Aflevering 8

De Raad van State heeft van 18 september tot en met 29 oktober 2023 de volgende adviezen uitgebracht:

De volgende bekendmakingen zijn 18 september tot en met 29 oktober 2023 in de Staatscourant en het Staatsblad verschenen:

Op 19 september 2023 heeft de minister van Financiën het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale beleggingsinstelling en het nader rapport naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 19 september 2023 heeft de minister van Financiën het wetsvoorstel Wet aanpassing fonds voor gemene rekening en vrijgestelde beleggingsinstelling en het nader rapport naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 28 september 2023 heeft de minister van Financiën de antwoorden naar de Tweede Kamer gestuurd op Kamervragen over het bericht ‘Niet-afgedekt renterisico maakt private equity opeens kwetsbaar’.

Op 2 oktober 2023 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief met een brief van de Autoriteit Persoonsgegevens over het wetsvoorstel Wet plan van aanpak witwassen naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 oktober 2023 heeft de minister van Financiën het wetsvoorstel Wet over Wijziging van de Wet op het financieel toezicht, de Wet toezicht trustkantoren 2018 en enige andere wetten op het terrein van de financiële markten (Wijzigingswet financiële markten 2024) naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 oktober 2023 heeft de minister van Financiën het verslag van de Eurogroep en informele Ecofinraad van 15 en 16 september 2023 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 10 oktober 2023 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief met haar reactie op twee onderzoeksrapporten over financieel advies naar de Tweede Kamer gestuurd. Het betreft een onderzoek naar de mogelijke gevolgen van een verruiming van het adviesbegrip in de Wet op het financieel toezicht en een onderzoek naar welke factoren bepalen of consumenten geneigd zijn om financieel advies in te winnen.

Op 10 oktober 2023 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over de agenda van de jaarvergadering van het IMF van 12-14 oktober 2023 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 11 oktober 2023 heeft de minister van Financiën de antwoorden op Kamervragen over de Eurogroep en Ecofinraad van 16 en 17 oktober 2023 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 13 oktober 2023 heeft de minister van Financiën de Nota van Wijziging van de Wet aanpassing fiscale beleggingsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 13 oktober 2023 heeft de minister van Financiën de Nota naar aanleiding van het Verslag bij de Wet aanpassing fonds voor gemene rekening en vrijgestelde beleggingsinstelling naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 27 oktober 2023 heeft de minister van Financiën een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd over de uitkomsten van een analyse van publieke belangen in de financiële sector.

Op 28 september 2023 heeft de ministier voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen een Kamerbrief naar de Eerste Kamer en Tweede Kamer gestuurd over de voortgang van het proces rond het wetsvoorstel over de transitiedata uit de Wet toekomst pensioenen.

Op 21 september 2023 heeft de AFM Nederlandse fondsbeheerders middels een sectorbrief opgeroepen over voldoende en passende liquiditeitsinstrumenten te beschikken, ongeacht het type belegger. Ook benadrukt de AFM het belang van een correcte wijze van rapporteren aan de AFM bij het gebruik van liquiditeitsmanagement-instrumenten (LMT’s) door alternatieve beleggingsinstellingen (abi’s).

Op 28 september 2023 heeft de AFM beleggingsondernemingen erop gewezen dat ESMA haar richtsnoeren voor productgovernancevereisten heeft geactualiseerd. Hierdoor is het nog duidelijker geworden hoe ondernemingen om moeten gaan met nieuwe ontwikkelingen en de productgovernancevereisten. Een goede productgovernance is belangrijk omdat dit zorgt voor een productaanbod en -distributie dat in het belang is van de cliënt.

Op 4 oktober 2023 heeft de AFM de Leidraad duurzaamheidsclaims gepubliceerd. Met deze leidraad geeft de AFM handvatten aan financiële ondernemingen en pensioenuitvoerders voor het doen van correcte, duidelijke en niet-misleidende duurzaamheidsclaims.

Op 11 oktober 2023 heeft de AFM het rapport ‘State of the Capital Markets’ gepubliceerd. De ontwikkelingen op de Europese kapitaalmarkten vragen volgens de AFM om een integrale Europese toezichtsaanpak, waaronder een Europese set aan kapitaalmarktendata.

