Aflevering 6

De voorgestelde acquisitie van E-Plus door Telefónica Deutschland, gemeld op 31 oktober 2013, is in het tweedefase-onderzoek en na toezeggingen van de kant van Telefónica goedgekeurd. Beide ondernemingen zijn mobiele netwerkproviders op de Duitse markt en bezetten de derde en vierde positie op deze markt. De voorgestelde fusie zou leiden tot een markstructuur met drie providers van gelijke grootte. Op de betreffende markt wordt momenteel agressief geconcurreerd en zijn hoge toetredingsbarrières aanwezig. De fusie zou daardoor de concurrentie kunnen verminderen.

De Europese Commissie heeft in totaal voor € 428 miljoen aan boetes opgelegd aan het Franse farmaciebedrijf Servier en vijf producenten van generieke medicijnen, wegens overtreding van het kartelverbod en het misbruiken van een machtspositie. Servier implementeerde een strategie die gericht was op het uitsluiten van concurrenten en het vertragen van de markttoegang van goedkopere generieke medicijnen met betrekking tot haar bloeddrukmedicijn Perindopril.

De Europese Commissie is een publieke consultatie gestart met betrekking tot een aantal voorstellen om de regelgeving omtrent concentratietoezicht te verbeteren. Deze voorstellen zijn vervat in een zogenoemd White Paper. Tot 3 oktober 2014 is er de gelegenheid om commentaar in te dienen bij de Europese Commissie. Naar aanleiding van het ontvangen commentaar zal de Europese Commissie mogelijk met een voorstel ter verbetering van de huidige wet- en regelgeving ten aanzien van concentraties komen.

De minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft onderzoek laten doen naar de markteffecten van herkomsttransparantie van steenkool en de juridische haalbaarheid van afspraken inzake het verstrekken van deze herkomsttransparantie. Het doel van herkomsttransparantie is de arbeids- en milieuomstandigheden in de internationale steenkoolketen te verbeteren en zo de zogenoemde bloedkolen te weren.

De klacht van Brink’s dat de mededinging wordt gehinderd door Geldservice Nederland (GSN) is in bezwaar opnieuw beoordeeld.

Een samenwerking uit 2011 tussen de Deense mededingingsautoriteit en de voorloper van ACM, NMa, heeft geleid tot het aanpakken van een dochteronderneming van de Nederlandse melkrobotfabrikant Lely Scandinavia en enkele Deense ondernemingen door de Deense mededingingsautoriteit. De ondernemingen hadden prijsafspraken en marktverdelingsafspraken met elkaar gemaakt.

De plannen van zorgverzekeraars om spoedeisende ziekenhuiszorg te concentreren bij bepaalde ziekenhuizen zijn mogelijk in strijd met de Mededingingswet, zo stelt ACM.

In het voorjaar van 2014 heeft de Oostenrijkse federale mededingingsautoriteit Bundeswettbewerbsbehörde (BWB) boetes opgelegd aan diverse ondernemingen in de consumentenelektronicasector. Deze ondernemingen hebben zich schuldig gemaakt aan verboden verticale prijsafspraken, waaronder de beperking van online verkoop. BWB heeft daarbij een schending van zowel Europees als Oostenrijks mededingingsrecht geconstateerd.

Het Oostenrijkse Kartellgericht heeft in mei 2014 boetes opgelegd aan drie bierbrouwerijen en aan een onderneming die services verleent aan de leden van een franchisesysteem (die handelt als een tussenpersoon tussen producenten en franchisenemers). De zaken passen binnen het lopende onderzoek dat de Oostenrijkse mededingingsautoriteit doet naar de levensmiddelenindustrie.

De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) heeft op 11 juli 2014 voorlopige maatregelen opgelegd aan BMW Belux in het kader van een lopend onderzoek naar mogelijke inbreuken op de mededingingsregels.

Adidas verbood haar retailers sinds 2012 producten van Adidas te verkopen op online marktplaatsen zoals eBay en Amazon. Na klachten van enkele retailers startte het Bundeskartellamt een onderzoek.

Het Bundeskartellamt heeft een besluit genomen waarin geconcludeerd wordt dat de eisen die supermarktketen EDEKA Zentrale AG & Co.KG (EDEKA) aan haar leveranciers stelde, misbruik van haar machtspositie opleveren.

Het Bundeskartellamt heeft een boete van € 1,89 miljoen opgelegd aan Alstom Power Energy Recovery GmbH (Alstom) vanwege klantverdelingsafspraken die een negatief effect hadden op de mededinging in heel Duitsland.

Het Bundeskartellamt heeft voor € 338 miljoen aan boetes uitgedeeld aan 21 worstenfabrikanten en 33 individuen. Sinds 2003 maakten zij prijsafspraken met betrekking tot worsten bestemd voor de detailhandel.

De Federal Trade Commission (FTC) heeft (gedrags)maatregelen getroffen ten aanzien van Marker Völkl (International) GmbH en Tecnica Group S.p.A., twee fabrikanten van skiuitrusting, inhoudende dat beide fabrikanten geen onderlinge banden meer mogen onderhouden die in strijd zijn met de Amerikaanse mededingingswetgeving.

De Europese Commissie heeft een boete van € 20 miljoen opgelegd aan zalmkweker Marine Harvest ASA, vanwege de overname van concurrent Morpol zonder voorafgaande goedkeuring van gun-jumping. Onder het Europese concentratietoezicht zijn ondernemingen, als een bepaalde omzetgrens wordt behaald, verplicht om een fusie of een overname niet uit te voeren totdat de Europese Commissie haar goedkeuring heeft gegeven, de zogenaamde standstill-verplichting.

