Aflevering 2

De Raad van State heeft van 1 februari 2019 tot 22 februari 2019 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn van 1 februari 2019 tot 22 februari 2019 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 1 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief over de totstandkoming van de gemeenschappelijke achtervang (backstop) voor het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds (Single Resolution Fund, SRF) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 februari 2019 heeft het Ministerie van Financiën meegedeeld dat ondernemingen die vanuit het Verenigd Koninkrijk in Nederland beleggingsdiensten verlenen aan of handelen voor eigen rekening met Nederlandse professionele marktpartijen tijdelijk worden vrijgesteld van de vergunningplicht in Nederland. Hiertoe is besloten om de negatieve gevolgen van een eventuele no-deal Brexit te beperken.

Op 4 februari 2019 heeft de Staatssecretaris van Financiën in een Kamerbrief aangegeven dat er tijdelijk fiscaal overgangsrecht komt voor burgers en bedrijven. Dit komt er volgens het ministerie op neer dat in het geval van een no-deal Brexit voor de belastingen wordt gedaan alsof het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie nog niet heeft verlaten. Het overgangsrecht geldt in beginsel voor de rest van het jaar.

Op 5 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de stand van zaken bij de aanpak van niet-presterende leningen.

Op 5 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over asymmetrische kapitaalverhoging voor de Europese Investeringsbank als vervanging van het Britse kapitaal. Ook bevat de brief antwoorden op eerder door de Kamer hierover gestelde vragen.

Op 5 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een brief aan de Tweede kamer gestuurd over de mogelijkheden die de regering ziet om de beperkte controlemogelijkheden van de Europese Rekenkamer (ERK) op de Europese Centrale Bank (ECB) te verbeteren.

Het kabinet onderzoekt of het mogelijk is een einde te maken aan de fiscale aftrekbaarheid van dwangsommen die bedrijven krijgen opgelegd. Dat heeft de Minister van Financiën gezegd in antwoord op vragen van D66. In tegenstelling tot boetes kunnen dwangsommen worden afgetrokken van de winstbelasting, wat de effectiviteit van dwangsommen niet ten goede zou komen. Een en ander blijkt uit een bericht dat op 5 februari 2019 is gepubliceerd op SC Online (oorspronkelijk ANP).

Op 6 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een brief aan de Eerste Kamer gestuurd met daarin antwoorden op vragen van de SP naar aanleiding van het verslag van Eurogroep- en Ecofin-vergadering van 3 en 4 december 2018.

Op 6 februari 2019 heeft de Minister van Financiën een brief aan de Tweede Kamer gestuurd met daarin een nadere toelichting op de besluiten over de hervorming van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) door de Eurogroep en de Europese Raad.

Op 7 februari 2019 heeft de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer de antwoorden op vragen over het op handen zijnde akkoord betreffende het Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct (PEPP) verstuurd.

Op 12 februari 2019 heeft de Minister van Financiën de Eerste Kamer een brief gestuurd over de evaluatie van de Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn.

Op 13 februari 2019 hebben de Staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Financiën de Tweede Kamer in een brief geïnformeerd over de voortgang van zowel de implementatie van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet als het traject verbreding van het beslagregister.

Op 14 februari 2019 heeft de Minister van Financiën de Tweede Kamer de kabinetsreactie op het initiatiefwetsvoorstel met betrekking tot beloningsmaatregelen in de financiële sector gestuurd. De minister ontraadt de in de initiatiefwet voorgestelde maatregelen.

Op 15 februari 2019 heeft het kabinet een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de Nederlandse positie ten aanzien van de contingency maatregelen voor Erasmus+, de coördinatie van sociale zekerheid en de Britse bijdrage aan de EU-begroting.

Op SC Online is op 18 februari 2019 een bericht verschenen over de fiscale eenheid. Eerder deze maand stemde de Tweede Kamer in met de wet, die het einde betekent van de zogenoemde fiscale eenheid. Bij het gebruik van de fiscale eenheid behandelt de Belastingdienst het moederbedrijf en het dochterbedrijf of verschillende dochterbedrijven als één belastingplichtige. Dat is fiscaal gunstiger, omdat verliezen en winsten met elkaar kunnen worden verrekend. Maar volgens het Europees Hof van Justitie leidt de regeling tot discriminatie, omdat deze alleen geldt voor Nederlandse bedrijven en niet voor buitenlandse dochter- en zusterbedrijven. Dat is in strijd met de regels voor vrije vestiging in de Europese Unie. De Staatssecretaris van Financiën kondigde daarom direct na de uitspraak een reparatiewet aan. Omdat de reparatiewet een tijdelijke maatregel is, wil de Staatssecretaris een vervangende concernregeling instellen. In het bericht is te lezen dat de meningen over die regeling uiteenlopen.

Op 19 februari 2019 heeft het Ministerie van Financiën meegedeeld dat op die datum de nieuwe Europese richtlijn Payment Services Directive 2 (PSD2) in werking is getreden. Partijen die die nieuwe betaaldiensten aanbieden hebben daarvoor toegang tot de betaalrekening nodig. Omdat het belangrijk is dat de privacy van de rekeninghouder gewaarborgd blijft, ziet de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) toe op de belangrijkste privacybepalingen in de nieuwe wetgeving.

Op 19 februari 2019 heeft de Staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer antwoorden gegeven op vragen over het effectieve belastingtarief op multinationals.

Op 19 februari 2019 heeft de Staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer de kabinetsreactie op twee rapporten over belastingen gestuurd. Het betreft het rapport ‘Effective Tax Rates of Multinational Enterprises in the EU’ van de Groenen/Europese Vrije Alliantie in het Europees Parlement (het Groenen-rapport) en het rapport ‘Corporate Tax Statistics’ van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) (het OESO-rapport).

Op 19 februari 2019 heeft het Ministerie van Financiën het verslag van de Eurogroep en de Ecofinraad van 11 en 12 februari gepubliceerd.

