Aflevering 6

De Raad van State heeft in de maanden september, oktober en november 2018 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn in september en oktober 2018 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 4 september 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen uit de Eerste Kamer beantwoord ten aanzien van het Wetsvoorstel Wet herstel en afwikkeling van verzekeraars.

Op 5 september 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen van Tweede Kamerleden beantwoord ten aanzien van het voorstel voor de Verordening Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct.

Op 7 september 2018 heeft de Minister van Financiën aan de Eerste en Tweede Kamer het Ontwerpbesluit bekostiging financieel toezicht 2019 aangeboden.

Op 10 september 2018 is het Ministerie van Financiën een consultatie gestart ten aanzien het Besluit waardering verzekeringsvorderingen in faillissement.

Op 10 september 2018 heeft de Minister van Financiën de Tweede Kamer een Kamerbrief gestuurd met daarin een overzicht van de onderwerpen die de minister zal bespreken met DNB, AP, de banken en het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer naar aanleiding van het debat over de Implementatiewet herziene richtlijn betaaldiensten.

Op 11 september 2018 heeft de Tweede Kamer de Implementatiewet herziene richtlijn betaaldiensten aangenomen.

Op 11 september 2018 heeft de Minister van Financiën de Tweede Kamer een Kamerbrief gestuurd waarin de resultaten van een AFM-onderzoek worden gepresenteerd naar risico’s van consumptieve kredietverlening.

Op 11 september 2018 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief gestuurd naar de Tweede Kamer naar aanleiding van het strafrechtelijk onderzoek dat voorafging aan de schikking tussen ING en het OM vanwege het overtreden van de Wwft.

Op 17 september 2018 heeft de Minister van Financiën aan de Eerste en Tweede Kamer het ontwerp van het Implementatiebesluit herziene richtlijn betaaldiensten aangeboden.

Op 24 september 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen beantwoord naar aanleiding van mediaberichten dat Nederlandse banken bij een proef gedurende een jaar 300 mogelijke terrorismebetalingen hebben ontdekt.

Op 27 september 2018 heeft de Tweede Kamer de Wijzigingswet financiële markten 2018 als hamerstuk afgedaan.

Aandeelhouders krijgen meer invloed op de beloning van bestuurders en commissarissen van beursondernemingen.

Op 5 oktober 2018 heeft de Minister van Financiën de memorie van antwoord gestuurd naar de Eerste Kamer over de regels wat betreft de begroting en verantwoording van de kosten van het toezicht van de AFM en DNB en de financiering van de toezichtkosten.

Op 12 oktober 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen beantwoord over financiële bijsluiters. Daarbij gaat de minister in op het KID.

Op 15 oktober 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen beantwoord over de Wet bekostiging financieel toezicht 2019.

Op 15 oktober 2018 heeft de Minister van Financiën de Eerste Kamer een memorie van antwoord gestuurd inzake het Wetsvoorstel toezicht trustkantoren 2018.

Op 16 oktober 2018 heeft de Eerste Kamer de Wijzigingswet financiële markten 2018 als een hamerstuk afgedaan.

De kostenverdeling van het financieel toezicht door DNB en de AFM wordt definitief niet meer bij wet bepaald, maar in lagere regelgeving.

Op 18 oktober 2018 is het Ministerie van Financiën een consultatie gestart wat betreft de wijziging van de Regeling eindtermen en toetstermen examens financiële dienstverlening Wft in verband met de PE-examens van 2019.

Op 18 oktober 2018 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de implementatie van de omstreden nieuwe Europese pensioenrichtlijn IORP II.

Op 19 oktober 2018 is het Ministerie van Financiën een consultatie gestart ten aanzien van de Regeling toezicht trustkantoren 2018.

Op 22 oktober 2018 heeft de Minister van Financiën Kamervragen beantwoord over flitskredieten die worden aangeboden tegen woekerrentes.

