Aflevering 2

De Raad van State heeft van 1 januari tot en met 19 februari 2023 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn van 1 januari tot en met 19 februari 2023 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 13 januari 2023 heeft de Minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over de bijeenkomst met de Eurogroep en de Ecofinraad op 16 en 17 januari 2023 naar de Tweede Kamer gestuurd. De vragen zijn gesteld door diverse partijen in de vaste Tweede Kamercommissie voor Financiën in een verslag van een schriftelijk overleg (VSO) met de minister.

Op 20 januari 2023 heeft de Minister van Financiën de Tweede Kamer middels een Kamerbrief geïnformeerd over de uitspraak van het Hof van Justitie van de EU over het UBO-register en de gevolgen van de uitspraak voor het Nederlandse UBO-register.

Op 6 februari 2023 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over de stand van zaken ten aanzien van de publicatie van statistieken en de hantering van meetbare doelen bij het beleid tegen witwassen.

Op 9 februari 2023 heeft de Staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst de Nota naar aanleiding van het Verslag van de Wet implementatie Richtlijn betalingsdienstaanbieders naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 10 februari 2023 heeft de Staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over de mogelijke impact van het arrest van het Hof van Justitie van de EU over het UBO-register, in relatie tot het initiatiefwetsvoorstel voor de instelling van een centraal aandeelhoudersregister.

Op 13 februari 2023 heeft de Minister van Financiën een reactie naar de Tweede Kamer gestuurd op de aanbevelingen uit de wetenschapstoets Wetsvoorstel plan van aanpak witwassen.

Op 15 februari 2023 heeft de Minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over het onderzoeksrapport over Premiepensioeninstellingen.

Op 15 februari 2023 heeft de Minister van Financiën de antwoorden op vragen over het BNC-fiche wijzigingen verordeningen betreffende instant payments in euro naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 18 januari 2023 heeft de Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen de Nota naar aanleiding van het Verslag en de Nota van Wijziging bij het Wetsvoorstel herziening bedrag ineens naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 6 februari 2023 heeft de Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over de planning van de uitwerking van de moties en toezeggingen behorende bij de plenaire behandeling van het wetsvoorstel Wet toekomst pensioenen. Ook informeert de Minister over de beoogde planning van de lagere regelgeving behorende bij dit wetsvoorstel.

Op 6 februari 2023 heeft de Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over verschillende onderwerpen rond pensioenen.

Op 12 januari 2023 heeft de AFM de Agenda 2023 gepubliceerd waarin de trends en risico’s in de financiële sector worden beschreven en de prioriteiten en activiteiten van de AFM voor het komende jaar worden toegelicht. Gelijktijdig heeft de AFM de Strategie 2023-2026 gepubliceerd met daarin de prioriteiten van de AFM voor de komende jaren.

Op 25 januari 2023 heeft de AFM een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat Nederlanders met beperkte digitale vaardigheden aanzienlijke belemmeringen kunnen ervaren in de toegang tot financiële producten en diensten. Door de toenemende digitalisering moeten mensen steeds meer en steeds moeilijkere digitale handelingen kunnen uitvoeren. In het rapport roept de AFM de financiële sector op om onderzoek te doen onder moeilijk bereikbare doelgroepen en kennis uit te wisselen om de toegankelijkheid tot financiële dienstverlening te verbeteren.

Op 9 februari 2023 heeft de AFM de Voorlopige leidraad risicopreferentieonderzoeken gepubliceerd, waarmee de AFM pensioenuitvoerders richting en duidelijkheid verschaft bij het opzetten van het risicopreferentieonderzoek.

Op 16 februari 2023 heeft de AFM de uitkomsten van een onderzoek gepubliceerd naar online beleggingsplatforms. De AFM heeft verschillende beleggingsplatforms bekeken om een beeld te krijgen van de inrichting en de mogelijke sturing die hiervan uitgaat. Hieruit blijkt dat de manier waarop het platform is ingericht invloed heeft op keuzes die beleggers maken. De AFM vindt het daarom belangrijk dat beleggingsondernemingen bewust rekening houden met de keuzeomgeving bij de inrichting van hun platform.