Op 20 februari 2019 is op SC Online een bericht verschenen waarin een rapport van de Algemene Rekenkamer wordt besproken. Uit het rapport zou volgen dat de ministers van Financiën onvoldoende duidelijk maken wat de belangenafweging is bij het gevoerde monetair beleid. Dat komt door de veelheid aan wet- en regelgeving. Het is onduidelijk hoe de Minister van Financiën de risico’s van het monetair beleid heeft afgedekt en hoe de verschillende belangen van de Staat als aandeelhouder van de DNB en als bewaker van de schatkist zijn afgewogen, concludeert de rekenkamer.

Op 5 februari 2019 heeft de Eerste Kamer de Wijziging van de Wet handhaving consumentenbescherming afgehamerd. Met deze wet krijgen toezichthouders zoals de AFM en ACM (Autoriteit Consument en Markt) meer bevoegdheden om schendingen van consumentenrechten op te sporen. Zo mogen de toezichthouders onder een fictieve identiteit aankopen doen. De wetswijziging geeft uitvoering aan een Europese verordening. De wet moet zo snel mogelijk in werking treden, Een en ander blijkt uit een bericht gepubliceerd op SC Online.

Op 12 februari 2019 heeft de Eerste Kamer de Wet omzetting aandelen aan toonder afgehamerd. Door deze wet worden de fysieke toonderstukken die aandeelhouders zelf bewaren afgeschaft. Deze maatregel moet financiering van terrorisme, belastingontduiking en witwassen tegengaan. Aandelen aan toonder kunnen in de toekomst alleen nog worden verhandeld via een effectenrekening bij een intermediair. De effectenrekening staat op naam, waardoor anonieme overdracht van toonderstukken niet meer mogelijk is. Opsporingsinstanties kunnen bij de intermediairs gegevens opvragen. Vennootschappen moeten de papieren aandelen aan toonder via een statutenwijziging voor 1 januari 2020 hebben omgezet in aandelen op naam. Aandeelhouders hebben tot 2 januari 2026 de tijd. Een en ander blijkt uit een bericht gepubliceerd op SC Online.

Op 6 februari 2019 heeft de AFM bekendgemaakt dat zij op 5 december 2018 een bestuurlijke boete van € 25.000 heeft opgelegd aan De Grote Voskuil Capital B.V. (DGVC) in Haarlem. Volgens de AFM heeft DGVC in de periode van juli 2014 tot april 2015 niet voldaan aan het voorschrift om een ‘schriftelijke overeenkomst inzake beheer en bewaring’ aan te gaan met de onafhankelijke bewaarder van het door haar beheerde beleggingsfonds Hoofbosch.

Op 8 februari 2019 is een bericht op de website accountant.nl geplaatst waarin staat dat de AFM en beursuitbater Euronext kritiek hebben op het voorstel om een wettelijke bedenktijd in te voeren bij onder meer bedrijfsovernames. De organisaties wijzen er in een openbare consultatie op dat de bedenktijd de aantrekkelijkheid van het Nederlandse bedrijfsleven voor buitenlandse investeerders teniet kan doen. Zo wijst de AFM erop dat de maatregel topbestuurders tijdens de bedenktermijn impliciet beschermt, terwijl de rechten van aandeelhouders in dezelfde tijd worden beknot. Euronext is volgens accountant.nl bang dat de bedenktijd het imago van Nederland als open economie schaadt.

Op 29 januari 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Verzekeren gepubliceerd. Daarin is onder meer vermeld dat DNB verzekeraars oproept hun keuzes bij de inkoop van het herverzekeringsprogramma beter te onderbouwen. Daarnaast wil DNB meer inzicht krijgen in de mate waarin de (uitbestedings)risico’s van het volmachtkanaal worden beheerst door de verzekeraars. Verder heeft DNB de definitieve Q&A over garanties in koopovereenkomsten gepubliceerd en de consultatieronde over de concept-Q&A ‘Abonnementen: wel of geen verzekering?’ geopend.

Op 31 januari 2019 heeft DNB meegedeeld dat banken hun marktaandeel in nieuwe hypotheken hebben weten te stabiliseren. Zij waren de afgelopen jaren goed voor ongeveer twee derde van alle nieuwe hypotheken. Het marktaandeel van verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen bleef steken op ongeveer een derde, na een flinke groei in de periode tot 2016. Ook zijn de hypotheken verstrekt door banken en door niet-banken meer op elkaar gaan lijken. Bij een gelijkblijvend marktaandeel in de verstrekking van nieuwe hypotheken hebben de niet-bancaire instellingen hun totale uitzettingen op hypotheken wel verder vergroot. Dit draagt volgens DNB bij aan een evenwichtiger financiering van langlopende kredieten.

Op 31 januari 2019 heeft DNB meegedeeld dat de Nederlandse banken in het vierde kwartaal van 2018 hun acceptatiecriteria en kredietvoorwaarden voor de bancaire hypothecaire kredietverlening verder hebben versoepeld. Daarmee zet de trend die is ingezet sinds het begin van 2017 zich voort. Hoewel de banken ook de vraag naar hypotheken zien toenemen, wordt de groei van de hypotheekverstrekking volgens de banken dus ook gefaciliteerd door een ruimer aanbod. Niet alleen de vraag naar woninghypotheken, maar ook het aanbod ervan bepaalt de daadwerkelijke hypothecaire kredietverlening. Dit blijkt uit de resultaten van de driemaandelijkse Bank Lending Survey (BLS).

Op 31 januari 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Pensioenen gepubliceerd. Daarin is onder meer vermeld dat DNB naar aanleiding van de inwerkingtreding van IORP II per 13 januari 2019 alle fondsen en ppi’s vragen heeft gesteld over de voorbereiding op IORP II. Het overgrote deel van de fondsen heeft aangegeven de impact van IORP II wet- en regelgeving goed in kaart te hebben en tijdig klaar te zijn met de implementatie, zoals de inrichting van sleutelfuncties. De meeste zorgen werden geuit over de inrichting van de interne auditfunctie, met name vanwege de geschiktheidseisen. Een belangrijk aandachtspunt is ook de bemensing van de sleutelfuncties. Verder aandacht voor veranderde regelgeving inzake het VPL-inhaalpensioen en een onderzoek naar uitbestedingsketens.

