Aflevering 4

Color Line exploiteert een ferry route met belastingvrije verkoop voor passagiers tussen Sandefjord (Noorwegen) en Strömstad (Zweden). De gemeente van Sandefjord gebruikt de binnenhaven voor commerciële doeleinden en heeft in dat kader een langlopende overeenkomst met Color Line.

OnlinePizza Norden AB (OnlinePizza) is het nummer één online platform voor thuisbezorgd eten in Zweden. Restaurants kunnen zich inschrijven en consumenten kunnen het eten thuisbezorgd krijgen. In oktober 2015 had Konkurrensverket (KKV), de Zweedse mededingingsautoriteit, een klacht van concurrent Apphero Sweden AB (PizzaHero) ontvangen.

De Autorité de la concurrence en het Bundeskartellamt, de Franse en Duitse mededingingsautoriteiten, publiceerden op 10 mei 2016 gezamenlijk een paper over mededingingsrecht en data.

De Europese Commissie heeft de voorgenomen fusie van O2 en Three, onderdelen van respectievelijk Hutchison en Telefónica UK, in het Verenigd Koninkrijk verboden. Na het uitvoeren van een diepgaand onderzoek is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de fusie een negatief effect zou hebben op de mededinging.

De Europese Commissie heeft een tweedefase-onderzoek geopend om na te gaan of de voorgenomen overname van Faively door Wablec de mededinging voor spoorwegsystemen niet op significante wijze zou kunnen belemmeren.

Eurocommissaris Margrethe Vestager heeft op 13 mei 2016 een toespraak gehouden waarin zij ervoor pleit dat consumenten meer van zich moeten laten horen in mededingingsvraagstukken. Concurrentie is noodzakelijk voor de marktwerking, hetgeen beter is voor consumenten.

Na een onderzoek van de Competition Commission (CC) – de voorloper van Competition and Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit – dat plaatsvond in 2009, heeft BAA Airports drie vliegvelden verkocht om de concurrentie om vliegtuigmaatschappijen en reizigers te vergroten. Dat betrof de vliegvelden van Gatwick in 2009, Edinburgh in 2012 en Stansted in 2013. De CC had destijds tevens andere aanbevelingen gedaan, waaronder hervorming van de regelgeving op de luchthavens.

De fusie tussen Clariant en Kilfrost is een concentratie tussen de twee grootste leveranciers van antivriesmiddel (ADF) voor vliegtuigen in het Verenigd Koninkrijk en in de Europees Economische Ruimte (EER). Het antivriesmiddel, dat beschermt tegen de vorming van ijs, wordt gespoten op de vliegtuigen om deze voor te bereiden op de vlucht.

De Federal Trade Commission (FTC), de Amerikaanse mededingingsautoriteit, staakt het onderzoek naar de fusie tussen Staples en Office Depot. Deze fusie is namelijk al verboden door een federale rechter. De FTC heeft de mogelijkheid om een federale rechter te verzoeken om een fusieverbod op te leggen. Op deze manier kan een fusie worden geblokkeerd voordat de bestuursrechtelijke procedure begint.

ACM is in oktober 2015 een onderzoek gestart naar de markt voor pakketdiensten in Nederland. De resultaten van het onderzoek zijn vervolgens gepubliceerd in de Marktscan Pakketten. De scan schetst de huidige situatie van de Nederlandse postpakkettenmarkt.

De Europese Commissie heeft de overname van SABMiller door AB inBev’s onder voorwaarden goedgekeurd. De voorgenomen transactie brengt de twee grootste bierbrouwerijen van de wereld bij elkaar. Dit zou ertoe leiden dat AB inBev een wereldwijde marktleider wordt.

Het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, staakt zijn onderzoek naar spoorvervoerder Deutsche Bahn AG (DB) nadat deze spoormonopolist vergaande aanpassingen in zijn beleid heeft aangekondigd. Het Bundeskartellamt vermoedde namelijk dat DB misbruik maakte van zijn economische machtpositie. Het ging hierbij vooral om de verkoop van treinkaartjes op het Duitse spoor.

De Competition and Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, beschuldigt koelkastproducent ITW Limited ervan tussen 2012 en 2014 betrokken te zijn geweest bij verticale prijsbinding met betrekking tot de internetverkoop van haar Foster koelkasten.

De Competition and Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, heeft Punten van Bezwaar uitgebracht tegen FM Models, Models 1, Premier, Storm en Viva wegens vermeende uitwisseling van concurrentiegevoelige (prijs)informatie en het maken van prijsafspraken.

Uit onderzoek van de Europese Commissie is gebleken dat de Europese staalschuurmiddelenproducent Pometon het kartelverbod heeft geschonden. Pometon heeft deelgenomen aan een kartel, waarbinnen de prijzen in Europa gedurende bijna vier jaar zijn gecoördineerd.