Op 24 januari 2023 heeft DNB gemeld dat de mondiale standaardzetter voor banken, het Bazels Comité voor Bankentoezicht (BCBS), een Frequently Asked Questions (FAQ) heeft gepubliceerd over klimaatgerelateerde financiële risico’s. De FAQ verduidelijken hoe klimaatrisico’s kunnen worden meegenomen in het bestaande pijler 1 kapitaalraamwerk voor banken. De FAQ beschrijven hoe banken nu al rekening kunnen houden met klimaatrisico bij de berekening van hun risico gewogen activa voor kredietrisico, operationeel risico en marktrisico. Ook zijn er FAQ over de integratie van klimaatrisico in de liquiditeitsdekkingsratio (LCR). De Europese Bankenautoriteit (EBA) zal de inhoud van de FAQ mogelijk meenemen in haar adviesrapport dat in voorbereiding is over de noodzaak van een specifieke prudentiële behandeling voor duurzaamheidsrisico’s in het Europese raamwerk.

Op 31 januari 2023 is DNB een consultatie gestart over wijzigingen in de Regeling verslagstaten pensioenfondsen 2015. In de gewijzigde concept toezichthoudersregeling staan aanpassingen in de rapportagevereisten voor pensioenfondsen. De consultatie loopt tot en met 10 maart 2023.

Op 1 februari 2023 heeft DNB aandacht gevraagd voor de verplichting tot het onmiddellijk melden van nieuwe antecedenten na een toetsing door DNB. DNB toetst of beoogd beleidsbepalers, zoals bestuurders en commissarissen, geschikt zijn om hun functie te vervullen en of hun betrouwbaarheid buiten twijfel staat. Daarbij worden eventuele antecedenten meegewogen. Ook nadat een beleidsbepaler in functie is getreden kunnen zich antecedenten voordoen die relevant zijn voor de geschiktheid en/of betrouwbaarheid van de betreffende persoon.

Op 7 februari 2023 heeft DNB de belangrijkste bevindingen gedeeld van haar jaarlijkse sectorbrede analyse naar niet-financiële risico’s bij verzekeraars. De uitvraag betrof onder meer het risiconiveau en de risicobeheersing van operationele en IT-risico’s en het onderwerp governance, gedrag, cultuur en risicomanagement.

Op 7 februari 2023 heeft DNB de belangrijkste bevindingen gedeeld van haar jaarlijkse sectorbrede analyse naar niet-financiële risico’s bij pensioenfondsen. De uitvraag betrof onder meer het risiconiveau en de risicobeheersing van operationele en IT-risico’s en het onderwerp governance, gedrag, cultuur en risicomanagement.

Op 14 februari 2023 heeft DNB haar position paper over de Wet toekomst pensioenen gepubliceerd, waarin DNB stelt dat de wet een noodzakelijke en belangrijke stap vormt naar een toekomstbestendiger pensioenstelsel. Het wetsvoorstel geeft volgens DNB een robuuste en uitvoerbare basis aan sociale partners en pensioenuitvoerders om keuzes te maken over pensioenregelingen in het nieuwe stelsel.

Op 16 februari 2023 heeft DNB pensioenfondsbesturen opgeroepen om hun operationele wendbaarheid zo te beheersen dat zij de integere en beheerste bedrijfsvoering nu en in de toekomst kunnen waarborgen. Daarom beoordeelt DNB ook dit jaar via uitvragen en onderzoeken of een instelling op dit moment voldoende is voorbereid op de toekomstige transitie naar de nieuwe pensioenregeling. Hierbij baseert DNB zich niet alleen op de wettelijke eisen ten aanzien van beheerste en integere bedrijfsvoering, maar ook ten aanzien van het implementatieplan.

Op 4 januari 2023 heeft Eumedion haar reactie gepubliceerd op het Nederlandse initiatiefwetsvoorstel verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen (VDIO). Hierin schrijft Eumedion dat zij het belangrijk vindt dat de naleving van internationale richtlijnen op het gebied van verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen wettelijk wordt verankerd, maar dat dit wel een uniforme Europese regeling dient te zijn om versnippering binnen Europa te voorkomen.

Op 20 januari 2023 heeft de NVB een rapport gepubliceerd waarin staat welke initiatieven en meetmethoden Nederlandse banken gebruiken om het CO2-gehalte van hun portefeuilles te meten, te rapporteren en te verlagen. Ook is in kaart gebracht hoe deze meetmethoden en bijbehorende indicatoren met elkaar verbonden zijn.

Op 9 februari 2023 heeft de NVB haar reactie gepubliceerd op de consultatie van het voorontwerp van de Wet modernisering personenvennootschappen. De NVB waarschuwt voor het onbedoelde effect dat potentieel voor 237.000 vennootschappen opnieuw klantonderzoek moet worden uitgevoerd en dat bepaalde producten mogelijk opnieuw moeten worden afgesloten. Om de administratieve lasten voor banken en het bedrijfsleven te beperken, stelt de NVB voor dat iedere Vennootschap onder Firma, Commanditaire Vennootschap en maatschap die met de inwerkingtreding van de wet automatisch rechtspersoonlijkheid krijgt, hetzelfde handelsregisternummer behoudt.