De Eerste Kamer trekt in twijfel of de trustsector de poortwachtersfunctie wel kan uitoefenen, ook na aanpassing van de Wtt.

De Tweede Kamer ziet geen heil in twee aparte aandeelhoudersregisters, te weten het centraal aandeelhoudersregister (CAHR) en een register van uiteindelijk begunstigden (UBO).

Op 6 september 2018 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het Wetsvoorstel Verzamelwet Pensioenen 2019 aan de Tweede Kamer toegezonden.

Op 11 september 2018 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Kamervragen beantwoord naar aanleiding van het nader verslag bij het Wetsvoorstel ter implementatie van de herziene IORP-richtlijn.

Op 26 september 2018 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Tweede Kamer een tweede Nota van Wijziging aangeboden bij het Wetsvoorstel implementatie herziene IORP-richtlijn.

Op 4 september 2018 heeft de AFM het ‘Klantbelang Dashboard 2018 – Gedragsregels zakelijke verzekeringen’ gepubliceerd.

Op 20 september 2018 heeft de AFM een last onder dwangsom opgelegd aan Dutch Crypto Mining (DCM).

Pensioendeelnemers met keuzevrijheid over hun premie-inleg nemen niet altijd financieel verstandige beslissingen.

Eind maart 2018 heeft de AFM een last onder dwangsom opgelegd aan de besloten vennootschap Rodeler, die tevens handelt onder de naam 24Option.com.

Brexit is de grootste bron van politieke onzekerheid voor de financiële sector in Europa. Op dit moment is een harde Brexit nog steeds denkbaar.

De AFM heeft een verkenning gedaan naar kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector.

Betaalinstellingen willen dat hun rapportagelast vermindert en dat er meer duidelijkheid over onderzoeken komt.

DNB verwacht dat financiële instellingen hun systemen en procedures zo snel mogelijk aanpassen om te voldoen aan de wijzigingen in de Wwft.

Banken en bestaalinstellingen moeten vanaf 2019 in beginsel halfjaarlijks rapporteren over fraude bij diverse betaalinstrumenten en -diensten.

Trustkantoren moeten goed voorbereid zijn op de invoering van de gewijzigde Wwft.

In november 2017 heeft DNB aandacht gevraagd voor de Paradise Papers.

Eind september 2018 heeft DNB de eerste resultaten van haar lopende onderzoek inzake terrorismefinanciering gepresenteerd.

Er worden nieuwe publiek-private initiatieven verkend om gezamenlijk te komen tot een effectievere aanpak van criminele geldstromen.

Eind september 2018 heeft DNB aangekondigd een uitvraag te doen over de risico’s van een harde Brexit onder de banken en verzekeraars die onder haar directe toezicht staan.

DNB geeft eind september 2018 aan voortaan alle sanctiebesluiten openbaar te maken, tenzij er dwingende redenen zijn om dit later, geanonimiseerd of niet te doen.

Eind september 2018 signaleert DNB met enige regelmaat dat verzuimd wordt een verklaring van geen bezwaar (vvgb) aan te vragen voor een belang/zeggenschap van meer dan 10% in een beleggingsonderneming.

In september en oktober 2018 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

Op 10 augustus 2018 heeft de Europese Commissie aangegeven van plan te zijn om de wijziging van de Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/587, die een aanvulling vormt op de MiFIR-verordening, te ondersteunen

Tijdens zijn jaarlijkse toespraak voor het Europees Parlement op 12 september 2018 heeft de Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker voorgesteld om het toezicht op de financiële instellingen in de Europese Unie verder aan te scherpen om de bedreigingen inzake het witwassen van geld en de financiering van terrorisme beter aan te pakken.

Op 3 september 2018 heeft het Europees Parlement het rapport aangenomen over het voorstel voor het creëren van een pan-Europees persoonlijk pensioenproduct (PEPP).

Op 11 september 2018 heeft het Europees Parlement een voorlopige resolutie aangenomen aangaande de betrekkingen tussen de Europese Unie en derde landen met betrekking tot regulering en toezicht financiële diensten.