Op 27 oktober 2023 heeft de AFM bekendgemaakt positief te zijn over de gedragscode van de aanbieders van achteraf betalen om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Aansluiting van alle aanbieders bij de gedragscode is volgens de AFM gewenst. Om consumenten voldoende te beschermen, vindt de AFM het echter nog steeds noodzakelijk dat voor deze vorm van krediet Europese regelgeving in werking treedt. De AFM vindt daarnaast dat registratie bij het BKR nodig is ter voorkoming van problematische schulden en verwelkomt een onderzoek naar werkelijk gemaakte incassokosten.

Op 21 september 2023 is DNB een consultatie gestart over een Good Practice intragroepverhoudingen. DNB verwacht dat elektronischgeld- en betaalinstellingen inzicht hebben in alle intragroepsverhoudingen en deze adequaat beheersen. Om inzicht te geven in de eisen die voortvloeien uit de wet- en regelgeving op dit onderwerp en de verwachtingen van DNB daarbij, zijn good practices ontwikkeld. De consultatie loopt tot 17 november 2023.

Op 27 september 2023 heeft DNB bekendgemaakt hoe ze invulling geeft aan de wettelijke eis ten aanzien van het aanleveren van de RSR (Regular Supervisory Report) en een proportionele toepassing daarvan. Boekjaar 2023 geldt als een zogenaamd tussenjaar; de meeste verzekeraars hoeven geen volledige RSR aan te leveren.

Op 29 september 2023 heeft DNB bekendgemaakt dat de Contracyclische Kapitaalbuffer (CCyB), die op 31 mei 2023 is verhoogd naar 2%, wordt gehandhaafd. Banken met leningen in Nederland moeten per 31 mei 2024 voldoen aan deze eis. Het risicobeeld is sinds het vorige CCyB-besluit niet materieel veranderd, waardoor DNB geen aanleiding ziet om de CCyB aan te passen.

Op 10 oktober 2023 heeft DNB aandacht gevraagd voor de diensten van verenigingsmanagementbureau’s (VMB’s). VMB’s ondersteunen brancheverenigingen, keurmerkstichtingen of goededoelenfondsen. Hiermee verlenen zij mogelijk diensten die onder de reikwijdte vallen van de Wet toezicht trustkantoren 2018 (Wtt 2018). Meestal bieden ze een adres aan, in combinatie met administratieve diensten (zoals het bijhouden van de financiële administratie en de ledenadministratie en het opstellen van de jaarrekening) of het regelen van de belastingaangifte (‘trustdienst B’). Soms treden (werknemers van) VMB’s ook op als bestuurder van bijvoorbeeld een branchevereniging of keurmerkstichting (‘trustdienst A’).

Op 16 oktober 2023 is DNB een consultatie gestart aangaande de Questions & Answers (Q&A) over de raad van commissarissen (RvC) bij betaalinstellingen en elektronischgeldinstellingen. Met deze Q&A geeft DNB antwoord op de vraag onder welke omstandigheden een RvC bij een betaalinstelling en elektronischgeldinstelling noodzakelijk kan zijn voor het waarborgen van een beheerste bedrijfsvoering en een evenwichtige en adequate organisatiestructuur. De consultatie loopt tot 27 november 2023.

Op 16 oktober 2023 heeft DNB good practices voor financiëlemarktinfrastructuren (FMI’s) gepubliceerd die niet-bindende richtlijnen bevatten voor de wijze waarop een FMI haar processen en procedures kan inrichten om klimaat- en milieurisico’s te beheersen.

Op 18 oktober 2023 is DNB een consultatie gestart over een nieuwe aanpak voor de bestrijding van witwassen. DNB zet daarin uiteen hoe het financiële instellingen meer praktische aanknopingspunten maar ook meer verantwoordelijkheden wil geven bij de vervulling van hun poortwachtersrol in de bescherming van de sector tegen financiële criminaliteit. Deze meer risicogebaseerde benadering moet helpen de financiële sector schoner te houden en de misdaadbestrijding effectiever, en tegelijkertijd ook helpen voorkomen dat te strenge controles leiden tot het onnodig weigeren of hinderen van klanten. Financiële instellingen en andere belanghebbenden kunnen tot en met 30 november 2023 reageren op de voorstellen. De definitieve versie van het beleidsdocument zal begin 2024 gepubliceerd worden.

