Aflevering 8

Arriva exploiteert in het noorden van Engeland een aantal bus- en treindiensten. In december 2015 heeft Arriva de openbare aanbestedingsprocedure omtrent de exploitatie van de Northern Trail gewonnen. Hierdoor heeft zij een groot gedeelte van de bus- en treindiensten in het noorden van Engeland in handen gekregen.

De Duitse mededingingsautoriteit, het Bundeskartellamt, heeft geen bezwaren tegen de nieuwe bankieren-app ‘Yomo’ (‘Your Money’) in Duitsland.

De Europese Commissie is in mei 2015 een sectoronderzoek gestart met betrekking tot e-commerce. Het voorlopige rapport bevestigt het groeiend belang van deze elektronische handel. De consument kan hierdoor namelijk zijn keuze op een breder aanbod baseren en makkelijker de beste deals vinden. Deze vorm van handel draagt aanzienlijk bij aan prijstransparantie en prijsconcurrentie.

Op 20 februari 2014 hebben MasterCard Europe, MasterCard Incorporated, MasterCard International Incorporated en MasterCard Benelux gezamenlijk een informeel toezeggingsvoorstel gedaan aan ACM omtrent de verlaging van de interchange fee voor de duur van vier jaar, ingaande op 1 juni 2014. De interchange fee is een multilaterale afwikkelingsvergoeding die acceptanten (winkels e.d.) dienen af te dragen aan kaartuitgevende instanties.

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) vindt dat zorgverzekeraars en niet de ziekenhuizen de tarieven van ziekenhuisbehandelingen transparant moeten maken.

Sandd heeft op 6 oktober 2014 een verzoek om informatie ingediend bij ACM op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het verzoek betrof informatie over de op dat moment meest recente door PostNL aan ACM ter toetsing voorgelegde wijziging van het postzegeltarief.

De Europese Commissie heeft Altstoff Recycling Austria (ARA) een boete opgelegd van € 6 miljoen voor het weren van concurrenten van de Oostenrijkse markt voor het beheer van huishoudelijk verpakkingsafval van 2008 tot 2012, in strijd met art. 102 VWEU.

De Franse ministers van Justitie en Economie hebben gezamenlijk besloten om 247 gebieden aan te wijzen (van 307 gebieden in totaal), waarin notarissen zich vrijelijk mogen vestigen. Hiermee volgen de ministers de aanbevelingen van de Autorité de la Concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, van 9 juni 2016 op.

ACM is een marktstudie gestart naar bedrijven die actief zijn op online platforms zoals Facebook, YouTube en Dumpert. De consument geeft door gebruik te maken van online platforms inzicht in zijn persoonlijke kenmerken en surfgedrag waardoor deze platforms over veel data beschikken. Deze data kunnen door adverteerders worden gebruikt om diensten en producten te verbeteren of om nieuwe producten te ontwikkelen.

De Europese Commissie heeft de overname van Vattenfall Europe Generation en Vattenfall Europe Mining (Vattenfall) door de Tsjechische energiemaatschappij Energetický a Průmyslový Holding (EPH) en investeringsmaatschappij PPF goedgekeurd. Vattenfall richt zich op het mijnen van (bruin)kool en het opwekken van elektriciteit. EPH focust op exploitatie van kolenmijnen, energie opwekking en warmtedistributie.

De Autorité de la Concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, heeft de overname van Agri-Négoce door Axereal Participations goedgekeurd. Aan deze goedkeuring is de voorwaarde verbonden dat zes graanliften zullen worden afgestoten.

In Spanje zijn vier bedrijven beboet door de Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia (CNMP), de Spaanse mededingingsautoriteit, voor schending van art. 101 VWEU. Zij hebben gezamenlijk een boete gekregen van € 5.58 miljoen.

Na een klacht van Aluminium of Greece S.A. (Aluminium) wegens misbruik van machtspositie door de Public Power Corporation S.A. (PPC), is de Griekse mededingingsautoriteit een onderzoek gestart.

De Europese Commissie heeft een voorlopig oordeel gegeven over de regels van de Internationale Schaats Unie (hierna: ISU) met betrekking tot sancties op deelname van schaatsers aan niet door de ISU goedgekeurde schaatsevenementen.

De Europese Commissie is een tweede fase onderzoek gestart naar de voorgenomen fusie van Deutsche Börse AG (DB) en London Stock Exchange Group (LSE). Deze fusie kan namelijk voor een beperking van de mededinging zorgen op verschillende financiële infrastructurele markten. De fusie zou de grootste Europese beurs-operator creëren.

Het Deense Horesta Videnbank is onderdeel van de hotelorganisatie Horesta en is gericht op ‘benchmarking’ (het verrichten van vergelijkend onderzoek). Horestas Videnbank vergaart data, voegt deze samen en maakt algemene en traditionele marktrapporten voor hotels en andere geïnteresseerde partijen.