Op 12 september 2018 heeft het Europees Parlement een voorlopige resolutie aangenomen waarbij wijzigingen zijn aangebracht in het voorstel van de Europese Commissie voor een richtlijn over de bestrijding van het witwassen van geld door het strafrecht.

Op 9 oktober 2018 heeft de Raad van de Europese Unie een compromistekst van het voorstel voor een verordening en een richtlijn voor toezicht op beleggingsondernemingen aangenomen. De trialoogonderhandelingen tussen de Europese instellingen zullen nu beginnen.

Op 29 oktober 2018 heeft de Raad van de Europese Unie een compromistekst gepubliceerd van het voorstel om de toezichtregelingen te wijzigen voor centrale tegenpartijen (CCP’s) opgericht door de EMIR-verordening.

Op 31 oktober 2018 heeft de Raad van de Europese Unie zijn standpunt bepaald inzake de voorstellen van de Europese Commissie tot wijziging van de CRR-verordening en de CRD-richtlijn met betrekking tot kapitaalvereisten voor banken met NPL’s.

Op 28 augustus 2018 is EBA drie consultaties gestart ten aanzien van de wijzigingen in de technische uitvoeringsnormen (ITS) wat betreft toezichtrapportage naar aanleiding van het nieuwe EBA-rapportagekader 2.9.

Op 4 oktober 2018 heeft EBA een tweetal rapporten gepubliceerd waarin EBA de impact meet van het implementeren van de Basel III-hervormingen en waarin EBA ingaat op de huidige implementatie van liquiditeitsmaatregelen in de Europese Unie.

Op 23 oktober 2018 heeft EBA haar werkprogramma voor 2019 gepubliceerd. Hierin geeft EBA een beschrijving van de specifieke activiteiten en taken die EBA voor het komende jaar op zich wil nemen.

Op 30 oktober 2018 is EBA een consultatie gestart ten aanzien van de nieuwe conceptversie van het datapuntmodel (DPM).

Op 31 oktober 2018 heeft EBA haar definitieve richtsnoeren voor het beheer van niet-renderende en forborne blootstellingen gepubliceerd.

Op 6 augustus 2018 is de ECB een consultatie gestart ten aanzien van een ontwerpverordening tot wijziging van de Geldmarkt Statistische rapportageverordening (ECB/2014/48) voor vereenvoudig het rapportageschema en verbetering van de kwaliteit van de statistieken over de euro-geldmarkt gerapporteerd bij het Europees Stelsel van Centrale Banken.

Op 20 augustus 2018 heeft de ECB een conceptrichtlijn gepubliceerd tot wijziging van de ECB-richtlijn (ECB/2012/27) wat betreft TARGET2.

Op 22 augustus 2018 heeft de ECB een opinie gepubliceerd ten aanzien van de voorstellen van de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement wat betreft het creëren van een Europees kader voor Europese gedekte obligaties.

Op 22 augustus 2018 heeft de ECB een opinie gepubliceerd over de voorstellen voor een verordening en een richtlijn over de prudentiële behandeling van beleggingsondernemingen.

Op 31 augustus 2018 heeft de ECB een opinie uitgebracht over het voorstel voor een verordening ten aanzien van bepaalde kosten voor grensoverschrijdende betalingen in de Europese Unie en wisselkoersen.

Het voornemen om de Minister van Financiën vetorecht te geven bij bankiersbeloningen, is niet in strijd met de bevoegdheden van de ECB.

Op 2 augustus 2018 heeft EIOPA haar rapport inzake het inzicht in cyberrisico’s bij verzekeraars en herverzekeraars gepubliceerd.

Op 10 oktober 2018 heeft EIOPA een beschikking gepubliceerd inzake samenwerking van bevoegde toezichthouders wat betreft het toezicht op grensoverschrijdende verzekeringsdistributieactiviteiten van verzekeraars en verzekeringstussenpersonen.