De Europese Commissie heeft de overname van Italcementi door HeidelbergCement onder voorwaarden goedgekeurd. De Commissie stelt als voorwaarde dat HeidelbergCement de Belgische tak van Italcementi afstoot.

De Europese Commissie heeft een nieuw pakket aan regelgeving met betrekking tot e-commerce aangekondigd. Met deze regelgeving voert de Commissie haar Digital Single Market-strategie uit en hoopt zo dat consumenten en bedrijven makkelijker online producten kopen en verkopen over de grens.

In een schikking met de Competition and Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, hebben drie van de vijf leveranciers van gegalvaniseerde tanks aangegeven dat zij met een vierde leverancier prijsafspraken hadden gemaakt, de markt hadden verdeeld en contracten hadden beïnvloed.

Het Auditoraat van de Belgische Mededingingsautoriteit bevestigt dat zij in de week van 27 mei 2016 huiszoekingen heeft verricht bij verschillende ondernemingen die producten zonder medisch voorschrift verkopen in apotheken.

Het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, start een onderzoek naar de Duitse zorgsector. Door middel van een sectoronderzoek kan de mededingingsautoriteit beter inzicht krijgen in de werking van de markt en onder andere beoordelingscriteria voor zorgfusies ontwikkelen, aangezien er steeds meer meldingen van fusies in de zorgsector plaatsvinden.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken onderzoek gedaan naar digitale ethertelevisie (DVB-T). ACM was gevraagd advies te geven over de vraag of, met het oog op de veiling door het ministerie van de vergunning voor digitale ethertelevisie, een economische machtspositie kan ontstaan of wordt versterkt op de relevante markt.

De Autorité de la concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, heeft aan voormalig staatsmonopolist TDF een boete ter hoogte van € 20,6 miljoen opgelegd wegens misbruik van machtpositie.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) zal geen nader onderzoek uitvoeren naar hoge doorverkoopprijzen van concertkaartjes door Live Nation, eigenaar van Mojo, Ticketmaster en doorverkoopwebsite Seatwave. Vanuit de media was veel kritiek gekomen op de zeer hoge doorverkoopprijs van concertkaartjes.

Iedere keer als een consument een betaling met een kaart verricht ontvangt zijn bank een vergoeding van de bank van de verkopende partij. Aanbieders van betaalkaarten beconcurreren elkaar dan ook door juist hoge afwikkelingsvergoedingen voor banken in het vooruitzicht te stellen. Voor de ondernemer die de producten of diensten verkoopt zijn die afwikkelingsvergoedingen kosten die volgens de Commissie worden doorberekend in de prijs van zijn producten.

Bij besluit van 30 augustus 2006 werd de overname van TPS en CanalSatellite door Vivendi Universal en Canal Plus goedgekeurd onder voorwaarden. In verband met niet-nakoming van deze voorwaarden heeft de Autorité de la concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, haar goedkeuring ingetrokken.

Het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, heeft een rapport over Marktmacht van Online Platformen en Netwerken gepubliceerd. Op deze manier geeft de Duitse mededingingsautoriteit aan welke factoren zij meeweegt in de beoordeling van een machtspositie van een onderneming die actief is op het internet.

Clariant en Kilfrost zijn de twee grootste leveranciers van anti-icing producten voor vliegtuigen. Clariant zou het anti-icing onderdeel van Kilfrost overnemen. De Competition and Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, had in haar voorlopige bevindingen aangegeven de overname wellicht te blokkeren omdat het de twee grootste marktpartijen betrof. De overname zou mogelijk leiden tot hogere prijzen voor anti-icing producten en vermindering van keuze en kwaliteit.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft de overname van Mediq Apotheken door Brocacef onder voorwaarden goedgekeurd. Volgens ACM zou Brocacef door de overname ongeveer 600 van de 2000 apotheken in Nederland in handen krijgen en daarnaast zou Brocacef een te sterke positie krijgen op de intramurale groothandelsmarkt. ACM heef daarom voorwaarden aan de concentratie verbonden.

De Konkurrence-og-forbrugerstyrelsen (KFST), de Deense mededingingsautoriteit, heeft na onderzoek geconstateerd dat de branchevereniging voor Deense bioscopen en de Deense branchevereniging van filmdistributeurs inbreuk maakten op het kartelverbod.

De Gazdasági Versenyhivatal (GVH), de Hongaarse mededingingsautoriteit, heeft boetes opgelegd wegens bid-rigging.

Het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft op 19 april 2016 geoordeeld dat Federatie van Sportmedische Instellingen in Nederland (FSMI) in strijd heeft gehandeld met het mededingingsrecht.

