Aflevering 1

Besluit uitvoering EU-verordeningen CRR2 inzake TLAC en FRTB; Verzamelbesluit SZW 2020. Op 29 december 2019 waren de volgende adviezen

Regeling van de Minister van Financiën van 16 oktober 2019, 2019-166445, directie Financiële Markten, tot wijziging van de Tijdelijke regeling hypothecair krediet in verband met de vaststelling van de inkomenstabellen

Op 28 oktober 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over het Actieplan Consumentenkeuzes. Het Ministerie heeft eveneens een rapportage laten uitbrengen naar aanleiding van een flitspeiling naar financiële keuzes van de Nederlandse consument.

Op 30 oktober 2019 heeft de Staatssecretaris van Financiën, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, in een Kamerbrief geantwoord op vragen die zijn gesteld in het schriftelijke overleg over het nieuwe anti-omkopingsbeleid van de exportkredietverzekering.

Op 1 november 2019 heeft de Minister van Financiën de geannoteerde agenda voor de Eurogroep en Ecofinraad van 7 en 8 november 2019 naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Op 1 november 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, antwoorden op vragen over donatiecrowdfunding naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 1 november 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit bekostiging financieel toezicht 2019 in verband met de doorberekening vanaf 2020 naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Op 5 november 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, het advies van het Bureau ICT-toetsing (BIT) over de technische realisatie van het UBO-register naar de Tweede Kamer gestuurd. In de aanbiedingsbrief wordt gereageerd op het advies.

Op 6 november 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, de Tweede Kamer in een Kamerbrief geïnformeerd over de belangrijkste onderwerpen van de plenaire vergadering van de Financial Action Task Force (FATF) die gehouden is in oktober 2019. De Minister heeft ook het verslag van de vergadering naar de Kamer gestuurd.

Op 7 november 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Staatssecretaris van Financiën, een overzicht van de wetsvoorstellen op het gebied van financiën naar de Eerste Kamer gestuurd.

Op 7 november 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op vragen over het bericht dat een uitvaartverzekeraar mensen met een psychische aandoening weigert naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 8 november 2019 heeft de Minister van Financiën de Position Paper van Nederland en vijf andere Europese lidstaten over een Europese toezichthouder voor witwassen en terrorismefinanciering naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 11 november 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd naar aanleiding van de voortgangsrapportage van NL financial investments over de Volksbank.

Op 12 november 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op vragen over het bericht ‘McKinsey: kaalslag dreigt onder banken bij nieuwe crisis’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 13 november 2019 heeft de Minister van Financiën de Tweede Kamer geïnformeerd over het uitstel van de opleverdatum van het advies van de Commissie Toekomst Accountancysector. De opleverdatum wordt verschoven naar 1 februari 2020. De Eerste Kamer heeft eenzelfde brief ontvangen.

Op 13 november 2019 heeft de Minister van Financiën de beantwoording van Kamervragen over de uitspraken van Christine Lagarde, president van de ECB, en de noodzaak tot een review van het ECB-beleid naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 15 november 2019 heeft de Minister van Financiën het verslag van de Eurogroep en Ecofinraad van 7 en 8 november 2019 naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd, vergezeld van een Joint Statement on aviation pricing.

Op 20 november 2019 heeft de Minister van Financiën het verslag van de vergadering van het Financieel Stabiliteitscomité en een begeleidende brief naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 21 november 2019 heeft de Minister van Financiën het verslag van de vergadering van het IMF en de G20 van 17 tot en met 19 oktober 2019 in Washington D.C naar de Tweede Kamer gestuurd, met als bijlage onder meer een Press Release on Global Stable Coins.

Op 21 november 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op vragen over de rechten van consumenten bij fusies en overnames in de financiële sector naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 22 november 2019 heeft de Minister van Financiën de geannoteerde agenda van de Eurogroep en de Ecofinraad van 4 en 5 december 2019 in Brussel naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Op 25 november 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief met een overzicht van documenten over het proces rond de hervorming van het Europees Stabiliteitsmechanisme naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 26 november 2019 heeft de Minister van Financiën een aanvulling op de eerder gestuurde geannoteerde agenda van de Ecofinraad op 5 december 2019 in Brussel naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Op 29 november 2019 heeft de Minister van Financiën de antwoorden op vragen over de verkenning van de markt voor groene financiering naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 29 november 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op vragen over het Ontwerpbesluit wijziging bekostiging financieel toezicht naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 2 december 2019 is het Wetsvoorstel plan van aanpak witwassen in consultatie gegaan. De consultatie liep tot 14 januari 2019.

Op 3 december 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, het verslag van het overleg over het plan van aanpak witwassen naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 3 december 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op Kamervragen over het artikel ‘ABN AMRO was blind voor smeergeld van Braziliaanse Odebrecht’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 december 2019 heeft de Minister van Financiën de antwoorden op schriftelijke vragen over het bericht ‘De Goudse goochelt met getallen in beleggingsverzekeringen’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 5 december 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief over negatieve spaarrente naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Bijgevoegd zijn de antwoorden op vragen van de Kamer over dit onderwerp en een rapportage van DNB.

Op 6 december 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op Kamervragen over de mediaberichten ‘Italian banks rush to profit from ECB negative rates’ en ‘Italiaanse banken lenen extra miljarden uit noordelijke landen’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 6 december 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, de antwoorden op schriftelijke vragen over het bericht ‘Drugskartel waste opbrengsten wit: Nederlandse banken hadden moeten ingrijpen’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 9 december 2019 heeft de Minister van Financiën het verslag van de Eurogroep van 4 december 2019 naar de Tweede Kamer gestuurd. Gesproken is over de verdieping van de Economische en Monetaire Unie. Daarbij is stilgestaan bij de versterking van het Europees Stabiliteitsmechanisme, versterking van de Bankenunie inclusief een Europees Depositoverzekeringsstelsel, en een begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen voor eurolanden (BICC).

Op 9 december 2019 heeft de Minister van Financiën een brief waarin hij reageert op het bericht dat het Duitse OM in het kader van de cum/ex-onderzoeken aan ABN Amro om extra informatie heeft gevraagd naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 10 december 2019 heeft de Minister van Financiën de tweede nota van wijziging inzake het wetsvoorstel UBO-register naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 12 december 2019 heeft de Minister van Financiën zijn reactie op het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens inzake gegevensverwerking in het kader van kredietregistratie naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 12 december 2019 heeft de Minister van Financiën de Planningsbrief 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit is een overzicht van de stukken, wetsvoorstellen, brieven, rapportages et cetera die de minister en de staatssecretaris voornemens zijn in 2020 naar de Kamer te verzenden.

Op 12 december 2019 heeft de Minister van Financiën, mede namens de Staatssecretaris van Financiën, een reactie op de aanbevelingen van de Europese Commissie inzake bestrijding van fraude met Europese middelen naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 13 december 2019 heeft de Minister van Financiën antwoorden op vragen over het bericht ‘Maak van onze bankrekening een telefoonnummer’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 13 december 2019 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief over de stand van zaken op een aantal onderwerpen binnen het betalingsverkeer, waaronder de overstapservice en de herijking van de MOB-visie op contant geld, naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 1 november 2019 heeft de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, mede namens de Minister voor Rechtsbescherming, antwoorden op vragen over handel in schulden naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 5 november 2019 heeft de Minister voor Rechtsbescherming het rapport ‘Evaluatie Garantstellingsregeling Curatoren 2012’ van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum naar de Tweede Kamer gestuurd. De Minister streeft ernaar begin 2020 zijn inhoudelijke reactie op het rapport naar de Kamer te sturen.

Op 25 november 2019 heeft de Minister voor Rechtsbescherming het rapport ‘Onderzoek recht op terugkoop verkochte vorderingen’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Het rapport bevat de resultaten van een onderzoek naar de mogelijkheid voor een schuldenaar om opgekochte vorderingen door incassobureaus terug te kopen voor het bedrag waarvoor de vordering is overgenomen van de oorspronkelijke schuldeiser. In een Kamerbrief geeft de minster zijn beleidsreactie op het rapport.

Op 29 november 2019 deelt het Ministerie van Justitie en Veiligheid mee dat de Wet langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders, die onder meer regelt dat aandeelhouders meer invloed krijgen op de beloning van bestuurders en commissarissen van beursondernemingen, op 1 december 2019 in werking treedt. Daarmee is een Europese richtlijn omgezet in Nederlands recht. Doel van die richtlijn is de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders bij beursondernemingen te vergroten en de transparantie van institutionele beleggers en beursondernemingen te verbeteren.

Op 3 december 2019 heeft de Minister voor Rechtsbescherming de nota naar aanleiding van het verslag en een nota van wijziging over het Wetsvoorstel Wet homologatie onderhands akkoord naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 december 2019 heeft de Minister voor Rechtsbescherming de nota naar aanleiding van het verslag en een nota van wijziging in verband met wijzigingen in het beslag- en executierecht naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 11 december 2019 heeft het Ministerie van Justitie en Veiligheid de consultatieversie van het Wetsvoorstel Implementatie van de Richtlijn 2019/713 EU van het Europees parlement en de Raad over bestrijding van fraude met en vervalsing van niet contante betaalmiddelen gepubliceerd, evenals de Memorie van Toelichting.

Op 12 december 2019 meldt het Ministerie van Justitie en Veiligheid dat burgers en bedrijven die massaal schade lijden vanaf 1 januari 2020 samen naar de rechter kunnen om hun schade vergoed te krijgen. Onder het huidige recht kan in een collectieve actie alleen een verklaring voor recht worden gevorderd. Er komt ook een centraal register voor collectieve vorderingen.

Op 1 november 2019 meldt het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat de AOW-leeftijd na uitwerking van het pensioenakkoord ook in 2025 op 67 blijft. De Minister schrijft dit in een Kamerbrief aan de Tweede Kamer op basis van CBS-prognoses over de gemiddelde resterende levensverwachting op 65-jarige leeftijd.

Op 7 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Kamervragen beantwoord over de uitkomsten van het nieuwe pensioencontract bij een blijvend lage rente.

Op 11 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een Kamerbrief de Eerste en Tweede Kamer geïnformeerd over de evaluatie van de Wet verbeterde premieregeling.

Op 11 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een Kamerbrief vragen beantwoord over het bericht ‘Zó raakt de nieuwe benchmarkrente Ester pensioenfondsen’.

Op 18 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het Ontwerpbesluit pensioenverdeling bij scheiding 2021 naar de Tweede Kamer gestuurd. Deze regelgeving is in consultatie gegaan. De consultatie loopt tot 31 december 2019.

Op 19 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Eerste Kamer geïnformeerd over de maatregel waardoor pensioenfondsen die in problemen verkeren onder voorwaarden langer de tijd krijgen om te voldoen aan de huidige gestelde financiële eisen. Hiermee wordt naar verwachting voorkomen dat een groot aantal pensioenfondsen volgend jaar kortingen moet doorvoeren.

Op 22 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mede namens de Minister van Financiën Kamervragen over de uitzending van Radar over ANW-Hiaatverzekeringen beantwoord.

Op 25 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid via een Kamerbrief het rapport naar aanleiding van het onderzoek naar het AOW-hiaat in particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekeringen naar de Tweede Kamer gestuurd. In de Kamerbrief geeft de Minister een toelichting op het rapport.

Op 26 november 2019 heeft de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties antwoorden op vragen over het bericht ‘Een klik verwijderd van je schuldeisers’ en de website schuldenwijzer.nl naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 26 november 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de antwoorden op vragen over WAO-aanvullingsprogramma’s, waarbij mensen een aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij, naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.

