Aflevering 8

In zijn speech van 10 september 2014 benadrukt Philip Marsden, voorzitter van de onderzoekscommissie van de Competition and Markets Authority (CMA) ter ere van de 11e Baltic Competition Conference het belang van markttoezicht op opkomende online markten in het belang van consumenten. De ontwikkeling van e-commerce biedt zowel voor- als nadelen voor consumenten. De informatie en zoekmiddelen die online te vinden zijn maken het voor consumenten mogelijk om concurrerende aanbiedingen te vergelijken en dus een betere keuze te maken. Echter, de opkomst van online markten brengt ook nieuwe risico’s op het gebied van mededinging met zich mee.

Na een diepgaand onderzoek heeft de Europese Commissie de overname van de Nederlandse kabeltelevisie exploitant Ziggo door Liberty Global, eigenaar van UPC, onder voorwaarden goedgekeurd. Vanwege twee mededingingsbeperkende gevolgen kon de overname, zoals in eerste instantie gemeld, niet doorgaan.

De Europese Commissie heeft de overname van de grote Italiaanse producent van huishoudelijke apparaten Indesit door haar Amerikaanse concurrent Whirlpool goedgekeurd.

De Europese Commissie heeft een boete van bijna € 39 miljoen opgelegd aan Slovak Telekom a.s. en haar moederonderneming Deutsche Telekom AG voor misbruik van machtspositie.

Volgens de Europese Commissie hebben vier grote internationale banken, namelijk RBS, UBS, JP Morgan en Credit Suisse, kartelafspraken gemaakt over ask-bid spreads van Zwitserse Franc rentederivaten in de Europese Economische Ruimte.

Volgens de Europese Commissie hebben de banken RBS en JP Morgan een billateraal kartel gevormd met betrekking tot het interbancaire rentetarief Libor voor de Zwitserse Franc tussen 2008 en 2009.

De Europese Commissie heeft geïnteresseerde derde partijen uitgenodigd om te reageren op de toezeggingen die zijn voorgesteld door Air France/KLM, Alitalia en Delta om de zorgen weg te nemen dat hun trans-Atlantische coöperatie de mededinging belemmert op de routes Parijs-New York, Amsterdam-New York en Rome-New York.

De Europese Commissie heeft haar voorlopig standpunt in punten van bezwaar medegedeeld aan Honeywell en DuPont in verband met hun samenwerking voor de ontwikkeling van een nieuw koelmiddel (R-1234yf).

Uit een onderzoek uit 2002 van de Britse Competition Commission is gebleken dat bepaalde banken in het Verenigd Koninkrijk bij het verstrekken van krediet aan het midden- en kleinbedrijf de betreffende ondernemingen verplichtten een zakelijke rekening bij hen te openen. Naar aanleiding van dit onderzoek rust, sinds 2002, op acht van de grootste banken in het Verenigd Koninkrijk de verplichting om zich te onthouden van deze vorm van koppelverkoop.

De Autorité de la concurrence heeft toestemming gegeven voor de verkrijging van SFR (onderdeel van Vivendi) door Numericable Group (onderdeel van de Altice Group).

ACM heeft besloten dat het prijsplafond voor behandelingen in het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis in stand blijft.

Op 29 oktober 2014 heeft de Europese Commissie naar buiten gebracht de procedure tegen Ahlstrom Corporation, Munksjo Oyi, beiden uit Finland, en Munksjo AB uit Zweden te beëindigen. De Commissie had een procedure gestart omdat zij vermoedde dat de ondernemingen mogelijk misleidende informatie hadden verstrekt bij het doen van een concentratiemelding onder Vo. 139/2004.

Op 7 februari 2014 heeft ACM een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie tussen KPN B.V. en Reggefiber Group B.V. Op 6 mei is door de ACM besloten dat voor deze concentratie een vergunning is vereist en op 10 juni hebben partijen een vergunningsaanvraag ingediend bij de ACM. Hierna is de ACM met een onderzoek gestart naar de te verwachten mededingingsrechtelijke gevolgen van de concentratie.