De Autorité de la Concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, heeft de branchevereniging voor de modellensector, SYNAM, een boete opgelegd wegens het tussen 2000 en 2010 opstellen en verspreiden van adviesprijzen die fungeerden als richtlijn voor het bepalen van prijzen bij modellenbureaus. Adverteerders en modehuizen konden refereren naar deze adviesprijzen bij het opstellen van hun prijzen voor foto’s, films en catwalk shows.

De Competition & Markets Autority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, is een onderzoek gestart naar digitale (prijs)vergelijkingstools om te beoordelen wat daarvan de impact is voor consumenten, bedrijven en de economie.

De Europese Commissie is een consultatie met betrekking tot het Europese concentratietoezicht gestart, waarbij de Commissie feedback vraagt om zo de bestaande EU-wetgeving te verbeteren. Doel van de consultatie is een efficiënter concentratiecontrole regime. De consultatieronde richt zich op drie onderwerpen van het Europese concentratietoezicht.

Doordat Nederlandse consumenten massaal online blijven shoppen, heeft ACM de pakkettenmarkt onderzocht. Recent heeft zij daarover haar bevindingen naar buiten gebracht in een eindrapport.

Het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, toetst jaarlijks zo’n 1000 tot 1200 concentraties. Remedies blijken een belangrijk instrument te zijn voor een effectieve handhaving en uitvoering van de regels inzake concentratiecontrole.

Naar aanleiding van de ‘Macron-wet’, die is gericht op het bevorderen van de groei, activiteit en gelijkheid van economische kansen, heeft de Autorité de la concurrence, de Franse mededingingsautoriteit, de Franse overheid aangeraden om binnen nu en 2018 vier advocatenkantoren op te richten die zullen gaan procederen voor de hoogste (bestuurs)rechter in Frankrijk.

De Competition & Markets Authority (CMA), de Britse mededingingsautoriteit, is in mei 2015 gestart met het informeren van het MKB over het mededingingsrecht. Op 18 mei 2015 heeft zij een website geopend met informatie over het mededingingsrecht zodat het mededingingsrecht toegankelijker wordt voor ondernemers.

De werkgroep mededingingsrecht is op 6 oktober 2016 op uitnodiging van het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, bijeengekomen in Bonn. Deze werkgroep bestaat uit professoren van verschillende universiteiten gespecialiseerd in economie en recht, vertegenwoordigers van verschillende Europese mededingingsautoriteiten en ministeries, rechters van de kartelafdeling van het Oberlandesgericht Düsseldorf en het Bundesgerichtshof. Deze werkgroep komt al meer dan 40 jaar jaarlijks bijeen om diverse mededingingsrechtelijke vraagstukken te bespreken.

Op 15 juli 2014 had het Bundeskartellamt, de Duitse mededingingsautoriteit, boetes van in totaal € 338 miljoen opgelegd aan 21 worstfabrikanten en 33 betrokken personen. De procedures tegen 11 bedrijven en 15 personen zijn inmiddels afgesloten met een boete van totaal € 71 miljoen.

Bij besluit van 27 november 2013 heeft de Europese Commissie meerdere garnalenvissers beboet voor een overtreding van het kartelverbod (AT.39633 – Garnalen). De Commissie is mede tot deze beslissing gekomen door een heimelijk gemaakte audio-opname.

Trafilerie Meridionali SpA (Trame) is een Italiaanse producent van spanstaal en heeft een boete gekregen van € 3,3 miljoen voor deelname aan het spanstaalkartel op nationaal niveau (club Italia) en dat zij ‘kennis had of redelijkerwijs had kunnen hebben van de verschillende niveaus van het kartel’ en meer in het bijzonder van club Europa (COMP/38344 – Spanstaal). Zij is tegen deze boete tevergeefs bij het Gerecht in beroep gegaan. Nu heeft het HvJ EU zich erover uitlaten.

Morningstar Inc. is eigenaar van Thomson Reuters Corporation (TR), dat de service van geconsolideerde realtime datafeeds faciliteert die worden gebruikt bij de wereldwijde verhandeling van effecten. TR heeft voor die datafeeds alfanumerieke codes gemaakt om effecten te kunnen identificeren en ook de plaats waar zij worden verhandeld, de zogenoemde Reuters Instrument Codes (RIC). Klanten mogen die RICs niet gebruiken in geconsolideerde realtime datafeeds van derden en ze mogen ook niet door derden worden gebruikt om interoperabiliteit tussen de verschillende datafeed systemen te creëren. De Commissie kwam tot de voorlopige beoordeling dat dat gedrag van TR het bemoeilijkte om naar een andere aanbieder van realtime datafeeds over te stappen, mogelijk in strijd met art. 102 VWEU.