Op 3 december 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een Kamerbrief gereageerd op een motie, ingediend op 19 november 2019, waarin werd verzocht een commissie van deskundigen in te stellen voor onderzoek naar een rekenmethode die voor een deel rekening houdt met de feitelijke rendementen van pensioenfondsen. De Minister heeft de motie ontraden.

Op 4 december 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid antwoorden op vragen over de mogelijkheid van pensioenoverdracht uit het buitenland naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 9 december 2019 heeft de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Kamervragen over de vertraging van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet beantwoord.

Op 10 december 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een Kamerbrief gereageerd op de motie van het Eerste Kamerlid Van Rooijen over het instellen van een commissie van deskundigen.

Op 11 december 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid antwoorden op vragen over het advies van de Commissie Parameters naar de Eerste Kamer gestuurd.

Op 13 december 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid antwoorden op vragen naar aanleiding van het principeakkoord vernieuwing pensioenstelsel naar de Eerste Kamer gestuurd.

Op 5 november 2019 heeft de Eerste Kamer het Wetsvoorstel Bevorderen langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders als hamerstuk afgedaan.

Op 3 december 2019 heeft de Eerste Kamer de Wet uitvoering verordening financiële benchmarks als hamerstuk afgedaan.

Op 23 oktober 2019 meldt de AFM dat ESMA op 17 oktober 2019 het rapport ‘Peer review into supervisory actions aiming at enhancing the quality of data reported under EMIR’ heeft gepubliceerd. ESMA heeft onderzoek gedaan naar het toezicht op de kwaliteit van de gegevens die worden gerapporteerd onder EMIR. AFM is in vergelijking met de andere Europese toezichthouders als relatief goed beoordeeld. Over het geheel genomen van alle toezichthouders is het toezicht op deze rapportageverplichting nog onder het minimumniveau.

Op 24 oktober 2019 deelt de AFM mee dat zij haar reactie op het interim-rapport van de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) heeft gepubliceerd. De AFM herkent zich in een aantal bevindingen van de commissie, zoals de gewenste transparantie in de kwaliteit van wettelijke controles en meer aandacht voor fraude, corruptie en continuïteit. De AFM maakt op onderdelen een andere taxatie van het kwaliteitsprobleem dan de commissie, wat betekent dat mogelijk aanvullende aanbevelingen wenselijk zijn om de kwaliteit van wettelijke controles duurzaam te borgen. Het aantal materiële tekortkomingen is, ondanks initiatieven tot kwaliteitsverbetering, nog onacceptabel hoog.

Op 24 oktober 2019 meldt de AFM dat ESMA haar European Common Enforcement Priorities (ECEP) 2019 heeft gepubliceerd. ESMA deelt hierin onderwerpen waar ondernemingen en hun accountants verscherpte aandacht voor moeten hebben in hun jaarverslaggeving over 2019. De prioriteiten voor financiële verslaggeving over 2019 zijn onder meer:

Op 29 oktober 2019 meldt de AFM dat zij ziet dat er effectenkredieten voorkomen met relatief hoge rentes en relatief hoge hefbomen. Deze producten zijn niet altijd in het belang van de klant. AFM roept banken en beleggingsondernemingen daarom op kritisch te kijken naar de proposities die zij aanbieden.

Op 14 november 2019 meldt de AFM dat de kwaliteitsslag bij de ‘overige OOB-accountantsorganisaties’, de partijen direct na de Big 4, grote verschillen laat zien. Daarvoor is gekeken naar de mate waarin een cultuur van kwaliteit centraal staat (verandertraject), hoe het proces van continue verbetering plaatsvindt (kwaliteitscirkel) en hoe de kwaliteitswaarborgen zijn verankerd en toegepast. De kwaliteitswaarborgen hebben de tekortkomingen in een aantal onderzochte wettelijke controles niet voorkomen of gedetecteerd. Dit blijkt uit het rapport ‘Kwaliteit overige OOB-accountantsorganisaties onderzocht’, dat de AFM heeft gepubliceerd.

Op 21 november 2019 deelt de AFM mee dat zij financiële ondernemingen en pensioenfondsen uitnodigt om te reageren op het concept ‘Principes voor de keuzeomgeving’. Met deze beleidsuiting schetst de AFM haar verwachtingen over de wijze waarop consumenten keuzes krijgen aangeboden in hun financiële beslisproces. De keuzeomgeving kan (onbewust) invloed hebben op de keuzes die een consument maakt. De consultatie loopt tot 16 januari 2019.

Op 21 november 2019 deelt de AFM mee dat zij op 13 november 2019 een bestuurlijke boete van € 2.000.000 heeft opgelegd aan ABN AMRO Bank N.V. De boete is opgelegd omdat ABN AMRO in de periode tussen 18 juli en 13 september 2016 heeft nagelaten om voorwetenschap tijdig openbaar te maken. Het betrof het aftreden van de bestuursvoorzitter.

Op 26 november 2019 meldt de AFM dat de manier waarop een lening online wordt aangeboden de keuzes van consumenten tijdens het afsluitproces (onverwacht) kan beïnvloeden. Dat blijkt uit gezamenlijk praktijkonderzoek van AFM en kredietaanbieder Freo. Vandaag publiceert de AFM haar rapport ‘Maak verantwoorde leenbeslissing makkelijker: invloed van de online keuzeomgeving op leengedrag’. De AFM roept kredietaanbieders op hun eigen keuzeomgevingen te onderzoeken en te zorgen voor een zorgvuldig ingerichte keuzeomgeving waarin het belang van de klant centraal staat.

Op 28 november 2019 meldt de AFM dat zij een samenwerkingsovereenkomst is aangegaan met de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dat stelt de AFM in staat om in het kader van haar reguliere controles van Wft-diploma’s ook informatie over de vakbekwaamheid bij DUO op te vragen. Zo kan de toezichthouder direct controleren of financieel dienstverleners over wettelijk verplichte diploma’s beschikken.

Op 29 november 2019 meldt de AFM dat zij op 30 augustus 2019 aan Nationale-Nederlanden Bank N.V. een bestuurlijke boete van € 1.125.000 heeft opgelegd voor overtreding van consumptief-kredietregels.

Op 29 november 2019 meldt de AFM dat zij verschillende maatregelen heeft getroffen voor het overtreden van consumptief-kredietregels. Deze maatregelen volgen uit doorlopend onderzoek bij kredietverstrekkers. Vorig jaar overwoog de AFM al formele en informele maatregelen, omdat kredietverstrekkers overkreditering onvoldoende tegengaan.

Op 3 december 2019 meldt de AFM dat de Autoriteit Consument & Markt de ‘Leidraad Bescherming van de online consument – grenzen aan online beïnvloeding’ ter consultatie heeft gepubliceerd. De AFM onderschrijft de uitgangspunten in deze leidraad. Veel van de handvatten zijn ook relevant voor financiële ondernemingen.

Op 5 december 2019 meldt de AFM dat lange-termijn-waardecreatie tegenwoordig centraler staat in de verslaggeving van de AEX en AMX-beursgenoteerde ondernemingen; 85% van hen biedt inzicht in hoe waarde wordt gecreëerd en 69% rapporteert in welke vorm dit gebeurt. Dit is positief. Er is wel ruimte voor kwalitatieve verbetering in de rapportage. Het moet specifieker en met meer diepgang. Dit zijn de conclusies uit de verkenning die de AFM heeft gepubliceerd.

Op 10 december 2019 meldt de AFM dat zij ruimte ziet voor verbetering bij het naleven van MiFID II-verplichtingen. De AFM onderzocht in 2018 en 2019 de naleving van de MiFID II-verplichtingen bij dienstverlening aan professionele beleggers en in aanmerking komende tegenpartijen op het gebied van kostentransparantie, productgovernance en provisies. Zij stelt vast dat de onderzochte beleggingsondernemingen nog de nodige stappen dienen te zetten om volledig te voldoen aan de verplichtingen.

Op 24 oktober 2019 meldt DNB dat volgens Nederlandse banken de vraag naar woninghypotheken in het derde kwartaal van 2019 is gestegen ten opzichte van het kwartaal daarvoor. Deze stijging is echter fors lager dan de gerapporteerde vraagtoename de afgelopen periodes. Daarnaast hebben banken de afgelopen drie maanden de acceptatiecriteria, de door banken gehanteerde interne richtlijnen voor de toekenning van kredieten, verder versoepeld voor hypotheken. De krapte op de Nederlandse woningmarkt en de toenemende concurrentie van niet-banken als hypotheekverstrekkers zijn mogelijke verklaringen voor beide ontwikkelingen. Dit zijn de uitkomsten van de meest recente driemaandelijkse Bank Lending Survey (BLS).

Op 24 oktober 2019 meldt DNB dat zij een nieuwe rekenmethodiek heeft ontwikkeld, waarmee het voor het eerst mogelijk is het spaaroverschot van niet-financiële bedrijven uit te splitsen naar type bedrijf en tegelijkertijd aan te sluiten bij de totalen in de Nationale Rekeningen. Opnieuw blijkt het midden- en kleinbedrijf fors bij te dragen aan het spaaroverschot. De ontwikkeling van het overschot door de tijd wordt echter grotendeels gedreven door het volatiele spaargedrag van het grootbedrijf, in het bijzonder van Nederlandse multinationals.

Op 24 oktober 2019 meldt DNB dat zij de Factsheet Wtt 2018 heeft gepubliceerd. Daarin worden onderwerpen behandeld waarover veel vragen zijn.

Op 5 november 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Verzekeren uitgebracht. Daarin meldt DNB onder meer dat EIOPA in het kader van de Solvency II 2020 (LTG) review op 15 oktober 2019 een consultatiedocument heeft gepubliceerd met een conceptadvies over uiteenlopende onderwerpen. Na verwerking van consultatiereacties en een holistische impact assessment stuurt EIOPA medio 2020 een finaal advies aan de Europese Commissie. Ook meldt DNB dat zij de Q&A en Good Practice ‘Behandeling klimaatgerelateerde risico’s in de ORSA’ heeft gepubliceerd. Verder is de Good Practice intragroepsverhouding nu ook beschikbaar in het Engels en is het Uitvragenoverzicht te vinden op de website van DNB.

Op 7 november 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Betalingsverkeer gepubliceerd. Daarin wordt onder meer aandacht besteed aan stablecoins. Ook wordt ingegaan op de gevolgen van Brexit voor het betalingsverkeer en financiële instellingen. DNB meldt verder dat vanaf 14 september 2019 de regels voor sterke cliëntauthenticatie van kracht zijn geworden, als onderdeel van PSD2. De EBA heeft besloten dat deze extra veiligheidseisen voor online betalingen met een creditcard later gaan gelden.

Op 7 november 2019 meldt DNB dat de opkomst van global stablecoins kansen biedt voor een sneller en efficiënter betalingsverkeer. Vooral internationale betalingen zijn nog altijd te kostbaar en traag. Tegelijkertijd vraagt het om oplettendheid en proactief handelen door publieke autoriteiten om de risico’s van dergelijke initiatieven tijdig te beheersen. Volgens DNB is het nu nog te vroeg om te bepalen of de huidige regelgeving hiervoor toereikend is. Daarvoor is meer informatie nodig.

