Aflevering 8

De bankgarantie heeft zich in het handelsverkeer terecht ontwikkeld tot het meest gehanteerde zekerheidsinstrument.1 De bankgarantie is een buitengewoon flexibel instrument dat gebruikt kan worden ter ondersteuning van alle mogelijke rechtsverhoudingen. Zo kan een bankgarantie zekerheid geven voor betaling bij een koopovereenkomst, aanneming van werk, huur, licenties, overnames en bij financiële transacties als de verstrekking van een geldlening en de aankoop van obligaties. Het karakter van de bankgarantie brengt met zich dat de bank de in de bankgarantie opgenomen formaliteiten strikt toepast (de zogenoemde conformiteitsregel). Dit hangt samen met de positie van de opdrachtgever die veelal noodgedwongen een bankgarantie doet stellen.

Om de internationale handel te bevorderen, is het Verdrag der Verenigde Naties inzake internationale koopovereenkomsten betreffende roerende zaken van 11 april 1980 (Verdrag van Wenen of Weens Koopverdrag)1 in het leven geroepen. Het Weens Koopverdrag beoogt uniforme regels te geven ten aanzien van de internationale koop van roerende zaken. Het Weens Koopverdrag bevat geen verwijzingsregels, maar uitsluitend materieel kooprecht. Inmiddels hebben zich bijna 80 landen aangesloten bij het Weens Koopverdrag, waaronder China, Verenigde Staten, Rusland, Japan en de lidstaten van de Europese Unie.

De afgelopen jaren is de verkoop van producten via internet sterk gestegen. Internetwinkels schieten als paddenstoelen uit de grond. De prijzen van producten die via internet worden aangeboden liggen veelal lager dan producten die vanuit een fysiek verkooppunt worden verkocht, dit tot ongenoegen van zowel producenten als de fysieke verkooppunten. Verder zijn distributieovereenkomsten (nog) niet altijd goed afgestemd op dit nieuwe online verkoopkanaal. Ook in de rechtspraak bestaat nog onduidelijkheid over het juiste juridische kader. Zeer recent nog heeft het Europese Hof van Justitie vragen van een Franse rechter beantwoord over de toelaatbaarheid van een volledig verbod om via internet te verkopen.1 Reden te meer om stil te staan bij de nieuwe Europese mededingingsrechtelijke regelgeving die vorig jaar in werking is getreden waarbij internet een meer prominente plaats heeft gekregen. Dit artikel is geschreven vanuit de invalshoek van een leverancier met een distributienetwerk van aanvankelijk fysieke verkoo punten. De verschillende vraagstukken met betrekking tot de verkoop via internet die deze leverancier kan tegen komen, zullen in dit artikel vanuit mededingingsrechtelijk oogpunt worden beschreven.

Staalcombinatie ontving een uitnodiging: ‘Hierbij hebben wij het genoegen om u, namens onze opdrachtgever NS Poort Ontwikkeling BV, uit te nodigen om een aanbieding te maken voor het bouwproject Stadskantoor’. Na een lang en kostbaar traject krijgt Staalcombinatie bericht dat zij als beste kandidaat is overgebleven. Staalcombinatie stuurt een concept-aannemingsovereenkomst aan NS Poort. Pas daarna wordt een Europese aanbestedingsprocedure gestart. Uiteindelijk tekent NS Poort een overeenkomst met een andere staalbouwer. De rechtbank verwerpt het verweer van NS Poort dat het slechts ging om consultatie van de markt, omdat zij de inhoud en de strekking van de uitingen aan de zijde van NS Poort uitlegt als gedaan in het kader van een (onderhandse) aanbestedingsprocedure.

In dit themanummer over de algemene beginselen van Unierecht en het privaatrecht de volgende artikelen: De algemene beginselen van Unierecht en het privaatrecht (A.S. Hartkamp), Effectiviteitsbeginsel en nationaal privaatrecht (T.F.E. Tjong Tjin Tai), Het Unierechtelijke beginsel van gelijkheid en zijn inwerking op het burgerlijk recht (C.H. Sieburgh), Het rechtszekerheidsbeginsel (L.A.D. Keus), De rol van het evenredigheidsbeginsel in Europees en Nederlands privaatrecht (I.V. Aronstein), Internemarktbeginsel en privaatrecht (R.W.E. van Leuken) en De beginselen nemo auditur en fraus omnia corrumpit in de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (H.J. van Kooten).