Op 24 januari 2023 heeft het Verbond van Verzekeraars gemeld dat de Minister van Financiën in een Kamerbrief meer duidelijkheid heeft verschaft over de toegang van verzekeraars tot het UBO-register. Verzekeraars hebben sinds een arrest van het Hof van Justitie van de EU geen toegang meer tot het UBO-register. De minister geeft aan dat levensverzekeraars op korte termijn weer van het UBO-register gebruik mogen maken. Verder zal de minister ook onderzoeken of schadeverzekeraars weer toegang krijgen tot het UBO-register, omdat zij in het kader van de Sanctiewet onderzoek moeten verrichten naar de UBO’s van hun cliënten.

Op 18 januari 2023 heeft de Pensioenfederatie gemeld dat de Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen in een Kamerbrief heeft aangegeven dat zij 1 januari 2024 haalbaar acht voor de inwerkingtreding van de Wet herziening bedrag ineens. Tegelijkertijd geeft de minister aan dat het belangrijk is dat pensioenuitvoerders deelnemers tijdig kunnen informeren. Daarnaast zal het wetsvoorstel met zorgvuldigheid door de Tweede Kamer worden behandeld. De Pensioenfederatie vindt een termijn van 6 tot 9 maanden cruciaal om de deelnemers zorgvuldig te informeren. Afhankelijk van de behandeling in de Tweede Kamer zal duidelijk moeten worden of 1 januari 2024 realistisch is.

Op 20 januari 2023 heeft de Pensioenfederatie een uitgebreid position paper gepubliceerd, in voorbereiding op een gesprek met de Europese Commissie. De Commissie bereidt wetgeving voor die verplicht om persoonlijke data bij financiële instellingen te delen met derden. De Pensioenfederatie steunt het initiatief voor een open finance framework, op voorwaarde dat aan waarborgen wordt voldaan. Het open finance framework moet recht doen aan de specificiteit en complexiteit van de pensioensector. Omdat deelnemers direct de kosten dragen van pensioenfondsen is een eerlijke compensatie voor datadelen gerechtvaardigd. Om vertrouwen in datadelen te behouden zou data alleen gedeeld mogen worden met partijen met een licentie, die onder financieel toezicht staan en aan hoge communicatiestandaarden worden gehouden. Omdat er wordt gewerkt met gevoelige data zouden consumenten uitdrukkelijke toestemming moeten geven en zou er niet meer data hoeven worden gedeeld dan nodig is, aldus de Pensioenfederatie.

Van 1 januari tot en met 19 februari 2023 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

On 16 January 2023 the Eurogroup published a statement on the digital euro project. The Eurogroup reaffirms its support for the continued efforts of all European and national institutions involved in the preparatory work for the potential issuance of a digital euro, and encourages a high level of innovation and ambition in exploring its possible design and distribution options. The Eurogroup discussed several key issues regarding the digital euro over the last year and provided views on the general objectives and political dimensions of a digital euro, thereby complementing the work carried out by the ECB and the Commission, in full respect of the institutional roles and mandates of all actors involved.

On 12 January 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) published a joint thematic Report on national financial education initiatives on digitalisation, with a focus on cybersecurity, scams, and fraud. The Report identifies good practices that national competent authorities and other public entities can follow when designing and implementing their financial education initiatives.

On 31 January 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) launched a consultation on draft joint Guidelines on the system for the exchange of information when assessing the fitness and propriety requirements. These Guidelines aim to increase the efficiency of the information exchange between sectoral supervisors by harmonising practices and clarifying how competent authorities should use the information system developed by the three ESAs. The consultation runs until 3 May 2023.

On 11 January 2023 EBA published its peer review on authorisation of payment institutions and e-money institutions under the revised Payment Services Directive (PSD2). The review generally found increased transparency and consistency of the information required in the authorisation process. However, it also identified significant divergences in competent authorities’ assessment and the degree of scrutiny of applications. The review, therefore, sets out a series of measures to address such divergencies, to level out the supervisory playing field and to mitigate against ‘forum shopping’.

On 26 January 2023 EBA issued an Opinion on the draft European Sustainability Reporting Standards (ESRS) developed by the European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG). In this Opinion, addressed to the European Commission, EBA acknowledges that overall, the draft ESRS are consistent with international standards and any other relevant EU Regulation. In addition, EBA very much welcomes the level of alignment with the Pillar 3 disclosure requirements reached at this stage. EBA also highlights a few aspects that should deserve further consideration by the European Commission.