Op 13 november 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Banken gepubliceerd. Daarin meldt DNB onder meer dat op 14 september 2019 de RTS inzake sterke cliëntauthenticatie en gemeenschappelijke en veilige open communicatiestandaarden in werking is getreden. Dit heeft een aantal belangrijke gevolgen voor banken en betaal- en elektronischgeldinstellingen. Ook is op 30 september 2019 de nieuwe Regeling specifieke bepalingen CRD en CRR 2019 in de Staatscourant gepubliceerd. Daarin legt DNB vast hoe zij in haar toezicht invulling geeft aan opties en discreties die voortvloeien uit de Richtlijn kapitaalvereisten (CRD IV) en de Verordening Kapitaalvereisten (CRR). Verder gelden per 31 december 2019 de EBA Guidelines on disclosure of non-performing and forborne exposures. Dit is één van de beleidsinitiatieven om niet-renderende leningen in Europa aan te pakken en de opbouw van nieuwe NPEs in de toekomst te voorkomen. Op 4 oktober 2019 is het Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 gepubliceerd in de Staatscourant. Eén van de wijzigingen ziet op het verwijderen van de objectieve indicator over derde-hoogrisicolanden in het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018. In het korte nieuws wordt aandacht besteed aan de EBA-consultatie van de nieuwe Implementing Technical Standard (ITS) voor Pillar 3 disclosures door financiële instellingen en aan het feit dat DNB voornemens is een ondergrens op te leggen aan de risicoweging van hypothecaire leningenportefeuilles. Ook zijn de belangrijke internationale publicaties vermeld.

Op 13 november 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Pensioenen gepubliceerd. Daarin is onder meer vermeld dat vanaf november 2019 het Digitaal Loket Toezicht is uitgebreid met twee nieuwe meldingen voor pensioenfondsen en ppi’s. Het gaat om de melding uitbesteding werkzaamheden sleutelfuncties en de uitbestedingen betreffende werkzaamheden vermogensbeheer. Daarnaast meldt DNB dat zij een pilot start met rechtstreeks toezicht op pensioenuitvoeringsorganisaties (PUO’s).

Op 13 november 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Betaalinstellingen gepubliceerd. Daarin meldt DNB onder meer dat op 14 september 2019 de RTS inzake sterke cliëntauthenticatie en gemeenschappelijke en veilige open communicatiestandaarden in werking is getreden. Dit heeft een aantal belangrijke gevolgen voor banken en betaalinstellingen. Ook meldt DNB dat de nieuwe EBA-richtsnoeren over uitbesteding die op 30 september 2019 in werking zijn getreden verschillende governance-vereisten voorschrijven bij het aangaan van uitbesteding van activiteiten. DNB heeft een ‘intend to comply’ statement afgegeven over deze richtsnoeren, met de disclaimer dat de richtsnoeren op dit moment niet kunnen worden toegepast voor intra-groep uitbesteding binnen de EER (als gevolg van art. 32 Bpr). Voor de overige uitbestedingsovereenkomsten treden deze richtsnoeren per 30 september 2019 in werking. Verder is op 4 oktober 2019 het Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018 gepubliceerd in het Staatsblad (Stb. 2019, 320). Eén van de wijzigingen ziet op het verwijderen van de objectieve indicator over derde-hoogrisicolanden in het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018. Ten slotte heeft DNB de aangepaste Q&A’s inzake de verplichting tot het uitvoeren van transactiemonitoring en cliëntenonderzoek gepubliceerd op Open Boek Toezicht. Met deze Q&A’s wordt meer informatie gegeven over de uitvoering van de wettelijke vereisten onder de Wwft.

Op 25 november 2019 meldt DNB dat zij aan de Stichting Internal Governance (SIG) een last onder dwangsom heeft opgelegd. SIG voldoet niet aan verzoeken van DNB om gevraagde informatie te verstrekken, die DNB nodig heeft om vast te kunnen stellen of SIG de Wtt 2018 overtreedt of heeft overtreden.

Op 25 november 2019 meldt DNB dat zij aan Zonnepanelendelen B.V. een bestuurlijke boete van € 5.000 heeft opgelegd. Deze boete is opgelegd, omdat Zonnepanelendelen de wettelijk verplichte kwartaalrapportage over het derde kwartaal van 2018 niet binnen de voorgeschreven termijn aan DNB heeft verstrekt.

DNB heeft de resultaten van de vergadering van het Maatschappelijk Overleg Banken op haar website geplaatst. Hierin staat dat de publiekscampagne PSD2 geen gevolg krijgt. Verder zijn de ontwikkelingen met betrekking tot contant geld besproken en zijn de uitkomsten van de zelfevaluatie MOB besproken.

Op 27 november 2019 deelt DNB mee dat zij een consultatie is gestart over de Good Practice ’Integration of climate-related risk considerations into banks' risk management’. De consultatie loopt tot 17 januari 2020. Hoofdvraag van de consultatie is of de good practices voldoende duidelijk zijn en banken daadwerkelijk handvatten bieden voor verdere integratie van klimaatgerelateerde risico’s in de governance, het risicomanagement en disclosure van banken.

Op 3 december 2019 meldt DNB dat periodes rond de aankondiging van kwantitatieve verruiming in het eurogebied samengaan met een sterke stijging van aandelenwaarderingen. Deze stijging is sterker dan op basis van onderliggende factoren kan worden verwacht. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van DNB.

Op 3 december 2019 heeft DNB de Nieuwsbrief Pensioenen gepubliceerd. Daarin is onder meer vermeld dat alle pensioenfondsen en PPI’s half december hun toezichtagenda voor 2020 zullen ontvangen. Daarnaast worden positieve beschikkingen en informatieverzoeken over toetsingsaanvragen en bevestigingen van herbenoemingen per 1 januari 2020 alleen via het digitaal loket toezicht en alleen aan de instelling gestuurd. Ten slotte zijn op 29 november 2019 updates van de vernieuwde FTK- en PPI-taxonomieën op de digitaal loket rapportage (DLR)-website van DNB gepubliceerd.

Op 9 december 2019 meldt DNB dat het spaaroverschot van Nederlandse bedrijven is gelokaliseerd bij zowel het midden- en kleinbedrijf als het grootbedrijf. De motieven om te sparen verschillen wezenlijk tussen beide typen bedrijven. Dat blijkt uit nieuw onderzoek door DNB waarin het spaaroverschot voor het eerst kan worden uitgesplitst naar type bedrijf. Het spaargedrag van bedrijven hangt gedeeltelijk samen met een aantal economische onevenwichtigheden. DNB schetst in de studie ‘Het spaaroverschot van Nederlandse bedrijven ontrafeld’ diverse, nader te verkennen beleidsrichtingen om deze te verkleinen.

Op 12 december 2019 meldt DNB dat de Algemene Rekenkamer haar rapport ‘Bankenresolutie in Nederland: voorbereiding op mogelijk falen van middelgrote en kleine banken door DNB’ heeft gepubliceerd. Dit rapport bevat de uitkomsten van het onderzoek van de ARK naar resolutieplanning door DNB voor middelgrote en kleine banken. DNB heeft een beleidsreactie op het rapport gegeven.

Op 20 november 2019 heeft het Financieel Stabiliteitscomité het verslag van de vergadering van 12 november 2019 gepubliceerd. De daling van de rente in de afgelopen jaren weerspiegelt trendmatige en structurele factoren die tot een heroverweging van mogelijke risico’s voor financiële stabiliteit leiden, aldus het FSC.

Op 27 november 2019 meldt Eumedion dat zij voorstander is van strengere regels rondom marktpeilingen. Dit schrijft Eumedion in reactie op een consultation paper van ESMA over de evaluatie van de werking van de marktmisbruikverordening. Volgens Eumedion is er bij marktpeilingen een aanzienlijk risico dat de marktmisbruikregelgeving wordt geschonden en misschien wel wordt misbruikt.

Op 29 november 2019 heeft Eumedion de nieuwsbrief van november 2019 gepubliceerd. Daarin is onder meer vermeld dat de Implementatiewet herziene richtlijn aandeelhoudersrechten op 1 december 2019 grotendeels in werking treedt. Alleen de bepalingen over de mogelijkheid om alle aandeelhouders met een belang van meer dan 0,5% te identificeren en over de mogelijkheid voor aandeelhouders om een ‘stembevestiging’ te vragen, worden met vertraging ingevoerd, namelijk per 3 september 2020. Op die datum treedt een Europese uitvoeringsverordening over deze onderwerpen in werking.

In haar nieuwsbrief van november 2019 schrijft Eumedion dat de Minister van Financiën de mogelijkheid onderzoekt om in de AvA van een verzelfstandigde Volksbank niet alleen aandeelhouders stemrecht te geven, maar ook andere stakeholders. Ook bekijkt hij de mogelijkheid om in het geval van een beursgenoteerde Volksbank de aandelen te certificeren of om een beschermingsstichting op te richten. Op die manier kan het maatschappelijke karakter van de bank na verzelfstandiging beter worden geborgd. Dit schrijft de minister in een op 11 november 2019 aan de Tweede Kamer verstuurde brief.

In haar nieuwsbrief van november 2019 schrijft Eumedion dat de Europese Commissie bekijkt of het ‘vennootschappelijk belang’ op Europees niveau moet worden gedefinieerd. Bekeken wordt of in dat kader moet worden geëxpliciteerd dat bestuurders zich bij de vervulling van hun taken moeten richten op het bevorderen van het langetermijnsucces van de onderneming ten gunste van aandeelhouders en andere stakeholders. Dit blijkt uit een in opdracht van de Europese Commissie op 15 november 2019 verzonden enquête over duurzame corporate governance naar (onder meer) ondernemingen, beleggers, NGO’s en vakbonden.

In haar nieuwsbrief van november 2019 schrijft Eumedion dat het binnenkort voor Europese ondernemingen gemakkelijker wordt om binnen de Europese Unie de statutaire zetel van de ene naar de andere lidstaat te verplaatsen. De Europese Raad Justitie en Binnenlandse Zaken heeft op 18 november 2019 formeel ingestemd met een voorstel van de Europese Commissie hieromtrent.

Op 17 december 2019 meldt Eumedion dat zij haar aanbeveling over emissiemachtigingen voor de besturen van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen heeft verruimd in het geval dat wordt toegezegd dat bestaande aandeelhouders bij een aandelenuitgifte het voorkeursrecht behouden. De gewijzigde stemgedragrichtlijn is op 17 december vastgesteld.

Op 21 november 2019 meldt de NVB dat zij een plan heeft gepresenteerd met daarin vijftien actiepunten voor een internationale publiek-private aanpak van financiële criminaliteit (zoals witwassen). Het plan bevat onder meer voorstellen voor een nieuwe, centrale EU-verordening, toegang tot het UBO-register, een Europese toezichthouder op het voorkomen van witwassen en een EU-brede Financial Intelligence Unit.

Op 1 november 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat ngo’s, de vakbond en de overheid in het eerste jaar van het IMVO Convenant Verzekeringssector een belangrijke basis hebben gelegd om de afspraken uit het convenant in praktijk te brengen. Dat is de boodschap van de eerste jaarrapportage van de monitoringscommissie over het IMVO Convenant Verzekeringssector. Tegelijkertijd maant de onafhankelijke monitoringscommissie in het rapport verzekeraars om, voor zover dit nog niet is gebeurd, haast te maken met het onderschrijven van de internationale OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en de VN-richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten (UNGP’s). Ook de ngo’s, overheid en de vakbond worden aangespoord om op specifieke punten, zoals transparantie en rapportage, proactiever bij te dragen aan verbeteringen.

Op 15 november 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat zij een geactualiseerd overzicht heeft gepubliceerd van de Solvency II regelgeving. In het overzicht staat de regelgeving op een rij, geordend naar niveau van regelgeving met alle bijbehorende gedelegeerde verordeningen en richtlijnen, eventueel voorzien van de meest gestelde vragen en antwoorden. De teksten van de 2018 Review zijn verwerkt in de laatste geconsolideerde versie van de Delegated Regulation 2015/35.