Autoriteit Consument en Markt (ACM) wordt de naam van de nieuwe toezichthouder die ontstaat uit de samenvoeging van de Consumentenautoriteit, de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA) en de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). Dat blijkt uit een voorstel voor de instellingswet die de samenvoeging tot een toezichthouder mogelijk maakt, waarmee het kabinet op 30 september op voorstel van minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) heeft ingestemd.

In opdracht van aannemer B BV heeft C enkele maanden gewerkt aan de aftimmering van de tribunes van stadion X. Voetbalvereniging Y stelt zich op het standpunt dat C ten onrechte claimt eigenaar te zijn van een schilderij dat in de bestuurskamer van het stadion hing en eind 1930 aan de club was geschonken. Tijdens de verbouwing zou de inventaris zijn opgeslagen in een opslagcontainer. Y vordert restitutie van het schilderij en stelt dat zij eigenaar ervan is. De rechtbank beoordeelt allereerst of Y kan worden aangemerkt als eigenaar van het schilderij. In 1930 is het schilderij cadeau gedaan aan vereniging A, die later gesplitst is in twee entiteiten. Eén daarvan, stichting S, zou het schilderij onder bijzonder titel hebben verkregen. Omdat gedaagde deze stelling niet bestrijdt, neemt de rechtbank tot uitgangspunt dat deze stelling correct is. Stichting S heeft in 2001 S Beheer BV opgericht, waarbij (in de akte van oprichting) inbreng in natura is overeengekomen. Dat niet is gesteld noch gebleken dat het schilderij was opgenomen in de balans van S, neemt niet weg dat de stichting zich jegens de op te richten vennootschap heeft verbonden alle activa aan de vennootschap over te dragen. Onder die activa valt ook het schilderij. Omdat het schilderij eigendom was van de stichting, werd aan de vereiste van beschikkingsbevoegdheid voldaan. Het staat vast dat het schilderij ten tijde van de oprichting van de beheervennootschap niet in de macht van voornoemde stichting was, maar van C. Levering op de voet van artikel 3:90 BW was derhalve niet mogelijk, zodat partijen waren aangewezen op levering van het schilderij ex artikel 3:95 BW: met een leveringsakte die zodanige gegevens bevat dat, eventueel achteraf, aan de hand daarvan kan worden vastgesteld om welke goederen het gaat.

A, die in het bezit is van een strafblad, sluit bij verzekeraar V een inboedel- en opstalverzekering af. Op het aanvraagformulier van V kruist A bij de vraag naar het strafrechtelijk verleden aan dat hij in de afgelopen acht jaar geen misdrijf heeft gepleegd. Wanneer in de naast het huis van A gelegen woning van de zwager van A brand uitbreekt, spreekt A V aan tot vergoeding van de schade aan zijn woning en inboedel door het overgeslagen vuur.

De curator in een faillissement dat in 2006 is uitgesproken, legt beslag op een woning die in 1986 op naam van de echtgenote van de bestuurder van een gefailleerde vennootschap (X) is gezet. De curator is van mening dat deze rechtshandeling paulianeus was. De echtgenote vordert opheffing van het beslag. Zij stelt zich op het standpunt dat de curator en haar echtgenoot door middel van een vaststellingsovereenkomst hebben afgesproken dat de curator slechts verhaal zou nemen op een aan haar echtgenoot toevallende erfenis.

Zonder voldoende belang komt niemand een rechtsvordering toe. Sinds het fel bekritiseerde Jeffrey-arrest speelt de vraag of het daarbij steeds om een materieel belang moet gaan, of dat ook een ideëel belang als een ‘voldoende belang’ in de zin van artikel 3:303 BW kan kwalificeren. Mede aan de hand van de veelbesproken Chipshol-zaak stelt de auteur deze discussie in een ander daglicht.

A (van Nederlandse nationaliteit, maar woonachtig in België) en B (van Nederlandse nationaliteit, maar woonachtig in Monaco) bespreken met elkaar de mogelijkheid van het kopen van een sportvliegtuig. Nadat onderzoek is gedaan, wordt op naam van B een koopovereenkomst ontvangen ten behoeve van de aankoop van een Mustang. B brengt A op de hoogte en tekent de overeenkomst. Kort daarop doet B de eerste aanbetalingen, waarna A steeds de helft van deze aanbetalingen bijdraagt. Op enig moment bericht B aan A dat hij niet meer deel wil nemen aan de overeenkomst en betaalt de door A verrichtte aanbetalingen terug. A vordert ontbinding van de overeenkomst tot het gezamenlijk aankopen van de Mustang en schadevergoeding wegens het feit dat B tekortschiet in de nakoming van de overeenkomst door eenzijdig te besluiten ermee te stoppen en A te onthouden van zijn aandeel in (de rechten op) het vliegtuig.

