Aflevering 3

On 21 March 2022 EBA published its final draft Regulatory Technical Standards (RTS) on probabilities of default (PDs) and losses given default (LGDs) for default risk model for institutions using the new Internal Model Approach (IMA) under the Fundamental Review of the Trading Book (FRTB). These final draft RTS specify the requirements for estimating PDs and LGDs using an institution’s internal methodology or external sources. These draft RTS are part of the deliverables included in the roadmap for the new market and counterparty credit risk approaches.

De Raad van State heeft van 1 februari tot en met 27 maart 2022 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn van 1 februari tot en met 27 maart 2022 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 14 februari 2022 heeft de minister van Financiën de algemene opmerkingen van de consultatiereactie op het voorstel van de Europese Commissie over het verbeteren van de toegang tot kapitaalmarkten voor het midden- en kleinbedrijf (de Listing Act) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 14 februari 2022 heeft de minister van Financiën de derde voortgangsrapportage Kwartiermakers toekomst accountancysector naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 21 februari 2022 heeft de staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst de antwoorden op Kamervragen over het bericht ‘Ook 200 belastingadviseurs bestempeld als fraudeur: onterecht volgens Achmed, die nu dak- en werkloos is’ naar de Tweede Kamer

Op 21 februari 2022 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over het onderzoeksrapport ‘Op weg naar een duurzame balans’ van De Nederlandsche Bank naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 23 februari 2022 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over BNC-fiche herziening richtlijn consumentenkrediet naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 24 februari 2022 heeft de minister van Financiën de Nederlandse reactie op de openbare raadplegingsprocedure van de Europese Commissie over de Richtlijn Hypothecair Krediet (RHK) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 1 maart 2022 heeft de minister van Financiën de Engelstalige reactie van Nederland op de publieke consultatie van de Europese Commissie over het versterken van de verslaggevingsketen bij beursgenoteerde ondernemingen naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 maart 2022 heeft de minister van Financiën de Tweede Kamer geïnformeerd over de Nederlandse inzet in de consultatiesessies over de toekomst van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Tot en met halverwege 2022 zullen er in de Raad van de Europese Unie en de Eurogroep consultatiesessies worden gehouden.

Op 7 maart 2022 heeft de minister van Financiën het verslag van de Eurogroep en informele Ecofinraad van 25 februari 2022 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 14 maart 2022 heeft de minister van Financiën de nota naar aanleiding van het verslag en een nota van wijziging bij het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op het financieel toezicht, de Wet bekostiging financieel toezicht 2019 en enige andere wetten op het terrein van de financiële markten (Wijzigingswet financiële markten 2022) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 14 maart 2022 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd met daarin de appreciatie (beoordeling) van een motie waarin de regering wordt gevraagd snel met een voorstel te komen om het toezicht te versterken op de naleving van sancties die zijn opgelegd na de Russische inval in Oekraïne.

Op 18 maart 2022 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd met het kabinetsvoornemen de maximale kredietvergoeding structureel te verlagen van 14% naar 10%. Het voorstel wordt voor advies voorgelegd aan de Raad van State.

Op 21 maart 2022 heeft de minister van Financiën in drie delen de antwoorden (1, 2, 3) op Kamervragen over het UBO-register naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 21 maart 2022 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over de afhandeling door Dexia van de schadevergoedingen van aandelenlease-producten naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 22 maart 2022 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd met informatie over bevriezingen door financiële instellingen in verband met financiële sancties.

Op 24 maart 2022 heeft de minister van Financiën de Nederlandse inbreng ten aanzien van de consultatie van de Europese Commissie inzake het macroprudentiële raamwerk voor banken naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 25 maart 2022 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over het bericht ‘Defensie-industrie vangt vaker bot bij banken die reputatieschade vrezen’ naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 15 februari 2022 heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de antwoorden op Kamervragen over het bericht dat verzekeraars op jacht gaan naar pensioenmiljarden bij ondernemingspensioenfondsen in het nieuwe pensioenstelsel naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 24 februari 2022 heeft de minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen de antwoorden op Kamervragen over de evaluatie van de Uniforme Rekenmethodiek naar de Eerste Kamer gestuurd.

Op 11 maart 2022 heeft de minister van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een reactie op een brief van de Eerste Kamer over wetgevingstrajecten en wetsvoorstellen inzake pensioenen naar de Eerste Kamer gestuurd.

Op 17 maart 2022 heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid bekend gemaakt dat opsporingsinstanties, FIU en de Belastingdienst informatieaanvragen over rekeningnummer of rekeninghouders voortaan digital via het Verwijzingsportaal Bankgegevens (VB) kunnen afhandelen. Voorheen moesten identificerende gegevens handmatig gegevens worden op gevragen bij banken. De doorlooptijd wordt verkort van enkele weken tot enkele seconden. Opsporingsdiensten en FIU kunnen daardoor sneller en effectiever onderzoek naar criminele activiteiten doen en de Belastingdienst kan beter fraude voorkomen.

Op 14 februari 2022 heeft de AFM gemeld dat een mogelijk tegenvallend eindkapitaal bij winstdelende (kapitaal)verzekeringen vraagt om intensief contact tussen verzekeraars en hun klanten. Klanten ontvangen jaarlijks een winstbrief over de hoogte van het opgebouwde kapitaal, maar er is meer nodig om klanten duidelijk te maken dat het eindkapitaal lager kan zijn dan verwacht. De AFM heeft handvatten opgesteld voor algemene informatieverstrekking en informatieverstrekking over derdepijlerpensioenproducten.

Op 22 februari 2022 heeft de AFM de resultaten gepubliceerd van een verkennend onderzoek naar oorzaken van incorrecte communicatie door pensioenuitvoerders. Hieruit blijkt dat Nederlanders informatie over hun pensioen niet altijd volledig, tijdig of correct ontvangen. In ruim de helft van deze gevallen ligt de oorzaak in de vertaalslag van pensioenadministratie naar communicatie-uitingen. De AFM roept de pensioensector op om de vertaalslag van administratie naar communicatie te verbeteren nu de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel voor de deur staat.