Op 31 januari 2019 is de Nieuwsbrief Banken gepubliceerd. DNB besteedt daarin aandacht aan de publicatie door het Bazels Comité van het herziene marktrisicoraamwerk van het Baz: de Fundamental Review of the Trading Book (FRTB). Verder wordt een toelichting gegeven op de Wwft-verplichtingen van kredietinstellingen (banken) bij directe geldverwerking. Ook is vermeld dat DNB bij het jaarlijkse SREP meer aandacht zal besteden aan het management van klimaatgerelateerde risico’s. Verder blijkt uit onderzoek van DNB dat Risicobeheersing bij terrorismefinanciering verbetering behoeft.

Op 14 februari 2019 heeft DNB meegedeeld dat uit onderzoek is gebleken dat bedrijven, banken en de overheid in Nederland de helft van hun uitstaand schuldpapier (exclusief leningen) de komende vijf jaar moeten afbetalen of opnieuw financieren. Het gaat om een bedrag van € 925 miljard. Ongeveer € 450 miljard (een kwart van het totaal aan Nederlands schuldpapier) moet voor eind volgend jaar worden terugbetaald aan investeerders. DNB laat verder weten dat de termijnen waarop de Nederlandse schulden moeten worden afbetaald vergelijkbaar zijn met die in andere eurolanden.

Op 19 februari 2019 heeft DNB meegedeeld dat het loket voor de aanvraag van vergunningen bij DNB is geopend. Dit in verband met de inwerkingtreding op diezelfde datum van de Nederlandse wetgeving voor de nieuwe betaalrichtlijn PSD2.

DNB en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) hebben op 21 februari 2019 een samenwerkingsprotocol ondertekend om effectief en efficiënt toezicht te houden op de naleving van PSD2. Beide toezichthouders hebben een rol in het toezicht op de nieuwe Europese richtlijn voor betaaldiensten. De afspraken zijn bedoeld om de kwaliteit van het toezicht te bevorderen waar raakvlakken zijn in de toezichtstaken.

Op 20 februari 2019 heeft Eumedion meegedeeld dat wat haar betreft een externe referentiegroep van ondernemingen niet langer leidend moet zijn voor de hoogte en de structuur van bestuurdersbeloningen. Raden van commissarissen dienen bij het vaststellen van de bestuurdersbeloningen evenveel belang te hechten aan de beloningsverhoudingen binnen de onderneming, de identiteit, de missie en de waarden van de onderneming en de verwachtingen van de relevante stakeholders, waaronder aandeelhouders, werknemers, klanten en de samenleving. Eumedion heeft dit principe verankerd in de geactualiseerde uitgangspunten voor een verantwoord beloningsbeleid van het bestuur van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen.

Op 5 februari 2019 heeft de NVB meegedeeld dat banken, die sinds 3 januari 2018 zijn onderworpen aan MiFID II, de doelstelling van deze wet- en regelgeving onderstrepen. De implementatie van MiFID II is volgens de NVB uitdagend vanwege de complexiteit van de regels en de verschillende (internationale) interpretaties van MiFID II, maar dat laat onverlet dat banken verdere stappen zullen zetten. Zij nemen de resultaten van het onderzoek van de AFM, dat nog niet volledig is gepubliceerd, ter harte.

Op 20 februari 2019 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken meegedeeld dat Nederlandse banken veel aandacht besteden aan het integreren van de doelstellingen in het kader van Environmental, Social and corporate Governance (ESG) in hun beleggingsdienstverlening aan particulieren. Er is echter nog veel onduidelijk over hoe duurzaamheidsrisico’s en -factoren gemeten kunnen worden en hoe deze zich tot bijvoorbeeld rendement gedragen. Een en ander blijkt uit de reactie van de NVB op de consultatie van ESMA over de integratie van duurzaamheidsrisico’s en -factoren in de MiFID II-regels.

Op 21 februari 2019 heeft de Nederlandse Vereniging van Banken meegedeeld dat zij de website bankenbrexit.nl in het leven heeft geroepen met vragen en antwoorden over de Brexit.

Het Verbond van Verzekeraars wijst in een bericht van 11 februari 2019 op de gevolgen van een no-deal Brexit voor Europese en Britse beleggingsondernemingen en op de Regeling tot wijziging van het Besluit aangewezen staten Wft en de vrijstellingsregeling Wft, beide gepubliceerd op 4 februari 2019. Verder deelt het Verbond mee dat zij vragen krijgt over de gevolgen van de Brexit voor WA-transport-, reis- (geneeskundige zorg), AVB-verzekeringen en productaansprakelijkheidsverzekeringen. Het Verbond blijft benadrukken dat verzekeraars zich moeten voorbereiden op een Brexit. Dit kan onder andere door de verzekeringsvoorwaarden te controleren op een eventuele Brexit, zoals de formulering van het dekkingsgebied. WA-verzekeraars moeten zich voorbereiden op een no-deal scenario waarin zij een aanzienlijk aantal groene kaarten moeten verstrekken en/of vervangen.

Op 8 februari 2019 heeft DUFAS meegedeeld dat de Europese Raad en het Europees Parlement zijn overeengekomen de implementatie van de PRIIP-KID voor UCITS (Undertakings for the Collective Investment in Transferable Securities) uit te stellen tot eind 2021. Dit staat in het akkoord gesloten tussen de Europese Raad en Europees Parlement over het Europees voorstel over het bevorderen van grensoverschrijdende distributie van beleggingsfondsen. Aanbieders van PRIIPs (Packaged Retail and Insurance-based Investment Products) zijn verplicht een Key Information Document (KID, Essentieel-informatiedocument) op te stellen en te verstrekken aan potentiële klanten.

De Pensioenfederatie laat weten dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 5 februari 2019 de antwoorden op de Kamervragen van de SP over het bericht ‘856.000 Nederlanders in loondienst bouwen geen pensioen op’ aan de Tweede Kamer heeft verzonden.