Het EU-recht is van groeiende invloed op de regulering van rechtsverhoudingen tussen particulieren. Europa lijkt zich daarbij weinig gelegen te laten liggen aan traditionele opvattingen over het onderscheid tussen publiek- en privaatrecht, bijvoorbeeld op het terrein van digitale dienstverlening. In dit kader rijzen vragen met betrekking tot de toepassing van fundamentele rechten in geschillen die op nationaal niveau als privaatrechtelijk worden aangemerkt. De auteur betoogt dat een diepergaande dialoog tussen de nationale civiele rechter en het Europese Hof van Justitie kan bijdragen aan de ontwikkeling van een coherenter Europees privaatrecht, waarbinnen fundamentele rechten worden gewaarborgd.

De nieuwe Europese Richtlijn betreffende consumentenrechten is op 11 oktober 2011 aangenomen door de Europese Commissie. De richtlijn versterkt de rechten van consumenten, met name ten aanzien van online winkelen.

Op 11 oktober 2011 heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor een facultatief gemeenschappelijk Europees verkooprecht dat zal bijdragen tot het wegnemen van belemmeringen en consumenten een ruimere keuze en een hoog niveau van bescherming zal verschaffen. Het zal de handel bevorderen door een geheel van bepalingen te bieden voor grensoverschrijdende overeenkomsten in alle 27 EU-landen. Wanneer handelaren hun producten aanbieden op basis van het gemeenschappelijk Europees kooprecht, zullen consumenten met slechts één muisklik kunnen kiezen voor een gebruikersvriendelijke Europese overeenkomst met een hoog beschermingsniveau. Het voorstel van de Commissie moet nu worden goedgekeurd door de EU-lidstaten en het Europees Parlement, dat tijdens een stemming eerder dit jaar al zijn steun liet blijken. (Europese Commissie)

B bemiddelt tussen werkzoekende ICTspecialisten en potentiële werkgevers en brengt partijen bij elkaar. B stelt dat tussen haar en A een overeenkomst tot stand is gekomen, nadat in overleg met een medewerker van A de gegevens van een sollicitant en de voorwaarden van B per e-mail zijn verzonden. A zou B hebben gevraagd een sollicitatiegesprek te arrangeren. Volgens B kan deze gang van zaken worden aangemerkt als een aanbod, waarbij het verzoek van A een gesprek te arrangeren de aanvaarding van dat aanbod zou zijn.)

In 2005 hebben partijen voor het eerst contact over de mogelijke aankoop van het erfpachtrecht van eiser door de gemeente. De gemeente bericht in april 2006 dat wordt overwogen om bij voortijdige beëindiging een vergoeding te verstrekken. Daarbij wordt aangekondigd dat een waarderingssystematiek wordt opgesteld. Op 29 juli 2008 is deze systematiek vastgesteld door B&W, en in november 2008 formuleert de gemeente een voorstel, waarbij de waarde van het erfpachtrecht wordt vastgesteld op € 255.000. Ook in het voorstel van de gemeente van maart 2009 wordt uitgegaan van die waarde. Nadat eiser op 3 april 2009 op dit voorstel heeft gereageerd, verneemt hij ruim een jaar lang niets van de gemeente, ondanks herhaalde aanmaningen van zijn kant. Vervolgens komt een voorstel van de gemeente (op 28 april 2010), waarin de waarde van het erfpachtrecht is berekend op € 57.000.

De auteur bespreekt de uitspraak van de Hoge Raad van 29 april 2011 over voordeelsverrekening (artikel 6:100 BW), die hij vergelijkt met de ‘serieclausule’ in verzekeringspolissen en een uitspraak van de Rechtbank Utrecht, waarin de onderhavige problematiek via de billijkheidscorrectie (artikel 6:101 BW) wordt opgelost.