Op 29 november 2019 heeft het Verbond van Verzekeraars de uitgangspunten van de nieuwe opzetclausule gepresenteerd. Met deze nieuwe versie willen aansprakelijkheidsverzekeraars meer duidelijkheid verschaffen in welke gevallen zij schade door opzettelijk handelen door hun verzekerde wel en niet vergoeden.

Op 3 december 2019 heeft het Verbond van Verzekeraars een nieuwe Voorbeeld Samenwerkingsovereenkomst Volmacht (VSV 2019) gepubliceerd. Volmachtgevende verzekeraars zijn verantwoordelijk voor hun uitbestedingen via het volmachtkanaal. Met deze VSV kunnen verzekeraars voldoen aan de nieuwste wet- en regelgeving, waaronder de AVG en IDD, en de recente Good Practice van DNB over uitbesteding aan gevolmachtigden.

Op 6 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat niet-gouvernementele organisaties die bij het IMVO Convenant Verzekeringssector zijn aangesloten, een NGO-expertiselijst voor verzekeraars hebben opgesteld. Deze lijst biedt per organisatie een overzicht van hun kennis en netwerk. De informatie helpt verzekeraars bij het vormgeven van een verantwoord investeringsbeleid.

Op 10 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat EU-regels voor financiële diensten niet altijd het gewenste resultaat hebben. Insurance Europe heeft daarom een brochure gepubliceerd met zes aanbevelingen aan de Europese Commissie: vermijd het voortdurend wijzigen van regelgeving; vermijd rechtsonzekerheid; vermijd inconsistenties, overlap en dubbelingen; vermijd regels en openbaarmakingen die misleidend kunnen zijn voor consumenten; vermijd verouderde regels en drempels voor innovatie; en vermijd te korte implementatietijdlijnen.

Op 10 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat de Europese verzekeringssector, vertegenwoordigd door onder meer Insurance Europe en AMICE, de Raad van Ministers van de Europese Unie oproept om te komen met duidelijke doelstellingen voor de evaluatie van het Solvency II toezichtkader. De doelstellingen moeten aansluiten op de economische, maatschappelijke en duurzaamheidsambities van Europa, aldus de verzekeraars in een gezamenlijke brief.

Op 13 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat zij het voorstel van het kabinet om het opnemen van maximaal tien procent van het opgebouwde kapitaal bij pensionering mogelijk te maken, steunt. Deze zogenoemde lumpsum-regeling geeft pensioendeelnemers meer keuzemogelijkheden en regie over de eigen opgebouwde rechten.

Op 13 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat op dezelfde dag dat de Green Deal door de Europese Commissie werd gepresenteerd, er geen compromis werd bereikt over een standaard voor duurzaam investeren. Onder de 28 EU-landen bleek op dat moment onvoldoende steun voor een ‘Europese taxonomie’, oftewel een classificatiestelsel dat definieert wat groene beleggingen zijn. Verzekeraars kunnen aan de hand van de ‘groene lijst’ zien of een belegging bijdraagt aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. De regeling moet ook het ‘groenwassen’ beperken van producten die ten onrechte als milieuvriendelijk worden voorgespiegeld. Een dergelijke leidraad is handzaam voor verzekeraars in het kader van het commitment aan het Klimaatakkoord en het IMVO-convenant.

Op 17 december 2019 meldt het Verbond van Verzekeraars dat de Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel dat invoering van het UBO-register vanaf 10 januari 2020 mogelijk maakt. Nu is de Eerste Kamer aan zet om ook een oordeel te vellen over het voorstel. De discussie over privacybescherming aan de ene kant en opsporingsbelangen aan de andere kant heeft uiteindelijk geleid tot een register waarbij slechts een beperkte set gegevens over UBO’s openbaar wordt voor verzekeraars. De overige gegevens zijn alleen in te zien door officiële instanties.

Op 5 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Monitoringcommissie van het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen een rapport heeft uitgebracht met daarin de resultaten van de nulmeting, de stand van zaken bij aanvang van het Convenant. De bijna 80 deelnemende pensioenfondsen en overige betrokken partijen hebben de nulmeting ingevuld. De Stuurgroep reageert in een ‘appreciatie’ op de aanbevelingen uit deze publicatie.

Op 5 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Kamervragen van de leden Smeulders en Bromet over de rol van pensioenfondsen bij dierenwelzijn heeft beantwoord. De Kamervragen zijn gesteld naar aanleiding van de publicatie van het in opdracht van het Eerlijk Pensioenlabel uitgevoerde onderzoek ‘Mapping farm animal welfare risks’.

Op 12 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) een studie heeft gedaan naar het klimaatbeleid van vijftig pensioenfondsen en dertig verzekeraars. Centrale vraag was in hoeverre de klimaataanpak van Nederlandse institutionele beleggers daadwerkelijk bijdraagt aan het oplossen van het klimaatprobleem. De onderlinge verschillen bleken groot: de tien grootste institutionele beleggers scoren aanzienlijk hoger dan kleinere beleggers.

Op 12 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vragen van Kamerlid Van der Linde heeft beantwoord over de introductie van de nieuwe benchmarkrente €STR. De Pensioenfederatie vindt het terecht dat Van der Linde aandacht vraagt voor de mogelijke effecten van de benchmarkhervormingen. Deze hervormingen vergen de komende jaren dat pensioenfondsen hun derivatencontracten vernieuwen. Een operatie met de nodige (financiële) risico’s die pensioenfondsen professioneel ter hand zullen nemen. Tegelijkertijd heeft DNB aangekondigd om per 1 januari 2021 de rekenrente voor de berekening van de verplichtingen aan te passen. DNB zal hierbij ook rekening moeten houden met de gevolgen van de benchmarkhervormingen. Gegeven de gevoeligheid van de balans van pensioenfondsen voor de rekenrente, is dit een wijziging die al snel forse effecten op de dekkingsgraad van pensioenfondsen kan hebben.

Op 14 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) heeft onderzocht in hoeverre pensioenfondsen in hun beleggingsbeleid rekening houden met de risico’s die samenhangen met de mijnbouw. Het gaat om risico’s met een impact op samenleving en milieu. Uit het onderzoek blijkt dat slechts 23% van de pensioenfondsen deze risico’s meeneemt in hun verantwoord beleggingsbeleid.

Op 15 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 11 november 2019 een brief naar de Tweede Kamer heeft gestuurd over de evaluatie van de Wet verbeterde premieregeling, die sinds 1 september 2016 geldt. Met de Wvp hebben deelnemers de mogelijkheid gekregen om te kiezen tussen een variabele uitkering met doorbeleggen na pensioendatum of een vaste uitkering zonder doorbeleggen. De vaste uitkering is daarbij vrijwel altijd de standaardoptie (ook wel default genoemd). De voornaamste conclusie van de evaluatie is dat het belangrijkste doel van de wet, het in de praktijk de keuze geven voor een variabele uitkering, is gehaald. De Minister noemt in zijn brief ook verbeterpunten.

Op 19 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer tijdelijke maatregelen heeft voorgesteld om pensioenverlagingen zo veel mogelijk te voorkomen. Daarmee creëert de Minister voor het komende jaar maatschappelijke rust voor veel deelnemers die op korte termijn verlagingen op zich af zagen komen. De zorgen van de Pensioenfederatie zijn voor de middellange termijn echter onverminderd groot.

Op 19 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het CPB in een brief heeft gevraagd om een onderzoek uit te voeren naar de gevolgen van de lage of zelfs negatieve rente voor het Nederlandse pensioenstelsel. De Minister heeft dit gedaan naar aanleiding van diverse verzoeken van Kamerleden.

Op 19 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de concept lagere regelgeving bij het Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De concept lagere regelgeving is in consultatie gegaan, reageren kan tot 31 december 2019. De Pensioenfederatie zal in afstemming met de achterban een reactie voorbereiden.

Op 21 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Tweede Kamer op 13 november 2019 met de Minister van Financiën heeft gesproken over een lage rente, die nadelig is en risicovol voor spaarders en pensioenfondsen. Naar aanleiding hiervan heeft de Tweede Kamer verschillende moties aangenomen. Van belang zijn de volgende moties:

Op 22 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 18 november 2019 een consultatie is gestart naar de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen. Het kabinet wil met dit wetsvoorstel meer ruimte bieden voor keuzevrijheid in het pensioenstelsel. De consultatie loopt tot 9 december 2019.

Op 28 november 2019 meldt de Pensioenfederatie dat Profundo namens de Eerlijke Pensioenwijzer heeft onderzocht hoe de tien grootste bedrijfstakpensioenfondsen in Nederland omgaan met beleggingen in wapenbedrijven. De focus ligt daarin op wapenproducenten die militaire goederen leveren aan landen waar mensenrechten worden geschonden.

Op 4 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Europese Unie de rol van pensioenfondsen als lange-termijninvesteerders moet ondersteunen om de doelstellingen van de kapitaalmarktunie te behalen. Dit schrijft de Pensioenfederatie in haar position paper ‘Pensions and the Next CMU’. De Pensioenfederatie doet drie aanbevelingen:

Op 9 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat zij positief staat tegenover het wettelijk keuzerecht om een bedrag ineens op de pensioeningangsdatum op te nemen.

Op 10 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Financiën de Tweede Kamer per brief heeft laten weten dat het kostenkader voor DNB opnieuw zal worden verhoogd. De Pensioenfederatie is verbaasd dat de Minister opnieuw met zo’n forse overschrijding van het kostenkader akkoord gaat. Deze overschrijding van de toezichtskosten komt namelijk volledig ten laste van de onder toezicht staande instellingen. De Pensioenfederatie dringt al langere tijd aan op herintroductie van de overheidsbijdrage, zeker nu zelfs forse kostenoverschrijdingen bij de toezichthouders worden goedgekeurd door de Minister van Financiën.

Op 12 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat het Instrumentarium Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen is gepubliceerd. Dit instrumentarium is een hulpmiddel voor Pensioenfondsen voor de implementatie van het convenant.

Op 13 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Tweede Kamer de Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten heeft aangenomen. De wet ziet op de introductie van het UBO-register. Dit register wordt op basis van Europese wetgeving in het leven geroepen om witwassen en financiering van terrorisme te bestrijden.

Op 16 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 19 november 2019 zijn brief over tijdelijke maatregelen ter voorkoming van pensioenverlagingen naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De maatregelen zijn inmiddels vormgegeven in een ministeriële regeling die is gepubliceerd in de Staatscourant (Stcrt. 2019, 69065). De Pensioenfederatie juicht toe dat de nadere uitwerking van de regelgeving snel is opgepakt.

Op 17 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat EIOPA de resultaten van de Europese stresstest bekend heeft gemaakt. Net als bij de vorige stresstesten liet deze test zien dat pensioenfondsen een stabiliserende rol op de financiële markten vervullen. De Pensioenfederatie is tevreden over het gebruik van de kasstroomanalyse (cash flow analysis).

Op 19 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Verzamelwet SZW 2020 heeft gepubliceerd. Daarin is de variabilisering van de pensioenuitkering in de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling opgenomen en kan met de minder snelle stijging van de AOW-leeftijd rekening worden gehouden. In een Vraag & Antwoord (19-008) laat het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen van de Belastingdienst weten dat voor 2025 ook al rekening kan worden gehouden met de leeftijd van 67 jaar (en niet met 67 jaar en 3 maanden zoals nog in de bestaande regelgeving staat).