Op 6 februari 2019 heeft de Pensioenfederatie meegedeeld dat de Minister van Financiën de Tweede Kamer middels een brief heeft geïnformeerd over de stand van zaken rondom de onderhandelingen over het PEPP-voorstel (Pan-Europees Persoonlijk Pensioenproduct). Met dit voorstel beoogt de Europese Commissie een individueel, aanvullend en ‘meeneembaar’ pensioenproduct op Europees niveau te introduceren. Het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad hebben een voorlopig akkoord gesloten. De Pensioenfederatie had volgens haar website zorgen omtrent één specifiek element uit het voorstel: pensioenfondsen worden aangewezen als mogelijke aanbieders van een PEPP, wat op grond van nationaal recht niet is toegestaan. Het kabinet heeft besloten niet in te stemmen met het akkoord, maar de verwachting is dat het voorstel zal worden aangenomen.

Op 8 februari 2019 heeft de Pensioenfederatie op haar website vermeld dat verschillende Tweede Kamerleden kritische vragen hebben gesteld aan de Minister van Financiën over het Europese PEPP-akkoord. De Kamerleden zijn met name bezorgd dat de opname van gedelegeerde regelgeving in het PEPP-voorstel kan leiden tot ondermijning van het Nederlandse pensioenstelsel, aldus de Pensioenfederatie.

Op 11 februari 2019 heeft de Pensioenfederatie meegedeeld dat de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad een voorlopig akkoord hebben bereikt over de verlenging van de clearingvrijstelling voor pensioenfondsen. Pensioenfondsen zijn de komende twee jaar nog vrijgesteld, met de mogelijkheid om twee keer met één jaar te verlengen. De Pensioenfederatie noemt dit een mooi resultaat, omdat centrale clearing hoge kosten met zich meebrengt.

Op 12 februari 2019 heeft de Pensioenfederatie meegedeeld dat de Tweede Kamer een motie over de PEPP-onderhandelingen heeft aangenomen waarin de regering wordt opgeroepen om in de Raad van de Europese Unie tegen de verordening voor een Pan-European Personal Pension Product te stemmen. De Pensioenfederatie vindt het onderhandelingsresultaat over PEPP acceptabel. De inzet van de Pensioenfederatie was dat het Nederlandse pensioenstelsel niet ondermijnd mocht worden. Dat lijkt volgens de Pensioenfederatie ook niet aan de orde.

Op 18 februari 2019 heeft de Pensioenfederatie meegedeeld dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 15 februari 2019 het ontwerpbesluit over de voorwaarde voor een adequate pensioenregeling voor payrollwerknemers naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het ontwerpbesluit staat tot 15 maart 2019 open voor internetconsultatie. Na afronding van de internetconsultatie zal het conceptbesluit naar de Raad van State worden gezonden. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2020.

In een bericht van 16 februari 2019 reageert Holland Quaestor op de Wtt 2018 die op 1 januari 2019 in werking is getreden. Holland Quaestor (HQ) acht het van groot belang dat het toezicht dat DNB uitoefent risicogebaseerd is ingericht, voldoende dekking heeft en adequaat en zichtbaar is. HQ vindt dat private regulering op de wijze die bij de leden van HQ wordt uitgeoefend respectievelijk het externe toezicht van DNB complementair moeten en kunnen zijn. Het belang, professionalisering van de trustsector, is immers een gedeeld belang, aldus HQ.

Van 1 februari 2019 tot en met 21 februari 2019 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

On 31 January 2019 the European Commission announced that it has informed eight banks of its preliminary view that they have breached European Union antitrust rules by colluding, in periods from 2007 to 2012, to distort competition when acquiring and trading European government bonds. The Commission has concerns that, at different periods between 2007 and 2012, the eight banks participated in a collusive scheme that aimed at distorting competition when acquiring and trading European government bonds (EGBs).

On 1 February 2019 FISMA has published the January issue of its Finance Newsletter.

On 5 February 2019 the Commission has announced that it welcomes the political agreement reached by the European Parliament and EU Member States on new rules to make it easier, quicker and cheaper for EU asset managers to sell funds to a wider range of investors. In turn, investors across the EU will have access to a much larger choice of fund products at better value. The legislative package agreed on 5 February 2019 was presented by the Commission in March 2018.

On 5 February 2019 the European Commission announced that it welcomes the political agreement reached by the European Parliament and EU Member States on the targeted reform of the European Market Infrastructure Regulation (EMIR). This regulation was adopted in 2012 following the financial crisis to better manage and monitor the risks arising from derivatives markets for financial stability. Today’s reform will provide simpler and more proportionate rules for over-the-counter derivatives, helping to reduce costs and regulatory burdens for market participants without compromising financial stability. The initiative was first presented by the Commission in 2017.

On 13 February 2019 the European Commission has announced that it welcomes the political agreement reached by the European Parliament and Member States on the proposal for a pan-European personal pension product (PEPP). The agreement on the new rules, formally backed by European Union Permanent Representatives, will provide savers with more choice when putting money aside for old age, and will allow them to adapt their retirement savings to their needs, thereby contributing to addressing the pensions’ gap in the EU. Providers will be able to sell the product anywhere in the EU under a common set of rules which will guarantee strong investor protection.

On 14 February 2019 the European Commission published answers to frequently asked questions on EU cross-border payments.

On 11 February 2019 the European Commission has announced it adopted the delegated act: Commission Delegated Regulation (EU) …/... , supplementing Regulation (EU) No 345/2013 of the European Parliament and of the Council with regard to conflicts of interest in the area of European venture capital funds. It is based on Regulation (EU) No 345/2013 of the European Parliament and of the Council of 17 April 2013 on European venture capital funds Text with EEA relevance.

On 11 February 2019 the European Commission has announced that it adopted the delegated act: Commission Delegated Regulation (EU) …/... , supplementing Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council of 12 December 2017 with regard to regulatory technical standards specifying information to be provided to a competent authority in an application for authorisation of a third party assessing STS (simple, transparent and standardised securitisation) compliance. It is based on Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council of 12 December 2017 laying down a general framework for securitisation and creating a specific framework for simple, transparent and standardised securitisation, and amending Directives 2009/65/EC, 2009/138/EC and 2011/61/EU and Regulations (EC) No 1060/2009 and (EU) No 648/2012.

On 13 February 2019 the European Parliament decided not to object to the Commission Delegated Regulation (EU) …/... amending Commission Delegated Regulation (EU) 2015/2205, Commission Delegated Regulation (EU) 2016/592 and Commission Delegated Regulation (EU) 2016/1178 supplementing Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council as regards the date at which the clearing obligation takes effect for certain types of contracts.

On 13 February 2019 the European Parliament decided not to object to the Commission Delegated Regulation (EU) …/... amending Delegated Regulation (EU) 2015/2205, Delegated Regulation (EU) 2016/592 and Delegated Regulation (EU) 2016/1178 supplementing Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards on the clearing obligation to extend the dates of deferred application of the clearing obligation for certain OTC (over-the-counter) derivative contracts.

On 13 February 2019 the European Parliament decided not to object to the Commission Delegated Regulation (EU) …/... amending Delegated Regulation (EU) 2016/2251 supplementing Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council as regards the date until which counterparties may continue to apply their risk-management procedures for certain OTC (over-the-counter) derivative contracts not cleared by a CCP (Central Clearing Counterparty).

The European Commission has started a consultation on the role of the euro in the field of energy. The EU is by far the largest importer of oil and gas, yet less than 20% of energy imports are priced and paid in euro. In December 2018, the Commission released a Communication outlining the benefits of such a strengthened international role of the euro and proposed initiatives to enhance its role in key strategic sectors including energy, raw materials, food commodities and transport. It also adopted a Recommendation on the international role of the euro in the field of energy, accompanied by a Staff Working Document. This targeted public consultation aims at gathering stakeholders’ views on the best ways to implement the Recommendation.

On 14 February 2019 the European Parliament announced that it adopted new rules to end discrimination against payment service users in the European Union outside the Eurozone. Whereas consumers in the Eurozone benefit from the single euro payments area (SEPA), those living outside continue to pay high costs for cross-border payments in euro. According to the new rules banks should charge equally for cross-border payments in euro and domestic payments and make currency conversion costs transparent. Additionally member states are free to impose rules on banks to apply the same charges to cross-border and domestic non-euro payments.

On 12 February 2019 representatives of the Council Presidency and the European Parliament reached an informal agreement on a directive laying down rules to facilitate the use of financial and other information for the prevention, detection, investigation or prosecution of certain criminal offences. The EU thereby is strengthening the capacity of law enforcement authorities to fight terrorism and serious crime by improving their access to financial information. The informal agreement will be presented to EU ambassadors for confirmation on behalf of the Council.

On 15 February 2019 European Union ambassadors endorsed an agreement reached between the Romanian presidency and the Parliament on a set of revised rules aimed at reducing risks in the EU banking sector.

On 11 February 2019 the ESAs published their final recommendations following a consultation on targeted amendments to the Delegated Regulation covering the rules for the Key Information Document (KID) for Packaged Retail and Insurance-based Investment Products (PRIIPs). Having taken into account the feedback received and considering in particular the implications of a possible decision by the European Co-legislators to defer the application of the KID by certain types of investment funds beyond 2020, the ESAs decided the following: (1) to not propose targeted amendments at this stage and (2) to initiate a more comprehensive revision of the PRIIPs Delegated Regulation to be undertaken in the course of 2019, including to launch a consultation on the draft Regulatory Technical Standards. Furthermore, the ESAs issued a Supervisory Statement regarding the performance scenarios to promote consistent approaches and improve the protection of retail investors prior to the conclusion of the review.

On 18 February 2019 EBA opened a formal investigation into a possible breach of Union law by the Estonian Financial Services Authority (Finantsinspektsioon) and the Danish Financial Services Authority (Finanstilsynet) in connection with money laundering activities linked to Danske Bank and its Estonian branch in particular. The commencement of an investigation follows a letter from the European Commission calling on the EBA to use its powers to examine whether there may have been a failure by the Estonian and Danish competent authorities to comply with their obligations under Union law.

On 30 January 2019 ESMA has published an update of its action plan (within its updated Q&As on MiFID II and MiFIR transparency topics) for the systematic internaliser (SI) regime calculations ahead of the next schedule publication on 1 February 2019. The updated action plan maintains the ongoing publication for equity, equity-like instruments and bonds while postponing the publication for derivatives and other non-equity instruments until at the latest 2020.

On 31 January 2019 ESMA has published a statement addressing EMIR Refit implementation. The public statement addresses issues around the clearing and trading obligations for small financial counterparties and the backloading requirement for reporting entities, ahead of upcoming deadlines, which would represent challenges in the context of the ongoing EMIR Refit negotiations.

On 31 January 2019 ESMA has issued three Questions and Answers (Q&As) regarding the Prospectus Directive (PD) and the Transparency Directive (TD). The Q&As clarify the application of certain provisions in these Directives in case of a no-deal Brexit.

On 31 January 2019 ESMA announced that on 23 January 2019 it adopted a Decision under Article 40 of Regulation (EU) No 600/20141 to restrict the marketing, distribution or sale of contracts for differences (CFDs) to retail clients. The Decision renews and amends ESMA Decision (EU) 2018/7962 on the same terms as the previous renewal decision, ESMA Decision (EU) 2018/16363. In accordance with Article 40(5) of Regulation (EU) No 600/2014, this Notice provides details of the Decision and the time from which the measure will take effect. The full text of the Decision is published in the Official Journal of the European Union.

On 31 January 2019 ESMA has published an Opinion containing a revised set of draft regulatory and implementing technical standards (disclosure RTS/ITS) under the Securitisation Regulation, which concern the details of a securitisation to be published by the originator, sponsor and Securitisation Special Purpose Entity (SSPE), as well as the relevant format and templates. This Opinion is ESMA’s response to the European Commission’s letter of 30 November 2018, requesting certain amendments to the disclosure technical standards published in ESMA’s Final Report on 22 August 2018.

On 1 February 2019 ESMA has updated its Questions and Answers regarding market structures and transparency issues under the Market in Financial Instruments Directive (MiFID II) and Regulation (MiFIR). The new Q&As provide clarification on the following topics: (1) APA reports to competent authorities and (2) ESMA and identification of high frequency trading techniques.