On 31 January 2023 EBA launched a public consultation on its draft Implementing Technical Standards (ITS) on supervisory reporting with respect to IRRBB. Proportionality is a key consideration in the proposed new reporting, in order to make reporting requirements better suited to the size and risk of the institutions. The consultation runs until 2 May 2023.

On 31 January 2023 EBA published three Questions & Answers (5622, 6145, 6464) that jointly with three others that the EBA had published previously (4047, 4827, 6141) clarify comprehensively the application of strong customer authentication (SCA) to digital wallets under the revised Payment Service Directive (PSD2).

On 8 February 2023 EBA launched a public consultation on its draft Implementing Technical Standards (ITS) on supervisory disclosures. The amended draft ITS incorporate the changes to the EU legal framework, in particular those related to supervisory reporting and investment firms. The consultation runs until 9 March 2023.

On 14 February 2023 EBA updated some of its existing Questions & Answers on own funds and eligible liabilities to ensure consistency with the revised final draft Regulatory Technical Standards (RTS) on own funds and eligible liabilities submitted to the European Commission in May 2021. While the latter have not been finally adopted yet, EBA deemed it important to already provide clarity to institutions and market participants on some undisputed aspects related to the RTS that are particularly relevant for their practical implementation of the Capital Requirements Regulation (CRR) and the RTS.

On 14 February 2023 EBA published its final draft Regulatory Technical Standards (RTS) setting out the conditions for the assessment of the homogeneity of the underlying exposures in a pool of a Simple Transparent and Standardised (STS) on-balance-sheet securitisation. Homogeneity is one of the key simplicity requirements enabling originators and investors to properly assess the underlying risks while facilitating investors due diligence.

On 16 January 2023 ESMA announced that it is launching a common supervisory action (CSA) with national competent authorities (NCAs) on the application of MiFID II disclosure rules with regard to marketing communications across the European Union (EU). The CSA will be conducted over the course of 2023.

On 16 January 2023 ESMA announced that it is launching a common supervisory action (CSA) with national competent authorities (NCAs) on the application of MiFID II disclosure rules with regard to marketing communications across the European Union (EU). The CSA will be conducted over the course of 2023.

On 19 January 2023 ESMA launched a consultation on certain technical issues to provide further guidance in its future manual on post-trade transparency. The consultation paper focuses on the new Level 3 guidance that will be included in the manual which is meant to provide further clarifications on (i) issues related to post-trade transparency to improve the consistency and usability of the information published and (ii) the reporting to ESMA’s Financial Instruments Reference Data System (FITRS) for the performance of the transparency calculations. The consultation runs until 31 March 2023.

On 25 January 2023 ESMA announced that ESMA and the UK Financial Conduct Authority (FCA) agreed a new Memorandum of Understanding (MoU) regarding cooperation and the exchange of information with respect to benchmark administrators based in the UK who seek recognition or are recognised in the EU.

On 26 January 2023 ESMA issued an Opinion on the first set of draft European Sustainability Reporting Standards (ESRS Set 1) developed by the European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG). ESMA finds that ESRS Set 1 broadly meets the objective of being conducive to investor protection and of not undermining financial stability.

On 31 January 2023 ESMA launched a consultation on the review of the methodology included in the Guidelines on stress test scenarios under the Money Markets Funds (MFF).

On 1 February 2023 ESMA published its Final Report on the clearing (CO) and derivative trading (DTO) obligations to accompany the benchmark transition. The report sets out proposed draft Regulatory Technical Standards (RTS) amending the scope of the CO and DTO for over-the-counter (OTC) interest rate derivatives (IRD) denominated in EUR, GBP, JPY, and USD.

On 2 February 2023 ESMA published the Final Report on the Opinion on the trading venue perimeter, providing guidance on when certain systems and facilities qualify as multilateral and therefore should seek authorisation as a trading venue. The opinion builds on the MiFID II definition of multilateral systems and clarifies how to interpret the elements of the definition. It provides information in particular on how to classify a system and how to identify when third-party trading interests interact within a system.

On 3 February 2023 ESMA updated the following Questions & Answers on the following topics: (i) DLT Pilot Regulation; (ii) Prospectus Regulation; (iii) application of the UCITS Directive.

On 15 February 2023 ESMA published its Peer Review Report on the national supervision of Central Securities Depositories (CSDs) providing cross-border services or participating in interoperable links. The peer review assessed six National Competent Authorities (NCAs) in respect of how they supervise CSDs, which make use of the freedom to provide services in another Member State.

