeft EIOPA een opinie gepubliceerd waarin EIOPA nationale toezichthouders oproept verzekeraars en tussenpersonen te herinneren aan hun verplichting klanten te informeren over de mogelijke gevolgen van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie.

Op 27 juni 2018 heeft EIOPA haar ontwerprichtlijnen (RTS) ingediend bij de Europese Commissie ten aanzien van basisbedragen voor beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen en voor financiële draagkracht van verzekeringstussenpersonen op grond van de IDD-richtlijn.

Op 3 april 2018 heeft ESMA aangegeven in haar jaarverslag aangaande handhavings- en regelgevingsactiviteiten inzake de Europese accountancysector dat ESMA zich blijft concentreren op de convergentie in de handhaving van IFRS.

Op 10 april 2018 heeft ESMA de Europese Commissie verzocht om meer duidelijkheid te verschaffen ten aanzien van de nevenactiviteitstest onder MiFID II-richtlijn.

Op 28 mei 2018 heeft ESMA haar definitieve richtlijnen gepubliceerd wat betreft anti-procycliciteitsmarge-maatregelen voor centrale tegenpartijen (CCP’s) op grond van de EMIR-verordening.

Eind mei 2018 heeft ESMA haar definitieve rapport gepubliceerd waarin ESMA haar richtlijnen weergeeft ten aanzien van bepaalde aspecten van de MiFID II geschiktheidseisen.

Op 1 juni 2018 heeft ESMA nieuwe maatregelen vastgesteld voor het aanbieden van CFD’s en binaire opties voor retailbeleggers.

Op 13 juni 2018 heeft ESMA haar eerste jaarverslag wat betreft de door nationale toezichthouders op grond van de EMIR-verordening uitgevoerde toezichtmaatregelen en sancties.

Op 22 juni heeft ESMA een opinie gepubliceerd waarin ESMA uiteenzet hoe centrale tegenpartijen (CCP’s) in de Europese Unie in hun interne risicomodellen het liquiditeitsrisico dienen mee te nemen dat wordt gevormd door alle entiteiten waartegen de centrale tegenpartijen een liquiditeitsblootstelling heeft.

Op 2 mei 2018 heeft de ECB een testkader gepubliceerd inzake gecontroleerde en op maat gemaakte tests tegen cyberaanvallen op de financiële markten.

Op 11 mei 2018 heeft de ECB een opinie gepubliceerd ten aanzien van de voorgestelde wijzigingen wat betreft het Europese systeem van financieel toezicht.

Op 16 mei 2018 heeft de ECB een opinie gepubliceerd wat betreft het voorstel tot wijzing van de oprichtingsverordeningen van EBA, ESMA en EIOPA.

Eind mei 2018 heeft de ECB een bijgewerkte versie van de gids voor geschiktheidsboordelingen van het management en sleutelfunctiehouders onder CRD IV en MiFID II gepubliceerd.

Uit een door Register Belastingadviseurs (RB) ingesteld Wwft-onderzoek bij X blijkt dat een beperkt aantal van de klanten geïdentificeerd en geverifieerd zijn en er een geringe mate van bewustheid ten aanzien van de naleving van de meldingsplicht is bij X.

Visie beschikt over een vergunning om financiële diensten aan te bieden. In juni 2015 verricht de AFM een onaangekondigd onderzoek ter plaatse bij Visie. Het AFM-onderzoek richt zich op de dienstverlening, informatieverstrekking, het beloningsbeleid en de vraag of de bedrijfsvoering van Visie integer en beheerst is.

Sabon is een closed-end fonds dat in 2010 via een reverse take-over een beursgang aan de Euronext heeft gemaakt. Het totaal aantal uitgegeven participaties Sabon bedraagt 621 met een koers tussen 2010 en begin 2012 van circa € 55.

X heeft een universitaire opleiding Fiscaal Recht afgerond. Daarnaast heeft hij diverse diploma’s en certificaten in verband met Wft-vakopleidingen behaald. X is werknemer geweest bij bedrijf A in 2005, 2006 en 2007.

X drijft een belastingadvieskantoor dat naast fiscale advisering ook administratieve diensten verleent. Het BFT stelt een regulier onderzoek in naar de naleving van de Wwft door X. Eind september 2015 brengt een toezichthouder van het BFT een toezichtbezoek bij X en ziet daarbij zes cliëntdossiers in.