Op 24 oktober 2023 heeft DNB gemeld dat op SII-verzekeraars vanaf 31 december 2023 aanzienlijk gewijzigde rapportagevereisten van toepassing zijn. In het eerste kwartaal van 2024 moeten verzekeraars volgens de nieuwe regels rapporteren over het vierde kwartaal van 2023. De belangrijkste wijzigingen betreffen rapportages over ‘grensoverschrijdende activiteiten’, ‘duurzame investeringen’, ‘informatie over schadeproductcategorieën’, ‘informatie over onderschreven cyberrisico’s’ en ‘het uniformering templates (Partieel) Intern Model verzekeraars’.

Op 28 september 2023 heeft Eumedion drie reacties gepubliceerd op de voorstellen in het kader van de Europese Listing Act. Eumedion herhaalt de boodschap dat het voorstel van de Europese Commissie om mogelijk te maken dat bepaalde ondernemingen aandelen met verschillend stemrecht kunnen uitgeven niet nodig en onwenselijk is. Daarnaast geeft Eumedion aan dat zij geen voorstander is van de voorstellen tot verhoging van de grens voor de prospectusvrijstelling voor vervolguitgiftes, de voorstellen die ervoor zorgen dat er minder goed toezicht op marktmisbruik kan worden gehouden en de voorstellen waardoor de door de Europese Commissie voorgestelde verhoging van de grens voor toepassing van de ‘ontbundelingsregels’ wordt teruggedraaid. Verder spreekt Eumedion steun uit voor de voorstellen die ervoor zorgen dat beleggers beter worden beschermd.

Op 17 oktober 2023 hebben NVB en DUFAS een gezamenlijk position paper gepubliceerd over de Europese regels voor kleine beleggers. Volgen Europese regels moeten ondernemingen die beleggingsdiensten aanbieden onder andere informatie aan klanten vragen over hun financiële positie. De klant zou zo beter kunnen worden beschermd tegen mogelijk te risicovolle producten. Maar de hoeveelheid informatie die moet worden aangeleverd, weerhoudt de beginnende of kleine belegger ervan om tot de beleggingsmarkt toe te treden, zo stellen NVB en DUFAS. Daarom doen de NVB en DUFAS een voorstel voor een ‘verlicht regime’ voor beleggingsdienstverlening gericht op klanten die beginnen te beleggen of een beperkte hoeveelheid geld willen inleggen.

Op 2 november 2023 hebben de NVB, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars in een brief de Europese wetgever opgeroepen om de financiële sector onderdeel te maken van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Het CSDDD-voorstel beoogt bedrijven te verplichten om goed onderzoek (due diligence) uit te voeren om mensenrechtenschendingen en milieuschade in hun waardeketens te voorkomen. Op dit moment onderhandelen het Europees Parlement en de Raad over het voorstel, waarbij de rol van de financiële sector een heet hangijzer is. De Nederlandse financiële sector is er echter van overtuigd dat bedrijven – inclusief financiële instellingen – een sleutelrol kunnen spelen in het terugdringen van mensenrechtenschendingen en het aanpakken van milieuproblemen.

Op 23 oktober 2023 heeft het Verbond van Verzekeraars een reactie gepubliceerd op de plannen van de Europese Commissie voor de Retail Investment Strategy (RIS). De Europese Commissie heeft volgens het Verbond bij de RIS-voorstellen geen rekening gehouden met lidstaten die al een volledig provisieverbod kennen voor complexe beleggingsgerelateerde producten, zoals Nederland. Ook roept het Verbond op om de RIS-voorstellen alleen toe te passen op nieuwe beleggingsgerelateerde producten.

Op 12 september 2023 heeft de Pensioenfederatie haar reactie op de consultatie van de implementatie van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) gepubliceerd. De Pensioenfederatie roept de overheid op om voor het bedrijfsleven heel duidelijk te zijn dat deze wetgeving niet geldt voor pensioenfondsen. De CSRD geldt in principe alleen voor bedrijven. Pensioenfondsen zijn stichtingen en hoeven daarom niet aan de regels te voldoen. Er heerst onder pensioenfondsen en accountants echter verwarring of de CSRD van toepassing zou kunnen zijn op pensioenfondsen die aangewezen zijn als organisatie van openbaar belang (oob-status). Dit komt omdat er verschillende soorten oob zijn en omdat de regelgeving bestaat uit een complexe stapeling van wetten en herzieningen. In de interpretatie van de Pensioenfederatie is het zo dat in zowel de CSRD zelf, als de conceptversie van de Nederlandse implementatie, geen enkel pensioenfonds – ongeacht oob-status of niet – binnen de werkingssfeer valt.