Op 24 februari 2022 heeft de AFM financiële instellingen geïnformeerd over de door de Europese Unie op 23 februari 2022 tegen Rusland ingestelde sancties. De AFM verwacht dat instellingen controleren of de uitvoeringsverordeningen van de Europese Unie van toepassing zijn op bijvoorbeeld cliënten, de wederpartij bij een financiële transactie of product of de financiële diensten die worden verleend. Als de verordeningen van toepassing zijn dienen de geboden en verboden in de verordening direct te worden toegepast: bevries de tegoeden en/of economische middelen, voorkom dat de tegoeden en/of economische middelen direct of indirect ter beschikking worden gesteld en voorkom dat de verboden financiële diensten worden verleend. De AFM wil instellingen er expliciet op wijzen dat het ook verboden is om bewust of opzettelijk deel te nemen aan activiteiten die ertoe strekken of tot gevolg hebben dat de vastgestelde sancties worden omzeild.

Op 28 februari 2022 heeft de AFM de resultaten gepubliceerd van een gezamenlijk Frans-Nederlands onderzoek naar het in Frankrijk ingestelde tijdelijke short-sellverbod voor Franse effecten. Het onderzoek is uitgevoerd door de AFM en de Franse toezichthouder Autorité des Marchés Financiers (AMF). Uit het onderzoek blijkt dat het verbod gemengde effecten heeft gehad op de markt. De AFM en AMF zien over de onderzochte periode dat er geen significant verschil was in de koersontwikkelingen tussen beide markten.

Op 28 februari 2022 heeft de AFM de belangrijkste uitkomsten gepubliceerd van de in januari en februari 2022 georganiseerde bijeenkomsten met de sector, beleggers en andere stakeholders over niet-financiële informatie in verslaggeving. Centraal daarbij stonden transparantie over de impact van ondernemingen op het klimaat, de mens en maatschappij en hoe deze duurzaamheidsaspecten ondernemingen zelf raken.

Op 2 maart 2022 heeft de AFM bekend gemaakt dat het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT), waarin naast de AFM de Autoriteit Consument en Markt, de Autoriteit Persoonsgegevens en het Commissariaat voor de Media zijn vertegenwoordigd, ervoor pleit dat bedrijven, instellingen en overheden moeten mensen beter voorlichten hoe zij hun gegevens online gebruiken. SDT start daarom een onderzoek naar hoe bedrijven, instellingen en overheden internetgebruikers kunnen informeren op een manier die iedereen begrijpt.

Op 10 maart 2022 heeft de AFM gereageerd op de uitkomsten van een onderzoek van ESMA over het toezicht op grensoverschrijdende activiteiten van beleggingsondernemingen en kredietinstellingen in zes EU-lidstaten. ESMA is positief over de manier waarop de AFM samenwerkt met andere Europese toezichthouders. Voor de AFM is effectieve samenwerking een cruciaal onderdeel in de verbetering van grensoverschrijdend toezicht. Dit vraagt wel om aanpassing van de huidige wet- en regelgeving. De AFM heeft hier onlangs in een gezamenlijk position paper met de Franse toezichthouder AMF concrete suggesties voor gedaan. Noodzakelijke verbeterpunten zijn betere uitwisseling van informatie en versterking van de rol van de host toezichthouder.

Op 16 maart 2022 heeft de AFM bekend gemaakt dat de klacht die de AFM heeft ingediend tegen een (voormalig) accountant van Accon AVM, die de controleverklaring bij de jaarrekening 2017 van energieleverancier DGB onvoldoende onderbouwde, volledig gegrond is verklaard door de Accountantskamer.

Op 16 maart 2022 heeft de AFM de halfjaarlijkse Signalenmonitor gepubliceerd. Daaruit blijkt dat na een jarenlange stijging het aantal meldingen over misleiding door CFD-aanbieders bij de AFM fors daalde in de tweede helft van 2021. Het aantal signalen over mogelijke misleiding bij investeringen in crypto’s en buitenlandse valuta (forex) steeg juist.

Op 18 maart 2022 heeft de AFM het rapport ‘Naar een betere bescherming van de pensioendeelnemer’ gepubliceerd. Hierin constateert de AFM dat sommige pensioenfondsen onnodige drempels opwerpen om klachten in te dienen. Klachtenprocedures zijn bovendien niet altijd (goed) vindbaar voor deelnemers. Dat is onwenselijk, ook omdat een deelnemer niet terechtkan bij de Ombudsman Pensioenen zonder eerst de klachtprocedure bij het eigen fonds in het geheel doorlopen te hebben. Voor pensioenuitvoerders doet de AFM in het rapport enkele aanbevelingen om de klachtenprocedure te verbeteren. De AFM roept de wetgever op de klachtenprocedures van alle pensioenuitvoerders wettelijk te verankeren.

Op 21 maart 2022 heeft de AFM financieel dienstverleners naar aanleiding van meldingen opgeroepen op te letten alvorens een deelvergunning in te trekken. Financieel dienstverleners moeten voor zichzelf een goede afweging maken voordat ze een deelvergunning intrekken.

Op 24 maart 2022 heeft de AFM een document gepubliceerd met aanbevelingen aan de hand van praktijkvoorbeelden voor wat hypotheekverstrekkers kunnen en moeten doen om eventuele betalingsproblemen van klanten tegen te gaan.

Op 15 februari 2022 heeft DNB bekend gemaakt dat zij vanaf 12 februari door de wetgever formeel is aangewezen als CCP-resolutieautoriteit. Deze aanwijzing vloeit voort uit de Europese Verordening voor herstel en afwikkeling van centrale tegenpartijen (CCP’s) die in februari 2021 in werking is getreden. Daarin is onder andere bepaald dat de lidstaten een afwikkelingsautoriteit moeten aanwijzen. DNB is al enkele jaren verantwoordelijk voor afwikkeling (resolutie) van banken, bepaalde beleggingsondernemingen en verzekeraars.

Op 16 februari 2022 heeft DNB een onderzoek over een Europese of Nederlandse CO2-belasting van een werkgroep van het Platform voor Duurzame Financiering gepubliceerd. Conclusie van het onderzoek ‘The impact of carbon pricing’ is dat een Europese of Nederlandse CO2-belasting de Nederlandse economie vrijwel hetzelfde treft, maar dat onze economie juist profiteert van een internationale belasting. Daarnaast geeft het onderzoek aan dat goede data nodig zijn voor de introductie van een CO2-belasting en dat emissies op granulair niveau beschikbaar moeten zijn. Om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te kunnen halen, is bovendien een bredere benadering nodig. Zo moet er naast de prijs van emissie en emissiereductie ook meer gekeken worden naar behoud van biodiversiteit.