On 1 February 2019 ESMA has issued a public statement on how derivatives data reported under the European Market Infrastructure Regulation (EMIR) should be handled in the event of a no-deal Brexit.

On 1 February 2019 ESMA and European securities regulators have agreed Memoranda of Understanding (MoUs) with the Financial Conduct Authority (FCA) of the United Kingdom. The MoUs form part of authorities’ preparations should the UK leave the European Union without a withdrawal agreement. The MoUs will therefore only take effect in the event of a no-deal Brexit scenario. The MoUs are similar to those already concluded on the exchange of information with many third country supervisory authorities.

On 1 February 2019 ESMA has published its first newsletter, containing the full list of publications and announcements following ESMA’s Board of Supervisors meetings on 18 December 2018 and 30 January 2019.

On 1 February 2019 ESMA has made available new data for bonds subject to the pre- and post-trade requirements of the Markets in Financial Instruments Directive (MiFID II) and Regulation (MiFIR) through its data register. ESMA has started to make available the third quarterly liquidity assessment for bonds available for trading on European Union trading venues at the end of December. For this period, there are currently 439 liquid bonds subject to MiFID II transparency requirements.

On 1 February 2019 ESMA has published data for the systematic internaliser calculations for equity, equity-like instruments and bonds under the Markets in Financial Instruments Directive (MiFID II) and Regulation (MiFIR). More specifically, ESMA has published the total number of trades and total volume over the period July-December 2018 for the purpose of the systematic internaliser (SI) calculations for 16,690 equity and equity-like instruments and for 417,288 bonds.

On 4 February 2019 ESMA has issued an update of its Q&As on data reporting under the Market in Financial Instruments Regulation (MiFIR). Two new Q&As provide further clarifications in relation to the requirements for submission of reference data under MiFIR relating to the following issues: (1) reporting the LEI (Legal Identity Identifiers) of the issuers to FIRDS (Financial Instruments Reference Database System) in cases where the issuer of the instrument has a branch(es) that have a LEI and (2) reporting maturity, expiry and termination dates to FIRDS.

On 4 February 2019 ESMA has issued an update of its Q&A on practical questions regarding the European Markets Infrastructure Regulation (EMIR).

On 4 February 2019 ESMA has agreed Memoranda of Understanding (MoUs) with the Bank of England (BoE) for the recognition of central counterparties (CCPs) and of the central securities depository (CSD) established in the United Kingdom, which would take effect should the UK leave the European Union without a withdrawal agreement.

On 5 February 2019 ESMA has announced that it has started a public consultation on its draft guidance regarding liquidity stress tests of investment funds – applicable to alternative investment funds (AIFs) and Undertakings for the Collective Investment in Transferable Securities (UCITS).

On 5 February 2019 ESMA has published its revised Guidelines on the information which credit rating agencies (CRAs) need to report to ESMA for supervisory purposes.

On 5 February 2019 ESMA has published a statement on the use of UK data in ESMA databases and the performance of MiFID II calculations under a no-deal Brexit. In a no-deal scenario the United Kingdom’s Financial Conduct Authority (FCA) will cease sending data to ESMA and will no longer have access to ESMA’s IT applications and databases. Under a no-deal Brexit, no new UK-related data will be received and processed by ESMA nor published on the ESMA website from 30 March 2019.

On 6 February 2019 ESMA has published its 2019 Supervisory Convergence Work Programme (SCWP), which sets out ESMA’s work streams to promote sound, efficient and consistent supervision across the European Union.

On 6 February 2019 ESMA has published a MiFID II supervisory briefing on the supervision of non-European Union branches of EU firms providing investment services and activities. The supervisory briefing has been designed to assist national competent authorities (NCAs) in their supervision of the establishment by EU firms of branches in non-EU countries.

On 7 February 2019 ESMA has published its Risk Assessment Work Programme, providing an overview of the analytical, research, data and statistical activities that ESMA will carry out in 2019. ESMA’s 2019 risk assessment agenda is focused on further developing ESMA’s proprietary data sources and their analytical exploitation.

On 8 February 2019 ESMA has published a document listing the thresholds below which an offer of securities to the public does not need a prospectus in the various Member States of the European Union. ESMA has drawn up this document to create transparency around the regimes adopted across the EU. The Prospectus Regulation introduces a new threshold of one million euros below which an offer does not require a prospectus. Member States may decide to raise that threshold to a maximum of eight million, provided that an offer will not be passported to another Member State.

On 15 February 2019 ESMA announced that the International Organization of Securities Commissions (IOSCO) and ESMA welcome the Opinion of the European Data Protection Board (EDPB) on their administrative arrangement for the transfer of personal data between European Economic Area (EEA) Financial Supervisory Authorities and non-EEA Financial Supervisory Authorities.

On 18 February 2019 ESMA has issued an official opinion agreeing to an emergency net short position ban, for a period of two months, by the Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht (BaFin) on net short positions in Wirecard AG (Wirecard) shares under the Short Selling Regulation.

On 18 February 2019 ESMA has announced that in the event of a no-deal Brexit, three central counterparties (CCPs) established in the United Kingdom – LCH Limited, ICE Clear Europe Limited and LME Clear Limited – will be recognised to provide their services in the European Union. ESMA has adopted these recognition decisions in order to limit the risk of disruption in central clearing and to avoid any negative impact on the financial stability of the European Union.

On 18 February 2019 ESMA has announced that it agreed to renew the prohibition of the marketing, distribution or sale of binary options to retail clients, in effect since 2 July 2018, for a further three-month period.

On 19 February 2019 ESMA has published its 2019 Supervision Work Programme, which details the main areas of focus for the upcoming year for ESMA’s supervision of Trade Repositories (TRs), Credit Rating Agencies (CRAs), and the monitoring of third-country market infrastructures such as third-country central clearing counterparties (TC-CCPs) and third-country Central Securities Depositories (TC-CSDs).

On 31 January 2019 EIOPA published its updated Risk Dashboard based on the third quarter 2018 data. The results show that the risk exposure of the European Union insurance sector remains stable overall.