In februari 2013 heeft de Minister van Financiën onder andere de aandeelhouders SNS Reaal N.V. onteigend op grond van art. 6:2 Wft. Stichting Beheer SNS Reaal hield een deel van de aandelen in SNS Reaal N.

In het verleden heeft ABN Amro Euribor-hypotheken aangeboden waarbij de rente gekoppeld was aan het Euribor-tarief, vermeerderd met een opslag. ABN Amro is met de klanten in de kredietdocumentatie overeengekomen dat ABN Amro bevoegd was om de opslag (eenzijdig) te wijzigen, waarbij in enkele gevallen is overeengekomen dat de klant daar vooraf over wordt geïnformeerd en daarnaast in een deel van de documentatie is opgenomen dat het rentepercentage kan worden gewijzigd indien de ontwikkelingen van de rente op de geld- en kapitaalmarkt haar daartoe aanleiding geven.

Het arrest betreft twee gevoegde zaken, waarin ING als appellante optreedt. In beide zaken draait het om de vraag of ING gerechtigd is om eenzijdig het opslagpercentage te verhogen van een (zakelijke) kredietovereenkomst met een rentepercentage dat (gedeeltelijk) is gekoppeld aan de Euribor (een zogenoemde Euribor-lening).

Cryptovaluta zijn op geld gelijkende waarden die door private partijen via het internet in omloop worden gebracht. Bitcoin is daarvan het bekendste voorbeeld. De unieke code waaruit een bitcoin bestaat is het resultaat van een berekening die zó complex is, dat die alleen door uiterst krachtige computers kan worden uitgevoerd.

Met deze uitspraak is voor het eerst een trustkantoor civielrechtelijk veroordeeld wegens betrokkenheid bij belastingontduiking door cliënten. Dientengevolge zijn de trustdienstverlener en hieraan verbonden medewerkers aansprakelijk voor de schade die een derde hierdoor heeft geleden.

In deze zaak komt de vraag aan de orde of DNB niet alleen bevoegd is pensioenfondsen in te schrijven, maar ook om een inschrijving weer door te halen. Aanleiding hiervoor is het besluit van DNB om GSFS te laten weten dat DNB haar inschrijving in het register doorhaalt op grond van het feit dat GSFS volgens DNB geen pensioenfonds is in de zin van de Pensioenwet.

Deze rechtszaak gaat over de uitvoering van een overeenkomst betreffende een betalingstransactie. In deze kwestie werd het overgemaakte bedrag door een vergissing van de betaler bijgeschreven op een andere betaalrekening dan die van de beoogde begunstigde.

In dit arrest wordt Rabobank aansprakelijk gehouden jegens de (indirecte) aandeelhouders van bouwbedrijf Midreth in verband met een lening van € 20 miljoen, die Rabobank in 2010 samen met drie anderen verstrekte om het bedrijf van de ondergang te redden.

In september 2008 komt tussen de vijf vennootschappen en ABN Amro een kredietovereenkomst tot stand. X is directeur en enig aandeelhouder van deze vennootschappen. De kredietfaciliteit bestaat naast drie langlopende Euribor-leningen uit een rekening-courantkrediet en een borgstellingskrediet.

Deze zaak draait om de vraag of de vorderingsrechten uit vastgoedleningen die Van Lanschot met Alegre is aangegaan rechtsgeldig aan Promontoria zijn overgedragen en of de in het kader van de leningen door Alegre verstrekte bankhypotheek op de panden door Promontoria kan worden uitgewonnen.

Eind 2006 wenden X en haar partner zich tot ABN Amro in verband met de financiering van de aankoop van een woning. In dit kader spreken zij met een medewerker van ABN Amro. Deze hypotheekadviseur adviseert een hypotheek van € 165.

In 2001 vraagt X een hypotheek aan bij Regiobank door tussenkomst van adviesbureau Deelshurk Assurantiën. Deze adviseert X en heeft met Regiobank een intermediairovereenkomst welke Deelshurk Assurantiën toestaat om onder meer hypothecaire geldleningen van Regiobank te bemiddelen.