Op 4 september 2014 heeft de Franse mededingingsautoriteit Autorité de la concurrence de nieuwe toezeggingen van Nespresso bindend verklaard. Deze toezeggingen verbeteren de initiële toezeggingen die Nespresso reeds in april 2014 had gedaan. De Autorité verwacht dat de verbeterde toezeggingen de technische, juridische en commerciële toetredingsdrempels voor andere producenten van koffiecapsules, die geschikt zijn voor Nespresso koffieapparaten, zullen weghalen.

Tijdens verschillende onderzoeken in de afgelopen jaren is de Oostenrijkse mededingingsautoriteit, het Bundeswettbewerbsbehörde, zich bewust geworden van mededingingsbeperkende afspraken tussen leveranciers en retailers, met name afspraken en feitelijk afgestemde gedragingen met betrekking tot prijzen in de detailhandel (retail price maintenance).

De Finse rechtbank voor Markt heeft een boete van € 70 miljoen opgelegd aan Valio Oy voor misbruik van haar machtspositie op de markt voor productie en groothandel van verse melk.

Op 28 mei 2014 heeft de Deense mededingingsautoriteit bindende toezeggingen geaccepteerd in de zaak tegen Nets Holding inzake mogelijk machtsmisbruik op de Deense betaalkaartenmarkt. Volgens de autoriteit zullen de toezeggingen leiden tot lagere prijzen van verwerkingsdiensten voor banken die internationale betalingen afhandelen voor particulieren in Denemarken.

Op 8 juli 2014 heeft de Autorité de la concurrence een boete van € 5,7 miljoen opgelegd aan Cegedim SA wegens het misbruiken van haar machtspositie op de markt van databases voor medische informatie voor farmaceutische bedrijven die hun bezoeken aan dokters en apotheken in Frankrijk willen beheren.

Op 1 november is de nieuwe Europese Commissie onder leiding van Juncker gestart. De nieuwe commissaris voor Mededinging is de Deense Margrethe Vestager.

De Competition and Markets Authority (CMA) heeft besloten niet door te gaan met het onderzoek naar afwikkelingsvergoedingen bij creditcard betalingen. Dit is besloten in het licht van de voorgestelde Europese Verordening inzake afwikkelingsvergoedingen.

Op 5 november 2014 is door de Commissie naar buiten gebracht dat het vooronderzoek naar de overname van DESFA, netbeheerder van het Griekse gastransmissiesysteem door State Oil Company Azerbaijan Republic (SOCAR) ernstige twijfels heeft doen rijzen over de verenigbaarheid met het Europese mededingingsrecht. Daarom stelt de Commissie nu een diepgaand onderzoek in naar de overname.

Het ministerie van Justitie heeft een aanbesteding uitgeschreven voor vertaaldiensten inclusief daaraan gerelateerde werkzaamheden. Net zoals voor de periode 2009-2013 is de opdracht gegund aan Concorde Group B.V. Het Nederlandse Genootschap voor Tolken en Vertalers heeft hiertegen een kort geding aangespannen.

De Europese Commissie heeft aan diverse autoglasproducenten een boete opgelegd voor het (vermeend) deelnemen aan een kartel in de periode maart 1998 en maart 2003. Soliver is een boete van ruim € 4 miljoen opgelegd, aangezien de Commissie van mening is dat Soliver heeft deelgenomen aan voornoemd kartel van 19 november 2001 tot 11 maart 2003. Gezien de omvang van het kartel hebben alle grote Europese autofabrikanten last gehad van het kartel. De Commissie heeft dan ook geconcludeerd dat er sprake was van een ernstige inbreuk.

Eiseressen is bij besluit van 16 december 2010 een boete opgelegd wegens deelname aan het zogenoemde meelkartel. Ten behoeve van haar verdediging hebben eiseressen vertaling verzocht van het (aanvullend) onderzoeksrapport en enkele andere stukken uit het onderzoeksdossier van ACM. Bij brief van 6 februari 2014 heeft ACM dit verzoek geweigerd. Eiseressen zijn hiertegen in beroep gegaan.

Na een (gewijzigde) concentratiemelding van 1 oktober 2012 door NS Reizigers, heeft ACM op 3 oktober 2012 besloten dat geen vergunning nodig is voor de overdracht door Prorail aan NS Reizigers van het bedrijfsonderdeel dat verantwoordelijk is voor het leveren van reisinformatie.