Incassobedrijf Direct Pay vordert van gedaagde de betaling van drie zendingen vitaminepillen, die gedaagde na telefonisch contact met het bedrijf Natuals zou hebben ontvangen. Volgens Direct Pay heeft gedaagde, na de ontvangst van een ‘vrijblijvend proefpakket’, het daaraan verbonden abonnement niet tijdig opgezegd. De kantonrechter kent gewicht toe aan het feit dat Natuals gedaagde telefonisch heeft benaderd, zodat sprake is van koop op afstand als bedoeld in artikel 7:46a e.v. BW. De kantonrechter merkt op dat wanneer in dergelijke telefonische contacten begrippen worden gebruikt als ‘proefabonnement’ en ‘proefpakket’, bij de gemiddelde consument, zeker wanneer die onverwacht wordt benaderd, eenvoudig de suggestie kan worden gewekt van tijdelijkheid. In dit geval is overigens wel gemeld dat gedaagde zelf de zendingen na ontvangst van het proefpakket moet stopzetten, zo blijkt uit de transcriptie van het telefoongesprek. Dat stopzetten kan via de persoonlijke pagina op de website van Natuals, waarop men kan inloggen met een persoonlijke inlog-code die is vermeld in de welkomstbrief die is bijgevoegd bij de proefzending.

De EU-verordening inzake compensatie aan luchtreizigers bevat gestandaardiseerde maatregelen die luchtvaartmaatschappijen ten aanzien van hun passagiers ten uitvoer moeten leggen bij instapweigering en annulering, of langdurige vertraging van een vlucht. De verordening preciseert echter dat zij van toepassing is onverminderd de rechten van een passagier op verdere compensatie. De krachtens de verordening toegekende compensatie kan dus op eventuele verdere compensatie waarop de passagiers aanspraak kunnen maken in mindering worden gebracht.

Notaris N heeft een akte gepasseerd waarbij X ten gunste van zijn BV een hypotheekrecht verleent ‘tot zekerheid voor de betaling van al hetgeen de hypotheeknemer blijkens haar administratie van voor zover in deze akte niet anders aangeduid, hierna te noemen: debiteur, te vorderen heeft.’ Enkele jaren later roept Y de nietigheid van de hypotheekverlening in, omdat niet duidelijk is wie de debiteur is. Naar aanleiding hiervan heeft N een proces-verbaal opgesteld waarin staat dat achter de woorden ‘administratie van’ het woord ‘hem’ moet worden toegevoegd. Voor de rechtbank is in geschil of hiermee de nietigheid is opgeheven. (Rechtbank Zwolle-Lelystad 1 juni 2011, LJN BR2794)

Minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) heeft op 31 oktober 2011 het wetsvoorstel griffierechten naar de Tweede Kamer gestuurd, waarin staat dat het griffierecht in bestuurszaken is verlaagd ten opzichte van het eerder voorgestelde algemeen geldend basistarief van € 500. Daarnaast komt er een vrijstelling van griffierechten voor personen zonder vermogen, inkomen of uitkering. Ook ziet het kabinet af van griffierechten voor de burger die zich in hoger beroep in bestuurszaken moet verweren. Dit zijn de belangrijkste wijzigingen naar aanleiding van de adviezen, die sinds de consultatie van het wetsvoorstel in maart van dit jaar zijn binnengekomen.

Gedaagden hebben met eisers een koopovereenkomst gesloten met betrekking tot een woning. Zij hebben een beroep gedaan op de (gebruikelijke) ontbindende voorwaarden van het niet verkrijgen van financiering. Eisers hebben dit beroep als onvoldoende gemotiveerd afgewezen en gedaagden gesommeerd om de woning af te nemen. Vervolgens ontbinden eisers de koopovereenkomst en maken aanspraak op de boetes ingevolge artikel 10.3 en 10.2 van de koopovereenkomst.

De zus is na het overlijden van haar moeder bekend geworden met de verkoop van een stuk grond van de moeder aan haar broer voor € 35.000. Uit een taxatierapport is gebleken dat die grond een waarde van € 230.000 had. De zus verzoekt het hof de koopovereenkomst nietig te verklaren op grond van wederzijdse dwaling, bedrog en misbruik van omstandigheden. (Gerechtshof Arnhem 6 september 2011, LJN BS1101)

De gemeente Alkmaar heeft een krediet verleend aan een van haar (voormalig) inwoners (X) om zijn schulden te saneren. De terugbetaling blijft uit, ondanks vele aanmaningen en een overeengekomen betalingsregeling. De gemeente richt zich vervolgens tot de rechtbank Alkmaar. Deze heeft zich ambtshalve onbevoegd verklaard, omdat X inmiddels in Spanje woont en bovendien voor de toepassing van de EEX-Verordening als consument moet worden beschouwd.