Op 8 oktober 2023 heeft de Pensioenfederatie haar eerder in de reactie op de consultatie geopenbaarde zorgen over de Leidraad duurzaamheidsclaims herhaald. De nieuwe Leidraad is op 4 oktober door de AFM gepubliceerd. De Pensioenfederatie verwacht dat de Leidraad gaat leiden tot complexere en meer juridische communicatie over duurzaamheid. De Pensioenfederatie constateert echter dat de Leidraad grotendeels ongewijzigd is gebleven. De Pensioenfederatie roept daarom op om bij het toezicht rekening te houden met het feit dat deelnemers verplicht zijn aangesloten en meestal geen keuze hebben.

Op 23 oktober 2023 is door poortwachters (banken, verzekeraars, makelaars, trustkantoren en notarissen) het rapport ‘Krachten gebundeld’ gepubliceerd, waarin zij voorstellen doen om witwassen beter te bestrijden. Het rapport focust op onderlinge samenwerking en gaat in op wat poortwachters zelf kunnen doen en waar zij ondersteuning van de overheid nodig hebben. Doel is ook ervoor te zorgen dat bonafide klanten zo min mogelijk last hebben van alle anti-witwasmaatregelen en sanctiecontroles die poortwachters verplicht moeten uitvoeren.

Van 18 september tot en met 29 oktober 2023 is in het Publicatieblad gepubliceerd:

On 24 October 2023 the European Commission launched a feedback period for a Regulation amending Regulations (EU) No 1092/2010, (EU) No 1093/2010, (EU) No 1094/2010, (EU) No 1095/2010 and (EU) 2021/523 as regards certain reporting requirements in the fields of financial services and investment support. The feedback period runs until 23 December 2023.

On 24 October 2023 the European Commission launched a feedback period for a Decision amending Directive (EU) 2013/34 as regards the time limits for the adoption of sustainability reporting standards for certain sectors and for certain third-country undertakings. The feedback period runs until 19 December 2023.

On 24 October 2023 the European Commission launched a feedback period for a Regulation amending Regulation (EU) 2016/1011 as regards the scope of the rules for benchmarks, the use in the Union of benchmarks provided by an administrator located in a third country, and certain reporting requirements. The feedback period runs until 26 December 2023.

On 24 October 2023 the European Commission launched a feedback period for a Decision amending Directive (EU) 2014/62/EU as regards certain reporting requirements. The feedback period runs until 19 December 2023.

On 5 October 2023 the European Parliament adopted a new voluntary standard for the use of a ‘European Green Bond’ label. The standards will enable investors to direct their money more confidently towards more sustainable technologies and businesses. It will also give the company issuing the bond more certainty that their bond will be suitable to investors who want to add green bonds to their portfolio. This will increase interest for this kind of financial product and support the EU’s transition to climate neutrality.

On 9 October 2023 the European Council adopted the consumer credit directive, which aims to enhance the protection for European consumers applying for credit. The revised legislation repeals and replaces the current 2008 directive on consumer credit agreements.

On 18 October 2023 the European Council published a statement by the Eurogroup on the decision of the ECB’s Governing Council to launch the next phase of the digital Euro project. The Eurogroup welcomes the decision to proceed to the next phase of the project during which the Eurosystem will further explore and test design aspects and functionalities of a digital euro. This preparation phase does not prejudge a future decision on the possible issuance of a digital euro, which would only come at a later stage and would necessarily depend on the EU legislative developments. In parallel to the legislative deliberations by the EU co-legislators and the continued preparatory work within the Eurosystem, the Eurogroup will continue to play an active role in providing a complementary political strategic anchor to the future work.