Op 19 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de Minister van Buitenlandse Zaken, Kamervragen heeft beantwoord over de investeringen van Nederlandse pensioenfondsen in controversiële wapenhandel.

Op 19 december 2019 meldt de Pensioenfederatie dat de Afdeling advisering van de Raad van State advies heeft uitgebracht over het ontwerpbesluit dat minimumeisen stelt aan een pensioenregeling voor payrollwerknemers. Het ontwerpbesluit bepaalt dat payrollwerkgevers payrollwerknemers een adequate pensioenregeling moeten bieden, als bij de inlener of de sector van de inlener werknemers in gelijke functies ook pensioen opbouwen.

Op 4 november 2019 meldt de KNB dat zij het kabinet in een brief heeft opgeroepen om het notariaat te betrekken bij de aanpak van ondermijning. Notarissen fungeren als poortwachters om fraude en witwassen te voorkomen. Om die rol als poortwachter nog beter te kunnen vervullen, wil de KNB graag aanvullende instrumenten. Bijvoorbeeld het kunnen zoeken op natuurlijke personen in het handelsregister en het opzetten van een centraal aandeelhoudersregister. Daarnaast is het nu niet mogelijk om binnen het notariaat gegevens te delen. Ook roept de KNB verschillende overheidsdiensten op om meer gegevens met het notariaat te delen, bijvoorbeeld over bij de overheid bekende katvangers en veelplegers van fraude en witwassen. De VVD vraagt een snelle reactie van het kabinet op de voorstellen van de KNB.

Op 27 november 2019 meldt de KNB dat de Tweede Kamer de regering heeft gevraagd te onderzoeken of het notariaat meer instrumenten moet krijgen om ondermijning tegen te gaan. Ook moet de regering de Wwft strenger gaan handhaven. Dat zijn de uitkomsten van twee moties die in de Tweede Kamer zijn aangenomen.

Op 11 december 2019 meldt de KNB dat GroenLinks de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft gevraagd om ook stellen met een notariële samenlevingsovereenkomst de mogelijkheid te bieden gebruik te maken van de Wet pensioenverdeling bij scheiding. De KNB had dit eerder voorgesteld en vindt het een gemiste kans dat dit niet in het wetsvoorstel is opgenomen.

Op 19 december 2019 meldt de KNB dat de geplande invoering van het UBO-register op 10 januari 2020 niet wordt gehaald. Het kabinet wil het UBO-register nu in het voorjaar laten ingaan. De wetsvoorstellen waarmee het UBO-register verplicht wordt zijn nog in behandeling bij de Eerste Kamer.

Op 30 oktober 2019 meldt de NBA dat FIU heeft laten weten dat het melden van een ongebruikelijke transactie bij FIU-Nederland simpeler wordt. Wat er precies gebeurt met de gegevens uit verdacht verklaarde transacties kan de FIU niet altijd aangeven. Maar nuttig is die informatie zeker. Volgens NBA is FIU begonnen met het aanpassen van het IT-systeem. Als dit systeem draait en de gebruikerswensen goed zijn verwerkt, zal de meldprocedure een stuk eenvoudiger zijn en meer toegespitst op de verschillende meldgroepen.

Op 1 november 2019 meldt de NBA dat de meeste grote accountantskantoren het in grote lijnen eens zijn met de bevindingen in het interim-rapport van de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA). Toch is er ook scherpe kritiek op de conclusies. Dat blijkt uit de ruim vijftig openbare reacties op de consultatie van het rapport ‘Voorlopige Bevindingen Commissie Toekomst Accountancysector’. Eerder werd al duidelijk dat de meeste grote kantoren zich in hoofdlijnen kunnen vinden in de conclusies van de CTA. Uit de reacties op de consultatie komt echter een genuanceerder beeld naar voren. Onder meer Eumedion, de VEB, de AFM, enkele middelgrote kantoren en persoonlijke reacties bevatten de nodige kritiek. Ook de big four hebben in hun reacties toch enkele aanmerkingen op het rapport.

Op 7 november 2019 meldt de NBA dat in het rapport ‘Audit quality in a multidisciplinary firm’ de Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), de International Federation of Accountants (IFAC) en de Australisch/Nieuw-Zeelandse beroepsorganisatie CA ANZ hebben onderzocht wat ‘the evidence’ zegt over het multidisciplinaire model en het verband met controlekwaliteit. De organisaties concluderen dat accountantskantoren multidisciplinair moeten blijven om aan de maatschappelijke verwachtingen te voldoen. Radicale ingrepen, zoals audit only, kunnen onbedoelde gevolgen hebben.

Op 13 november 2019 deelt de NBA mee dat de Minister van Financiën de Commissie Toekomst Accountancysector uitstel verleent tot 1 februari 2020 voor het opleveren van haar definitieve advies. Het uitstel is op verzoek van de CTA zelf, omdat zij meer tijd nodig heeft om de grote hoeveelheid reacties op haar voorlopige bevindingen te bestuderen.

Op 14 november 2019 deelt de NBA mee dat de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) wil dat de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet niet opnieuw wordt uitgesteld. De wet had oorspronkelijk op 1 januari 2019 van kracht moeten gaan, maar door ICT-problemen bij de overheid is dit nog niet gebeurd. De invoering van de wet is al een keer uitgesteld naar 1 januari 2021 en dreigt nu nog verder te worden uitgesteld. De KBvG is een petitie gestart om meer druk te zetten op de overheid.

Op 14 november 2019 deelt de NBA mee dat de kwaliteitsslag bij de ‘next five’-accountantsorganisaties grote verschillen laat zien. Dat blijkt uit een rapport van AFM over deze ‘overige oob-accountantsorganisaties’.

Op 22 november 2019 meldt de NBA dat de Rabobank tienduizenden klanten opnieuw aan het doorlichten is op mogelijke witwasrisico’s. De bank is op de vingers getikt door DNB, omdat de onderbouwing van 40.000 klantdossiers in de laagste risicoklasse onvoldoende zou zijn. Een woordvoerster van Rabobank bevestigde berichtgeving van het Financieele Dagblad over de kwestie.

Op 29 november 2019 meldt de NBA dat volgens het Financieele Dagblad de overheid en vier banken samen de jacht hebben geopend op adviseurs van de onderwereld. Een ‘serious crime taskforce’ gaat zich richten op juridische en financiële adviseurs die miljarden van Nederlandse drugscriminelen helpen witwassen. Volgens het FD gaat het om ‘handlangers uit de bovenwereld die de zwaarste vorm van “ondermijnende criminaliteit” faciliteren, waaronder extreem geweld, witwassen, corruptie en combinaties daarvan’. NBA wil dat accountants een actieve rol spelen bij het bestrijden van witwaspraktijken.

Op 6 december 2019 meldt de NBA dat de Europese Unie een kleine stap heeft gezet naar de mogelijke oprichting van een door Nederland sterk gewenste onafhankelijke Europese toezichthouder in de strijd tegen witwassen. De Ministers van Financiën hebben de Europese Commissie gevraagd te onderzoeken welke mogelijkheden, voor- en nadelen er verbonden zijn aan zo’n instantie. Tegelijk moeten de lidstaten hun nationaal toezicht versterken.

Op 6 december 2019 meldt de NBA dat de Europese Unie cryptogeld als betalingswijze niet toestaat totdat ‘de risico's, de regels en het toezicht naar behoren zijn vastgesteld en aangepakt’. Dat schrijven de Europese Ministers van Financiën in een gezamenlijke verklaring waarin ze erkennen dat ‘stablecoins’ mogelijkheden bieden voor goedkope en snelle, vooral grensoverschrijdende, betalingen.

Op 10 december 2019 meldt de NBA dat de AFM ruimte ziet voor verbetering bij het naleven van MiFID II-verplichtingen. De AFM onderzocht in 2018 en 2019 de naleving van de MiFID II-verplichtingen bij dienstverlening aan professionele beleggers en in aanmerking komende tegenpartijen op het gebied van kostentransparantie, productgovernance en provisies. De AFM stelt vast dat de onderzochte beleggingsondernemingen nog de nodige stappen dienen te zetten om volledig te voldoen aan de verplichtingen.

Op 11 december 2019 meldt de NBA, op basis van gegevens van de ANP, dat een groep lidstaten het door onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten overeengekomen classificatiesysteem voor financiële producten heeft afgewezen. Investeerders kunnen aan de hand van de ‘groene lijst’ zien of een belegging bijdraagt aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. De regeling moet ook het ‘groenwassen’ beperken van producten die ten onrechte als milieuvriendelijk worden voorgespiegeld. Frankrijk en onder meer Hongarije en Tsjechië wijzen de deal af, omdat investeringen in kernenergie straks niet meer als duurzaam worden aangemerkt.

Op 13 december 2019 meldt de NBA dat DNB haar plannen voor de afwikkeling van crises bij middelgrote en kleine banken nog niet af heeft. Voor het overgrote deel van die banken liggen al wel plannen klaar, maar die zijn nog niet gedetailleerd genoeg uitgewerkt. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een nieuw rapport.

Op 13 december 2019 meldt de NBA dat pensioenfondsen moeite hebben om te voldoen aan de nieuwe regels voor verantwoord beleggen. Dat concludeert KPMG op basis van een enquête onder twaalf Nederlandse pensioenfondsen. Vanaf begin 2019 moeten pensioenfondsen voldoen aan de ESG-eisen van de IORP II-Richtlijn. Volgens KPMG hebben de pensioenfondsen de nieuwe eisen hoog op de agenda staan, maar lukt het slechts in beperkte mate om aan de eisen te voldoen.

Op 17 december 2019 meldt de NBA dat het Europees Parlement en de EU-landen alsnog een onderhandelingsakkoord hebben gesloten over een systeem om te bepalen welke investeringen en beleggingen duurzaam zijn. De lidstaten schoten een eerder bereikt akkoord af, maar na enkele wijzigingen werden onderhandelaars van beide partijen het alsnog eens over een classificatiesysteem voor financiële producten.

Op 18 december 2019 meldt de NBA dat de vermogenspositie van de Nederlandse pensioensector kwetsbaar is voor schokken op de financiële markten. Dit komt naar voren uit de Europese stresstest voor verzekeraars en pensioenfondsen, zo meldt DNB. In het geschetste negatieve scenario zal sprake zijn van aanhoudende kortingen, wat op termijn doorwerkt in het groeicijfer van de economie.

Van 1 november 2019 tot 30 december 2019 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

On 21 October 2019 the European Commission launched a targeted consultation on the alternative standardised approach for market risk. The consultation runs until 11 November 2019.

On 24 October 2019 the European Commission announced that Member States reached agreement on a plurilateral treaty for the termination of intra-EU bilateral investment treaties (BITs). The agreement follows the declarations of 15 and 16 January 2019 on the legal consequences of the judgment of the Court of Justice in Achmea and on investment protection in the European Union, where member states committed to terminate their intra-EU BITs.

On 12 November 2019 the Delegated Act Commission Delegated Regulation (EU) .../... supplementing Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council of 12 December 2017 and laying down regulatory technical standards specifying the information to be provided in accordance with the STS notification requirements was adopted by the European Commission. It is based on Regulation (EU) 2017/2402 and laying down a general framework for securitisation and creating a specific framework for simple, transparent and standardised securitisation, and amending Directives 2009/65/EC, 2009/138/EC and 2011/61/EU and Regulations (EC) No 1060/2009 and (EU) No 648/2012.

On 18 November 2019 the European Commission announced the composition of a High-Level Forum on the future of the Capital Markets Union (CMU). This group of experts will provide insight and support the Commission's goal to develop further a Capital Markets Union encompassing all Member States, so they can mobilise capital for businesses, offer better investment opportunities and boost economic growth in Europe.

