Aflevering 5

In het redactioneel van het juninummer van vorig jaar (Trema 2015, nr. 6) ging ik in op het honderdjarig bestaan van cassatie in belastingzaken. Let wel: dus niet van de Belastingkamer van de Hoge Raad omdat deze eerst op 1 september 1919 werd opgericht (dan weer een nieuw feestje? Ik houd u op de hoogte!). De viering van het honderdjarig bestaan van cassatie in belastingzaken bestond uit de website 100jaar.belastingkamerhr.nl, de verkiezing van de beste watcher van de Belastingkamer en een feestelijke bijeenkomst.

In juni van dit jaar is het alweer tien jaar geleden dat de Hoge Raad het zogenoemde Valschermzweeftoestel wees. Het arrest bracht een duidelijk bewustzijn van (de gevolgen van) de gekozen polistechniek. Maar het bracht ook verwarring, want hoe vrij is de verzekeraar in het bepalen van de dekkingsomschrijving? En vooral ook: waar ligt voor de rechter de begrenzing in het aanbrengen van de begrenzing van die vrijheid? De auteur gaat op die vragen in.

Een van de onderdelen van het Programma Kwaliteit en Innovatie (KEI) is het opzetten van regiebureaus. In een regiebureau werken administratief medewerker, juridisch medewerker/stafjurist en rechter actief samen en krijgen zij ieder hun eigen taken en verantwoordelijkheden in de procedure. Hoe meer de rechter aan het regiebureau kan overlaten, hoe meer tijd hij overhoudt voor de inhoudelijke behandeling ter zitting. Het is dus van belang dat de regiebureaus zo optimaal mogelijke functioneren. Vereenvoudiging en standaardisatie van zaken kan hierbij helpen. Onderstaande bijdrage gaat nader in op de werking van het regiebureau, de beoogde doelen, de taken en hoe regiebureaus een plek moeten krijgen in de gerechten.

Op vrijdag 27 mei 2016 vindt de Voorjaarsvergadering plaats van de Nederlandse Vereniging voor Procesrecht. Het onderwerp zal zijn ‘Rechtspraak en politiek: hoe leven die samen in het ene huis, dat democratische rechtstaat heet?’.

Eén aspect van KEI lijkt vaak onderbelicht te blijven: de civiele rechter kan onder KEI bij de zaken die daarom vragen zelf al vroeg de regie nemen. Het betekent een cultuuromslag omdat, zoals bij veel bestuursrechters al gebruikelijk is, de rechter in de voorbereiding van de comparitie zelf vroeg actief zal moeten worden. Hierom wordt al lang door zowel advocaten als rechters gevraagd en het moet er nu maar van komen. Kost het meer tijd? Het eist in elk geval een andere indeling van de rechterstijd. Is er geld voor? Ja, want het strookt met de professionele standaarden, en het Meerjarenplan van de Rechtspraak 2015–2020 noemt als een van de redenen voor de voorgenomen bezuinigingen de noodzaak om – uiteindelijk in reactie op het Leeuwarder Manifest – middelen beschikbaar te stellen voor de invoering van die professionele standaarden.