Op 1 oktober 2018 hebben de ESA’s gezamenlijk een brief geschreven naar de Europese Commissie waarin zij hun bezorgdheid uiten over de mogelijkheid van het dupliceren van informatievereisten voor beleggingsfondsen vanaf 1 januari 2020 en het belang van het doorvoeren van wijzigingen om een dergelijke situatie te voorkomen.

Op 26 oktober 2018 zijn de ESA’s een consultatie gestart wat betreft het wijzigen van de uitvoeringsverordeningen voor het in kaart brengen van kredietbeoordelingen door externe kredietbeoordelingsinstellingen (EKBI’s) voor kredietrisico om de resultaten weer te geven van een monitoringsexercitie van de adequaatheid van bestaande toewijzingen

Begin september heeft ESMA een opinie gepubliceerd in reactie op de wijzigingen van de Europese Commissie ten aanzien van de voorgestelde ontwerprichtsnoeren onder de SFTR-verordening.

Op 21 september 2018 heeft ESMA een opinie gepubliceerd naar aanleiding van de voorgestelde wijzigingen door de Europese Commissie.

Op 28 september is ESMA een consultatie gestart over hoe Europese geldmarktfondsen (MMF’s) hun interne stresstests moeten uitvoeren.

Op 27 september 2018 heeft ESMA haar eindverslag gepubliceerd inzake de clearingverplichting onder de EMIR-verordening. In het rapport presenteert ESMA een nieuwe set ontwerprichtlijnen (RTS) wat betreft de clearingverplichting voor intragroepstransacties.

Op 1 oktober 2018 heeft ESMA de Europese Commissie aangeschreven over aanvullende kwesties met betrekking tot sommige MiFID II/MiFIR-vereisten inzake beleggersbescherming en tussenpersonen.

Op 3 oktober heeft ESMA aangekondigd haar MiFID-richtsnoeren voor systemen en controles in een geautomatiseerde handelsomgeving voor handelsplatforms, beleggingsondernemingen en toezichthouders in te trekken.

Eind november 2014 voert het BFT bij X een onderzoek uit wat betreft het naleven van de verplichtingen uit de Wwft.

Vanaf eind september 2012 beschikt X over een vergunning van DNB voor het uitoefenen van betaaldiensten in de zin van art. 2:3a Wft en is daarmee tevens een betaaldienstverlener conform art.

Eind 2014 besluit de AFM onderzoek te doen naar vijf besloten vennootschappen nadat de AFM op grond van de website van onderneming X vaststelt dat er fondsen lopen waarvan de looptijd al geruime tijd was verstreken.

Vanaf december 2010 is X dagelijks beleidsbepaler van de beleggingsinstelling Y. Naar aanleiding van een groot aantal door de AFM vastgestelde overtredingen begaan door Y gaat de AFM over tot hertoetsing van X als dagelijks beleidsbepaler.

Op 12 maart 2015 legde de AFM een boete op van € 10.000 aan een vennootschap (A) wegens overtreding van art. 2:96 Wft en een boete van € 200.000 aan de feitelijk leidinggever van A (B).

In december 2000 gaat X met de rechtsvoorgangster van Dexia een effectenleaseovereenkomst aan voor de duur van drie jaar, waarbij X € 15.509,76 leent van Dexia.

X had een betaalrekening bij ING waarop in 2013 een ongeoorloofde debetstand is ontstaan.

In mei 2010 sluit X een aflossingsvrije hypotheek af bij de Volksbank met een looptijd van dertig jaar.

Eind september 1998 sluit X een effectenleaseovereenkomst bij Dexia met een totaal overeengekomen leasesom van € 21.753,57.

X is een particuliere vastgoedbelegger met een vastgoedportefeuille van € 40 miljoen in 2006.

Opentrader wenste een digitaal handelsplatform voor cryptocurrencies te gaan exploiteren. Daartoe opende Opentrader bij Bunq een bankrekening.