On 23 October 2023 the European Council adopted a Regulation creating a new European Green Bond standard. The Commission presented its proposal for a regulation establishing European green bonds on 6 July 2021. It will establish a system for the registration and supervision of entities acting as external reviewers for European green bond and to regulate the supervision of issuers of European green bond. The Council set its position on the proposal on 13 April 2022. Trilogue negotiations started on 12 July 2022 and ended with the provisional agreement reached on 28 February 2023. The European Parliament adopted the contents of the agreement in its position on 5 October 2023. The Council adopted the regulation on 23 October 2023. It will be signed, and published in the EU’s Official Journal before entering into force 20 days later. It will start applying 12 months after its entry into force.

On 23 October 2023 the European Council adopted a directive concerning financial services contracts concluded at a distance. This is the last step in the decision-making procedure. The text adopted today simplifies existing legislation, increases consumer protection, and creates a level playing field for financial services concluded online, via telephone or through other forms of remote marketing. Following the Council’s approval of the European Parliament’s position today, the legislative act has been adopted.

On 27 September 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) published a report on information and communication technology (ICT) third-party providers (TTP), as part of their preparations for the Digital Operational Resilience Act (DORA). The analysis aims to map the provision of ICT services by TPPs to financial entities in the European Union and to support the ESAs’ policy making process in light of the European Commission’s call for advice to further specify the criteria for critical ICT TPPs and to determine oversight fees.

On 28 September 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) published their second annual Report on the extent of voluntary disclosure of principal adverse impacts under Art. 18 of the Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). Similar to the approach adopted for the 2022 Report, the ESAs launched a survey of National Competent Authorities to assess the current state of entity-level and product-level voluntary principal adverse impact (PAI) disclosures under the SFDR, and have developed a preliminary, indicative and non-exhaustive overview of good practices and areas that need improvement.

On 28 September 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) published their joint response to the European Commission’s Call for Advice on two EC delegated acts under the Digital Operational Resilience Act (DORA) specifying further criteria for critical ICT third-party service providers (CTPPs) and determining oversight fees levied on such providers.

On 4 October 2023 the ESAs (EBA, EIOPA, ESMA) published its Work Programme for 2024, outlining the areas of work and planned deliverables in 2024. During the year 2024, the Joint Committee will focus on the following areas: consumer and investor protection, operational resilience, financial conglomerates, and securitisation. Furthermore, in the context of challenging macro-economic conditions, the Joint Committee will continue to closely monitor and assess emerging key cross-sectoral risks and vulnerabilities for financial stability. Recent turmoil in the banking system and continuing high geopolitical uncertainty are adding risks to the financial system.

On 25 October 2023 the Joint Board of Appeal of the ESAs (EBA, ESMA, EIOPA) published its Decision on the application for suspension brought by Dubai Commodities Clearing Corporation (‘DCCC’) against the European Securities and Markets Authority (‘ESMA’) is admissible and suspends the ESMA Decision. The application was brought in relation to ESMA’s Decision, adopted under Art. 25p Regulation (EU) No 648/2012 (EMIR), to withdraw the recognition of DCCC as a Tier 1 third-country central counterparties (CCP) as a consequence of the United Arab Emirates (UAE) being included in the list of high-risk third countries provided for in the Commission Delegated Regulation (EU) 2016/1675.

On 25 October 2023 the ESAs (EBA, ESMA, EIOPA) published their joint criteria on the independence of supervisory authorities. Supervisory independence is key to ensure that fair, effective and transparent decisions are taken by appropriately resourced supervisory authorities. These authorities can in turn provide effective and adequate protection for customers and consumers of financial services ensuring confidence in the financial system.

On 26 september 2023 EBA published its second mandatory Basel III Monitoring Report which assesses the impact that Basel III full implementation will have on EU banks in 2028. According to this assessment – which uses a sample of 157 banks for the point-in-time analysis – in terms of minimum Tier 1 capital the impact has significantly decreased in relation to the previous reference date of December 2021. In terms of estimated capital shortfall, the impact of the reform has been nearly fully absorbed.

On 29 september 2023 EBA published its response to the European Commission’s Call for Advice on two EC delegated acts under the Markets in Crypto-assets Regulation (MiCAR) relating to the criteria for determining the significance of asset-referenced tokens (ARTs) and electronic money tokens (EMTs) and to the supervisory fees that may be charged by the EBA to issuers of significant ARTs and significant EMTs.