On 30 November 2019 the Delegated Act Commission Delegated Regulation (EU) …/… supplementing Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards specifying the details of the application for registration of a securitisation repository and the details of the simplified application for an extension of registration of a trade repository was adopted by the European Commission.

On 30 November 2019 the Delegated Act Commission Delegated Regulation (EU) …/… supplementing Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards on securitisation repository operational standards for data collection, aggregation, comparison, access and verification of completeness and consistency was adopted by the European Commission. It is based on Regulation (EU) 2017/2402 of the European Parliament and of the Council of 12 December 2017 laying down a general framework for securitisation and creating a specific framework for simple, transparent and standardised securitisation, and amending Directives 2009/65/EC, 2009/138/EC and 2011/61/EU and Regulations (EC) No 1060/2009 and (EU) No 648/2012.

On 3 December 2019 the European Commission announced it welcomes the publication of the results of an independent analysis of the effectiveness of Member States’ loan enforcement laws. The European Commission welcomes this report as part of its efforts to strengthen the single market for capital by eliminating barriers to cross-border investment and preventing the accumulation of non-performing loans.

On 11 December 2019 the European Commission announced that it is screening and assessing existing legislation to check if it can be effectively applied to ‘stablecoins’ and crypto-assets or if amendments or guidance is needed. An important issue is being able to clearly determine exactly what they are and which rules, if any, apply to them. Some crypto-assets fall under existing European Union law, but most of them do not. This can leave consumers exposed to substantial risks. For crypto-assets that fall outside the scope of existing European Union law, the Commission is assessing whether an ad hoc EU framework is warranted. Vice-President Valdis Dombrovskis, at his confirmation hearing before the European Parliament on 8 October 2019, said that he intends to propose a legislative framework that will cover all crypto-assets, including ‘stablecoins’ and cryptocurrencies.

On 16 December 2019 the European Commission announced that consumers and businesses in non-eurozone Member States will enjoy cheaper cross-border payments in euro.

On 17 December 2019 Commission Delegated Regulation (EU) …/… supplementing Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards on the specification of criteria for establishing the arrangements to adequately mitigate counterparty credit risk associated with covered bonds and securitisations, and amending Delegated Regulations (EU) 2015/2205 and (EU) 2016/1178 was adopted by the European Commission. It is based on Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council of 4 July 2012 on OTC derivatives, central counterparties and trade repositories.

On 18 December 2019 Commission Delegated Regulation (EU) …/… amending Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council with regard to the alternative standardised approach for market risk was adopted by the European Commission. It is based on Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on prudential requirements for credit institutions and investment firms and amending Regulation (EU) No 648/2012.

On 18 December 2019 Commission Delegated Regulation (EU) …/… correcting Delegated Regulation (EU) 2015/35 supplementing Directive 2009/138/EC of the European Parliament and of the Council on the taking-up and pursuit of the business of Insurance and Reinsurance (Solvency II) was adopted by the European Commission. It is based on Directive 2009/138/EC of the European Parliament and of the Council of 25 November 2009 on the taking-up and pursuit of the business of Insurance and Reinsurance (Solvency II).

On 18 December 2019 Commission Delegated Regulation (EU) …/… amending Delegated Regulation (EU) 2016/2251 as regards the specification of the treatment of OTC derivatives in connection with certain simple, transparent and standardised securitisations for hedging purposes was adopted by the European Commission. It is based on Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council of 4 July 2012 on OTC derivatives, central counterparties and trade repositories.

On 8 November 2019 the Council of the European Union adopted a set of legislative reforms which are part of progress towards the capital markets union. The texts concern:

On 18 November 2019 the Council of the European Union announced the European Union is removing unjustified barriers to EU companies' freedom of establishment in the single market. Following an agreement with the European Parliament earlier this year, the Council adopted a directive that facilitates EU companies' cross-border conversions, mergers and divisions. At the same time, the directive provides for appropriate safeguards that discourage abuses and protect the legitimate interests of workers, minority shareholders and creditors.

On 27 November 2019 the Council of the European Union announced the European Union is taking steps to deliver on its comprehensive strategy to deal with banks’ bad loans.

On 28 November 2019 the Council of the European Union announced that consumers will soon be able to defend their rights collectively and more efficiently across the European Union. The Council reached agreement on a draft directive on representative actions for the protection of the collective interests of consumers.

On 2 December 2019 the Council of the European Union adopted a first fundamental review of the functioning of the European system of financial supervision (ESFS). The ESFS was established in 2011 and consists of the ESAs and the European systemic risk board (ESRB). The texts that were adopted review tasks, powers, governance and funding of the ESAs and the ESRB, so as to adapt the authorities to the changed context in which they operate. The reform also includes provisions reinforcing the role of the EBA as regards risks posed to the financial sector by money laundering activities. The European Union will have an improved supervisory framework for European financial institutions in place by the end of the year.

On 4 December 2019 European Union ambassadors approved the Council’s position on a proposed framework for clearing houses and their authorities to prepare for and deal with financial difficulties. They invited the presidency to start negotiations with the European Parliament as soon as possible. Member states have agreed an approach to address systemic risks stemming from certain key financial market infrastructures. The proposed rules aim at providing national authorities with adequate tools to manage crises and to handle situations involving failures of central counterparties.

On 5 December 2019 the Council of the European Commission and the European Commission adopted a statement on ‘stablecoins.’ The Council and the Commission state that no global stablecoin arrangement should begin operation in the European Union until the legal, regulatory and oversight challenges and risks have been adequately identified and addressed.

On 5 December 2019 the Council of the European Commission adopted conclusions on strategic priorities on anti-money laundering and countering the financing of terrorism (AML). The conclusions point to significant recent enhancements to the AML regulatory framework. The implementation of the 5th revision of the AML directive, adopted in May 2018, the new capital requirements directive for banks (CRD5), adopted in May 2019, as well as the review of the functioning of the European Supervisory Authorities, adopted on 2 December 2019, will all strengthen the rules on tackling money laundering and terrorist financing. In this context, the Council urges for the swift transposition of all AML legislation into national law and for the strengthening of their effective implementation.

On 5 December 2019 the Council of the European Union adopted conclusions on the deepening of the Capital Markets Union. The conclusions set out six main objectives:

On 5 December 2019 the President of the Eurogroup, Mario Centeno, sent a letter to the President of the Euro Summit, Charles Michel, to report on the progress achieved by the Eurogroup on the deepening of the Economic and Monetary Union. Following the mandate given by the Euro Summit of 21 June 2019, the Eurogroup has continued working on the ESM reform, completing the banking union and the budgetary instrument for convergence and competitiveness (BICC) for the euro-area.

On 5 December 2019 the ESAs published joint draft Regulatory Technical Standards to amend the Delegated Regulation on the risk mitigation techniques for non-cleared OTC derivatives (bilateral margining) as well as a joint statement on the introduction of fallbacks in OTC derivative contracts and the requirement to exchange collateral. Both RTS and the statement were developed to facilitate further international consistency in the implementation of the global framework agreed by the Basel Committee on Banking Supervision (BCBS) and the International Organisation of Securities Commissions (IOSCO).

On 16 December 2019 the ESAs published joint guidelines on cooperation and information exchange, establishing colleges of anti-money laundering and countering the financing of terrorism (AML/CFT) supervisors for the first time in the European Union to ensure effective cooperation and information exchange between competent authorities. These measures are needed to strengthen the EU’s AML/CFT efforts.

On 23 October 2019 EBA published an Opinion on the regulatory treatment of securitisations of non-performing exposures (NPE). Securitisations can play an instrumental role in reducing NPE stocks in credit institutions’ balance sheets but such a role may be hindered by certain provisions in the European Union law securitisation framework. This Opinion recommends various amendments to the Capital Requirements Regulation as well as to the Securitisation Regulation to remove the identified constraints. The Opinion is addressed at the European Commission and contributes to the objectives of the Council of the European Union’s Action plan to tackle non-performing loans in Europe.

On 29 October 2019 EBA published a report identifying potential impediments to the cross-border provision of banking and payment services in the European Union. Developed under the EBA’s FinTech Roadmap, this report calls on the European Commission to facilitate cross-border access, including the update of interpretative communications on the cross-border provision of services and further harmonisation of consumer protection, conduct of business and AML/CFT requirements, in order to facilitate the scaling up of activity cross-border.

On 30 October 2019 EBA published its second opinion on the implementation of the Deposit Guarantee Schemes Directive in the European Union. The Opinion focuses on the payouts by deposit guarantee schemes and proposes a number of changes to the European Union legal framework, aimed at strengthening depositor protection, improving depositor information, enhancing financial stability and reinforcing operational effectiveness of DGSs.

On 8 November 2019 EBA published a report on trends in asset quality of the European Union banking sector, which show it has significantly improved over the last four years. The report identifies three pillars that determined the overall reduction in NPLs: supervisory attention and political determination to address the NPL issue effectively, coupled by banks’ efforts to enhance their NPL management capabilities. The reduction was also helped by a positive economic growth, low interest rates and decreasing unemployment. Countries with high NPL ratios have led the de-risking process of banks’ balance sheets. The differences in the speed of the recovery procedures, also due to less efficient legal frameworks and thin secondary markets for NPLs, remain the most significant impediments to the further offloading of NPLs.

On 13 November 2019 EBA published a Consultation Paper on the draft amended Regulatory Technical Standards and Implementing Technical Standards on passport notification. The review of the two Regulations aims at improving the quality and consistency of information to be provided by a credit institution notifying its home competent authorities when it intends to open a branch or provide services in another Member State, as well as the communication between home and host authorities. The consultation runs until 13 February 2020.

On 21 November 2019 EBA published a set of roadmaps outlining its approach and timelines for delivering the mandates stemming from the Risk Reduction Measures Package adopted by the Council of the European Union and the European Parliament on 20 May 2019. These mandates are mainly focused in the areas of governance and remuneration, large exposures, resolution as well as reporting and disclosure. Besides clarifying the sequencing of mandates and the rationale behind their prioritisation, the roadmaps aim at providing a preliminary understanding of the mandates combined with some policy guidance.

On 21 November 2019 EBA launched a public consultation on specific supervisory reporting requirements for market risk, which are the first elements of the Fundamental Review of the Trading Book introduced by the revised Capital Requirements Regulation (CRR2) in the prudential framework of the European Union. The consultation runs until 7 January 2020.

On 22 November 2019 EBA launched a public consultation on the draft Implementing Technical Standard (ITS) on disclosure and reporting of the minimum requirement for own funds and eligible liabilities (MREL) and the total loss absorbency requirement (TLAC). This is the first time EBA introduces harmonised reporting and disclosure requirements for MREL and TLAC. These draft ITS follow an integrated approach and, in the case of disclosures, are aligned with the Basel Pillar 3 standards. By integrating disclosures and reporting, EBA seeks to maximise efficiency by institutions, and to facilitate the use of information by authorities and market participants. The consultation runs until 22 February 2020.

On 28 November 2019 EBA published its final Guidelines on ICT and security risk management. These guidelines establish requirements for credit institutions, investment firms and payment service providers (PSPs) on the mitigation and management of their information and communication technology (ICT) and security risks and aim to ensure a consistent and robust approach across the Single market. The guidelines will enter into force on 30 June 2020.

On 29 November 2019 EBA published its annual Report on risks and vulnerabilities in the European Union banking sector. The Report is accompanied by the publication of the 2019 EU-wide transparency exercise, which provides detailed information, in a comparable and accessible format, for 131 banks across the EU. Overall, EU banks’ solvency ratios remained stable, while the NPL ratio further contracted. Amidst low profitability, a proactive management of operating expenses is essential.