Op 17 februari 2022 heeft DNB bekend gemaakt dat Nederlandse beleggingen in EU-obligaties behoren tot de top drie grootste binnen de Europese Unie. Het opgehaalde kapitaal uit deze obligaties financiert de omvangrijke coronaherstelplannen van de Europese Commissie. Vele van deze obligaties hebben het label ‘sociaal’ of ‘groen’, waarmee ingespeeld wordt op de toenemende vraag naar maatschappelijk verantwoorde investeringen. Binnen Nederland zijn de EU-effecten met name populair bij banken en pensioenfondsen, waarbij banken de obligaties uit het tweede herstelprogramma ‘NextGenerationEU’ lijken te verkiezen boven eerder uitgegeven ‘SURE’ obligaties.

Op 24 februari 2022 heeft DNB een toelichting gepubliceerd op de door de Europese Unie op 23 februari 2022 tegen Rusland ingestelde sancties met betrekking tot acties die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnen of bedreigen. Instellingen die onder toezicht staan van DNB moeten controleren of de verordeningen van toepassing zijn op de instelling, de klanten, deelnemers of beleggingen. Indien de verordeningen van toepassing zijn dienen de geboden en verboden in de verordening direct te worden toegepast. Bevriezingen dienen direct te worden gemeld aan DNB. In bepaalde gevallen kan een ‘hit’ worden aangemerkt als ongebruikelijke transactie in de zin van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Indien dit het geval is moet deze transactie ook bij FIU-Nederland worden gemeld.

Op 25 februari 2022 heeft DNB negen vragen en antwoorden gepubliceerd over de sancties die de Europese Unie aan Rusland heeft opgelegd, en de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de Nederlandse economie.

Op 25 februari 2022 heeft DNB de definitieve versie van het contracyclische kapitaalbuffer (CCyB) raamwerk gepubliceerd. Na een consultatieperiode van zes weken heeft DNB één reactie ontvangen van de Nederlandse Vereniging van Banken. Naar aanleiding van deze reactie heeft DNB verder verduidelijkt dat zij bij het loslaten van de buffer een periode zal communiceren waarin DNB verwacht de buffer niet te herstellen.

Op 3 maart 2022 heeft DNB bekend gemaakt dat de EBA in 2022 opnieuw aan een representatieve selectie Europese banken vragen inzicht te geven in hun diversiteitsbeleid en de daarmee bereikte resultaten. Dit gebeurt met de Diversity Benchmark. De laatste keer dat dit gebeurde, in 2018, is deze uitvraag via DNB uitgezet onder 25 Nederlandse banken en DNB verwacht dat dit ook deze keer het geval zal zijn.

Op 4 maart 2022 heeft DNB uiteengezet welke verplichtingen een financiële instelling heeft om de door de Europese Unie ingestelde sancties jegens Rusland na te leven en wat een instelling moet doen wanneer er sprake is van een zogenoemde ‘hit’.

Op 4 maart 2022 is DNB een consultatie gestart voor de door DNB opgestelde good practice voor het beheer van environmental, social, governance (ESG) risico’s. Pensioenfondsen zijn wettelijk verplicht om risico’s die verband houden met milieu en klimaat, mensenrechten en sociale verhoudingen te integreren in het risicobeheer. Om de sector te helpen invulling te geven aan het risicobeheer van ESG-risico’s en deze beter te verankeren, heeft DNB de good practice opgesteld. De consultatie loopt tot en met 15 april 2022.

Op 7 maart 2022 heeft DNB bekend gemaakt dat zij op 18 december 2019 aan Aegon Bank N.V. (AEB) een aanwijzing heeft gegeven. Deze aanwijzing heeft DNB gegeven, omdat AEB verschillende bepalingen uit de Wet op het financieel toezicht (Wft) en het Besluit prudentiële regels Wft (Bpr) heeft overtreden ten aanzien van haar portefeuille consumenten- en MKB-leningen.

Op 11 maart 2022 heeft DNB financiële instellingen opgeroepen om alert te blijven vanwege een verhoogde cyberdreiging door Russische hackers. DNB ziet informatiebeveiliging en daarmee samenhangende cyberrisico’s als één van de belangrijke operationele risico’s bij financiële instellingen. Daarom heeft DNB voorbeelden voor de beheersing van deze risico’s gedeeld in Q&A’s en Good Practices.

Op 17 maart 2022 is DNB een consultatie gestart over de wijziging van de Regeling specifieke bepalingen IFR en IFD. Met de aanvulling van de Regeling legt DNB haar beleidsinvulling van drie opties en discreties, voortvloeiend uit de Investment Firm Regulation (IFR) en de Investment Firm Directive (IFD), formeel vast. De consultatieperiode loopt tot en met 15 april 2022.

Op 16 maart 2022 heeft het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) het verslag van de vergadering van 11 februari 2022 gepubliceerd. In de vergadering heeft het FSC gesproken over de actuele ontwikkelingen en risico’s voor financiële stabiliteit, de algemene situatie en structurele kwetsbaarheden op de huizenmarkt en de ontwikkelingen in de niet-bancaire financiële sector en liquiditeitsrisico’s bij pensioenfondsen in tijden van marktstress en over de gevolgen van de komst van grote handelsplatformen naar Nederland sinds de Brexit. Als gevolg van oplopende inflatie en rentes doet zich een omslag op financiële markten voor. Het FSC constateert dat het van belang is dat deze aanpassing geleidelijk verloopt. Daarnaast bestaan op dit moment zorgen over de geopolitieke situatie die economische en financiële kwetsbaarheden kunnen versterken. Verder pleit het FSC voor een bredere aanpak van de huizenmarkt, waarbij zowel de aanbod- als vraagkant en de samenhang tussen kopen en huren integraal moeten worden bezien. Tot slot zal het FSC nader onderzoek doen naar de eventuele beleidsimplicaties van liquiditeitsrisico’s bij pensioenfondsen en hebben betrokken partijen geconstateerd dat zich na de Brexit geen grote systeemrisico’s op handelsplatformen voordoen.