Geen grote wetswijzigingen, maar rechtspraak blijft het vermogensrecht verfijnen. Totstandkoming, inhoud en uitleg van overeenkomsten, maar ook de ontbinding daarvan, hebben weer tot een scala aan uitspraken geleid die het vermogensrecht verder vervolmaken. Evenals uitspraken over diverse vormen van aansprakelijkheid. In dit overzicht bespreekt de auteur de recente ontwikkelingen op het gebied van de totstandkoming en inhoud van de overeenkomst, bijzondere overeenkomsten, ontbindingsperikelen, over koop en klachtplicht, aansprakelijkheidsrecht, kwalitatieve aansprakelijkheid, werkgeversaansprakelijkheid, schadevergoeding en redelijke toerekening, overheid en vermogensrecht, goederenrecht en verjaring.

Energieleverancier A heeft van B betaling gevorderd van verschillende voorschotnota’s en eindafrekeningen ter zake van de levering van gas en elektriciteit. B betaalt echter slechts een deel van het gevorderde bedrag. Aan de kantonrechter de vraag of tussen partijen een overeenkomst tot stand is gekomen.

De Nederlandse Energie Maatschappij (NEM) vordert van gedaagde de betaling van openstaande voorschotnota’s. Gedaagde voert als verweer aan dat hij over de betreffende maanden het voorschotbedrag deels (€ 284 in plaats van € 352) heeft voldaan. De kantonrechter oordeelt dat gedaagde op grond van de redelijkheid en billijkheid bevoegd was zijn betaling (deels) op te schorten. Daarbij is van belang dat NEM ‘de laagste prijs garantie’ geeft, terwijl er feitelijk sprake is van financiering door klanten die te hoge voorschotten betalen. Op grond van de overeenkomst bepaalt NEM de hoogte van het te betalen voorschot. Dat is het uitgangspunt. Dat neemt niet weg dat ook deze tussen partijen gesloten overeenkomst wordt beheerst door de redelijkheid en billijkheid. Derhalve dient het door NEM bij gedaagde in rekening gebrachte voorschot aan die maatstaven te voldoen. Tegen die achtergrond bezien had van NEM verwacht mogen worden dat zij, nadat gedaagde begin april 2008 geklaagd had over de hoogte van het voorschot, of een adequate onderbouwing van dat voorschot had gegeven, of tot verlaging daarvan was overgegaan. De ‘laagste prijsgarantie’ is betrekkelijk illusoir als de klant door middel van te hoge voorschotten en daarmee door NEM te genereren rente-inkomsten (welke rente blijkens de afrekening niet na ommekomst van een jaar wordt vergoed!) die laagste prijs feitelijke deels (voor)financiert.

BV X heeft de curator als separatist in het faillissement van BV Y aansprakelijk gesteld voor de verkoop van een aantal goederen (een keuken met inventaris) die volgens BV X onder eigendomsvoorbehoud aan BV Y waren geleverd. Bij tussenvonnis heeft de Rechtbank Zutphen beslist dat op de keuken een eigendomsvoorbehoud rustte. De rechtbank heeft partijen in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over het voorlopig oordeel dat de curator de belangen van BV X als separatist tekort heeft gedaan en aldus onrechtmatig jegens BV X heeft gehandeld. Daarbij heeft de rechtbank overwegen dat het enkele feit dat door het handelen van de curator de doorstart van het horecabedrijf van BV X mogelijk is geworden waardoor ongeveer 28 werknemers hun baan hebben behouden, voorshands onvoldoende is om volledig de onrechtmatigheid aan het handelen van de curator te ontnemen.

ABN Amro Lease (AAL) heeft met Autobedrijf Werkendam BV (AWB) een leaseovereenkomst gesloten ter zake van een auto. Aan AAL is daarbij ‘een eerste recht van bezitloos pand’ op de auto verleend door AWB. Kort na het faillissement van AWB heeft C, namens AWB, de auto verkocht aan (zijn broer) D, die handelde namens EH BV. EH heeft de auto aan een klant verkocht. De vraag is of het pandrecht is geëindigd.

Vizion v.o.f. verleent financiële adviesdiensten. A en B zijn vennoten van Vizion. Vizion werkte samen met NIF, die een teakplantage exploiteerde. Op advies van Vizion hebben C en D een overeenkomst gesloten met NIF. C en D stellen A en B aansprakelijk, omdat Vizion haar bijzondere zorgplicht heeft geschonden.

Reisbureau A BV verkoopt haar nevenvestiging in Almere aan M en V, ouders van K. K schrijft de vestiging in het handelsregister van de Kamer van Koophandel in als eenmanszaak B. K is beherend vennoot. X en Y kopen van B voor zeven personen vliegtickets van Amsterdam naar Paramaribo, waarvoor zij een factuur ontvangen voorzien van het logo van A BV, adresgegevens in Almere. Bijgevoegde algemene voorwaarden zijn van A BV. X en Y betalen echter aan B. Enige tijd later annuleert A BV de geboekte vluchten wegens een conflict met B, hetgeen door K aan X en Y wordt gecommuniceerd. K verwijst X en Y voor het claimen van de betaalde reissom naar A BV. X en Y vorderen hoofdelijke veroordeling van A BV, B en K tot vergoeding van hun schade.

De Verenigde letselschade Bureaus Nederland (VlB) heeft een test ontwikkeld, waarmee slachtoffers binnen één minuut te zien krijgen of zij voor een eventuele schadevergoeding in aanmerking komen. De test is ‘ontwikkeld met behulp van zeer ervaren letselschade experts’. Volgens de VlB zoeken letselschadeslachtoffers steeds vaker via internet naar hulp of juridische bijstand omtrent hun letsel, waar zij ‘vroeger vooral via de tussenpersonen werden verwezen naar een letselschadebureau’.

In 2014 moet geschiloplossing voor de burger merkbaar beter verlopen. Daarom geeft minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) een impuls aan vernieuwing van geschiloplossing. In 2012 komt hij met maatregelen die mediation bevorderen. Ook moet rechtspraak vanaf 2015 digitaal toegankelijk zijn. Deze maatregelen staan in de innovatieagenda die Opstelten op 31 oktober naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

De nieuwe richtlijn betreffende de bestrijding van betalingsachterstanden bij handelstransacties beoogde duidelijkheid en logica te verschaffen ten opzichte van haar voorganger, Volgens de auteur valt het te betwijfelen of de Europese wetgever hierin is geslaagd. Betalingstermijnen blijven diffuus, zeker wanneer de overheid als debiteur in beeld komt. Ook de invordering van incassokosten is verre van helder geregeld.

Ohra Bank heeft in 2000 een beleggingsadvies gegeven aan Debets-Schalke Beheer BV. Deze vennootschap had aangegeven een miljoen gulden beschikbaar te hebben om langdurig te beleggen. De rechtbank had in 2007 bij tussenvonnis geoordeeld dat Delta Lloyd (rechtsvoorganger van Ohra) aansprakelijk is voor de schade die Debets-Schalke Beheer heeft geleden, en wel op de grond dat Delta Lloyd haar zorgplicht had geschonden. Over de schade diende Debets-Schalke zich nader uit te laten. Nu dit volgens de rechtbank onvoldoende was, is de vordering alsnog afgewezen. Ondanks een groot aantal grieven van Debets-Schalke laat het hof het vonnis in stand.

De auteur beschrijft op systematische wijze diverse aspecten van schadevergoeding bij ontbinding van een (duur)overeenkomst: concrete en abstracte begroting, voordeelstoerekening en schadebeperkingsplicht. Tevens betoogt hij dat in de literatuur uit het arrest Vos/TSN (NJ 2011, 43) verschillende onjuiste conclusies over voornoemde onderwerpen worden getrokken.

Het toenemend beroep op rechtsbescherming en de noodzaak om deze uit te breiden, maken maatregelen onvermijdelijk om de kosten ervan in de hand te houden. Dit staat in een brief over bezuinigingen op de gesubsidieerde rechtsbijstand die staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) op 31 oktober naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Jurisprudentie van het EHRM dwingt Nederland om verdachten de mogelijkheid te bieden een advocaat te raadplegen voor het politieverhoor. Het gevolg is een extra tekort van € 15 miljoen, dat ten laste komt van het budget van de gesubsidieerde rechtsbijstand. Daarom komt er een structurele verhoging van de eigen bijdragen op alle rechtsgebieden, inclusief die voor de lichte adviestoevoeging. De eigen bijdragen voor mediation blijven op het huidige, lage niveau.

