Aflevering 5

De Commissie heeft de banken Crédit Agricole, HSBC en JPMorgan op de hoogte gesteld van haar voorlopige standpunt dat zij de Europese mededingingsregels hebben geschonden door samen te spannen, met als doel de prijsstelling van rentederivaten in de Euro te beïnvloeden.

Een aantal leden van het European Competition Network (ECN) kwam recent bijeen om kwesties rondom de concurrentie op de markten voor bouwmateriaal te bespreken.

Het ministerie van EZ heeft een internetconsultatie uitgeschreven voor een nieuwe boetebeleidsregel voor de ACM. Doel van deze beleidsregel zal zijn het wegnemen van bestaande sectorale verschillen in de systematiek van boeteoplegging.

ACM heeft een laagdrempelige brochure opgesteld voor inkopers van bedrijven en overheden. Deze brochure bevat informatie over de wijze waarop inkopers concurrentiebeperkende afspraken zouden kunnen herkennen die inschrijvers onderling zijn overeengekomen.

De Deense Mededingingsautoriteit heeft afspraken van de vereniging van Deense voetbalclubs die spelen in de hoogste Deense voetbaldivisies, Superligaen, betreffende de gezamenlijke verkoop van uitzendrechten van hun voetbal, geaccepteerd. De nieuwe afspraken vervangen degene uit 2007, welke reeds een einde maakten aan de praktijk dat alle uitzendrechten aan een enkele omroep konden worden verkocht.

Autorité de la concurrence (Frankrijk) heeft onderzoek gedaan naar de online marktdominantie van PMU (een wedkantoor voor paardenraces) naar aanleiding van een klacht van een ander online wedkantoor.

Een zestal bierbrouwers in Litouwen heeft in 2004 met het overkoepelende brouwersgilde een overeenkomst gesloten, op grond waarvan de bierproductie werd beperkt. De beperking betrof alleen het produceren van bieren met een hoger alcoholpercentage. In publicaties van de bierbrouwers en het brouwersgilde is gemeld dat deze overeenkomst noodzakelijk was uit oogpunt van de bescherming van de volksgezondheid (het bevorderen van een verantwoord alcoholgebruik).

In 2012 heeft Channel Tunnel (de veermaatschappij van de Frans-Britse Eurotunnel, tevens de uitbater van het passagiers-en goederentreinvervoer tussen Folkestone en Calais) de failliete veermaatschappij SeaFrance overgenomen en is vervolgens met de drie schepen uit de inboedel een nieuwe veerdienst onder de merknaam MyFerryLink begonnen.

De Commissie heeft Punten van Bezwaar (PvB) naar de Britse handelaar ICAP gestuurd wegens vermeende deelname aan het yen-rentederivatenkartel.

Op 26 mei 2014 is het samenwerkingsprotocol tussen ACM en AFM in de Staatscourant gepubliceerd. Het legt een aantal algemene uitgangspunten en afspraken vast voor de uitwisseling van informatie tussen ACM en AFM.

Op 24 maart 2014 ontving ACM een klacht van de Stichting Belangenbehartiging Opstalhouders Haarlemmermeer over een te hoge, niet marktconforme prijs die het Hoogheemraadschap Rijnland vraagt voor percelen ‘oever en water’ die recht tegenover de huizen van de opstalhouders liggen. Op die manier zou het Hoogheemraadschap misbruik maken van haar machtspositie.

De collectieve beheerorganisatie van auteursrechten op muziekwerken, Buma/Stemra, gaat componisten en tekstschrijvers voor het beheer van hun auteursrechten op muziek meer keuze bieden. Dat heeft de organisatie toegezegd aan ACM, die geconstateerd had dat de door Buma/Stemra gehanteerde voorwaarden voor aansluiting risico’s voor de mededinging met zich meebrengen.

ACM heeft voor 2014-2015 een zestal thema’s op haar agenda gezet. Eén van deze thema’s betreft de toetreding tot de bankensector. ACM constateert in haar rapportage dat de concurrentie in de bancaire sector sinds de crisis is verminderd, terwijl meer concurrentie juist het streven zou moeten zijn, aangezien dit zou moeten leiden tot lagere prijzen, betere dienstverlening en meer keuzevrijheid.

ACM stelt dat de vaste boekenprijs, die nu bijna tien jaar in Nederland van kracht is, achterhaald is en niet effectief. Daarom zou volgens ACM deze vaste prijs, die er voor zorgt dat boeken overal hetzelfde kosten, moeten worden afgeschaft. De regel geldt overigens niet voor e-books.

De Commissie heeft op 30 november 2005 in het kunststof zakken-kartel een boete opgelegd van € 42 miljoen aan Plásticos Españoles SA (ASPLA), als rechtstreekse deelnemer aan het kartel, en aan Armando Álvarez SA, als hoofdelijk aansprakelijke moederonderneming (Beschikking C(2005) 4634). Beide vennootschappen hebben beroep ingesteld bij het Gerecht. Het Gerecht heeft beide beroepen afgewezen en de beschikking in stand gelaten (T-76/06 en T-78/06).