Deze zaak draait om de langverwachte eindbeschikking van het Gerechtshof Amsterdam in de Fortis-kwestie en maakt een einde aan het jarenlang procederen tussen aandeelhouders van het vroegere Fortis en haar rechtsopvolger.

Waar het in deze zaak allereerst om gaat is of de bank een verwijt kan worden gemaakt in verband met de financiële constructie die X en zijn vrouw hebben gebruikt om de eigendomsverkrijging en de eerste van twee verbouwingen van de in april 2000 aangekochte woning te financieren.

Van februari 1991 tot november 1994 is X als algemeen directeur in dienst geweest van de onderlinge waarborgmaatschappij OLMA.

X en Y zijn de ouders van M. M is gehuwd met V. Samen met M drijft V een eenmanszaak die op naam van V in het handelsregister staat ingeschreven.

Deze uitspraak draait om de regulering van verzekeringsproducten met een beleggingscomponent. Is het verzekerings(bemiddelings)toezicht van toepassing?

In 2003 sluit X met behulp van advisering en bemiddeling van een tussenpersoon een hypotheek af van € 115.000 bij de Bank of Scotland.

X sluit als consument een rechtsbijstandsverzekering af bij Generali. De rechtsbijstandsverlening is op grond van de verzekering overgedragen aan DAS.

In dit artikel gaan de auteurs kort in op de bevoegdheid tot ‘productinterventie’ op grond van de MiFIR.

In toenemende mate worden publiekrechtelijke toezichthouders belast met het toezicht op belangrijke onderdelen van het burgerlijk recht.

Dit artikel beschrijft aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden hoe ver de invloed van stemadviesbureaus kan gaan, en in hoeverre de gewijzigde Aandeelhoudersrichtlijn de zorgen in de markt hieromtrent kan wegnemen.

In mei 2017 is de Aandeelhoudersrichtlijn gepubliceerd. Het doel van de Aandeelhoudersrichtlijn is het bevorderen van langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders en bevat daartoe twee middelen.

Een arrest van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2018:915) geeft volgens de auteur aanleiding om nader in te gaan op de verweermiddelen van de borg tegen een vordering van de schuldeiser tot nakoming van de betalingsverplichting op grond van de overeenkomst van borgtocht.

Inmiddels zijn organisaties druk bezig (geweest) met het implementeren van alle verplichtingen uit de AVG.

Het is enige jaren geleden dat de Europese Commissie een eerste aanzet deed tot (rechtstreekse) regulering van geldmarktfondsen (MMFs).

Met het uitbreken van de kredietcrisis in 2007 moesten Europese overheden in korte tijd miljarden euro’s uittrekken om systeembanken van de ondergang te redden.

In deze column bespreekt auteur een voorstel tot invoering van gouden aandelen om het beloningsbeleid van financiële instellingen te kunnen beïnvloeden, dat door minister Hoekstra resoluut van tafel is geveegd.

In dit artikel komen de gevolgen van een tweetal ontwikkelingen op de kapitaalmarkten aan de orde. De eerste ontwikkeling is de opkomst van het indexbeleggen.

Een zorgplicht kan worden omschreven als een rechtsplicht om in het maatschappelijk verkeer rekening te houden met de gerechtvaardigde belangen van anderen die aan dit verkeer deelnemen.

In dit artikel beschrijft de auteur wat de mogelijke werking zal zijn van de vijfde anti-witwasrichtlijn met betrekking tot de Europese cryptocurrency-markt.

Via de implementatie van de AIFMD-richtlijn zijn in 2013 artikel 4:37v en artikel 4:37z Wft in de Nederlandse wet geïntroduceerd.