Op 18 februari 2022 heeft Eumedion haar reactie ingediend op de Europese consultatie om de Europese openbare kapitaalmarkten aantrekkelijker te maken voor met name middelgrote en kleine ondernemingen (de Listing Act). Eumedion wijst er in haar reactie op dat het ontbreken van een zogenoemde ‘aandelencultuur’ in Europa en de terughoudendheid bij ondernemers om permanent in de publieke schijnwerpers te staan grotere obstakels voor een beursgang in Europa zijn dan de wettelijke regels voor een beursgang en de doorlopende transparantieverplichtingen daarna. Eumedion beveelt de Europese Commissie daarom aan om terughoudend te zijn met het versoepelen van de wettelijke prospectus- en noteringsregels. Deze regels hebben juist tot doel om beleggers te beschermen om hen zo te bewegen in (potentiële) beursgenoteerde ondernemingen te investeren. Eumedion is wel voorstander van een verdere Europese harmonisatie van de bestaande regels en de introductie van Europees toezicht op prospectussen.

Op 14 maart 2022 heeft Eumedion haar reactie gepubliceerd op het door de Europese Commissie gepubliceerde ESAP-voorstel voor de oprichting van een Europees centraal toegangspunt voor ondernemingsinformatie (‘ESAP’). Volgens Eumedion moet het voorstel op een aantal onderdelen worden aangepast. Eumedion vindt, ten eerste, dat beleggers erop moeten kunnen vertrouwen dat het centrale informatiepunt de gedeponeerde stukken niet later openbaar zal maken dan enig ander communicatieplatform. In de tweede plaats wijst Eumedion op het toenemende belang voor beursgenoteerde ondernemingen om kruisverwijzingen naar bepaalde (andere) documenten te maken. ESAP kan eraan bijdragen dat deze kruisverwijzingen ook met het verstrijken van tijd relevant blijven. In de derde plaats spreekt Eumedion zich sterk uit tegen het verwijderen van stukken uit ESAP na tien jaar. Stukken zouden voor onbepaalde tijd beschikbaar dienen te blijven, in overeenstemming met de onbeperkte beschikbaarheid van ondernemingsstukken in een vergelijkbare databank in de Verenigde Staten.

Op 10 maart 2022 heeft de NVB bekend gemaakt dat zij in de komende maanden gesprekken voert met ondernemersorganisaties en andere stakeholders om te kijken of en hoe de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering kan worden vernieuwd. Uit een evaluatie van de gedragscode door economisch onderzoeksbureau SEO op basis van gesprekken met stakeholders komt naar voren dat de code voor meer duidelijkheid heeft gezorgd en dat de minimum normen uit de code er voor zorgen dat er meer uniformiteit in de behandeling van klanten is gekomen. Daardoor weten klanten bij een financiering beter waar we ze aan toe zijn en waar ze hun bank op kunnen aanspreken.

Op 10 maart 2022 heeft de NVB een webpagina gepubliceerd waarop zij voortdurend bericht over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot de door de Nederlandse banken uit te voeren sancties die door de Europese Unie zijn opgelegd naar aanleiding van de situatie in Oekraïne.

Op 23 maart 2022 heeft het Verbond van Verzekeraars de resultaten gepubliceerd van een in 2020 door Stichting toetsing verzekeraars uitgevoerd onderzoek naar de naleving van procescodes door verzekeraars. Na de eerste toetsronde bleken niet alle verzekeraars te voldoen. Na de mogelijkheid tot herstel voldoen alle verzekeraars aan de procescodes en op drie na aan het Protocol Verzekeringskeuringen. Wel is er ruimte voor verbetering. Het gaat hierbij vooral om het niet goed naleven van procesmatige voorschriften. Zo stelde een aantal verzekeraars vragen over een eerdere afwijzing op medische gronden. Hoewel een dergelijke vraag niet automatisch leidt tot een afwijzing maar tot nader onderzoek door de medisch adviseur, mag de medisch adviseur zo’n vraag niet stellen. Ook brachten niet alle medisch adviseurs de consument op de hoogte van een afwijkend advies, terwijl dit wel moet.

Op 2 februari 2022 heeft de Pensioenfederatie een korte reactie gegeven op de conclusie van het onderzoek ‘The impact of carbon pricing’ van de werkgroep CO2-beprijzing onder het Platform van de Duurzame Financiering. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat een Europese of Nederlandse CO2-belasting de Nederlandse economie vrijwel hetzelfde treft, maar dat onze economie juist profiteert van een internationale belasting, dus breder dan alleen de EU. De Pensioenfederatie merkt op dat het zich eerder heeft uitgesproken als voorstander van een eerlijke CO2-heffing naar het principe van ‘de vervuiler betaalt’. Daarmee kunnen beleggers als pensioenfondsen hun investeringsprocessen beter en meer toekomstbestendig inrichten.

Op 22 februari 2022 heeft de Pensioenfederatie gereageerd op de resultaten van een onderzoek van de AFM naar de kwaliteit van pensioenadministraties en de communicatie met deelnemers. De Pensioenfederatie constateert dat de data die de AFM heeft gebruikt uit 2019 stammen. De verbeteracties naar aanleiding van de brief van de minister van SZW uit januari 2020, zijn dan ook gestart in het rapportagejaar 2020. De AFM geeft aan dat in 2020 niet alle pensioenfondsen beschikten over een correctiebeleid. De Pensioenfederatie heeft hiervoor in 2021 een servicedocument (alleen toegankelijk voor leden) opgesteld. De Pensioenfederatie verwacht dat de cijfers inmiddels zijn verbeterd, maar ziet ook aanleiding om het servicedocument nogmaals actief onder de aandacht te brengen van haar leden, de pensioenfondsen.

Op 24 februari 2022 heeft de Pensioenfederatie gereageerd op het voorstel van de Europese Commissie voor een Sustainable Corporate Governance Directive. De Pensioenfederatie steunt een wettelijke due diligence verplichting voor (grote) bedrijven en juicht een uniforme aanpak in Europa toe. Tegelijkertijd worden beleggers, zoals pensioenfondsen, met meer dan 500 werknemers ook onder de Richtlijn gebracht. De Nederlandse pensioensector is al bezig met het implementeren van de OESO-richtlijnen via het IMVB-Convenant, dat afgestemd is op de rol die pensioenfondsen spelen als belegger. De Pensioenfederatie gaat bestuderen of het voorstel voldoende rekening houdt met de verschillende rollen van beleggers en ondernemingen. Daarnaast moeten de verplichtingen duidelijk en scherp geformuleerd worden, zodat tevoren duidelijk is wat ondernemingen en investeerders moeten doen om aan de Richtlijn te voldoen. De komende periode zal de Pensioenfederatie het voorstel goed bestuderen om haar positie verder te bepalen.