X verhuurt aan derden onroerende zaken, die hem in eigendom toebehoren. Voor het verwerven van de onroerende zaken sluit X diverse geldleningen af bij Rabobank. Eind mei 2011 komt Rabobank met X overeen dat het opslagpercentage voor de panden in Breda 1,4% bedraagt.

Twee broers staan samen met hun vader aan het roer van een onderneming. In verband met de aankoop van onroerend goed stuurt ABN Amro een kredietofferte bestaande uit een rekening-courantkrediet en een 10-jarige EURIBOR-lening.

De AFM start in 2013 een onderzoek naar de dienstverlening van zes banken op het gebied van derivatencontracten met MKB-ondernemers. Naar aanleiding hiervan adviseert de AFM de Minister van Financiën om een onafhankelijke deskundigencommissie (de Derivatencommissie) aan te stellen met de opdracht om een uniform herstelkader te formuleren.

De vennootschap onder firma X drijft een assurantiekantoor. X heeft daarbij de beschikking over een netwerk van verzekeraars. Eind juni 2007 sluit X een kredietovereenkomst bij ING af ter uitbreiding van een al bestaande kredietfaciliteit.

Conservatrix oefent met vergunning van DNB een levensverzekeringsbedrijf uit. Zij staat daarbij onder prudentieel toezicht van DNB. Conservatrix Groep houdt alle uitgegeven aandelen in het kapitaal van Conservatrix.

Eind november 2011 sluit X een dertigjarige hypotheek af bij Florius met een rentevastperiode van 15 jaar. Op de hypotheek zijn algemene voorwaarden van toepassing. In oktober 2016 wenst X een lagere rente met Florius overeen te komen en berekent X de oversluitvergoeding.

Een in een beleggingsvennootschap participerende consument beklaagt zich bij KiFiD over afspraken rond de beloning van de beherende vennoot. De consument stelt dat de in 2015 in rekening gebrachte beheerfee bijna € 25.

De Geschillencommissie concludeert dat de verdenking van fraude terecht is, maar oordeelt dat Interpolis alleen de kosten in rekening mag brengen die daadwerkelijk en redelijkerwijs gemaakt zijn voor het fraudeonderzoek tegen X.

Een consument beklaagt zich bij KiFiD over een beleggingsverzekering van Allianz. De consument meent dat hij door Allianz voor het aangaan van de overeenkomst onvoldoende en onjuist is geïnformeerd en dat Allianz haar zorgplicht heeft geschonden.

Sinds de wereldwijde financiële crisis van 2007 trekken gedupeerden regelmatig de stoute schoenen aan en stellen zij de toezichthouders op de financiële sector aansprakelijk wegens falend toezicht.

Ogenschijnlijk uit het niets verschijnt in 1971 ineens een tweetal bepalingen over het eigendomsvoorbehoud in het Ontwerp voor het Nieuw Burgerlijk Wetboek.

Omstreeks 2009 kwamen de eerste Bitcoins in omloop. Aanvankelijk werd deze cryptovaluta gedolven in peer-to-peer-verband door op internet blockchains van transacties op te zetten in een open source.

Het gesloten systeem van het goederenrecht levert in gevallen waarin goederen worden verplaatst naar het buitenland complexe situaties op.

Onlangs maakte ESMA bekend dat zij zogeheten productinterventiemaatregelen zal nemen ten aanzien van het op de markt brengen, verspreiden of verkopen van binaire opties en contracts for differences (CFDs) aan particuliere beleggers.

Eind maart 2018 heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2018:2893) geoordeeld dat Rabobank onder meer onrechtmatig heeft gehandeld tegenover de voormalig aandeelhouder van de Midreth groep.

In juni 2017 heeft het Gerechtshof Amsterdam beslist dat het (eerste) schikkingsvoorstel in de Fortis/Ageas-zaak niet verbindend kan worden verklaard.

De vierde anti-witwasrichtlijn introduceert een nieuwe verplichting in de strijd tegen witwassen en financiering van terrorisme.

De modernisering van het Europees vennootschapsrecht en het corporate-governancekader voor beursvennootschappen staan sinds de financiële crisis hoog op de Europese agenda.

Rond persoonlijke zekerheden bij concernfinanciering spelen veel lastige technische kwesties.