On 3 December 2019 EBA published a factsheet addressed to European consumers to raise awareness on key steps they should consider when choosing financial services through digital means. This document will help consumers make better and more informed choices.

On 4 December 2019 EBA published the second part of its advice on the implementation of Basel III in the European Union, which complements the Report published on 5 August 2019. The publication includes an assessment of the impact of the revisions to the credit valuation adjustment (CVA) and market risk frameworks, and the corresponding policy recommendations. It also provides a macroeconomic impact assessment of the full Basel III package.

On 6 December 2019 EBA published its Action plan on sustainable finance outlining its approach and timeline for delivering mandates related to environmental, social and governance factors. The Action plan explains the EBA’s sequenced approach, starting with key metrics, strategies, risk management and moving towards scenario analysis and evidence for any adjustments to risk weights. The Action Plan also aims to communicate key messages on the EBA’s policy direction and the expectations from financial institutions on areas where action is needed now to support the move towards more sustainable finance in the European Union.

On 9 December 2019 EBA published its updated guidelines on harmonised definitions and templates for the reporting of funding plans. The changes include additional details of forecasted market based funding, alignment to FINREP reporting and additional proportionality for small and non-complex credit institutions. This update is the result of the experience gained through the EBA's assessment of banks' funding plans in the recent years.

On 10 December 2019 EBA issued a revised list of validation rules in its Implementing Technical Standards on supervisory reporting, highlighting those, which have been deactivated either for incorrectness or for triggering IT problems. Competent Authorities throughout the European Union are informed that data submitted in accordance with these ITS should not be formally validated against the set of deactivated rules.

On 13 December 2019 EBA launched a consultation to amend the Commission’s Implementing Regulation on benchmarking of internal models to adjust the benchmarking portfolios and reporting requirements in view of the benchmarking exercise it will carry out in 2021. On the credit risk side, the amended standards will allow to complement the analysis of credit risk models through the introduction of IFRS 9 templates and the collection of risk weighted exposure value (RWA) calculated under the Standardised Approach (SA) and hypothetical RWA calculated with empirical default rates. On the market risk side, the framework remains stable, with the consultation restricted to clarifications on the setting of reference dates and instruments/portfolios definitions. The consultation runs until 13 February 2020.

On 24 October 2019 the ESAs issued a Supervisory Statement in order to promote a consistent application by National Competent Authorities of the scope of the PRIIPs Regulation to bond markets.

On 30 October 2019 ESMA announced that, following the European Council’s decision extending the period under Article 50(3) relating to the United Kingdom’s withdrawal from the European Union, its previous statements relating to its preparations for a no-deal Brexit will no longer apply as of 31 October 2019. The reference date for Brexit in all of ESMA’s previously published measures and actions, including public statements, issued regarding the possibility of a no-deal Brexit scenario, should now be read as 31 January 2020.

On 31 October 2019 ESMA announced that in 2018, as stated in its annual report on prospectus activity, the number of prospectus approvals across the European Economic Area decreased by almost 5% compared to 2017 (from 3,567 to 3,390). This decrease in prospectus approvals follows a decade long trend observed since the start of the financial crisis.

On 5 November 2019 ESMA launched a Consultation Paper on position limits and position management in commodity derivatives. The consultation runs until 8 January 2020.

On 11 November 2019 ESMA published three sets of technical advice to the European Commission regarding third-country central counterparties under EMIR 2.2. ESMA’s advice details:

On 15 November 2019 ESMA updated its Questions and Answers on the Securitisation Regulation.

On 27 November 2019 ESMA published the responses it received to its consultation on aligning the MiFIR requirements to the changes introduced by the revision of the European Market Infrastructure Regulation (EMIR Refit).

On 3 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers regarding the implementation of the Central Securities Depositories Regulation.

On 3 December 2019 ESMA issued an update of its Question and Answers on the Benchmarks Regulation. The new Q&As provide clarification on the following issues:

On 4 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers on the implementation of investor protection topics under MiFID II/MiFIR. The update includes Q&As on costs and charges and product intervention.

On 4 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers on the Prospectus Regulation with two new Q&As. The two Q&As provide clarification on the following issues in relation to the Prospectus Regulation: the inclusion of pro-forma summaries in base prospectuses and the application of prospectus disclosure annexes where securities do not fall neatly within a specific disclosure regime.

On 4 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers on the application of the Alternative Investment Fund Managers Directive.

On 5 December 2019 ESMA launched a consultation on proposed Guidelines on Internal Controls for CRAs, which sets out the systems and controls that credit rating agencies (CRAs) should have in place to meet the requirements of the CRA Regulation on internal controls. The consultation runs until 16 March 2019.

On 5 December 2019 ESMA published a first review report on the development of prices for market data and on the consolidated tape for equity, following the application of MiFID II for nearly two years. The ESMA review found that, to date, MiFID II has not delivered on its objective to reduce the cost of market data charged by trading venues and Approved Publication Arrangements (APAs). Moreover, as no consolidated tape has materialised, ESMA recommends the establishment of a European Union wide real-time consolidated tape for equity instruments.

On 5 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers regarding market structures and transparency issues under MiFID II and MiFIR. The new Q&As provide clarification on the following topics:

On 6 December 2019 ESMA updated its Questions and Answers on data reporting under MiFIR. The Q&A provide clarifications in relation to the requirements for submission of reference data and transactions under MiFIR.

On 10 December 2019 ESMA published the final report on the draft Regulatory Technical Standards under Article 25 of the Regulation on European long-term investment funds (ELTIF). Considering that the draft RTS depend to a large extent on the cost section of the Packaged Retail and Insurance-based Investment Product (PRIIPs) KID, which is currently being revised in the context of the review of the delegated acts of PRIIPs, ESMA is of the view that it is preferable to postpone the finalisation of the draft RTS until the new PRIIPs delegated acts have been published.

On 11 December 2019 ESMA issued a briefing on the recognition regime under the Benchmark Regulation.

On 11 December 2019 ESMA issued the Final Report on draft amendments to Implementing Regulation (EU 2016/1646), specifying the main indices and recognised exchanges under the Capital Requirements Regulation relevant to credit institutions and investment firms subject to prudential requirements and trading venues.

On 11 December 2019 ESMA issued an update of its Question and Answers on the European Benchmarks Regulation. Following the publication in the Official Journal of the European Union of Regulation (EU) 2019/2089 as regards EU Climate Transition Benchmarks, EU Paris-aligned Benchmarks and sustainability-related disclosures for benchmarks, the modified Q&As provide clarification on the transitional provisions applicable to third country benchmarks.

On 12 December 2019 ESMA issued its second annual report on sanctions (penalties and measures) imposed by national competent authorities under the Undertakings for Collective Investments in Transferable Securities Directive. This report covers the year 2018.

On 12 December 2019 ESMA published a peer review report on how national competent authorities handle suspicious transactions and order reports (STOR) under the Market Abuse Regulation. The report sees a significant increase in suspicious transaction and order reporting and finds that national supervisors can do more to ensure all financial participants play their part in combating market abuse.

On 12 December 2019 ESMA published the annual report concerning administrative and criminal sanctions as well as other administrative measures issued by National Competent Authorities under the Market Abuse Regulation.

On 12 December 2019 ESMA published the responses it received to its consultation on its draft technical advice on commercial terms for providing clearing services under EMIR (FRANDT).

On 13 December 2019 ESMA opened a consultation on future procedural rules regarding penalties for third-country central counterparties (TC-CCPs), trade repositories (TRs) and credit rating agencies (CRAs). The consultation runs until 18 January 2020.

On 13 December 2019 ESMA published its second annual report on the application of accepted market practices (AMPs) in accordance with the Market Abuse Regulation.

On 13 December 2019 ESMA published the responses it received by stakeholders on its consultation on the review of the Market Abuse Regulation.

On 31 October 2019 EIOPA published the responses from National Competent Authorities on their compliance, intention to comply or non-compliance with the recommendations set out in EIOPA’s ‘Recommendations for the insurance sector in light of the United Kingdom withdrawing from the European Union’. According to the information received, all national competent authorities comply or intend to comply with almost all recommendations.

On 14 November 2019 EIOPA announced it welcomes the adoption of the first global frameworks for supervision of internationally active insurance groups, including an Insurance Capital Standard Version 2.0, and for the mitigation of systemic risk in the insurance sector.

On 19 November 2019 EIOPA published its second annual European Insurance Overview.

On 25 November 2019 EIOPA published Answers to (EU) No 2009-138 – Solvency II Directive (Insurance and Reinsurance).

On 2 December 2019 EIOPA launched a public consultation of its approach to the regulatory and implementing standards, and technical advice to the European Commission on delegated acts, as mandated by the Pan-European Personal Pension Product (PEPP) Regulation. The consultation runs until 2 March 2020.

On 12 December 2019 EIOPA launched a consultation on guidelines on Information and Communication Technology security and governance. These guidelines shall provide guidance to national supervisory authorities and market participants on how regulation regarding operational risks set forth in Directive 2009/138/EC and in the Commission’s Delegated Regulation 2015/35 and EIOPA Guidance set out in EIOPA's Guidelines on System of Governance is applied in the case of ICT security and governance. The consultation runs until 13 March 2020.

On 13 December 2019 EIOPA published its annual report on the use of capital add-ons by national competent authorities under Solvency II. The objective of the capital add-on measure is to ensure that the regulatory capital requirements reflect the risk profile of the undertaking or of the group. Therefore, it is important that it is used by NCAs when needed and it is also important to ensure a high degree of supervisory convergence within the 31 European Economic Area (EEA) countries, including the European Union Member States, regarding its use.

On 16 December 2019 EIOPA published Answers to (EU) No 2009-138 Solvency II Directive (Insurance and Reinsurance).

On 16 December 2019 EIOPA published Answers to (EU) No 2015-2450 templates for the submission of information to the supervisory authorities.

On 16 December 2019 EIOPA published Answers to guidelines on reporting and public disclosure.

On 16 December 2019 EIOPA published a report on insurers’ asset and liability management in relation to the illiquidity of their liabilities. The report supplements information provided in EIOPA's annual reports on long-term guarantee measures and is published in response to a request from the European Commission in the context of the 2020 Review of Solvency II.

On 17 December 2019 EIOPA submitted to the European Parliament, the Council of the European Union and the European Commission, its 2019 and fourth Annual Report on Long-Term Guarantees Measures (LTG) and Measures on Equity Risk. The analysis carried out by EIOPA in the annual reports on long-term guarantees measures and measures on equity risk will serve as a basis for the Opinion on the 2020 review of Solvency II.

On 17 December 2019 EIOPA published the results of its 2019 Institutions for Occupational Retirement Provisions (IORPs) Stress Test. This is a crucial, biennial exercise to assess the resilience and potential vulnerabilities of the European Defined Benefit and Defined Contribution pension sector, tailored to the specificities of the diverse European pension sector and its potential impact on financial stability. For the first time, this European stress test exercise covered the analysis of Environmental, Social and Governance factors for IORPs.

On 25 October 2019 ECB announced that ECB and the People’s Bank of China have decided to extend for another three years, until 8 October 2022, their bilateral currency swap arrangement at unchanged conditions.

On 5 November 2019 the ECB announced that the private sector working group on euro risk-free rates published a report with recommendations, from an accounting perspective, on the transition to new risk-free rates. The report focuses on the implications for International Financial Reporting Standards (IFRS) and International Accounting Standards (IAS) as the most widely used reporting frameworks in Europe. The report describes the overall consequences for financial accounting and potential issues that may arise, especially concerning hedge accounting. The report also sets out the challenges for non-hedge-related topics.