Op 25 februari 2022 heeft de Pensioenfederatie gemeld verheugd te zijn met de uitspraak van de Hoge Raad over het uitsluiten van niet-betaalde pensioenpremies in een door de rechter opgelegd akkoord op basis van de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (Whoa). De uitspraak van de Hoge Raad is volgens de Pensioenfederatie in lijn met Implementatiewet richtlijn herstructurering en insolventie die op 21 februari 2022 openbaar werd. Met dit wetsvoorstel en de uitspraak van de Hoge Raad staat nu vast dat vorderingen tot betaling van pensioenpremie niet kunnen worden gewijzigd in het kader van een WHOA-akkoord. Zo is beter geborgd dat de pensioenopbouw van werknemers niet in gevaar komt als gevolg van een dergelijk gedwongen akkoord.

Op 3 maart 2022 heeft de Pensioenfederatie bekend gemaakt dat De Monitoringcommissie Code Pensioenfondsen in haar Nalevingsrapportage 2020-2021 tot de conclusie komt dat de Code Pensioenfondsen kan rekenen op een breed draagvlak. De Code Pensioenfondsen blijkt een belangrijke rol te spelen bij het waarborgen van goed pensioenbestuur, waaronder het interne toezicht. De ruimte voor verbetering zit in het gebruik ervan door interne toezichthouders maar ook in de Code zelf. De commissie adviseert interne toezichthouders een toezichtvisie op te stellen, om de rol en agenda van het toezichtorgaan te verduidelijken.

Op 18 maart 2022 heeft de Pensioenfederatie bekend gemaakt dat de zes aanbevelingen van de AFM naar aanleiding van hun onderzoek naar klachtenprocedures van pensioenfondsen worden opgenomen in de op te zetten gedragslijn klachten, waar de Pensioenfederatie sinds december 2021 mee bezig is. Medio juni 2022 legt de Pensioenfederatie de gedragslijn in de algemene ledenvergadering voor aan de leden.

Op 7 maart 2022 heeft de KNB gemeld dat verschillende politieke partijen de minister van Financiën vragen of de verplichte UBO-registratie kan worden uitgesteld. Zij maken zich, net als VNO-NCW en MKB-Nederland, zorgen over de privacy van de personen in het UBO-register en beroepen zich op een conclusie van de Advocaat-Generaal van het Europese Hof van Justitie.

Op 16 februari 2022 heeft de NBA gereageerd op de consultatie van de Europese Commissie over de kwaliteit van corporate reporting. Naast een reactie via de EFAA (het Europese samenwerkingsverband voor accountants in het mkb) en Accountancy Europe is ook een eigen reactie ingediend. Via de eigen inbreng is de nadruk gelegd op de Nederlandse situatie ten aanzien van elementen als verplicht rapporteren over fraude en continuïteit, de opzet van kwaliteitsindicatoren, de rol van rvc’s bij accountantsorganisaties en dergelijke. In de basis volgt de NBA verder EFAA en Accountancy Europe, net als beroepsorganisaties uit andere Europese landen.

Op 16 februari 2022 heeft de NBA gereageerd op de derde voortgangsrapportage van de kwartiermakers. Het bestuur van de NBA heeft ‘met instemming’ kennis genomen van de rapportage. De urgentie om op het gebied van fraude verdere stappen te zetten wordt door de NBA onderschreven. In twee stappen gaat de NBA oorzakenanalyses doen op fraude; op korte termijn op basis van de bestaande analyses door kantoren, gevolgd door een meer fundamentele wetenschappelijke analyse later dit jaar.

Op 24 februari 2022 heeft de NBA bekend gemaakt dat het Openbaar Ministerie (OM) vorig jaar beslag heeft gelegd op € 368 miljoen aan crimineel geld. Daarnaast steeg het aantal witwasonderzoeken met bijna 34% en waren onder meer accountants verantwoordelijk voor een stijging in meldingen van ongebruikelijke transacties. Het OM meldt verder dat het in 2022 extra aandacht besteedt aan digitale geldstromen, het mogelijk maken van efficiëntere informatiedeling tussen de opsporingsdiensten binnen de wettelijke kaders, en het versnellen van de afhandeling van opsporingsonderzoeken en internationale samenwerking.

Op 8 maart 2022 heeft de NBA een onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer aangehaald. De Eerlijke Bankwijzer onderzocht hoe banken intern de ongelijkheid tussen man en vrouw aanpakken. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste Nederlandse banken nog altijd te weinig aandacht hebben voor vrouwenrechten en ongelijkheid. Die ongelijkheid uit zich met name in de salarissen van vrouwen. Van de acht onderzochte Nederlandse banken scoorde ING van de grootbanken het slechtst. De Volksbank, bekend van merken als SNS en ASN Bank, had de beste score. Ten opzichte van twee jaar geleden scoorden ABN AMRO en Van Lanschot al wel beter.

Op 10 maart 2022 heeft de NBA gemeld dat Nederland werkt aan spoedwetgeving om trustkantoren te verbieden hun diensten aan te bieden aan Russische cliënten. Dat heeft minister Sigrid Kaag (Financiën) gezegd in een debat in de Tweede Kamer. Zij wil dit liever in EU-verband regelen, maar heeft haar ambtenaren toch opdracht gegeven op nationaal niveau alvast voorbereidingen te treffen. Kaag spreekt van een ‘terugvaloptie’ voor als het niet lukt Europese afspraken te maken. Als Nederland hier eigenmachtig toe besluit, kunnen Russische bedrijven en oligarchen hun geldstromen nog altijd laten beheren via trustkantoren in landen als Malta, Luxemburg, Cyprus of Ierland, waarschuwt de minister.

Van 1 februari tot en met 27 maart 2022 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

On 14 February 2022 the European Commission published Commission Delegated Regulation (EU) 2022/192 of 20 October 2021 amending the regulatory technical standards laid down in Commission Delegated Regulation (EU) No 1151/2014 as regards the information to be notified when exercising the right of establishment and the freedom to provide services.

On 21 February 2022 the European Commission launched a targeted consultation to gather views on how to improve retail investing in the European Union. The targeted consultation aims to look at specific ways to do this, in particular by improving so-called suitability and appropriateness tests, which assess investors’ profiles. One particular area that the consultation explores is whether retail investors would benefit from a new type of suitability assessment, focused on their personal situation and investment needs, which could provide them with more support along their investment journey to better achieve their investment objectives. The consultation is open until 21 March 2022.