In dit artikel bespreekt de auteur op hoofdlijnen de belangrijkste elementen van het in het voorjaar van 2018 door de Ministeries van Justitie en Veiligheid en van Financiën in consultatie gebrachte voorontwerp van het wetsvoorstel ter implementatie van de herziene richtlijn aandeelhoudersrechten

Geïnspireerd door de openingstoespraak van DNB-directielid Elderson tijdens het DNB Seminar over Cybersecurity begin 2018 gaan de auteurs in dit artikel in op de groeiende verwachtingen van toezichthouders over het gebruik van geavanceerde opsporingstechnologieën in de strijd tegen cyberdreigingen.

In dit artikel behandelen de auteurs cybersecurity in open banking waarin de PSD2-richtlijn een rol speelt.

Deze vraag stond centraal in de zaak tussen de AFM en Robeco in haar functie als beheerder van verschillende beleggingsinstellingen.

Met de komst van MiFID II en MiFIR hebben zowel ESMA als de AFM de bevoegdheid gekregen om onder stringente voorwaarden productinterventie toe te passen.

De Europese Commissie wil in het kader van haar actieplan voor de opbouw van een kapitaalmarktunie de grensoverschrijdende distributie van beleggingsfondsen gemakkelijker maken.

Overeenkomsten tussen financiële ondernemingen en klanten worden steeds vaker online gesloten. Daarnaast worden deze overeenkomsten steeds vaker online uitgevoerd.

Op 1 januari 2019 wordt de securitisatieverordening van kracht. De securitisatieverordening bevat een geharmoniseerd Europees regulatoir kader voor securitisaties.

De Wet transparant toezicht financiële markten introduceert nieuwe bevoegdheden voor de AFM en DNB om op ongeanonimiseerde wijze (vertrouwelijke) toezichtsinformatie openbaar te maken.

Halverwege juli 2018 publiceerde ESMA een consultatiedocument over richtsnoeren voor risicofactoren onder de nieuwe prospectusverordening.

In dit artikel gaat de auteur in op het voorontwerp voor een Wet opheffing verpandingsverboden en geeft aan dat dit voorontwerp aanzet tot nadenken over de verhouding tussen goederenrecht en verbintenissenrecht en over het leerstuk van de nietigheid en de partijautonomie.

Dit jaar verscheen het voorontwerp ‘Wet opheffing verpandingsverboden’. Hierbij springt onder meer het voorgestelde overgangsrecht in het oog.

Conversie in relatie tot aandelen is geen wettelijk begrip en komt dan ook in veel betekenissen voor.

Publiekrecht en privaatrecht kennen elk verschillende doelstellingen.

In 2018 zullen zowel de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) als de tweede betaaldienstenrichtlijn (PSD2) in werking treden. Waar de AVG de privacy van Europese burgers moet verbeteren, komt PSD2 juist met een aantal maatregelen die behoorlijke privacyrisico's met zich meebrengen. In dit artikel bespreken wij de belangrijkste privacy-vraagstukken rondom PSD2. Wij kijken hierbij onder meer naar de verschillende definities van toestemming in de twee wetten en het risico dat betaaldiensten toegang tot gegevens van derden krijgen. Daarnaast gaan we in op de door de Autoriteit Persoonsgegevens geleverde kritiek op het wetsvoorstel ter implementatie van PSD2.

Vanwege Verordening (EU) 2015/2365 (de SFTR) geldt binnenkort een rapportageverplichting voor effectenfinancieringstransacties (SFT’s) die alle marktpartijen raakt. Dit type transactie wordt vaak in één adem genoemd met schaduwbankieren. Via de SFTR wordt beoogd de risico's die aan SFT's zijn verbonden aan te pakken. Transactierapportage is echter niet nieuw. Een vergelijkbare verplichting bestaat bijvoorbeeld voor derivatencontracten onder EMIR. In dit artikel wordt stilgestaan bij de rapportageverplichting uit hoofde van de SFTR, en worden de verschillen met EMIR aangestipt. Vervolgens worden de op handen zijnde aanpassingen van de rapportageverplichting onder EMIR bezien. Ten slotte worden enkele aanbevelingen voor de transactiepraktijk gegeven.