On 6 November 2019 the ECB announced that the private sector working group on euro risk-free rates published a set of recommendations for fallback provisions in contracts for cash products and derivative transactions referencing EURIBOR. These recommendations support compliance with the Benchmarks Regulation and enhance legal and commercial certainty.

On 12 November 2019 the ECB announced that the private sector working group on euro risk-free rates published a report on €STR fallback arrangements. The report explains that the working group has assessed two options for possible fallback arrangements for €STR products. The working group recommends that market participants consider the measures that might be taken by the ECB as part of the regular review of the €STR methodology, as well as the policies and procedures to be followed in the event of the possible cessation of the €STR, along with the fallback provisions provided by the working group in the EONIA to €STR Legal Action Plan.

On 20 November 2019 the ECB announced that, according to the November 2019 Financial Stability Review (FSR), downside risks to global and euro area economic growth have increased and continue to create financial stability challenges. Low interest rates should support economic activity in the euro area, but may also encourage excessive risk-taking by some non-bank financial institutions and highly leveraged non-financial corporations, and in some real estate markets. Signs of excessive risk-taking in some sectors require monitoring and targeted macroprudential action in some countries. Banks have further increased resilience, but have made limited progress in improving profitability, according to the review.

De uitspraak ziet op een boete die de ACM heeft opgelegd aan een modewebwinkel X omdat deze volgens de ACM op de website onvoldoende en onjuiste informatie had verstrekt over het recht op ontbinding bij koop op afstand in de periode van 10 juni tot 28 oktober

Mevrouw X heeft een pensioenverzekering bij Optas Pensioenen NV (‘Optas’). Optas fuseert met Aegon Levensverzekering NV (‘Aegon’) en daarbij is Optas de verdwijnende rechtspersoon. Op 26 februari 2019 heeft DNB met de fusie ingestemd en op 2 april 2019

X is een in Luxemburg gevestigde beheerder van beleggingsinstellingen. In oktober 2012 sluit X een Fund Service Overeenkomst (FSO) met Y, die ook beleggingsinstellingen beheert en over een vergunning beschikt.

In oktober 2007 verleent de AFM een vergunning aan rechtspersoon X voor het bemiddelen in levens- en schadeverzekeringen. Op verzoek van X trekt de AFM in 2011 de vergunning in. In januari 2012 verleent de AFM een vergunning aan X voor het adviseren en

ABN Amro was met een exploitant van een recreatiestrand een kredietovereenkomst in combinatie met een renteswap aangegaan. Toen het krediet vervroegd werd afgelost, werd de swap door de bank beëindigd en bleef de cliënt zitten met een aanzienlijke negatieve

Dit arrest heeft betrekking op de eigenaar van een jeansketen die in privé een aantal winkelpanden koopt en bij de financiering daarvan gebruikmaakt van een renteswap. Zie voor het hoger beroep in dit geding Hof Amsterdam 15 november 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:4631

Dit tussenarrest van het Hof Amsterdam behandelt de inmiddels binnen de pensioenwereld bekende strijd tussen Euronext en een aantal ex-werknemers en gepensioneerden (VEG). Deze ex-werknemers en gepensioneerden vorderen primair Euronext te veroordelen

Palmenkwekerij Forsteriana B.V. (Forsteriana) exploiteerde tot begin 2016 een onderneming die zich richtte op de glastuinbouw. Op 22 februari 2008 tekent Forsteriana een offerte van ING voor de uitbreiding van haar kredietfaciliteit.

In augustus 2017 overweegt het Gerechtshof Amsterdam dat Rabobank haar zorgplicht tegenover CIA heeft geschonden doordat zij een rentederivaat heeft geadviseerd dat niet juist is afgestemd op de kredietfaciliteit van CIA bij SNS Bank.

In 2005 sluiten Y, de zoon van X, en zijn toenmalige vriendin Z een hypothecaire geldlening met de bank voor de aankoop van een woning. Nadat Y en Z in 2008 uit elkaar gaan, blijft Y woonachtig in de woning en wenst Z ontslagen te worden uit de hoofdelijke

X is een vereniging voor de pensioengerechtigden van het pensioenfonds BPL. Partijen zijn al geruime tijd in een geschil verwikkeld over de samenstelling van het bestuur van BPL, dat onder andere bestaat uit twee door de pensioengerechtigden gekozen bestuurders.

X sluit op 1 september 1991 een beleggingsverzekering af bij a.s.r. als onderdeel van het Waerdye-Hypotheekplan. De bedoeling hiervan is dat op 1 september 2019 (de einddatum) de eindwaarde van de beleggingsverzekering wordt gebruikt om de hypotheek (gedeeltelijk)

Sinds 1995 heeft X een Kapitaalmarktindex Rekening (KMI-rekening) bij ABN Amro. Het betreft hier een vrij opneembare spaarrekening die geen afgesproken looptijd of vaste rente kent.

Op 21 maart 2019 is de verordening tot vaststelling van een kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de Europese Unie (de screeningverordening) gepubliceerd.

In maart 2018 publiceerde de Europese Commissie, als onderdeel van een meeromvattend pakket maatregelen ter verdieping van de kapitaalmarktunie, voorstellen voor een richtlijn en verordening die beogen de grensoverschrijdende distributie van collectieve

Een Initial Coin Offering (hierna: ICO) is een nieuwe manier om financiering op te halen. Kortgezegd worden bij een ICO crypto-assets aangeboden in ruil voor financiering in de vorm van andere crypto-assets.

Het meest waardevolle vermogensbestanddeel van veel particulieren is hun eigen woning. Naarmate de huizenbezitter ouder wordt en de hypotheekschuld afbetaald raakt, dan wel de woningwaarde stijgt, ontstaat overwaarde.

Art. 90 lid 1 sub (h) MiFID II bevat de opdracht aan de Europese Commissie om op uiterlijk 3 maart 2020 aan het Europees Parlement en de Europese Raad rapport uit te brengen over het effect van de transparantieverplichtingen die onder MiFID II worden

Onder de titel ‘Financiën stalt cashoverschot vooral in buitenland’ berichtte het FD op 30 september jl. dat minister Wopke Hoekstra van Financiën een slordige € 8 mrd naar het buitenland heeft overgeboekt.

In de drie dagen na 15 september pompte de Federal Reserve USD 75 miljard per dag in de financiële markten. Een plotselinge en buitensporige stijging van de zogeheten repo rate maakte dat de Fed zich genoodzaakt voelde deze uitzonderlijke maatregel te

In deze bijdrage wordt bezien in hoeverre de civiele rechter naar Europees Unierecht gebonden is aan de Europese prospectusregels als hij moet oordelen over aansprakelijkheidskwesties.

Sinds 1 januari 2019 geldt de Wet toezicht trustkantoren 2018 (hierna: Wtt 2018), waarmee de normen voor trustkantoren zijn aangescherpt. De vereisten met betrekking tot de uitvoering van cliëntenonderzoek zijn uitgebreid en toezichthouder DNB heeft aanvullende

Op 10 juni 2017 is de herziene richtlijn aandeelhoudersrechten in werking getreden. Deze richtlijn heeft onder meer tot doel de langetermijnbetrokkenheid van aandeelhouders te bevorderen en meer transparantie te creëren tussen beursvennootschappen en

Het Duitse constitutionele hof, het Bundesverfassungsgericht (het BVerfG), heeft op 30 juli 2019 geoordeeld dat de Europese Unie bij het instellen van de Europese Banken Unie niet buiten de grenzen is getreden van de haar door de Europese verdragen toegekende

Een van de belangrijkste doelstellingen van de kapitaalmarktenunie is het vergemakkelijken van de toegang tot financiering op de kapitaalmarkten voor kleine en middelgrote ondernemingen (mkb-ondernemingen) in de Europese Unie.

Een kijkje in de Wet economische delicten (‘WED’) naar Wft-bepalingen geeft een gevarieerd beeld. De meeste via de WED strafrechtelijk gesanctioneerde Wft-bepalingen zijn opgenomen in art.

Diversiteit in de top van het bedrijfsleven staat volop in de belangstelling. Het Nederlandse kabinet is niet tevreden over de tot op heden bereikte resultaten en heeft de SER verzocht advies uit te brengen over maatregelen om de diversiteit te vergroten.

Op 12 juni 2019 schreef de minister van Financiën dat de voltooiing van de Europese kapitaalmarktunie (Capital Markets Union (CMU)) van groot belang is voor Nederland. De CMU richt zich tot vragers en aanbieders van kapitaal en is onder meer gericht op

In november 2018 heeft de Hoge Raad als antwoord op een prejudiciële vraag het Eurocommerce-arrest gewezen. In dit arrest bevestigt de Hoge Raad de eerder in de rechtspraak uitgezette zogenoemde ‘strenge verrekeningsregels’.

Afgelopen jaar stond er weer een aantal megabeursgangen op de IPO-kalender. Internationaal ging het om partijen als Uber en Pinterest, maar ook nationaal kregen partijen als Prosus, Adyen en Fastned hun beursnotering.

De maatschappelijke functie van banken brengt een bijzondere zorgplicht met zich. Die bancaire zorgplicht is de afgelopen jaren ook de inzet van vele procedures geweest. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is bij arrest van 13 augustus 2019 (ECLI:NL:GHARL:2019:6554)

Ieder bedrijf moet voldoen aan bepaalde wet- en regelgeving. Dit is voor industriële ondernemingen niet anders dan voor bedrijven in de financiële sector. Daarnaast zijn er verschillende industrie-specifieke standaarden en kwaliteitsnormen waaraan moet

Ondernemen is risico nemen; risico’s zijn onvermijdelijk. In iedere onderneming zijn omstandigheden of situaties aan te wijzen waaraan extra risico’s zijn verbonden. Hoewel de beheersing van risico’s van continu belang is, is het tijdig identificeren

De maatschappelijke gevolgen van omkoping en corruptie zijn enorm. Het IMF schatte de directe kosten van corruptie in 2016 in op zo’n 2% van het wereldwijde Bruto Nationaal Product.

Het bestrijden van witwassen staat sinds jaar en dag hoog op de (internationale) politieke agenda. Logisch verklaarbaar want witwassen heeft een ondermijnend effect op de reguliere economie en het financiële stelsel.

Op dinsdag 3 december 2019 organiseerde International Center for Financial law & Governance en Erasmus School of Law Executive Education een symposium met de titel: ‘NEW Legal Thinking on Fintech’. Hierin stond de interactie tussen fintech en regulering centraal. Jan Kees de Jager sprak als keynotespreker en aansluitend vond er een paneldiscussie plaats tussen de volgende fintech professionals uit de praktijk: Anne Hakvoort, Gilbert Gooijers, Wieger ten Have, Bernold Nieuwesteeg en Sem Nouws. De dagvoorzitter was Esther van Rijswijk. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: innovatiegolven van Schumpeter, competenties van de jurist van de toekomst, gevolgen van PSD II en de juiste interactie tussen regelgeving en innovatie.

Banken kunnen gelet op hun maatschappelijke functie een bijzondere zorgplicht jegens derden hebben. Of dit het geval is, en hoever deze zorgplicht dan reikt, hangt af van alle omstandigheden van het geval. In deze bijdrage wordt besproken hoe deze zorgplicht zich onder invloed van de op de bank rustende Wwft-verplichtingen heeft ontwikkeld en bepleit dat de bancaire zorgplicht jegens derden terughoudend dient te worden toegepast.