De financiële toezichtwetgeving bevat gedetailleerde regels inzake de door beleggingsondernemingen toe te passen vermogensscheiding bij de bewaring van financiële instrumenten en gelden van cliënten.

Regeldruk begint een probleem te worden voor de financiële sector.

Pandrechten op aandelen zijn vaak onderdeel van het zekerhedenpakket van financiers.

In deze bijdrage bespreekt de auteur het wetsvoorstel inzake de Wet herstel en afwikkeling van verzekeraars, dat halverwege juni 2018 is aangenomen door de Tweede Kamer.

In dit artikel zet de auteur het UBO-begrip zoals vastgelegd in de huidige Europese regelgeving uiteen en de concrete voorgenomen invulling daarvan in Nederland.

Financiële dienstverlening is de laatste jaren in rap tempo gedigitaliseerd.

De oorspronkelijke gedachte achter het melden van ongebruikelijke transacties was dat het Fingerspitzengefühl waarmee banken zich destijds op de borst sloegen, zou leiden tot kwalitatief hoogwaardige meldingen aan de FIU.

Het is niet onbegrijpelijk dat terrorismefinanciering al een tijd hoog op de agenda staat.

De afgelopen jaren hebben onder meer het provisieverbod en technologische ontwikkelingen het bedrijfsmodel van verzekeraars,

In dit artikel bespreken de auteurs het wetsvoorstel Wet transparant toezicht financiële markten, dat wezenlijk is gewijzigd ten opzichte van het consultatievoorstel.

In navolging van de opkomst van virtuele valuta is een trend waarneembaar dat bedrijven proberen (start)kapitaal aan te trekken door de uitgifte van zelf gecreëerde, op blockchaintechnologie gebaseerde ‘virtuele tokens’.

Eind juli 2017 liet de FCA weten dat het interbancaire rentetarief LIBOR mogelijk in de bestaande vorm in 2022 gaat verdwijnen.

In het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) van het BKR worden persoonsgegevens van miljoenen Nederlanders verwerkt.

Banken en CRR-beleggingsondernemingen zijn op grond van CRD IV verplicht om over ‘solide governanceregelingen’ te beschikken.

In december 2017 heeft de Europese Commissie voorstellen gepubliceerd ter introductie van een nieuw prudentieel regime voor beleggingsondernemingen.

In dit artikel bespreken de auteurs de administratieve toetsingsprocedure van de Administrative Board of Review (ABoR) van de ECB.

In een eerder artikel over monitoring van betaalopdrachten concludeerde de auteur dat er voor betaaldienstverleners geen directe rechtsplicht bestaat om individuele betalingstransacties vooraf te monitoren.

Witwasbestrijding kent twee aanknopingspunten. Allereerst het aanpakken van degenen die zich schuldig maken aan witwasmisdrijven.

In mei en juni 2018 is het Ministerie van Financiën de volgende consultaties gestart:

In mei en juni 2018 is het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de volgende consultaties gestart:

In mei 2018 is de Tweede Kamer de volgende consultatie gestart:

In mei 2018 is de Europese Commissie de volgende consultaties gestart:

In juni 2018 is EBA de volgende consultaties gestart:

In mei 2018 zijn de ESA’s de volgende consultaties gestart:

In deze bijdrage houdt de auteur een pleidooi voor de invoering van nieuwe rechtsvormen voor AIFs en UCITS in Nederland. Centraal in deze bijdrage staat een rechtsvergelijkend onderzoek naar rechtsvormen in fund governance.

Het artikel gaat over de transitie van Interbank Offered Rates (IBORs) naar zogenaamde Risk Free Rates (RFRs) in het kader van geldleningen met een variabele rente waarvan het renterisico geheel of gedeeltelijk is afgedekt door middel van één of meer interest rate swaps. De auteur bespreekt waarom voorstellen voor terugvalbepalingen in de modelovereenkomsten van de Loan Market Association (LMA) en de standaard documentatie van de International Swaps and Derivatives Association (ISDA) mogelijk niet naadloos op elkaar zullen aansluiten en hoe dat kan leiden tot mismatches tussen de toepasselijke rentetarieven. De auteur doet een aantal suggesties voor mogelijke oplossingen.