On 26 January 2022 EIOPA issued its Opinion on the European Financial Reporting Advisory Group’s technical advice concerning European Sustainability Reporting Standards (ESRS) following the request of the European Commission. In this first Opinion, EIOPA assesses whether the draft ESRS promote the disclosure of high-quality material sustainability information, whether the standards facilitate interoperability with other EU legislation and global standards, and, finally, whether they are conducive to a consistent and proportionate application by undertakings.

On 1 February 2023 EIOPA published its Supervisory Convergence Plan for 2023. In line with EIOPA’s mandate to build a common supervisory culture and consistent supervisory practices in the European Union, the Supervisory Convergence Plan identifies EIOPA’s three main priorities to enhance supervisory convergence over the course of 2023: (i) the implementation of the common supervisory culture and the development of supervisory convergence tools; (ii) the risks to the internal market and the level playing field; (iii) the supervision of emerging risks.

On 1 February 2023 EIOPA published a Supervisory Statement to strengthen the supervision and monitoring of insurance undertakings’ and intermediaries’ activities when using governance arrangements in third countries.

On 1 February 2023 EIOPA published a report on insurers’ inclusion of adaptation measures to climate change in their non-life underwriting practices. The report is the outcome of a pilot exercise on impact underwriting that EIOPA conducted with 31 volunteering insurance undertakings from 14 European countries in 2022.

On 9 February 2023 EIOPA launched a public consultation on its draft amendments to the Regulatory Technical Standards (RTS) adapting the base euro amounts for the professional indemnity insurance (PII) cover and financial capacity of insurance intermediaries under the Insurance Distribution Directive (IDD). The consultation runs until 6 May 2023.

On 10 February 2023 EIOPA decided to revise the information it receives from national supervisors on occupational pensions, amending the system in place since 2018.

On 8 February 2023 the ECB published the results of its Supervisory Review and Evaluation Process (SREP) for 2022. This process provides an overall assessment of the challenges facing significant institutions, together with the corresponding capital requirements and other supervisory measures that banks are expected to comply with for the year ahead, in order to better face these challenges. As the results show that banks remain resilient, the ECB keeps capital requirements steady in 2023.

HvJ EU 15 maart 2022, ECLI:EU:C:2022:190, «JOR» 2023/8, m.nt. G.M. Unval

Rb. Rotterdam 28 april 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:5158, «JOR» 2023/13, m.nt. V.H. Affourtit

HvJ EU 29 september 2022, ECLI:EU:C:2022:733, «JOR» 2023/10, m.nt. C.W.M. Lieverse

Rb. Rotterdam 10 november 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:9932

Rb. Rotterdam 10 november 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:10550

CvB Financiële Dienstverlening 10 augustus 2022, nr. 2022-0036, «JOR» 2023/11, m.nt. C.H.D.W. van den Borne-Verheijen

Gerecht in Eerste Aanleg van Curaçao 22 augustus 2022, ECLI:NL:OGEAC:2022:241, «JOR» 2023/12, m.nt. R.J.M. Sanders

HvJ EU 8 september 2022, ECLI:EU:C:2022:646, «JOR» 2023/9, m.nt. D. Verheij

Rb. Amsterdam 20 oktober 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:5997

Rb. Amsterdam 25 oktober 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:6076

Rb. Amsterdam 26 oktober 2022, ECLI:NL:RBAMS:2022:6143

MvV 2022/12.4, mr. S. Uiterwijk en mr. D.F. den Blaauwen

Ondernemingsrecht 2023/4, I. van der Klooster

FR 2023, nr. 1/2, drs. N.M. Pranger

FR 2023, nr. 1/2, mr. drs. J.A. Jans

FR 2023, nr. 1/2, C. Verstelle en S. Roberto

FR 2023, nr. 1/2, drs. P.M. Mallekoote

FR 2023, nr. 1/2, prof. mr. W.A.K. Rank

TVSO 2022-6, mr. drs. M.J. Bökkerink

De aandacht voor de naleving van de Sw rechtvaardigt een overzichtsartikel met de belangrijkste verschillen tussen de Wwft en Sw

Is data-analyse en statistisch onderzoek toereikend om voor klanten het doel en de beoogde aard van de zakelijke relatie vast te stellen?

In 2022 heeft de EBA de Richtsnoeren voor het gebruik van oplossingen voor onboarding van klanten op afstand gepubliceerd.

Uitspraak HvJ EU 22 november 2022 over de toegang tot het UBO-register. Het HvJ gaat in op de algemene toegankelijkheid van het UBO-register, de bescherming van persoonsgegevens en de eerbiediging van het privéleven.