On 22 February 2022 the European Commission published Commission Delegated Regulation (EU) 2022/244 of 24 September 2021 supplementing Regulation (EU) 2019/2033 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards specifying the amount of total margin for the calculation of the K-factor ‘clear margin given’ (K-CMG).

On 23 February 2022 the European Commission adopted a proposal for a Directive on corporate sustainability due diligence. The aim of this Directive is to foster sustainable and responsible corporate behaviour and to anchor human rights and environmental considerations in companies’ operations and corporate governance. The new rules will ensure that businesses address adverse impacts of their actions, including in their value chains inside and outside Europe.

On 2 March 2022 the European Union agreed to exclude key Russian banks from the SWIFT system, the world’s dominant financial messaging system. This measure will stop these banks from conducting their financial transactions worldwide in a fast and efficient manner. Today’s decision has been closely coordinated with the EU’s international partners, such as the United States and the United Kingdom.

On 7 March 2022 the European Commission launched a feedback period on the equivalence of the regulatory framework for central counterparties in Malaysia to the requirements of Regulation (EU) No 648/2012 of the European Parliament and of the Council. The feedback period runs until 4 April 2022.

On 9 March 2022 the European Commission published Commission Delegated Regulation (EU) 2022/352 of 29 November 2021 amending Delegated Regulation (EU) 2019/815 as regards the 2021 update of the taxonomy laid down in the regulatory technical standards on the single electronic reporting format.

On 16 March 2022 the European Commission proposed changes to the Central Securities Depositories Regulation to enhance the efficiency of the EU’s settlement markets, while safeguarding financial stability. The proposal is a key component of the 2020 Capital Markets Union Action Plan. The overall aim of the proposal is to make securities settlement in the EU safer and more efficient, thereby improving the attractiveness of the EU’s capital markets and ultimately contributing to the financing of our economy. The European Commission also published a set of Questions and Answers about the changes proposed to the Central Securities Depositories Regulation.

On 17 March 2022 the European Commission launched a feedback period for the proposal for Regulation of the European Parliament and of The Council, amending Regulation (EU) No 909/2014 as regards settlement discipline, cross-border provision of services, supervisory cooperation, provision of banking-type ancillary services and requirements for third-country central securities depositories. The feedback period is open until 5 April 2022.

On 18 March 2022 the European Commission adopted Commission Delegated Regulation (EU) 2022/439 of 20 October 2021 supplementing Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council with regard to regulatory technical standards for the specification of the assessment methodology competent authorities are to follow when assessing the compliance of credit institutions and investment firms with the requirements to use the Internal Ratings Based Approach.

On 22 March 2022 the European Commission announced that from that day onwards the pan-European personal pension product (‘PEPP’) Regulation, adopted in 2019, starts to apply. This will pave the way for a new voluntary EU-wide scheme for people to save for their retirement, and a broad range of financial institutions across the EU will be able to offer it. PEPP – a key part of the Commission’s Action Plan to strengthen the Capital Markets Union – will be available as a complement to public and occupational pension systems, alongside existing national private pension schemes.

On 24 March 2022 the European Commission published Commission Delegated Regulation (EU) 2022/466 of 17 December 2021 supplementing Regulation (EU) No 600/2014 of the European Parliament and of the Council by specifying criteria for derogation of the principle that approved publication arrangements and approved reporting mechanisms are supervised by the European Securities Markets Authority.

On 14 March 2022 MEPs agreed on draft rules on supervision, consumer protection and environmental sustainability of crypto-assets, including cryptocurrencies such as bitcoins. Key provisions agreed by MEPs for those issuing and trading crypto-assets (including asset-referenced tokens and e-money tokens) cover transparency, disclosure, authorisation and supervision of transactions. Consumers would be better informed about risks, costs and charges. In addition, the legal framework supports market integrity and financial stability by regulating public offers of crypto-assets. Finally, the agreed text includes measures against market manipulation and to prevent money laundering, terrorist financing and other criminal activities.

On 23 February 2022 the European Council announced that the Council adopted a package of measures to respond to the decision by the Russian Federation to proceed with the recognition of the non-government controlled areas of the Donetsk and Luhansk oblasts of Ukraine as independent entities, and the subsequent decision to send Russian troops into these areas.

On 25 February 2022 the European Council announced that the Council decided to sanction Vladimir Putin, President of the Russian Federation and Sergey Lavrov, Minister of Foreign Affairs of the Russian Federation. The Council also agreed on a further package of individual and economic measures covering also Belarus to respond to the unprovoked and unjustified military aggression carried out by the Russian Federation against Ukraine.

On 25 February 2022 the EU Ministers for Finance, the European Commission and the European Central Bank issued a joint statement on Ukraine. The European Council agreed on restrictive measures that will impose massive and severe consequences on Russia. The Ministers for Finance will implement these financial and economic sanctions immediately. Those sanctions will last as long as needed and will be complemented by additional decisions. The Ministers for Finance asked the European Commission and the ECB to assess the consequences of cutting further the access of Russian institutions to the financial system.

On 25 February 2022 the Eurogroup issued a statement on the digital euro project. The Eurogroup supports the work carried out by the Eurosystem and the Commission on a digital euro. The Eurogroup took stock of developments so far, based on an update from the ECB and the Commission on their respective work. Ministers support a high level of innovation and ambition during the investigation phase, close monitoring of emerging trends, and the ability to react and adapt to changing demands, whilst recognizing the trade-off between designing an ambitious product and making fast progress. The next thematic discussion, in April 2022, will be on privacy considerations and how they square with other policy objectives, such as countering money laundering, illicit financing and tax evasion.

On 11 March 2022 the European Supervisory Authorities (ESAs) released a statement in which it warned consumers that many crypto-assets are highly risky and speculative. The ESAs set out key steps consumers can take to ensure they make informed decisions.

On 25 March 2022 the European Supervisory Authorities (ESAs) updated their joint supervisory statement on the application of the Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). This includes a new timeline, expectations about the explicit quantification of the product disclosures under Article 5 and 6 of the Taxonomy Regulation, and the use of estimates. The supervisory statement aims to promote an effective and consistent application and national supervision of the SFDR, thus creating a level playing field and protecting investors.

On 21 February 2022 EBA published its updated questionnaires used for the assessment of regulatory and supervisory frameworks of third countries, to reflect certain provisions recently introduced by the revised prudential regulation in the EU. The methodology used for this type of assessment is based on two questionnaires: a 1st step questionnaire, which provides an initial screening, focusing on the most relevant requirements and principles and identifying similar laws in place and a 2nd step questionnaire, which allows for a granular and more detailed investigation of third country frameworks by identifying and mapping similar rules and provisions to the CRR and analysing the divergences.