Zorgverzekeraar CZ heeft een zorgovereenkomst gesloten met aanbieders van orthopedische schoenen. Hierin zijn tarieven opgenomen voor de vergoedingen van clusters schoenen. OIM Haren b.v. (OIM) en de branchevereniging NVOS-Orthonbanda (NVOS) vinden deze tarieven te laag en hebben daarom een kort geding aangespannen tegen CZ.

Deze kroniek betreft de uitspraken van het Hof en het Gerecht gewezen in de eerste helft van 2014 in mededingingszaken. In deze periode zijn weer meer dan vijftig arresten op dit terrein gewezen zodat een selectie is toegepast. In een tweetal uitspraken gaat het Hof in op aspecten bij de private handhaving van het mededingingsrecht. Aan de ene kant grijpt het Hof hierbij in op de interne rechtsorde van een lidstaat door te oordelen dat het doeltreffendheidsbeginsel in de weg staat aan een categorisch verbod in nationale wetgeving van schadevorderingsacties op basis van de zogenaamde umbrella pricing. Aan de andere kant maakt het Hof het moeilijker voor diegenen die claimen schade te hebben geleden als gevolg van een kartel om toegang te krijgen tot stukken in het dossier van de Commissie. Naar verwachting zal deze problematiek in de toekomst een nog belangrijker rol gaan spelen voor de Europese rechter. In deze periode staat ook weer de territoriale bevoegdheid van de Commissie centraal, namelijk in het lcd-kartel en in de dominante positie van Intel. Voorts blijkt uit de rechtspraak in deze periode dat het instellen van beroepen tegen beschikkingen loont. In heel wat gevallen is, om uiteenlopende redenen, een boetevermindering toegepast.

In de context van het kartelverbod is de vraag of een gedraging de strekking heeft de mededinging te beperken van groot belang. Het bepaalt onder meer de reikwijdte van de toets die een mededingingsautoriteit moet uitvoeren om een inbreuk aan te tonen. Niettemin is de definitie van een ‘strekkingsbeding’ niet eenduidig. Ook de jurisprudentie van het Hof van Justitie op dit punt heeft in het verleden tot verwarring geleid. De recente uitspraak van het Hof in de Cartes Bancaires-zaak schept echter meer duidelijkheid. Het maakt duidelijk dat het begrip ‘strekkingsbeding’ restrictief moet worden uitgelegd en creëert een scherpere scheiding tussen het onderzoek naar de strekking van een gedraging en de gevolgen daarvan.

Op 25 juni 2014 publiceerde de Europese Commissie een nieuwe mededeling betreffende overeenkomsten van geringe betekenis die de mededinging niet merkbaar beperken in de zin van artikel 101 lid 1 VWEU. Het artikel bespreekt en becommentarieert de inhoud van de nieuwe bekendmaking en het begeleidende richtsnoer en gaat in op de achtergrond van de onderhavige herziening. Het tweede onderdeel bespreekt een mogelijk bredere relevantie van het nieuwe document. Daarin wordt tegen onderhavige achtergrond onder meer het arrest Expedia besproken.

De Europese Commissie heeft in haar Mededeling betreffende de evaluatie van tien jaar Verordening 1/2003 een aantal procedurele en institutionele criteria neergelegd om tot een goede, en vooral onafhankelijke, taakuitoefening door de nationale mededingingsautoriteiten te komen. Aan een aantal van deze criteria voldoet ACM op dit moment niet. Dit betekent niet per se dat ACM haar taken in de praktijk niet goed uitoefent of dat ACM zich automatisch door politieke factoren in haar besluitvorming laat beïnvloeden. Het maakt echter wel duidelijk dat de huidige institutionele vormgeving van ACM veel ruimte laat voor verbetering, teneinde haar onafhankelijkheid ook functioneel en institutioneel beter te waarborgen. De Nederlandse wetgever heeft in het totstandbrengingsproces van ACM in ieder geval de kans laten liggen om deze instantie ook institutioneel gezien met een voldoende mate van onafhankelijkheid te bekleden.