On 1 February 2019 EIOPA published new sets of questions and answers on:

On 5 February 2019 EIOPA published its updated work programme for 2019. The programme highlights and specifies the activities and tasks of the Authority for the coming year, within the framework of a multiannual work programme 2019-2021.

On 6 February 2019 EIOPA has published the technical information on the symmetric adjustment of the equity capital charge for Solvency II with reference to the end of January 2019.

On 11 February EIOPA has published new sets of questions and answers on:

On 13 February 2019 EIOPA has announced that it welcomes the agreement reached by the European Parliament and the Members States on the proposal for a Pan-European Personal Pension Product, the PEPP.

On 19 February 2019 EIOPA issued Recommendations for the insurance sector in light of the United Kingdom withdrawing from the European Union without a withdrawal agreement. The Recommendations addressed to National Competent Authorities (NCAs) provide guidance on the treatment of UK insurance undertakings and distributors with regard to cross-border services in the European Union after the withdrawal of the United Kingdom without a withdrawal agreement. The Recommendations will apply as of the date following that on which the European Union’s acquis ceases to apply to and in the United Kingdom.

On 30 January 2019 the ECB announced that starting from April 2019, ECB staff will regularly conduct a new survey of monetary policy expectations. The Survey of Monetary Analysts (SMA) is an ECB staff-level exercise whose key objective is to gather regular, comprehensive, structured and systematic information on market participants’ expectations of the future evolution of key policy parameters. The survey is to be run eight times a year, ahead of monetary policy Governing Council meetings. The ECB will select respondents from the list of banks and financial institutions participating in the ECB’s Market Contact Groups.

On 31 January 2019 the ECB published the December 2018 SESFOD survey. This survey is conducted four times a year and covers changes in credit terms and conditions over the three-month reference periods. Results: credit terms tightened for all counterparts, but non-price terms offered to hedge funds remained stable; banks and dealers increased resources and attention dedicated to managing concentrated credit exposures; liquidity and general trading conditions for underlying collateral deteriorated slightly, following improvement recorded in previous survey; reduction in market-making activities was particularly visible for other government, sub-national and supra-national bonds, high-quality financial corporate bonds and derivatives.

Sabon FunDing hield zich via een deelneming bezig met de verkoop van allerlei zeepproducten. De man achter Sabon was B. Hij bezat een groot aantal participaties in Sabon, zowel privé als via een vennootschap waarvan hij enig aandeelhouder was.

Zes vennootschappen procederen in deze uitspraak tegen de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS). Zij hebben elk van CBCS een ontheffing gekregen van het verbod, al dan niet door middel van een netwerksysteem, kredietbemiddelingsactiviteiten te verrichten dan wel te faciliteren (art.

A beschikt over een vergunning voor het uitoefenen van het bedrijf van natura-uitvaartverzekeraar (art. 2:48 Wft). In april 2013 sluit A een samenwerkingsovereenkomst met C, F en G.

Eiser is op 28 april 2000 een leaseovereenkomst genaamd AEX Plus Effect Vooruitbetaling aangegaan met een rechtsvoorgangster van Dexia. Bij de totstandkoming van de overeenkomst was NBG Finance als tussenpersoon betrokken.

Eiseres Löber, een particuliere belegger, woont in Wenen. Löber heeft effecten gekocht van Barclays Bank. Barclays Bank, gevestigd te Londen, met een filiaal in Frankfurt, heeft effecten uitgegeven op basis van een (Duits) basisprospectus.

Verweersters zijn alle opgenomen in de ENNIA-groep van vennootschappen waarin drie vennootschappen een vergunning hebben van de Centrale Bank tot het uitoefenen van het schadeverzekeringsbedrijf, het levensverzekeringsbedrijf en het zorgverzekeringsbedrijf.

Korsit is een webwinkel. Mollie faciliteert als betaaldienstverlener voor webwinkels de ontvangst van betalingen van klanten via verschillende betaalmethoden. Een aan Mollie gelieerde stichting ontvangt de betalingen en draagt deze – onder aftrek van

Begin november 2006 sluit X, door het tekenen van een openingsformulier, met Binckbank een cliëntovereenkomst voor het openen van een ‘Binckbank zelf beleggen rekening’. Bij dit openingsformulier zit een vragenlijst om het risicoprofiel van X te bepalen.

M en V zijn gescheiden. Tijdens de scheiding koopt V een woning om na de scheiding met hun dochter in te wonen. V was zelfstandige en had een minimum inkomen. M was directeur bij een bank en had een jaarlijks inkomen van € 126.

X en Y verkopen in 2000 hun onderneming en beleggen de opbrengst bij de rechtsvoorganger van Deutsche Bank, waarmee X en Y een vermogensbeheerrelatie hebben.Halverwege mei 2003 informeert Deutsche Bank X over beleggingsmogelijkheden in het ‘Novacap Floralis Termijnfonds 2004’.

De Veste biedt beleggers de gelegenheid om te beleggen in verschillende fondsen met ieder een eigen beleggingsstrategie. De belegger verkrijgt met zijn inleg een participatie in het door hem gewenste fonds, waarvan steeds een met name genoemde persoon

Het is appellanten niet gelukt om hun huis ‘vrij en onbezwaard’ te verkopen. Op het allerlaatste moment bleek dat de hypotheekbank wilde dat zij niet alleen de hypotheek, maar ook hun kredieten aflosten.

In juni 2009 sluit X een geldleningsovereenkomst van € 4.000 met ABN Amro, die X later verhoogt tot € 10.000. X betaalt hiervoor € 200 per maand. Nadat X de kredietlimiet overschrijdt, bericht ABN Amro in juli 2015 tweemaal dat X een achterstand van € 200

M en V sluiten in 2006 een hypothecaire geldlening af bij Amstelstaete. Een onafhankelijke tussenpersoon verzorgt de aanvraag en dient dit in bij gevolmachtigde van Amstelstaete. De inkomensverklaring vermeldt een jaarlijks inkomen van € 43.

In 2012 krijgt Rollecate de opdracht voor levering en plaatsing van gevels voor het Hilton Hotel bij Schiphol. De benodigde composiet gevelelementen koopt Rollecate bij Polux voor € 3.