Vodafone Libertel BV is in beroep gegaan tegen het ACM besluit van 31 oktober 2014 waarbij aan KPN BV vergunning is verleend om uitsluitende zeggenschap te verkrijgen over Reggefiber Group BV. Vodafone is afnemer van de ontbundelde toegangsdiensten die KPN en Reggefiber aanbieden en concurreert met KPN en andere alternatieve aanbieders op retailmarkten voor vaste en mobiele telefonie, televisie, zakelijke netwerkdiensten en vaste internettoegang.

De Rechtbank Rotterdam heeft in een door de deelnemers aan het liftenkartel opgeworpen bevoegdheidsincident geoordeeld dat deze geen beroep kunnen doen op een arbitragebeding, opgenomen in hun algemene voorwaarden.

In deze zaak proberen verzoeksters een besluit van de Europese Commissie in het spanstaalkartel (COMP/38344) nietig te laten verklaren en de Commissie te verplichten tot herziening. Dit besluit is echter reeds definitief geworden. De partijen beroepen zich daarentegen op het feit dat hun financiële draagkracht is veranderd. Deze verandering zou een wezenlijke wijziging inhouden, waardoor aan de verzoeksters een rechtsmiddel toekomt bij het Gerecht van het Hof van Justitie.

Op 3 oktober 2007 is de Repsol-groep door de Europese Commissie beboet voor een bedrag van ruim € 80 miljoen voor deelname aan het Spaanse Bitumen kartel (COMP/38.710). Het Gerecht heeft het beroep tot nietigverklaring van deze beschikking afgewezen (T-496/07).

Op 16 juni deed het HvJEU uitspraak in de hogere voorziening van SKW Stahl-Metallurgie GmbH en SKW Stahl-Metallurgie Holding AG en in het beroep van Evonik Degussa GmbH en AlzChem AG. De partijen vorderden vernietiging van het op 23 januari 2014 gewezen arrest door het Gerecht (T-384/09).

Op 3 juni 2016 heeft Minister Kamp van Economische Zaken de uitkomsten van de evaluatie van de Wet Markt en Overheid naar het Parlement gezonden. De evaluatie is uitgevoerd door Ecorys en was in augustus 2015 naar de minister gestuurd. In de Kamerbrief bespreekt de minister kort de inhoud van de Wet Markt en Overheid (de vier gedragsregels), de uitkomsten van de evaluatie en zijn beleidsvoornemens.

Op 7 juni 2016 is het wetsvoorstel Implementatiewet richtlijn privaatrechtelijke handhaving mededingingsrecht naar de Tweede Kamer gestuurd. Met dit wetsvoorstel worden de bepalingen van Richtlijn 2014/104 EU omgezet in nationale wetgeving.

Het mededingingsrecht is een rechtsgebied dat nog volop in ontwikkeling is; de juridische leerstukken en economische theorieën wijzigen gaandeweg op basis van voortschrijdend inzicht. De vraag is echter of ook dit ook geldt voor de discussies omtrent after-markets gelet op het feit dat de nationale mededingingsautoriteiten in twee recente zaken (Soda Stream en Nespresso) de Europese ontwikkelingen niet meenemen in de analyse van de klachten vanwege misbruik van een machtspositie.

Op 21 januari van dit jaar beantwoorde het Hof van Justitie van de EU prejudiciële vragen over de reikwijdte van het begrip “onderling afgestemde feitelijke gedraging” in de context van online platforms. Hoewel het online aspect een verbijzondering is ten opzichte van eerdere jurisprudentie, is het arrest uiteindelijk toch een tamelijk “klassieke” uitspraak, omdat die voortbouwt op vaste en vertrouwde rechtspraak en die nog eens bevestigt hoe laag de lat ligt voor betrokkenheid bij verboden collusie; een e-mailaccount blijkt een niet steeds ongevaarlijk bezit.

De afgelopen jaren heeft zich een ontwikkeling voorgedaan waarbij enkele grote spelers, zoals Google en Facebook, de beschikking hebben gekregen over enorme databases aan persoonsgegevens. Verschillende mededingingsautoriteiten hebben zich hardop afgevraagd of het beschikken over dergelijke ‘big data’ de betreffende ondernemingen een machtspositie verschaft ten opzichte van hun gebruikers, adverteerders en concurrenten. In dit artikel laten wij zien dat, ondanks dat de toegang tot data in toenemende mate een toetredingsbarrière kan vormen, het afdwingen van toegang tot databases van ondernemingen op grond van artikel 102 VWEU zeer moeilijk zal zijn, zowel om redenen van mededingingsrechtelijke aard als om privacy-redenen.