A en B hebben een overeenkomst gesloten ten behoeve van ‘informatica-prestaties’. A stelt op basis van deze overeenkomst aan B een laptop beschikbaar en verzorgt een e-mailadres en de ontwikkeling van een website voor het bedrijf van B. Na vier maanden beëindigt A de samenwerking wegens gebrek aan vertrouwen over het realiseren van de website. B vordert betaling van de overeengekomen termijnen.

Verzekeraar A heeft de verzekering van motorrijtuig X beëindigd wegens premieachterstalligheid. A heeft daarvan melding gemaakt aan de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Op 2 juli 2004 wordt om 15.20 uur een nieuwe dekking afgesloten bij verzekeraar B. Met het motorrijtuig is dan al (2 juli 2004 om 13.27 uur) letsel toegebracht aan een voetganger. Benadeelde wendt zich tot B, die dekking afwijst. A vergoedt vervolgens de schade. In eerste aanleg is B erin geslaagd te bewijzen dat zij het motorrijtuig eerst na het ongeval in dekking heeft genomen.

Drie personen zijn veroordeeld voor het medeplegen van een moord. Naast deze personen is eiseres veroordeeld, omdat zij heeft nagelaten dit misdrijf te voorkomen door haar wetenschap niet ter kennis van de politie te brengen. De ouders van het slachtoffer hebben de veroordeelden aangesproken tot vergoeding van de door hen geleden schade. Eiseres was destijds verzekerde van de door haar vader bij Reaal afgesloten aansprakelijkheidsverzekering. Reaal doet een beroep op de ‘opzetclausule’. Tussen partijen is allereerst in geschil welke betekenis in het kader van de uitleg van de opzetclausule toekomt aan de strafrechtelijke veroordeling van eiseres. De rechtbank oordeelt dat de vraag of een hoger beroep tegen het strafvonnis kans van slagen zou hebben gehad, geen rol speelt. De feiten die eiseres verweten worden, staan volgens de rechtbank vast.

De ouders van eiseres hebben voor hun dochter (geboren in 1991) een bankrekening geopend. In 1997 zijn ze gescheiden. De dochter is bij haar moeder blijven wonen. In 2006 heeft de vader het saldo van de rekening gehaald. De dochter vordert het bedrag terug van de bank. Volgens de bank geldt de opname als te zijn goedgekeurd door eiseres, gelet op artikel 12 en 13 van de algemene voorwaarden van de bank. Eiseres stelt dat de algemene voorwaarden niet zijn overeengekomen en dat een beroep hierop door de bank in strijd is met de redelijkheid en billijkheid.

De voorwaarden waaronder woningcorporaties huurwoningen aan anderen mogen verkopen, zijn met ingang van 1 november vereenvoudigd. Vooruitlopend op de aangekondigde introductie van een kooprecht voor huurders, hoeven corporaties bij verkoop aan eigenaar-bewoners in minder gevallen het Rijk om toestemming te vragen en volgt verantwoording achteraf via het jaarverslag. Voorop staat echter dat corporaties woningen altijd eerst te koop moeten aanbieden aan zittende huurders. De vereenvoudiging geldt vooral bij de verkoop van woningen uit de vrije sector die begint bij een aanvangshuur vanaf € 652, waarvoor geen staatssteun mogelijk is. Voor complexgewijze verkoop van huurwoningen blijft toestemming van de minister vereist.

De Nederlandse vennootschap G heeft van de Duitse vennootschap Magnet-Motor een partij motoronderdelen gekocht, om te verwerken in de innovatieve vrachtwagen Bandit. De afnemers van G ondervinden technische problemen met de Bandit. G meent dat de leverancier tekort is geschoten en eist schadevergoeding. De leverancier stelt op zijn beurt dat G de onderdelen ondeugdelijk heeft ingebouwd. Naast vragen over de geldigheid van een cessie, bevoegdheid en toepasselijk recht, speelt de vraag of het beroep door Magnet-Motor op verjaring in strijd is met de redelijkheid en billijkheid naar Duits recht.