On 22 February 2022 EBA published its Reports on the annual market risk and credit risk benchmarking exercises. These exercises aim at monitoring the consistency of risk weighted assets (RWAs) across all EU institutions authorised to use internal approaches for the calculation of capital requirements. Regarding market risk, for the majority of participating banks, the results confirm low dispersion in the initial market valuation (IMVs) and increased dispersion in the VaR submissions. For credit risk, the variability of RWA remained rather stable, despite the pandemic and banks’ efforts to re-develop or re-calibrate their models to comply with the policies set out in the EBA internal rating-based (IRB) roadmap. A particular focus has been put on analysing the impact of the pandemic and the compensating public measures on the IRB models.

On 22 February 2022 EBA published the findings of its assessment of competent authorities’ responses to the 2020 Luanda leaks. The EBA found that competent authorities across the EU adopted significantly different approaches for identifying and tackling money laundering (ML) and terrorist financing (TF) risks highlighted by the leaks. These approaches varied beyond what the EBA would have expected under a risk-based approach.

On 24 February 2022 EBA published its final Guidelines on the limited network exclusion under the Payment Service Directive (PSD2). These Guidelines clarify how national competent authorities should assess whether a network of service providers or a range of goods and services qualify as ‘limited’ and are, therefore, not subject to the Directive. Payment instruments that might benefit from this exclusion include store cards, fuel cards, public transport cards, and meal vouchers. The Guidelines aim at addressing significant inconsistencies on how this exclusion has in the past been applied across the EU, contributing to the Single Market for payment services in the EU and ensuring transparency for supervisors and customers.

On 25 February 2022 EBA published its report on the implementation of the European Systemic Risk Board (ESRB) Recommendation on identifying legal entities. The report provides information on the substance, such as the legal form of the measure and the type of financial institutions covered, as well as on the timing of the actions taken by the EBA in relation to the implementation of the Recommendation.

On 2 March 2022 EBA published a Report which analyses the recent developments and challenges of introducing sustainability in the EU securitisation market. The EU sustainable market is still at an early stage of development and the application of sustainability requirements in securitisation appears to require further clarification. The Report examines how sustainability could be introduced in the specific context of securitisation to foster transparency and credibility in the EU sustainable securitisation market and to support its sound development.

On 11 March 2022 EBA released a statement concerning the sanctions against Russia following the invasion of Ukraine in which it underscores the need for European banks and other financial institutions to implement and comply with the restrictive measures adopted in response to the Ukrainian crisis. EBA is working with relevant authorities to ensure proper implementation by all financial institutions of these restrictive measures. As part of this, EBA will collect and filter queries related to the scope of the restrictive measures as they apply to banks, and channel them to the EU Commission who will answer them.

On 18 March 2022 EBA published its final revised Guidelines on common procedures and methodologies for the supervisory review and evaluation process (SREP) and supervisory stress testing. The revisions aim at implementing the amendments to the Capital Requirements Directive (CRD V) and Capital Requirements Regulation (CRR II) and promoting convergence towards best supervisory practices.

On 22 March 2022 EBA published the findings from its assessment of competent authorities’ approaches to the anti-money laundering and countering the financing of terrorism (AML/CFT) supervision of banks. Since the EBA started those reviews in 2019 and strengthened its AML/CFT guidance, national supervisors have started to adopt meaningful reforms to improve their AML/CFT supervision, but the EBA found that significant challenges remain in important areas such as the identification and assessment of money laundering and terrorist financing (ML/TF) risks.

On 22 March 2022 EBA launched a call for research papers in view of its 11th Policy Research Workshop taking place on 26-27 October 2022 on the topic ‘Technological Innovation, Climate Finance and Banking Regulation’. The paper submission deadline is 24 June 2022.

On 23 March 2022 EBA published an updated list of institutions, which have a reporting obligation for the purpose of the 2022 EU supervisory benchmarking exercise. The EBA will be conducting the 2022 benchmarking exercise on a sample of 115 banks from 16 countries across the EU and the European Economic Area. The EBA runs this exercise leveraging on established data collection procedures and formats of regular supervisory reporting and assists Competent Authorities in assessing the quality of internal approaches used to calculate risk weighted exposure amounts.

On 15 February 2022 ESMA published the first Trends, Risks and Vulnerabilities (TRV) Report of 2022. In its outlook for 2022 ESMA continues to see high risks to institutional and retail investors of further, possibly significant, market corrections. The pandemic’s resurgence at the end of 2021 and an uncertain economic and monetary policy outlook are leading market participants to revisit their growth and market expectations. Going forward, ESMA continues to see high risks to investors of further – possibly significant – market corrections as markets remain nervous and geopolitical tensions are rising.

On 15 February 2022 ESMA published its response to the European Commission’s targeted consultation on the Listing Act. The response reflects ESMA’s views on the functioning of the existing regulatory framework for companies’ listing on public markets, particularly in relation to prospectus, corporate governance, transparency, and market abuse rules.

On 16 February 2022 ESMA issued an Opinion containing proposed reforms to the regulatory framework for EU Money Market Funds (MMFs) under the Money Market Funds Regulation (MMFR). The proposals will improve the resilience of MMFs by addressing in particular liquidity issues and the threshold effects for constant net asset value (CNAV) MMFs.

On 23 February 2022 ESMA published a call for evidence on the methodology to assess climate risk with a new stress testing framework for Central Counterparties (CCPs). The call for evidence seeks stakeholders’ views on: (i) a proposed classification of climate risks relevant to CCPs; (ii) the methodology to build an EU-wide climate risk stress testing framework for CCPs; (iii) how to best calibrate this stress test; and (iv) the current development of climate risk assessments by CCPs. Comments can be provided until 21 April 2022.

On 10 March 2022 ESMA published its peer review report on the supervision of cross-border activities of investment firms. With this peer review, ESMA is also issuing Article 16 recommendations to the Cyprus Securities and Exchange Commission (CySEC), the first time ESMA has issued such recommendations to a National Competent Authority (NCA). ESMA identifies in the peer review the need for home NCAs to significantly improve their approach in the authorisation, ongoing supervision and enforcement work, relating to investment firm’s cross border activities.