On 3 October 2023 EBA published its Work Programme for 2024, setting out the key strategic areas for the Authority to work on in the coming year, as well as related activities and tasks. In 2024, the EBA will need to address a large number of mandates in a wide range of areas, building on the priorities defined in its programming document for the period 2024-2026. The focus will be on i) implementing the EU banking package (Capital Requirements Regulation – CRR III / Capital Requirements Directive – CRD VI), ii) monitoring financial stability and sustainability against a backdrop of increased interest rates and uncertainty, iii) providing a data infrastructure at the service of stakeholders, iv) developing oversight and supervisory capacity for the Digital Operational Resilience Act (DORA) and the Markets in Crypto Assets Regulation (MiCAR), and v) increasing attention on innovation and consumers (including access to financial services) while preparing the transition to the new anti-money laundering and countering the financing of terrorism (AML/CFT) framework. All this will require adequate liaison and cooperation with EU and non-EU stakeholders.

On 12 October 2023 EBA published a Report on the role of environmental and social risks in the prudential framework of credit institutions and investment firms. Taking a risk-based approach, the Report assesses how the current prudential framework captures environmental and social risks. It recommends targeted enhancements to accelerate the integration of environmental and social risks across the Pillar 1. The proposed enhancements aim to support the transition towards a more sustainable economy, while ensuring that the banking sector remains resilient.

On 19 October 2023 EBA published the European Supervisory Examination Programme (ESEP) for 2024, which identifies key topics for heightened supervisory attention across the European Union. The ESEP is aimed at driving supervisory convergence by providing Competent Authorities with a single set of priorities for implementation in 2024.

On 20 October 2023 EBA launched a public consultation on its new Guidelines on internal governance arrangements for issuers of asset referenced tokens (ARTs) under the Market in crypto-assets Regulation (MiCAR). These Guidelines specify the governance provisions that these issuers should comply with, taking into account the proportionality principle. This governance framework aims at ensuring a sound management of all risks associated with the activities of issuers of ARTs, such as operational risks, including fraud, cyber, and compliance risks. In addition, the provisions aim to adequately protect consumers and investors. The consultation runs until 22 January 2024.

On 20 October 2023 EBA launched a public consultation on its draft Regulatory Technical Standards (RTS) on the minimum content of the governance arrangements on the remuneration policy under the Market in crypto-assets Regulation (MiCAR). These draft RTS specify the main governance processes regarding the adoption, implementation and maintenance of the remuneration policy and the main policy elements that should be included in the remuneration policy. The consultation runs until 22 January 2024.

On 20 October 2023 EBA launched a public consultation on draft regulatory technical standards (RTS) on the procedure for the approval of white papers of asset-reference tokens (ARTs) issued by credit institutions under the Market in crypto-assets Regulation (MiCAR). These draft RTS aim at harmonising the approval procedure across the European Union by laying down the steps and timeframes to be followed by credit institutions and by the relevant competent authority. The consultation runs until 22 January 2024.

On 26 October 2023 EBA published an Opinion following the notification by the Swedish Financial Supervisory Authority, Finansinspektionen, of its intention to extend for another two-year period a measure originally introduced in 2018 to ensure that banks remain resilient and can withstand a potentially severe downturn in the housing market without restricting the supply of credit.

On 28 September 2023 ESMA published its work programme for 2024. In 2024, ESMA will develop rules for sustainable finance as part of the new European Green Bond Regulation and will deliver its final report on greenwashing, proposing actions to combat this practice. ESMA will finalise technical standards for the European Single Access Point (ESAP) and continue preparatory work on the necessary IT infrastructure that will support it. In the digital finance area ESMA will conclude the work on technical standards and guidelines in relation to the MiCA regulation and the Digital Operational Resilience Act (DORA).

On 29 September 2023 ESMA has withdrawn as required by EMIR the recognition decision of JSE Clear, a central counterparty (CCP) established in South Africa. This withdrawal follows the addition of South Africa, by the European Commission, to the list of high-risk third countries presenting strategic deficiencies in their national anti-money laundering and counter financing of terrorism (‘AML/CFT’) regime, on 16 July 2023. In order to minimise potential market disruption, ESMA has provided for an adaptation period of three months. The withdrawal of recognition decision will therefore enter into effect on 29 december 2023. From that date, the CCP concerned will no longer be permitted to provide clearing services to clearing members or trading venues established in the EU.