B verkoopt haar aandelen in X BV aan de door Z opgerichte vennootschap A. X BV organiseert samen met de voorganger van Y BV dagtochten/reizen met touringcars. Voorwaarde voor de aandelenoverdracht is de samenwerkingsovereenkomst tussen Y BV en X BV. Ten overstaan van de notaris is de koopovereenkomst getekend, de koopsom betaald en zijn de aandelen geleverd. A roept op enig moment de nietigheid van de overeenkomst in op grond van bedrog, subsidiair dwaling. B zou A er welbewust niet van op de hoogte hebben gebracht dat als gevolg van beëindiging van de exclusieve overeenkomst met Y BV feitelijk de financiële bodem onder de onderneming is weggeslagen. A vordert teruglevering van aandelen en gelijktijdige terugbetaling van de koopprijs.

V heeft alle aandelen in een BV verkocht en overgedragen aan K. Daarbij is domicilie gekozen bij de notaris die de leveringsakte heeft gepasseerd. K stelt dat de koopovereenkomst op grond van bedrog vernietigbaar is, omdat V opzettelijk belangrijke informatie over de BV heeft verzwegen. Als verweer heeft V onder meer aangevoerd dat de dagvaarding nietig is, omdat deze is betekend aan het adres van de notaris. Volgens V ziet de domiciliekeuze niet op de dagvaarding. Daarnaast stelt V dat K geen beroep op vernietiging toekomt, omdat blijkens de leveringsakte hiervan afstand is gedaan door partijen.

In verband met een lening heeft X in 1998 op de woning een hypotheekrecht gevestigd ten gunste van de bank. In 2010 heeft X de woning met verlies verkocht waardoor bij de bank een schuld resteerde. De bank heeft X aangesproken tot betaling van de restantschuld. Omdat betaling door X uitbleef, heeft de bank op grond van de grosse van de hypotheekakte loonbeslag gelegd ten laste van X. Volgens X heeft de hypotheekakte geen executoriale kracht, omdat deze akte niet het gevorderde dan wel het verschuldigde bedrag vermeldt en evenmin de wijze waarop dit bedrag op een voor X bindende wijze kan worden vastgesteld. De bank betwist dat de akte niet voldoet aan de vereisten voor executoriale kracht. Volgens de bank noemt de akte wel de hoogte van het verschuldigde bedrag, te weten het bedrag van de oorspronkelijke schuld. De hoogte van de restschuld is eenvoudig vast te stellen door de hypotheeksom te verlagen met de verkoopopbrengst van de woning voor zover deze aan de bank ten goede is gekomen. (Voorzieningenrechter Rechtbank Zwolle-Lelystad 26 mei 2011, LJN BR4870)

In vervolg op de Implementatiewet consumentenkrediet, worden de overgebleven bepalingen in de Wet op het consumentenkrediet, de regels betreffende koop op afbetaling en huurkoop in Boek 7A BW, de Tijdelijke wet huurkoop onroerende zaken en bepalingen inzake geldlening herzien en afgestemd op elkaar en in Boek 7 geïntegreerd. Met deze integrale herziening wordt tegemoetgekomen aan de behoefte om de bestaande regels te verminderen of te versoepelen en beter op elkaar af te stemmen. De conceptregeling bevat algemene regels voor consumentenkrediet, voor goederenkrediet betreffende roerende zaken, niet registergoederen, voor huurkoop onroerende zaken waaronder huurkoop van woonruimte en voor geldlening.

Recentelijk is de Europese richtlijn betalingsachterstanden aangescherpt. Omdat het gaat om materiële wijzigingen op diverse punten, is ervoor geopteerd om met ingang van de implementatiedatum (16 maart 2013) de oude richtlijn geheel te vervangen. In dit artikel wordt tegen de achtergrond van de eerdere richtlijn uit 2000 ingegaan op de belangrijkste wijzigingen die deze nieuwe richtlijn met zich brengt.

De Nederlandse vennootschap TCP is betrokken bij onroerendgoedprojecten in Georgië. Daarbij is ook de in Kazachstan gevestigde BTA Bank betrokken. TCP vordert nakoming door BTA van een kredietovereenkomst en, op grond daarvan, de uitbetaling van een krediet van tientallen miljoenen. BTA stelt dat de Nederlandse rechter niet bevoegd is op grond van het forumkeuzebeding, waarin de Kazachse rechter bevoegd is verklaard. TCP meent echter dat geen eerlijk proces is te verwachten, nu de staat Kazachstan grootaandeelhouder is geworden in BTA. Daarom kan zij niet meer worden gehouden aan het forumkeuzebeding.