X wenst zijn hypotheek te herfinancieren en ontvangt in augustus 2017 een hypotheekofferte van een financieel adviseur bij NBG. Het betreft een NHG-hypotheek bij Allianz met een rentepercentage van 2,3% voor 20 jaar.

X vormt samen met Y en Z het bestuur van Stichting Golfpark Weleveld. In maart 2014 sluit deze stichting een kredietovereenkomst met ABN Amro voor € 1,4 miljoen. X verstrekt zelf ook een geldlening van € 711.

Genisys is een beleggingsstudieclub en is vrijgesteld van de vergunningplicht voor beleggingsinstellingen op grond van de Wft. X is bestuurder en secretaris van Genisys. In januari 2009 gaat Genisys een execution only beleggingsrelatie aan met BinckBank.

Op grond van het Reglement Geschillencommissie financiële dienstverlening (KiFiD) kunnen consumenten een klacht indienen over financiële diensten verleend door financiële dienstverleners.

Vanaf februari 2015 maakt X gebruik van een World Card van betaaldienstverlener ICS. In de voorwaarden is onder meer een ‘Internetgarantie’ opgenomen. Dit houdt in: ‘als met uw Card een bestelling is gedaan via internet waarvoor u geen toestemming heeft gegeven of als er een onjuist bedrag in rekening is gebracht, betalen wij het betreffende bedrag aan u terug.

X sluit als consument medio 2014 een vermogensbeheerovereenkomst. Daarbij laat X zijn vermogen, bedoeld voor zijn pensioen, beheren door Post Vermogensbeheer. Op het intakeformulier voor de vermogensbeheerder vermeldt X onder meer dat hij AOW ontvangt, dat hij weinig risico wil lopen en een waardedaling van 10% van het belegd vermogen acceptabel vindt.

Het begin van een nieuw jaar is vaak het moment voor goede voornemens. Ook de AFM en DNB presenteren jaarlijks rond de jaarwisseling hun plannen voor het toezicht. Op 29 november 2018 heeft DNB de Toezicht Vooruitblik 2019 gepresenteerd met in januari 2019 de daarbij behorende ZBO-begroting.

De voorwaarden waaronder financiële ondernemingen, zoals verzekeraars, gevestigd binnen de Europese Unie, diensten kunnen verlenen in andere lidstaten op basis vrije dienstverrichting ofwel door middel van een bijkantoor, blijft een relevant onderwerp in de wetenschap en in de praktijk van het financieel toezicht.

This article deals with EU financial institutions that cross borders, either by attracting clients in other EU member states or by centralising functions in the EU or even outside of the EU.

Deze bijdrage bevat een selectie van arresten van het Hof van Justitie uit de afgelopen vijf jaar (2013-2018). De selectie is beperkt tot arresten op het gebied van financiële dienstverlening die ook voor de Nederlandse praktijk relevant zijn, maar pretendeert geen volledig overzicht te geven.

Toezichthouders op de Nederlandse financiële markten treffen meer informele dan formele maatregelen. Informele maatregelen kunnen zeer effectief zijn. Daardoor kunnen toezichthouders relatief snel optreden tegen onwenselijk gedrag of onwenselijk gedrag voorkomen.

Het extern toezicht op financiële instellingen is na de financiële crisis enorm toegenomen. Het toezicht is naar alle kanten uitgebreid, als een uitdijend universum. De hoeveelheid regels is drastisch uitgebreid maar ook de terreinen waarop de regels betrekking hebben nemen in aantal toe.

In deze bijdrage wordt ingegaan op de juridische kwalificatie van bitcoins. Daartoe wordt eerst uitgelegd hoe de techniek werkt. Daarna wordt de technische werkelijkheid juridisch weerspiegeld.

In dit artikel constateert de auteur een gebrek aan samenhang tussen en reflectie op de regeling als opgenomen in het voorontwerp en de toelichting op die regeling aan de ene kant, en andere regelingen die op effectenuitgevende instellingen al van toepassing zijn.

Een aandelenverkoopovereenkomst kan zijn gebaseerd op het Locked Box Mechanisme (LBM) of het Closing Accounts Mechanisme (CAM). Wordt gebruikgemaakt van het LBM dan betaalt de koper over de periode die aanvangt bij de effectieve datum van overdracht tot het moment van levering van de aandelen een ‘rente’-vergoeding aan de koper.

Het vaststellen van de koopprijs in een private overnametransactie is een wezenlijk onderdeel van de commerciële onderhandelingen alsmede van de koopovereenkomst waarin partijen hun afspraken ten aanzien van de koop-verkoop van de doelvennootschap vastleggen.

Op 25 juli 2018 is de gewijzigde Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 (Uitvoeringsbesluit) en de Uitvoeringsregeling Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Uitvoeringsregeling) van kracht geworden.

Het kabinet is voornemens een wettelijke regeling over franchising in het Burgerlijk Wetboek (‘BW’) op te nemen ter bescherming van de zwakke positie van de franchisenemer. Op 12 december 2018 is een tweede concept wetsvoorstel dienaangaande gepubliceerd.

De verplichting in het boeterecht om de voorbereiding van een boetebesluit bij een ander neer te leggen dan degene die de beboetbare gedraging heeft ontdekt, de als mandaatverbod in artikel 10:3 lid 4 Awb vormgegeven functiescheidingseis, is vooral in het financieel bestuursrecht geen rustig bezit gebleken.

Sinds 2010 is het Tijdschrift voor Toezicht een mooie plek waar Nederlandse wetenschappers en toezichthouders kennis en ervaringen kunnen uitwisselen. Van Erp schrijft hierover: ‘Er is in Nederland, zeker vergeleken met het buitenland, een grote belangstelling voor wetenschappelijk onderzoek bij inspecties, markttoezichthouders en beleidsdepartementen.

Met de Europeanisering van het financiële recht die eind jaren ’90 in een stroomversnelling raakte, kreeg ook het Hof van Justitie een niet meer weg te denken invloed op de rechtsontwikkeling.

In 2014 is de CSDR tot stand gekomen, de regelgeving die effectenafwikkelingsinstellingen onder een geharmoniseerd regime in Europa brengt.