On 3 October 2023 ESMA announced that it will launch a Common Supervisory Action (CSA) with National Competent Authorities (NCAs) on the integration of sustainability in firms’ suitability assessment and product governance processes and procedures in 2024. The goal of the CSA will be to assess the progress made by intermediaries in the application of the key sustainability requirements, which entered into application in 2022 following the amendments to the MiFID II Delegated Acts.

On 5 October 2023 ESMA published a second consultation under the Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA). In the documents published today, ESMA is seeking input on five sets of proposed rules, covering: sustainability indicators for distributed ledgers; disclosures of inside information; technical requirements for white papers; trade transparency measures; and record-keeping and business continuity requirements for crypto-asset service providers. Stakeholders are encouraged to provide their feedback to this consultation by 14 December 2023.

On 5 October 2023 ESMA launched a call for evidence on the shortening of the settlement cycle. The call for evidence will help ESMA to assess the costs and benefits of a possible reduction of the settlement cycle in the European Union (EU); and identify whether any regulatory action is needed to smoothen the impact for EU market participants of the planned shortening of the settlement cycle to T+1 in other jurisdictions, such as the US. Stakeholders are invited to provide their input by 15 December 2023.

On 11 October 2023 ESMA published two articles on decentralised finance (DeFi), one on developments and risks in the EU market and another on a methodology for the categorisation of smart contracts. These articles highlight important risks to consumers, new forms of market abuse, and possible vulnerabilities to financial stability.

On 12 October 2023 ESMA published a supervisory briefing on circuit breakers, which provides a comprehensive overview of supervisory expectations regarding the calibration of circuit breakers implemented by trading venues (TVs).

On 12 October 2023 ESMA launched a public consultation on the revision of the Delegated Regulation regarding fees charged to Tier 1 third country central counterparties (CCPs) under the European Market Infrastructure Regulation (EMIR). The consultation runs until 10 November 2023.

On 13 October 2023 ESMA extended for a limited period of six months the emergency measures which temporarily expand the pool of eligible collateral for all types of counterparties. Uncollateralised bank guarantees for non-financial counterparties (NFCs) acting as clearing members and public guarantees for all types of counterparties will continue to be temporarily eligible by central counterparties (CCPs) in order to avoid potential disruption during the upcoming cold season.

On 17 October 2023 ESMA published a letter and a statement to encourgage preparations for a smooth transition into the Market in crypto-assets Regulation (MiCAR). In the letter addressed to the Economic and Financial Affairs Council (ECOFIN), ESMA calls on Member States to designate without delay the competent authorities responsible for carrying out the functions and duties provided for under MiCA, and to consider limiting the optional grand-fathering period to 12 months should they choose to offer it in their jurisdictions. In the statement, which is addressed to entities providing crypto-asset services and the national competent authorities that will be responsible for their supervision, ESMA lists expectations for each from now until the end of the MiCA transitional period.

On 20 October 2023 EBA and ESMA launched a public consultation on two draft Joint Guidelines under the Market in crypto-assets Regulation (MiCAR), covering suitability assessment of members of the management body, and suitability of shareholders and members with qualifying holdings of issuers of asset referenced tokens (ARTs) and of crypto-asset service provider (CASPs). The guidance will provide clarity and harmonisation with respect to the criteria to assess the suitability of the management body, the shareholders and members with qualifying holdings, thus reducing the risk of arbitrage in the application of the rules. The consultation runs until 22 January 2024.

On 26 October 2023 ESMA signed a Memorandum of Understanding (MoU) with the Indonesia Financial Services Authority and updated its list of recognised third-country central counterparties (TC CCPs) under the European Markets Infrastructure Regulation (EMIR).

On 28 September EIOPA submitted to the European Commission its technical advice on the review of the IORP II Directive, which regulates the activities and supervision of institutions for occupational retirement provision (IORPs). EIOPA provides its technical advice with the objective of ensuring that the reviewed directive can embrace the future while protecting the legacy.

On 6 October EIOPA published its Multi-Annual Work Programme for 2024-2026 including its Work Programme for 2024. In a context of evolving challenges, risks and opportunities, EIOPA will focus on managing the uncertainty in times of transformation so that the insurance and pensions sectors can continue to deliver value to policyholders and beneficiaries, to business and the EU economy.

