Aflevering 6

In dit artikel wordt aandacht besteed aan het lezen en analyseren van arresten van de Hoge Raad. In dat kader wordt onder meer een methode aangereikt voor het op efficiënte wijze opsporen van rechtsregels in arresten. Tevens wordt de betekenis van een aantal bijzondere afdoeningen belicht.

In dit artikel worden de uitkomsten besproken van een onderzoek naar hoe met de privacy van slachtoffers van criminaliteit in de praktijk wordt omgegaan, welke beschermingsmaatregelen er zijn en hoe deze worden toegepast. De aandacht ligt in dit artikel op de zitting: wat zijn de ervaringen van slachtoffers met de zitting en hoe wordt er in het gerechtsgebouw met bescherming van hun privacy omgegaan? Wat zijn hun behoeften op dat punt? Wordt de regelgeving die is gericht op het beschermen van het slachtoffer goed nageleefd?

In de rechtspraak worden grote en kleine zaken berecht, die vaak nauw verbonden zijn met de plaats van handeling. In de rubriek ‘De Vindplaats’ keren leden van onze redactie of gastschrijvers terug naar de plaats van handeling in een soms meer, soms minder geruchtmakende zaak. Foto’s tonen de vindplaats en een toelichting memoreert de uitspraak.

Bij financiële dienstverlening is de kwaliteit vaak lastig toetsbaar. Voor de vaststelling van wanprestatie bij niet-nakoming van de overeenkomst staat de rechtbank vaak voor een lastige opgave: hoe zou een redelijk handelend en bekwaam financieel adviseur gehandeld hebben? Het toetsingskader hiervoor wás beperkt. Met de introductie van leidraden door de toezichthouders wordt in toenemende mate invulling gegeven aan open normen in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Deze ‘nadrukkelijke aanbevelingen’ krijgen de status van ‘pseudoregelgeving’ en verworden een toetsingskader voor redelijkheid en billijkheid. Zonder ordentelijk parlementair proces. Ook de rechterlijke macht refereert in zijn jurisprudentie geregeld naar de leidraden. Een ontwikkeling die kritisch moet worden bezien.

In de rubriek ‘Personalia’ worden de Koninklijke Besluiten van de benoemingen en ontslagen van de leden van de zittende en staande magistratuur gepubliceerd. De redactie heeft ervoor gekozen de KB’s van de plaatsvervangers en gerechtsauditeurs niet in deze rubriek op te nemen.

De laatste keer dat ik in Londen bij Jeremy Bentham langsging, was een groep studenten voor zijn kabinetje aan het breakdancen. Terwijl ze bij muziek uit een gettoblaster hun pasjes oefenden, keek hij onbeweeglijk en onverstoorbaar toe. Dat kon ook moeilijk anders, want hij is al jaren dood. Na Benthams overlijden in 1832 werden – op basis van zijn eigen gedetailleerde aanwijzingen – zijn geprepareerde hoofd en geraamte, voorzien van hoed en kostuum, op een stoel neergezet in een kast met glazen deur in een van de gebouwen van het University College London. Daar is het ‘auto-icon’ van Bentham nog altijd te bezoeken.

Als het aan de Raad voor de rechtspraak en de gerechten ligt, krijgt Nederland een Netherlands Commercial Court (hierna: NCC). Anders dan de naam doet vermoeden, gaat het niet om een nieuw gerecht, maar om een (meervoudige) kamer van zowel de rechtbank als het hof Amsterdam, die internationale handelsgeschillen geheel in het Engels zal gaan behandelen. De minister heeft zijn steun uitgesproken voor het initiatief en is bereid de benodigde wetgeving te laten voorbereiden. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat de geplande startdatum van 1 januari 2017 zal worden gehaald – om tot invoering over te gaan, is wetgeving nodig en daaraan wordt momenteel nog gesleuteld – is de kans reëel dat de plannen doorgang zullen vinden. Het is daarom tijd om hieraan in Trema aandacht te besteden. Daarbij zal ik mij vooral richten op hoe naar verwachting de wijze van procederen bij de NCC eruit zal gaan zien en wat dit van de rechters en raadsheren zal vragen. Ik begin echter met het op hoofdlijnen uiteenzetten van de plannen.

In menig bestuursrechtelijke procedure wordt een beroep gedaan op de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De kans dat een dergelijk beroep uiteindelijk in materieel opzicht rendement oplevert is gering. Er zijn echter ook diverse zaken in de rechtspraak waar te nemen waarin beroepen op het gelijkheids- en vertrouwensbeginsel wél slagen. Dit roept de vraag op aan welke voorwaarden moet worden voldaan wil zo’n beroep daadwerkelijk vruchten afwerpen én of deze geslaagde beroepen nog steeds een uitzondering op de regel betreffen.