On 14 March 2022 ESMA, in coordination with National Competent Authorities (NCAs), announced that it is closely monitoring the impact of the Ukraine crisis on financial markets and is prepared to use its relevant tools to ensure the orderly functioning of markets, financial stability and investor protection. This is part of the European Union’s overall response to the tragic consequences of Russia’s military aggression.

On 15 March 2022 ESMA published its assessment of the main elements on the European Commission’s (EC) MiFIR review proposal. The letter focuses on the establishment of the consolidated tape provider (CTP) but also includes elements such as equity and non-equity transparency, reporting and payment for order flow.

On 25 March 2022 ESMA announced a series of updates in relation to the recognition of central counterparties established in third countries (TC-CCPs) under EMIR (Regulation (EU) 648/2012). The updates include the review of recognitions of TC-CCPs that were already previously recognised, the conclusion of revised Memoranda of Understanding (MoUs) with relevant third country authorities, as well as the first-time recognition of the National Securities Clearing Corporation (NSCC).

On 25 March 2022 ESMA announced its decision to extend the application of the recognition decisions under Article 25 of EMIR (Regulation (EU) 648/2012) for the three CCPs established in the United Kingdom.

On 21 March 2022 EIOPA issued its recommendations to supervisors and insurers based on the learnings and experience of EIOPA’s 2021 Insurance Stress Test. Having analysed the results of the stress test, EIOPA has now defined a series of actions that, once implemented, will result in a more resilient insurance sector in Europe.

On 15 February 2022 all members of the European System of Central Banks (ESCB), including the European Central Bank (ECB), simultaneously issued renewed Statements of Commitment to the FX Global Code. This demonstrates their strong commitment to adhere to its principles when acting as foreign exchange market participants, to align their internal practices and processes with its updated principles, and to support and promote adherence to the Code. With these Statements of Commitment, they emphasise that the principles of the Code are important in ensuring the continued integrity and effective functioning of the foreign exchange market. To fully achieve the objective of the Code, the EU central banks also encourage foreign exchange market participants in their jurisdictions to review the updated Code and renew their Statements of Commitment.

On 21 February 2022 the ECB published the results of the December 2021 survey on credit terms and conditions in euro-denominated securities financing and over-the-counter derivatives markets (SESFOD). Financing conditions in securities financing markets continued to ease for most collateral types, but credit conditions in OTC derivatives markets tightened. Market-making activities had decreased for both debt securities and derivatives over the past year but were expected to broadly increase in 2022. Market participants expressed very low confidence in their ability to act as market-makers for corporate bonds in times of stress.

On 14 March 2022 the ECB published an updated assessment of the progress European banks have made on disclosing climate and environmental risks as set out in the ECB’s November 2020 guide. Although there have been improvements since the ECB’s first assessment in late 2020, no bank fully meets the supervisory expectations. Regulation of climate and environmental risk disclosures will become stricter in the coming years, with market participants and the public increasingly expecting more information. Banks therefore need to adjust their practices without delay.

On 25 February 2022 the SRB has announced that it will launch a consultation process on the 2022 ex-ante contributions to the Single Resolution Fund (SRF) on 3 March 2022. The aim of the consultation is to: better structure the communication between the SRB and the institutions, as well as enhance the transparency and robustness of the ex-ante contributions process further. The consultation is open until 17 March 2022.

On 17 March 2022 the SRB published its operational guidance on the identification and mobilisation of collateral in resolution. It is aimed at banks’ capacity to identify and mobilise certain asset classes that could be used as collateral in resolution in a timely way to support financial continuity. This operational guidance complements the SRB’s Expectations for Banks (EfB) document that sets out the capabilities the SRB expects banks to demonstrate to show that they are resolvable, in providing banks with additional guidance on the identification and mobilisation of collateral during and after resolution.

(CBb 14 december 2021, ECLI:NL:CBB:2021:1063, «JOR» 2022/64, m.nt. Nuijten)

(Hof Amsterdams 9 november 2021, ECLI:NL:GHAMS:2021:3415, «JOR» 2022/65, m.nt. Spierings)

(Rb. Amsterdam 21 december 2021, ECLI:NL:RBAMS:2021:7861)

(Rb. Midden-Nederland 29 december 2021, ECLI:NL:RBMNE:2021:6267)

(Parket bij de HR 7 januari 2022, ECLI:NL:PHR:2022:18)

(HR 14 januari 2022, ECLI:NL:HR:2022:13)

(Rb. Amsterdam 19 januari 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:151)

(Rb. Amsterdam 26 januari 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:405)

(HR 11 februari 2022, ECLI:NL:HR:2022:166,«JOR» 2022/120, m.nt. M.J. Bosselaar)

(Bb 2022/25, mr. drs. V. Hoving)

(Bb 2022/27, mr. dr. D.W. Aertsen en S. Bordewijk MSc)

(OR 2022/29, prof. dr. E.P.M. Joosen LLM)

(OR 2022/33, prof. mr. E.J. van Praag)

(OR 2022/34, mr. S.B. Buijn)

(MvV 2022/2.4, mr. M.E.J. Bracco Gartner)

(NTBR 2022/4, E.R. de Jong)

(SEW 2022, nr. 3, dr. A.M. Mooij)

(FR 2022, nr. 2, mr. M.W. Enzerink en mr. N. Hengeveld)

(FR 2022, nr. 2, dr. mr. F.M.A. ’t Hart)

(FR 2022, nr. 3/4, mr. drs. J.J. van der Grint)

(FR 2022, nr. 3/4, mr. F.F. Nagelkerke)

(FR 2022, nr. 3/4, prof. mr. E.J. van Praag)

(FR 2022, nr. 3/4, mr. M. Borrat I Frigola LLM, mr. A.F. Ferwerda en mr. dr. M.B. Voulon)

Een groot deel van door Nederlandse banken verstrekte zakelijke kredieten wordt beheerst door algemene kredietvoorwaarden. Algemene kredietvoorwaarden zijn vrijwel volledig vanuit het perspectief van de bank opgesteld en bevatten bepalingen die nadelig kunnen uitpakken voor kredietnemers. Dit artikel biedt een overzicht van bepalingen die algemene kredietvoorwaarden van diverse Nederlandse banken met elkaar gemeen hebben. Verder komen onderlinge verschillen aan de orde.

Impact carried voor beheerders van private-equityfondsen als verbintenisrechtelijk alternatief voor of aanvulling op de SFDR, de Taxonomieverordening en Level II Wijzigingen

De eigenvoorwetenschap-exceptie in rechtsvergelijkend perspectief