Aflevering 6

Bajes of enkelband?01-06-2013

De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (nVvR) is de onafhankelijke vakbond en beroepsvereniging van magistraten (rechters en officieren van justitie) in Nederland. Circa 75% van alle magistraten is lid. Op www.nvvr.org vindt u meer informatie over onze vereniging, onze adviezen en standpunten.

Vernieuwing is in onze maatschappij aan de orde van de dag, zo ook in de Rechtspraak. In deze bijdrage wordt, naar aanleiding van de recent verschenen Agenda voor de Appelrechtspraak 2020, de vraag gesteld wat de rol van de gerechtshoven is in het moderne rechterlijke bestel.

In de rubriek ‘Personalia’ worden de Koninklijke Besluiten van de benoemingen en ontslagen van de leden van de zittende en staande magistratuur gepubliceerd. De redactie heeft ervoor gekozen de KB’s van de plaatsvervangers en gerechtsauditeurs niet in deze rubriek op te nemen.

In deze rubriek krijgt de auteur van een proefschrift de gelegenheid om uiteen te zetten welk belang het proefschrift heeft voor de rechtspraak (en waarom rechters het proefschrift moeten lezen!). Dit keer is dat mr. drs. M.Y.H.G. Erkens, die op 25 april 2013 promoveerde op het proefschrift Rechtspleging in arbeidszaken.

De rechtspraak moet werken aan doorzichtigheid, begrijpelijkheid én bekritiseerbaarheid, zo stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in een lijvig en indrukwekkend rapport getiteld Speelruimte voor transparantere rechtspraak, dat begin dit jaar verscheen. Het rapport valt uiteen in twee delen: deel I bestaat uit een analyse en duiding van de “wisselwerking tussen de transparantievraag in de samenleving en het transparantieaanbod vanuit de rechterlijke macht”. Deel II bevat een aantal interessante empirische en theoretische verkenningen (mede) als onderbouwing van het eerste deel. In deze bespreking kan ik onmogelijk ingaan op alle onderdelen en recht doen aan de rijkdom van het rapport, maar zal ik mij moeten beperken tot de grote lijnen van het betoog.

Valse bekentenissen zijn tegenintuïtief, alleen al omdat mensen normaliter niet snel iets zullen doen wat hun eigenbelang schaadt. Desondanks komt er zo nu en dan een valse bekentenis aan het licht. Hoewel menigeen wellicht geneigd is om dat soort valse bekentenissen af te doen als incidenten, toe te schrijven aan extreme verhoren en/of abnormaliteit aan de zijde van de verdachte, wordt in deze bijdrage betoogd dat het wetenschappelijke onderzoek een dramatisch beeld schetst van de valse bekentenis. Dat wil zeggen, uit dat onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel van de normale mensen, eenmaal aanwezig in een verhoorcontext, vrij gemakkelijk is te verleiden tot het afleggen van een valse bekentenis.