On 6 October EIOPA launched a public consultation on its Opinion regarding the supervision of captive (re)insurance undertakings, with a particular view on intra-group transactions, the prudent person principle and governance. Stakeholders are invited to provide their feedback by 5 January 2024.

On 12 October EIOPA published its digital strategy further defining its approach to digital transformation as identified in the overall 2023-2026 strategy.

On 18 October 2023 the Governing Council of the ECB decided to move to the next phase of the digital euro project: the preparation phase. This decision follows the completion of the investigation phase launched by the Eurosystem in October 2021 to explore possible design and distribution models for a digital euro. Based on the findings from this phase, detailed in a report, the ECB has designed a digital euro that would be widely accessible to citizens and businesses through distribution by supervised intermediaries, such as banks. The next phase of the digital euro project will start on 1 November 2023 and will initially last two years. It will involve finalising the digital euro rulebook and selecting providers that could develop a digital euro platform and infrastructure. It will also include testing and experimentation to develop a digital euro that meets both the Eurosystem’s requirements and user needs, for example in terms of user experience, privacy, financial inclusion and environmental footprint. The ECB will continue to engage with the public and all stakeholders during this phase. After two years, the Governing Council will decide whether to move to the next stage of preparations, to pave the way for the possible future issuance and roll-out of a digital euro.

On 20 October 2023 the ECB published its final report on sound practices in counterparty credit risk governance and management, following a public consultation which ended in July 2023. The report presents the findings of the targeted review performed in the second half of 2022 on how banks govern and manage counterparty credit risk (CCR). It highlights sound practices observed in the market and points to areas where improvement is needed.

CBb 4 april 2023, ECLI:NL:CBB:2023:172, «JOR» 2023/237, m.nt. V.H. Affourtit

Rb. Rotterdam 14 augustus 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:7380, «JOR» 2023/241, m.nt. S.M.C. Nuijten

HR 17 maart 2023, ECLI:NL:HR:2023:428, «JOR» 2023/236, m.nt. F.M.A. ’t Hart

Commissie van Beroep Financiële Dienstverlening 22 maart 2023, nr. 2023-0015, «JOR» 2023/239, m.nt. R.M.T.M. Tielens

Rb. Den Haag 17 mei 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11517

Rb. Amsterdam 28 juni 2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:3970

Rb. Amsterdam 19 juli 2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:4597

Hof Arnhem-Leeuwarden 25 juli 2023, ECLI:NL:GHARL:2023:6292

Rb. Den Haag 23 augustus 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:12584, «JOR» 2023/242, m.nt. K. Frielink

OR 2023/84, mr. R. de Rijk

FR 2023/10, mr. J.W.M. Tromp

FR 2023/10, mr. M.J. Bosselaar

FR 2023/10, dr. mr. F.M.A. 't Hart

FR 2023/10, mr. R.A. Blom, mr. S. Rutten en mr. C.I.S. Dankelman

FR 2023/10, prof. mr. G.C.C. Lewin

FR 2023/10, dr. mr. A. Sikkema-Lenaerts

Over de sociale taxonomie, social reporting, social risk en social washing

Greenwashing risico's in groene of duurzame leningen en obligaties

Hoewel de meeste SFDR-verplichtingen al sinds 2021 gelden, is de invulling daarvan nog in ontwikkeling en soms onduidelijk. In 2023 hebben de Europese instanties echter op belangrijke punten duidelijkheid gebracht, bijvoorbeeld over de vraag wanneer een product een duurzaamheidsdoelstelling heeft en wanneer een product geacht wordt ESG te promoten. Dit artikel bespreekt de duiding van kernbegrippen van de SFDR. Daarnaast bespreek ik de SFDR-consultatie. Een prudente, goed doordachte aanpassing van de SFDR zou wat mij betreft waardevol zijn, maar dan wel met oog voor dat wat al is bereikt en zonder overhaaste stappen die vervolgens weer bijschaving behoeven. De invoering van een nieuwe categorie voor impact-producten en transitie-producten bij een herziening van de SFDR zou waardevol kunnen zijn.

De ECB wilt meer doen op het gebied van klimaatbeleid. Wat is haar toezichts-mandaat momenteel m.b.t. klimaat, en hoe ontwikkelt dit door nieuwe wetgeving.