Producent (A) en afnemer (B) hebben een exclusieve afname- en leveringsovereenkomst voor het produceren en leveren van compost voor champignons met een looptijd van twaalf jaar. De door A geleverde compost verwerkt B verder, alvorens het te gebruiken voor haar eigen champignonteelt. B vordert in kort geding, wegens een mislukte oogst, schadevergoeding die zij lijdt door de door A geleverde slechte kwaliteit compost.

Drie verzoeksters hebben ACM verzocht om een Engelstalige versie van het rapport dat is opgesteld in de zogenoemde Meelzaak en het specifiek op hen betrekking hebbende aanvullend rapport (hierna: boeterapporten). Daarnaast wilden zij een aantal stukken uit het dossier van ACM vertaald hebben.

Op verzoek van het Oostenrijkse Oberste Gerichtshof heeft het HvJ EU een vraag over causaal verband en umbrella pricing beantwoord.

Deltafina is een Italiaanse vennootschap die zich voornamelijk bezighoudt met de eerste bewerking van ruwe tabak en de verkoop van bewerkte tabak. Zij diende in 2002 een clementieverzoek in bij de Commissie wegens deelname aan een tabakskartel.

Op 13 mei 2009 heeft de Commissie een geldboete opgelegd van € 1,06 miljard aan Intel – een Amerikaanse fabrikant van microprocessoren –, omdat zij misbruik heeft gemaakt van haar machtspositie op de markt van x86-processoren tussen 2002 en 2007. Daarnaast moest Intel de inbreuk onmiddellijk beëindigen.

De Amsterdamse rechter heeft zich bevoegd verklaard om kennis te nemen van de follow-on zaak in het zogenoemde Natriumchloraat-kartel, dat de Europese Commissie in haar beschikking van 11 juni 2008 (COMP/38.695) heeft vastgesteld en beboet.

Deze einduitspraak in het Zilveruien-kartel betrof slechts de vraag: wat kan/mag als de betrokken omzet van een van de karteldeelnemers worden aangemerkt?

Tijdens een bedrijfsbezoek bij de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) heeft ACM de secretariaatskamer verzegeld (art. 54 Mw). De verzegeling is ’s avonds door een (externe) beveiliger gebroken. Deze verbreking is door ACM ex art. 70b Mw bestraft met een boete van € 51.000.

Leden van de SP-fractie in de Eerste Kamer vroegen aan Minister Kamp (EZ) naar het antwoord van de Europese Commissie over de wenselijkheid van een wettelijke definitie van het begrip mededinging.

Op 1 augustus 2014 is de Stroomlijningswet markttoezicht ACM in werking getreden.1 Met deze wet zijn de procedurele bepalingen en de bevoegdheden waarover de ACM beschikt op basis van de verschillende materiële wetten geharmoniseerd en vereenvoudigd. Bij deze stroomlijning is er in de meeste gevallen voor gekozen om de zwaarste bevoegdheden ACM-breed toe te passen. De belangrijkste wijzigingen voor de mededingingspraktijk zijn de uitwisseling van informatie binnen de ACM, het vervallen van de verplichting voor de ACM om de bezwaaradviescommissie in te schakelen en het vervallen van het zwijgrecht voor ex-werknemers. Daarnaast is de Stroomlijningswet aangegrepen om de meldingsdrempels voor het concentratietoezicht op een paar punten aan te passen. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste onderdelen van de Stroomlijningswet.

Per 1 mei 2014 is de nieuwe Groepsvrijstelling voor zogenaamde technologieoverdrachtovereenkomsten, EU Verordening 316/2014,1 (hierna: ‘de GVTO’) in werking getreden. Deze verordening vervangt de vorige groepsvrijstellingsverordening voor technologieoverdrachtovereenkomsten die per 30 april 2014 niet meer geldt voor na die datum gesloten licentieovereenkomsten. Wel blijft de oude groepsvrijstelling (772/2004) gedurende een overgangstermijn van één jaar nog gelden voor licentieovereenkomsten die voor 1 mei 2014 zijn gesloten en (nog) niet zijn aangepast om aan de nieuwe GVTO te voldoen.

Dit jaar heeft het Gerecht wederom uitspraak moeten doen over de onderzoeksbevoegdheden van de Europese Commissie; dit maal in het zogenoemde cementkartel. Eerder heeft het Gerecht zich in de zaken Nexans, Prysmian en Deutsche Bahn gebogen over de vraag of de Commissie haar inspectiebevoegdheid te ruim had geformuleerd en over de invloed van het fundamentele recht van de onschendbaarheid van de woning op inspecties. Deze keer heeft het Gerecht zich moeten buigen over de rechtmatigheid van een besluit van de Commissie om inlichtingen te vorderen bij verschillende ondernemingen gedurende een lopend onderzoek naar de cementsector. In dit artikel zullen wij eerst kort op het feitencomplex en de arresten van het Gerecht ingaan. Daarna zullen wij in ons commentaar ingaan op de vraag of ex post rechterlijke toetsing voldoende recht doet aan de belangen van de betrokken ondernemingen of dat voorafgaande toetsing bij de uitoefening van onderzoeksbevoegdheden wenselijk is. Daarnaast zullen wij ingaan op de Nederlandse praktijk en onderzoeksbevoegdheden van de Autoriteit Consument & Markt (ACM).