In deze procedure beroepen de deelnemers aan het paraffinekartel zich op het verweer van een ondeelbare rechtsverhouding, en verzoeken ze te worden toegestaan de andere geadresseerden van boetebeschikking COMP/C.39181 (paraffinekartel) als derden in de procedure te betrekken (via art. 118 Rv).

De Rechtbank Rotterdam heeft in beroep het besluit van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om geen vergunning te verlenen voor de concentratie tussen twee ziekenhuizen gehandhaafd. De twee ziekenhuizen (Albert Schweitzer ziekenhuis en Rivas Zorggroep) waren voornemens om bestuurlijk te fuseren waarbij een holding als enig bestuurder van eisers zou worden opgericht.

Bij het Gerecht is een beroep gedaan op art. 263 VWEU tot nietigverklaring van het besluit van de Europese Commissie tot afwijzing van door verzoekster ingediende klacht betreffende inbreuken van art. 102 en 106 VWEU door de havenautoriteit van Split en/of door de Republiek Kroatië, doordat de havenautoriteit van Split staatssteun – onder andere in de vorm van een exclusieve concessie – zou hebben verleend aan een andere veerbootonderneming voor een periode van 12 jaar. De Kroatische mededingingsautoriteit had reeds onderzoek gedaan naar de gedraging naar Kroatisch recht, op grond van het kartelverbod en het verbod van misbruik van een economische machtspositie, maar deze klachten afgewezen. De klacht van Trajektna Iuka Split komt erop neer dat de Europese Commissie de gedragingen eveneens dient te onderzoeken naar Europees mededingingsrecht.

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBB) heeft de boete die was opgelegd aan de kartellisten van het eerstejaars plantuienkartel verlaagd. Het CBB acht de ernstfactor van 2 te hoog, en verlaagt deze naar 1,5.

ACM heeft op 20 november 2012 aan partijen een boete opgelegd wegens overtreding van art. 6 Mw. Partijen zijn daartegen in beroep gegaan, omdat zij het niet eens zijn met de vaststelling van de geografische markt waarop de overtreding betrekking zou hebben.

In mei 2009 is een boete van € 1,06 miljard opgelegd aan Intel Corporation Inc. (Intel), vanwege het misbruik maken van haar machtspositie op de markt van x86 processoren. Volgens de Europese Commissie heeft Intel geprobeerd haar concurrent, Advanced Micro Devices Inc. (AMD), de markt uit te drukken. Volgens de Commissie gebeurde dit met meerdere maatregelen, maar vooral door kortingen te bieden aan haar afnemers.

De Tweede Kamer heeft de minister van VWS gevraagd te onderzoeken of er voor eerstelijnszorgaanbieders een uitzondering op de Mededingingswet mogelijk is. De veronderstelling hierbij is dat samenwerking tussen zorgaanbieders op dit moment niet tot stand komt als gevolg van de Mededingingswet en dat dit het patiëntenbelang schaadt.

De Beleidsregel mededinging en duurzaamheid 2016 vervangt de Beleidsregel mededinging en duurzaamheid van 8 mei 2014 en heeft betrekking op de toepassing van artikel 6, derde lid, Mw door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Aanleiding voor de wijziging is het spanningsveld tussen mededinging en duurzaamheid die verduurzamingstrajecten kan belemmeren.

Interview with Johannes Laitenberger – a competition case handler who became Director-General

Op 16 november 2016 heeft minister Plasterk het wetsvoorstel Wet organisatie hoogste bestuursrechtspraak ingetrokken. Op basis van een SWOT-analyse concluderen wij dat het aannemen van dit wetsvoorstel voor de mededingsrechtelijke praktijk duidelijke voordelen had gehad. Mededingingsrechtelijke zaken zouden binnen de Raad van State sneller en efficiënter worden afgewikkeld dan nu bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven het geval is. Met de intrekking van het wetsvoorstel zal bovendien ook het advies van de Commissie rechtseenheid met innovatieve voorstellen op de lange baan worden geschoven. Een gemiste kans dus.

Deze kroniek betreft de uitspraken van het Hof en het Gerecht gewezen in de eerste helft van 2016. De zaken in deze periode betroffen vooral het kartelverbod; zowel beroepen bij het Gerecht en ook de nodige hogere voorzieningen en twee prejudiciële verwijzingen bij het Hof. Naast de wellicht standaard en overigens soms geslaagde boeteverweren, zijn er twee vreemde eenden in de bijt. Allereerst het motiveringsgebrek in art. 18-informatieverzoeken in de cementzaken. Ten tweede de verhouding tussen een clementieverzoek bij de Europese Commissie en nationale autoriteiten in de DHL-zaak. Tot slot heeft het Hof arrest gewezen in één misbruikzaak betreffende het hermonopoliseren van hybride post in Slovenië