De Europese Commissie heeft een klacht op grond van artikel 7(2) Verordening 773/2004 afgewezen en heeft haar mededingingsonderzoek naar verschillende fabrikanten van luxe horloges gesloten.

L’Autorité de la concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, schorst de overeenkomst tussen de Ligue Nationale de Rugby (LNR) en Canal Plus.

Het HvJ EU bevestigt de uitspraak van het Gerecht (T-332/09) – en daarmee de boete van € 20 miljoen – die Electrabel SA, een Belgisch energiebedrijf, opgelegd kreeg nadat het verzuimde de Europese Commissie op de hoogte te stellen van de concentratie met Compagnie Nationale du Rhone, een Frans energiebedrijf (gun-jumping).

Het Hof van Justitie heeft de boete van bijna € 152 miljoen die de Commissie aan Telefónica – de grootste telecomaanbieder van Spanje – oplegde wegens misbruik van machtspositie en schending van artikel 102 VWEU, in stand gelaten.

Op 11 juli 2014 heeft het Gerecht van Eerste Aanleg EU (Gerecht) uitspraak gedaan in drie zaken die verband houden met het paraffinekartel. In alle drie de zaken werd door de verzoekende karteldeelnemer de boetebeschikking bestreden, die door de Europese Commissie is opgelegd. Vanwege de grote samenhang tussen de verschillende zaken die rondom het paraffinekartel spelen heeft het Gerecht besloten om in deze zaken pas het arrest uit te spreken nadat de laatste terechtzitting op 3 juli had plaatsgevonden.

In vier zaken waarin onteigening bij vervroeging door de Staat is gevorderd ten behoeve van de omlegging van de Rijksweg A9 nabij Badhoevedorp, is door de eigenaren aangevoerd dat de onteigening zal leiden tot verboden bevoordeling van overheidsbedrijven. De Procureur-Generaal heeft in alle vier de zaken geconcludeerd tot afdoening van de zaak op grond van artikel 81 RO, hetgeen de Hoge Raad ook heeft gedaan (zie: ECLI:NL:HR:2014:1660).

Onderwerp van geschil is de vraag of HDT-Oost, een huisartsendienstenstructuur die zorg verleent in de avond, nacht en in het weekend, verplicht is om eiser, een huisarts, te accepteren als waarnemend huisarts.

De Europese Commissie heeft in 2003 een klacht ontvangen van concurrenten van Dimosia Epicheirisi Ilektrismou AE (DEI), die in het kort inhield dat door de van overheidswege aan DEI toegekende quasi monopolistische exploitatierechten van bruinkool, inbreuk wordt gemaakt op artikel 86 lid 1 juncto 82 EG.

In deze zaak draait het om de geldigheid van een non-concurrentiebeding.

Eiser heeft in 2007 een boete gekregen van € 55.000 voor overtreding van de Telecommunicatiewet (Tw). Het CBb heeft deze boete na bezwaar en beroep, in hoger beroep in stand gelaten. Eiser heeft hierna een klacht ingediend bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, deze klacht is nog niet afgehandeld. ACM heeft eiser een betalingsregeling voorgesteld.

Het feitencomplex in deze vier zaken is grotendeels gelijk. Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft boetes opgelegd aan Nederlandse, Belgische en Duitse meelproducenten voor het maken van mededingingsbeperkende afspraken.

Bij besluit van 18 december 2012 heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) boetes opgelegd aan verschillende producenten van plantuien wegens overtreding van het Nederlandse en Europese kartelverbod. Door het gezamenlijke aanbod van eerstejaars plantuien tussen 18 mei 2009 en 30 april 2010 te beperken, waren zij in staat om een hoger prijsniveau te bewerkstelligen dan onder normale marktomstandigheden mogelijk zou zijn. De producenten hebben rechtstreeks beroep ingesteld tegen dit besluit bij de Rechtbank Rotterdam.

Op 1 augustus 2014 is de Stroomlijningswet in werking getreden. De Stroomlijningswet beoogt de verschillende bevoegdheden, handhavingsmogelijkheden en procedures van de voorgangers van de ACM – OPTA, CA en NMa – te stroomlijnen en te vereenvoudigen tot een duidelijke set aan regels voor de ACM.

Op 3 juni 2014 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (‘CBb’) geoordeeld dat zegelverbreking door een (externe) beveiliger niet kon worden toegerekend aan de Landelijke Huisartsen Vereniging (‘LHV’). Daarmee staat vast dat de blote constatering dat sprake is van een verbroken zegel in Nederland op zichzelf onvoldoende reden is om een boete op te leggen aan de onderneming die het doelwit is van de verzegeling.

Aan de totstandkoming van besluiten worden diverse processuele eisen gesteld. Deze eisen worden niet voor niets gesteld. Zij dienen er toe de kans zo groot mogelijk te maken dat het ‘juiste’ besluit wordt genomen. Juist betekent in dit geval onder meer dat het besluit is gebaseerd op een juiste voorstelling van de feiten, de betrokken belangen voldoende in kaart zijn gebracht, dat het toepasselijke recht op de juiste wijze is toegepast, dat een boete evenredig is en de overtreding aan de overtreder kan worden verweten. Informeel handhaven door ACM en het gebruik van de bestuurlijke lus in boetezaken doet afbreuk aan deze doelstellingen.

Recent heeft de Rechtbank Rotterdam zich voor het eerst uitgelaten over de betrouwbaarheid van clementieverklaringen. Volgens de Rechtbank Rotterdam was er op de betrouwbaarheid van de verklaringen wel iets aan te merken, mede vanwege de wijze waarop ACM deze verklaringen had afgenomen. De beschikking van de ACM werd dan ook vernietigd. In dit artikel wordt een kort overzicht gegeven van de Europese rechtspraak met betrekking tot dit onderwerp alvorens in te gaan op de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam.